|
2008
|
|
|
Alegia, erreflexiboa adizki iragangaitzez egin dezaketen aditz orok ez du erreziprokotasuna adizki iragangaitzez egiten. Esaterako, erreflexiboetan ez bezala, erreziprokotasuna adierazteko adizki iragangaitza baliatzen duten aditzek ez
|
dute
inoiz balio inkoatiborik:
|
|
|
txantxangorria ez
|
dugu
inoiz ikusten> (B.A.) B
|
|
|
(13)// begira txantxangorria da/ txori bat// beti gordeta egoten dana/// txantxangorria ez
|
dugu
inoiz ikusten/ ez udabarrian/ ez udaran eta ez udazkenean/ eta txantxangorria beti bizi izaten da jendegandikan oso urruti/ baino// etortzen da aurreneko hotz handia/ etortzen da aurreneko elurra/ mendietara hain zuzen/ egun hoietan/ hoi da abenduaren 12a 13a 14a/ etortzen da/ elur hori eta txantxangorriak pentsatzen du(...). (B.A.)
|
|
|
nezko zitzaizkiola ohartzean, nahi eta ezinaren arteko sarean trabatu zen; bere bizitza ez
|
zuela
inoiz irudikatu erabaki behar izan zuen, ametsa kolektiboa baitzen, eta kolektiboan gauzatuko zen oro banakakoari zegokion afan, nahi eta desira oro. Ohartu zen Lekunberrin egin zuen bidea egitea zela errazena, xenda trazatuari jarraitu, alegia; bere kasuan, ordea, akats bat zegoen, eta akats horrek zeraman orain Londresera; akats horretan zetzan eskura uste izan zuteneko Euskal Herri aske hartako biztanle, aske, esan luke, ez bilakatzeko arrazoia, baina beti izaten duk akats bat.
|
|
|
Hala, izkribuaren lehen 10 orrialdeen barruan sei biderrez (5r, 5v, 6r, 7v, 8r, 10r). Ondorio perpausetako marka legez, eze> konjunzioa darabil nagusiro, ze> behin edo behin (b), eta la> atzizkia ere
|
badugu
inoiz (c):
|
|
2010
|
|
|
Beste ildo batetik, sarrera aditzek nori flexioa hartzen dute baldin A barrutiko aipua bada (ikus gorago [IV 111] esaten>). Aipua C barrutikoa bada, sarrera aditzek ez
|
dute
inoiz ere horrelako flexiorik hartzen(* Luterok esaten digu). Baina guztiz ohikoak dira A sailean:
|
|
2012
|
|
|
horiek, ordea, ez dira gaur egun behintzat ezagutzen. Ez dakigu Arestik benetan itzuli ote zituen, baina gero argitaratu gabe geratu ziren, ala besterik gabe ez
|
zituen
inoiz itzuli eta poemako erreferentziek osatzen duten jolas postmodernoaren beste tranpa bat den. Dena dela, itzulgai hori ez zuen besterik gabe hautatu Arestik, poemako jolas postmodernoari jarraipena emateko baizik, hala egiletasun lausoari dagokionez, nola testuaren gaiari dagokionez:
|
|
|
2 Modalizazio aldaketa dakarren enuntziatu parentetikoa inoiz ez du koma parearen artean inguratuko. Beraz, norentzakoari hizkuntza mailako oharren bat edo egin nahi dionean, nahiz orrialde jakin bat ikustera bidali nahi
|
duenean
inoiz ez du koma parearekin egingo.
|
|
|
– Ez
|
dut
inoiz ulertu San Agustinek haurtzaroarekiko agertzen duen nekaitza eta ezin ikusia. (ZIN:
|
|
|
Kontuan izanik, batetik, Mitxelenak emana
|
zuela
inoiz bere aspaldiko lanak itxuraldatzeko7 baimena (MEIG 1988: 13), eta kontuan izanik Mitxelenaren beraren jatorrizko artikuluen idazmoldean (ortografiazkoetan, adizkietan...) errainua izan dutela aldian aldiko Euskaltzaindiaren gomendio erabakiek, zilegi ikusten dugu argitaraldi gaurkotua hautatzea.
|
|
2013
|
|
|
Hamabi urtetan, Larresoroko apaiz eskolara igorri zuten, eta han ukan zituen irakasleak Eskualduna ko idazleak ziren, hala nola Manex Hiriart Urruti, Arnaud d. Abbadie edota Blaise Adéma, hots, Saint Pierrek eta Elizaldek ukan zituzten irakasle berak. Nahiz eta goi mailako ikasketak ez zituen seminario batean egin, eta beraz Hiriart Urrutiren bidetik pixka bat urrundu zen, harremana ez
|
zuen
inoiz galdu eta Larresoroko egonaldia funtsezkoa izan zen, gero Eskualduna astekarian idazten hasteko. Hiriart Urrutik eta Abbadiek eragin handia izan zuten Etxeparerengan, Casenaverenustez.
|
|
2021
|
|
|
Horren arrazoia euskalki kontua da: Hegoaldeko idazle askok, horien artean gipuzkoar klasikoek, Larramendi eta Kardaberaz barne (bai eta Mendiburu, nahiz hizkeraz gipuzkoarra ez den), ez
|
dute
inoiz erabiltzen bait, ez bakarrik(... berandu etorri baita) ez beste menderagailu bat indartuz. Hortaz, zergatik ekin nekez agertuko da baitaurrizkia idazle horien testuetan.
|
|
|
—Bai bada; gizendu da; —Ez da horratik berriz etorriko. —Bai bada; etorri da; –Ez
|
du
inoiz ikasiko euskara. —Bai bada; ikasi du; —Berak bakarrik egin du.
|
|
|
Eta badira izen baten eskuinean ageri direnak ere, adjektiboari dagokion kokapenean: Bera ez zen inoiz Lurretik atera, ez
|
zuen
inoiz aukerarik izan planeta mugakide batean zer bizitza mota eraman zitekeen egiaztatzeko (Gorrotxategi). Adjektibo balioko kide hauek izen bizigabeen modifikatzaileak dira ia beti; azken adibide horretakoaz gain, kable ardazkidea, multzo baliokideak, arte garaikidea, kultura garaikidea edo hitz amaiera hoskideak.
|
|
|
a) Partitiboa onartzen du lehen osagaiak, ez du lanik egin, ez du minik hartu, ez du negarrik egin... Egia da aditz esapide hauetako batzuetan izenak ez duela partitiboa hartzeko aukerarik, ez, behintzat, bestelako ñabardura semantikoren bat erantsi gabe (ez du hitz egin/ ez du hitzik egin, ez
|
du
inoiz hutsegin/ ez du inoiz hutsik egin). Baina gutxi batzuk dira horrelakoak; gehien gehienek onartzen dute partitiboa, Martinezek (2015) erakutsi bezala. b) Izena lekuz alda daiteke galdegai/ mintzagai jokoaren arabera (§ 41.4.2):
|
|
|
mendekotasunezko elkartuetan bakarrik aurki ditzakegu hasieran aipatu moduko aldaketak. Esan nahi da gari artoak izen elkartuan, esaterako, ez
|
dugula
inoiz gal aldaera aurkituko, hor bi osagaiak maila berean ditugulako; bai, ordea, galsoro, hor gari izenak soro mugatzen duelako, zein soro motaz ari garen zehazten duelako. Baina mendekotasunezko elkartuetan ere, lehen osagaia (mugatzailea) eratorria bada, nekez gertatuko da aldaketarik(* bertsolal elkarte,* txistular talde).
|
|
|
16.3.2b Baina beste batzuetan eskuinaldean ere aurkituko da: Andre zenbaitek ez
|
du
inoiz ere ulertuko hori; Liburu zenbaitetan ez duzu onik irakurriko. Erabilera horrek ere tradizio handia du.
|
|
|
15.4.1c Gradazio bera denboran ere aurki daiteke: Aste honetan hasiko zaizkigu azterketak esatean, hitz egiten ari garen uneari dagokion astea seinalatzen dugu; edota Azken ehun urte honetan adina aurrerapen ez
|
du
inoiz ezagutu gizadiak perpausean azken ek eta aditza orainaldian erabiltzeak hurbiltzen baitizkigu ehun urte horiek. Baina, Ni 1955ean jaio nintzen eta, diotenez, urte hartan sekulako izozteak izan ziren, aipatzen dugun garaia urruti gelditzen zaigulako.
|
|
|
23.2.1.3.1e Partitiboa onartzen du lehen osagaiak gehienetan, ez du lanik egin, ez du negarrik egin... Egia da aditz esapide hauetako batzuetan izenak ez duela partitiboa hartzeko aukerarik, ez behintzat bestelako ñabardura semantikoren bat erantsi gabe (ez du hitz egin/ ez du hitzik egin, ez
|
du
inoiz hutsegin/ ez du inoiz hutsik egin). Gutxi batzuk dira horrelakoak, ihartutzat har daitezkeenak hain zuzen ere (alde egin, huts egin, kale egin, porrot egin).
|
|
|
35.2.5g" Denbora IS zenbatzaileduna+ barru" egiturako sintagmak ohikoa du erabilera deiktikoa, aurretik hemendik edo antzeko ablatibo bat
|
duela
inoiz: (Hemendik) sei egun barru etorriko da; (Gaurtik) hamar egun barru hemen izanen naiz berriro.
|
|
|
(Hemendik) sei egun barru etorriko da; (Gaurtik) hamar egun barru hemen izanen naiz berriro. Anaforiko gisa ere erabiltzen da batzuetan, iraganeko erreferentziarekin maizenik, aurretik handik ablatiboa
|
duela
inoiz: (Handik) egun gutxi barru iritsi zen gurera albistea; Egun gutxi barru jaso nuen agindu zidan eskutitza (Mitxelena).
|
|
|
Berandu etorri da eta ez diozu ezer esan behar? / Ez
|
duzu
inoiz ikusi eta ezagutzen duzula. Nolanahi ere, horrelakoetan gehienetan eten bat dugu, eta horrek gure eta hori diskurtso markatzailetzat hartzera eramango gintuzke.
|
|
|
Partitiboan ageri direnak, noski, mugagabeak dira: Ez
|
dut
inoiz hain pertsona traketsik ezagutu; Zure neurriko soinekorik aurkitu al duzu. Eta aditz komunztadura beti singularrean egin behar du, inoiz ere ez pluralean.
|
|
|
Eta ez zara damutuko; Egin ezazu esaten zaizuna, adiskide, eta ez zara damutuko; (ii) Zerbait behar duzunean beldurrik gabe kasu egiteko esan dizut beti. Baina ez
|
dut
inoiz zure berririk izan; Zerbait behar duzunean beldurrik gabe kasu egiteko esan dizut beti, baina ez dut inoiz zure berririk izan; (iii) Saia zaitez ahaleginean hartutako lanbidean, gizona. Edo ekin, bestela, beste lanbide berriren bati; Saia zaitez ahaleginean hartutako lanbidean, gizona, edo ekin, bestela, beste lanbide berriren bati.
|
|
|
Eta ez zara damutuko; Egin ezazu esaten zaizuna, adiskide, eta ez zara damutuko; (ii) Zerbait behar duzunean beldurrik gabe kasu egiteko esan dizut beti. Baina ez dut inoiz zure berririk izan; Zerbait behar duzunean beldurrik gabe kasu egiteko esan dizut beti, baina ez
|
dut
inoiz zure berririk izan; (iii) Saia zaitez ahaleginean hartutako lanbidean, gizona. Edo ekin, bestela, beste lanbide berriren bati; Saia zaitez ahaleginean hartutako lanbidean, gizona, edo ekin, bestela, beste lanbide berriren bati.
|
|
2023
|
|
|
Senarraren egoerarentzat, alegia bere ondasunen berreskuratzeko, esperantza urruntzen ari zen, eta osasun kontuetan ere ez ziren gehiago garairik hoberenak, alabari zihoakionez, Margaritak ez zuen ikusten Karlos V.aren semearekin ezkontzarik gauzatzen. Nahiz eta 1545ean aita santuak Joana Albretekoaren ezkontza balio gabetu, Joanak eskatzen zuen bezala, ez
|
baitzuen
inoiz onartu bere osaba Fran tziako erregeak, inposatu zion ezkontza, Nafarroa berreskuratzeko aukera gutxi zegoen.
|
|
|
Aldatu ez
|
duen
inoiz, ezta aldatuko ere Zeren maitatu eta maitatzen eta maitatuko, Eta faltsukeriarik sekulan ez dut eginen.
|