|
2002
|
|
|
Ekoizpena merkeagoa izango denez, merkatuan produktua merkatzea espero liteke? Gainera, lumarik ez duenez, ez dira kendu, eta horrek esan nahi
|
du
ingurumen kostuak murriztu egingo direla, oilaskoen ekoizpenean energia gehiago kontsumitzearen, lumak sintetizatzeko behar den energiaren, hegaztiak hiltegietan erortzeko behar den uraren eta ur hori arazteko eta lumak kentzeko edo tratatzeko prozesuen ondorioz. Beraz, ingurumen onurak dira, ez dira inola ere baztergarriak, batez ere Espainian urtean ehunka milioi animalia kontsumi daitezkeela ulertzen badugu.
|
|
|
Kataluniako Santa María de Palautordera herrian (Bartzelona) erregistratutako intoxikazio masiboak, ur kutsatua kontsumitzeagatik, bi ehundaka pertsonari eragin dienak, herri horretan erabiltzen diren ura hartzeko eta edateko ur bihurtzeko sistemetan akatsak daudela erakusten du. Aurreko egunetan izandako eurite bortitzak, errua ofizialki egotzi baitzitzaien, osasunean ondorio larriak
|
dituen
ingurumen arazo baten eragilea baino ez ziren izan.
|
|
2003
|
|
|
Gasolioari dagokionez, orain milioiko 350 parte izatetik 2005ean 30 izatera eta 2009an 10 izatera pasatuko da. Zuzentarau horren helburua, nahitaez bete beharrekoa, erregai horiek automobilerako
|
duten
ingurumen kalitatea hobetzea da. Repsol YPF petrolio enpresak, Luis Cabra teknologia zuzendariak, azaldu duenez, “gasolioa egiten ari gara zehaztapen berriekin, eta Italiako eta Alemaniako merkatu batzuetara esportatzen dugu”.
|
|
|
“Baso mozketak pobreziatik miseriara igarotzen laguntzen du, ur iturrietan, biziraupen laboreetan eta lurraren egonkortasunean eragiten duten kalteagatik”, zehaztu zuen. Oxfam erakundearen datuen arabera, Guatemalan baso naturalaren %36 besterik ez da geratzen, Hondurasen %26, Nikaraguan %38, Costa Rican %40 eta El Salvadorren %5 “Costa Rica da basoak babesteko neurri zehatzak hartzen ari den eskualdeko nazio bakarra; gainerako herrialdeek ez
|
dute
ingurumen politika argirik”, adierazi zuen Javier Bogantes ekologistak. Erdialdeko Amerikako basoen hondatze prozesua nabarmena da Ozeano Bareko kostaldean, uztak galtzearen ondorioz urtero jazarrita, gehienak bizirik zeudelako, gehitu zuen.
|
|
|
kilometro bateko zati bat berritzeko baino ez da egin behar 6 milioi euroko inbertsioa. Ekologistek uste
|
dute
Ingurumen Sailak “bere lana serio hartu lukeela, eskaintzailerik onenari harea eskaini ordez”, eta salatu dute indarrean dagoen legediaren aldaketak aukera eman duela birsorkuntza garesti eta iragankor horiek pribatizatzeko, enpresa esleipen hartzaileei “hondartzetan denboraldiko zerbitzuak osorik edo zati batean ustiatzeko baimena” eman ahal izango zaielako. Horregatik, kritikatu egin dute Ingurumen Sailak politika hau egin duela:
|
|
2004
|
|
|
Sistemaren funtzionamenduaren hasieran, kasuan kasuko udalak bere udalerriko hondartzetan betetzen dituen jardueren ikuskapena egin behar
|
du
ingurumenari buruz.
|
|
|
Hainbat azterlanen arabera, ekoturismoak eragin kaltegarriak
|
ditu
ingurumenean.
|
|
|
Espainian, gaur egun, atuna gizentzeko hamaika granja daude, horietatik bederatzi Murtzian, guztira 3,55 kilometro koadroko itsas azalera dutenak, eta beste bi Andaluzian eta Ceutan, urtean 5.420 tona inguru ekoizten dituztenak. Arrantzaleen Kofradien Federazio Nazionalaren arabera, ia batek ere ez
|
du
ingurumen inpaktuaren azterketarik, eta gainerako arrantza tokiei kalte egiten die. Harrapaketa kuota Bestalde, Garcíak salatu zuenez, Europako Batasunak (EB), kontrolak areagotu eta baliabidea babestu beharrean, azken urteotan jarduera hori garatzen lagundu du, akuikulturarako laguntzen bidez, EBn gizentzeko atunaren ekoizpen ziklorako gutxienez 19 milioi euroko funtsekin.
|
|
|
Ordenagailu eta mugikor zaharkituak dira birziklatze instalazioak erabiltzen ez
|
baditugu
ingurumenari kalte egiten dion zabor elektronikoa.
|
|
|
Ekologistek salatu dute ez
|
dutela
ingurumen inpaktuaren azterketarik martxan jarri aurretik
|
|
|
Katalunian beste bi abeltegi jartzea ere aurreikusten da. Ekologistak kexu dira ez
|
dutelako
ingurumen inpaktuaren azterketarik martxan jarri aurretik. Arrantza hain da eraginkorra, ezen Europako Batasunak (EB) arau bat eman behar izan baitu ekainean helikopteroak edo hegazkinak erabiltzen dituzten ontziei bankuak detektatzeko debekatzeko.
|
|
|
Eragiketa horrek 13,8 milioi dolarreko inbertsioa eskatzen du (10,3 milioi euro). Endesaren arabera, proiektuak ez
|
du
ingurumen inpaktu nabarmenik sortzen, eta horri buruzko araudia betetzen du; ez du gizarte arbuiorik eragiten; Peruko garapen jasangarriko politika nazionalekin bat dator, eta, azkenik, herrialdeari laguntzen dio inbertsioari eta energia garapenari dagokienez. Enpresa elektrikoak dio Callahuanca handitzeak, gainera, Nazio Batuek GGM proiektuei eskatzen dizkieten eskakizun guztiak betetzen dituela, eta, beraz, laster NBEren erregistroan aurkeztea espero du.
|
|
|
Asmo on horiekin, erakundea saiatuko da bermatzen, batez ere, Galiziako mendiaren kudeaketa iraunkortasun irizpideen arabera egingo dela, Europako erakunde gorenetatik abiatzen den eskakizun bat. Ildo horretatik, gogoratu behar da EAEko Gobernuak 50.000 hektareatik gora eskuratu zituela nazioarteko ospearen ziurtagiri batekin —Aenor ek emandako bereizgarria— Ziurtagiri horrek garapen jasangarriaren dohainak eta autonomia erkidegoko baso masaren azalera horrek
|
dituen
ingurumen bermeak goraipatzen ditu. Hala ere, Xosé Manuel Barreiro Ingurumen sailburuak berak eta Xuntako bigarren lehendakariordeak onartu zutenez, 2005 urtean kopuru hori bikoiztea da helburua.
|
|
2005
|
|
|
Losadaren iritziz, “artisau arrantza da itsas ingurunea zentzuz ustiatzera hobekien egokitzen dena, eta uste dugu bai kontsumitzaileek bai Administrazioak aktiboki lagundu lioketela sektore horri”. “Administrazioak –gaineratu du– zeregin garrantzitsua
|
du
ingurumen irizpideetan oinarritutako etiketak babestuz, eta ez ingurumen eraginari buruzko informaziorik ematen ez duten kalitate irizpide abstraktuetan oinarrituta dauden etiketak babestuz”.
|
|
|
Herrialde horiei errentagarriagoa ateratzen zaie Afrikan hondakinetatik libratzea, Europan baino ehun aldiz gutxiago kostatzen baita tona bat hondakin botatzea. Ingurumen inpaktua Tsunamiak herrialdean
|
dituen
ingurumen ondorioei dagokienez, kutsadura hainbat eremutan biderkatu dela nabarmendu behar da, hala nola North Hobyo (Muira) eta Warsheik (Benadir) hondartzetan. NBIPren txostenaren arabera, inpaktuak “inguruko arrantza komunitateei osasun eta ingurumen arazoak ekarri dizkie”, akuiferoen poluzioa barne.
|
|
|
Hori dela eta, Salerosketako Transakzioen Ikuskaritza horiek barne hartzen dituzte lurzoruak, urak edo eraikinak berak kutsatzeko izan daitezkeen kostu ekonomiko eta legalen ebaluazioa, egungo eta etorkizuneko ingurumen araudia ez betetzea eta ingurumen kudeaketa desegokia. Udalerri baten kasuan, ingurumen politika egoki bat definitzeko balio dute ikuskapenek, ingurumen baliabideen jasangarritasuna ahalbidetzeko, eta udalerrian eragina
|
duten
ingurumen gertaerak identifikatzeko, horiek zuzentzeko. Azken finean, udalerrian ingurumen jarduerak egiteko eta ezartzeko abiapuntua da, baita herritarrek parte hartzeko sistemak abian jartzeko eta Tokiko Agenda 21 garatzeko eta aplikatzeko abiapuntua ere.
|
|
|
Ebroren ontziz aldatzea irtenbide bat zen batzuen arabera, eta gezatzea, beste batzuen arabera. Guk uste
|
dugu
Ingurumen Ministerioaren URA programa bideragarria dela, baina badakigu hori aplikatzea ez dela erraza, talde politikoen eta eskualdeen arteko desadostasunengatik, eta badakigu, halaber, horren arrakasta lehenbailehen gauzatzearen mende dagoela, desoreka hidrikoak handituz joango baitira. Gero, baliabide transferentziekin edo gezatzeko makina berriekin osatu behar bada, edo alderantziz, ikusiko da, baina azterketa tekniko ekonomikoek eta herritarrarentzako informazioak ahalik eta azkarren egon behar dute eskuragarri.
|
|
|
Munduko pobreen hiru laurdenek bakarrik
|
dute
ingurumena aberastasuna sortzeko, NBEren eta Munduko Bankuaren arabera
|
|
|
Lege hori ingelesezko siglengatik da ezagunagoa, NEPA Legea izenarekin. Lege horren arabera, funts federalak erabiltzen zituen edozein proiektuk aztertu egin behar
|
zituen
ingurumenean izan zitzakeen ondorioak, eta ondorio negatiboak minimizatzeko alternatibak zehaztu. Europan, 1975 urtera arte ez zen hasi ingurumen teknikarien eta zuzenbideko adituen foroetan eztabaidatzen, eta urte batzuk geroago, Europako lehen Zuzentaraua (85/ 337) hasi zen eztabaidatzen, 1985ean.
|
|
2006
|
|
|
Ikuspuntu horretatik, bioteknologiek ingurumenean duten eraginaren azterketa da Ingurumen Bioetika. Aurrerapen bioteknologiko askok eragina
|
dute
ingurumenean. Liburuaren izenburua" Ingurumen Bioetikarako urratsak" da.
|
|
|
Legeria asko dago, baina boteretsuek ez betetzeko modua bilatzen dute. Adibidez, Estatu Batuek sinatu nahi ez
|
dituzten
ingurumenari kalte egiten dioten emisioak murrizteko itunak. Boterea kontrolatzea beti izan da Zuzenbidearen zailtasuna.
|
|
|
WWF/ Adena, Greenpeace, Ecologistas en Acción, SEO/ Birdlife eta Amigos de la Tierra erakunde ekologistek ez dute hobekuntza handirik ikusten herrialdeak bere aurrean
|
dituen
ingurumen erronka handietan. GKE horiek ingurumen balantzea egin dute legegintzaldi honetan, eta ondorioztatu dute oraingoz “desengainagarria” dela.
|
|
|
Era berean, erakundeak ohartarazi zuen industria prozesuetarako energia iturri gisa erabilitako baliabide naturalen gehiegizko eskaria. “Horren ondorioz, kontsumitzaileek ezagutu behar
|
dituzten
ingurumen inpaktuak sortzen dira, horien erantzukizuna hartzeko eta horren arabera jarduteko”, adierazi zuen. Biztanleriak ura zentzuz kontsumitu behar du ohiko jarduera guztietan, CECUk gomendatu zuenez, “Espainia lehorteak markatutako herrialdea da”.
|
|
|
Era berean, nekazariak, eta, oro har, labore edo lorategi bat duen edozein pertsonak, landare edo animalia substantzietatik lortzen diren ongarriak erabil ditzake. Ongarri ekologiko horiek hainbat abantaila
|
dituzte
ingurumenerako, sintetikoekin alderatuta: Batetik, lurraren egoera hobetzen dute, landareen mantenugaiak ematen baitituzte eta lurzorua higaduratik babesten baitute.
|
|
|
OBRSC koordinatzaileak, Orencio Vázquezek, adierazi zuen sartze horrek aukera ematen duela iritzi publikoa EGE gehiago ezagutzeko bidea emango duen gizarte sare independentea sortzeko. Bestalde, Greenpeaceko zuzendari exekutiboak, Juan Lópezek, adierazi zuen ESKren politikek serioski sartu behar
|
dutela
Ingurumenaren aldeko ekintza, enpresen irudi garbiketatik haratago. Era berean, Gurutze Gorriko Funtsak Biltzeko zuzendari Jaime Gregorik adierazi zuen Behatokian sartzea erakundeak arlo horretan egiten duen lanaren ondorio dela, alde batetik, enpresan integrazio eta gizarte ekintzak bultzatuz, eta, bestetik, sentsibilizazio ekintzen bidez. Behatokiaren aurtengo helburu nagusiak hauek dira:
|
|
|
Aurrera egin da, baina oraindik asko dago egiteko herritarren konpromiso maila handitzeko eta aberats berrien pentsamoldea urratzeko Espainiako mailak desio handia du. Caja Madridek berriki egindako azterlan baten arabera, Espainiako biztanleen %90ek ez
|
du
ingurumen portaera egokirik. Aurrera egin da, baina oraindik asko dago egiteko herritarren konpromiso maila handitzeko eta aberats berrien pentsamoldea urratzeko.
|
|
|
–Ibilbide laburretarako ibilgailua erabiltzeak erregai kontsumoa bikoizten duela eta emisio poluitzaileak ia lau aldiz handitzen dituela. –Garraio publikoaren erabilerak eragin onuragarria
|
duela
ingurumenean. –Hegazkin bidaia baten erregai gastua tren batena baino ia bost aldiz handiagoa dela.
|
|
|
Emakumeek, bereziki Hirugarren Munduan, funtsezko eginkizuna
|
dute
ingurumena zaintzeko eta garapen iraunkorraren aldeko borrokan.
|
|
|
Kasu askotan, energia iturri horiek ez dira infinituak, eta amaitu egin daitezke. Gainera, horien erabilera irrazionalak eragina
|
du
ingurumenean eta klima aldaketan, eta kontsumitzaileok ezin ditugu gertaera horiek ahaztu”. Azkenik, Pura García CCOOko Gizarte Politikako idazkari konfederalak esan zuen bere sindikatua Gobernuarekin eta enpresaburuekin hizketan ari dela Kiotoko Protokoloa betetzeko, eta arintze ekintzak abian jartzea bultzatzen duela, hala nola energia aurrezteko planak, energia iturri berriztagarriak instalatzea eta baliabideen kudeaketa hobetzea, “gutxiagorekin gehiago ekoitzi ahal izateko”.
|
|
2007
|
|
|
Hori dela eta –eta formula horren bidez eraikitako errepide kilometro gutxi gorabehera–, Espainia punta puntan jarri da teknika horren azterketan. Abantailak Kautxuzko hautsetik abiatuta errepide zati asko eraikitzeak eta birgaitzeak abantaila handiak
|
ditu
ingurumenerako ez ezik, gidarientzat ere. Sistema honen onurak berehala atzematen ez dituzten arren, azken batean, asfaltoaren bidez hobeto itsasten dira bideak.
|
|
|
Alde horretatik, salatzen du produktu fitosanitarioen merkaturatzeari buruz proposatutako zona sistemak ez dituela behar bezala kontuan hartzen zonen alderdi geologikoak, geografikoak eta hidrologikoak; eta, alde horiek adierazten dutenez, plagizida kaltegarriak sartzeko edo iragazteko arriskua aldatu egiten da, eta iradokitzen dute legedian sartu litzatekeela, eta, gutxienez, estatu kideetan plagiziden arloan indarrean dauden arauak errespetatu liratekeela. Bestalde, Batzordeak Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzaren (EFSA, ingelesezko sigletan) prozedurak eta funtzioak eguneratzea erabaki duela onartu du, horrela bermatzen baita EBko araudia azken aurkikuntza zientifikoekin bat datorrela, eta horrek eragina
|
du
ingurumenaren eta giza osasunaren interesean. Gainera, gaikako estrategiaren helburuak babesten ditu, ingurumena eta osasuna gehiago babesteko, plagiziden erabilera mugatuz eta ikerketa sustatuz, hain kaltegarriak ez diren alternatibak aurkitzeko.
|
|
|
Europako palma olioaren eskaerak eragin handia
|
du
ingurumenean, atzo Amigos de la Tierra taldeak ohartarazi zuenez, palma olioaren etiketatze jasangarrirako proposamenak aurkeztean ziurtagiri horren gabeziak aipatu zituen. Gaur egun palma olioaren ekoizpenak ingurumenean eragiten dituen ondorio larriak irudikatzeko, GKEak protesta bat antolatu du gaur goizean Bruselan, erredura zuhaitzen bidez, Palma Jasangarriko Olio Biribila (RSPO) sortzeko Mahai inguruaren atean.
|
|
|
Deigarria da Nintendoren kasua, 10 puntutik zero lortu baitu; Philipsek eta Microsoftek, berriz, 2 eta 2,7 lortu dituzte, hurrenez hurren. Bideo-kontsolen sektoreko hiru enpresa aitzindarietako biren puntuazio baxuek —Microsoft eta Nintendo agerian uzten dute enpresa horrek hobetu egin behar
|
dituela
ingurumen politikak eta aplikazioa. 2006an bakarrik, 62,7 milioi bideo-kontsola saldu ziren mundu osoan, hau da, %14, 9ko hazkundea urtebetean, produktu elektronikoen alorrean handiena.
|
|
|
Higienerako eta ingurumenerako oinarrizko ondasuna izan arren, munduko populazioaren %40k, 2.600 milioi pertsonak (horien artean 980 milioi haur), ez
|
du
ingurumen saneamendurako instalazio egokirik. Arazo horri aurre egiteko, Nazio Batuek Ingurumen Saneamenduaren Nazioarteko Urtea izendatu dute 2008a.
|
|
2008
|
|
|
Zerga berria Airearen Kalitateari eta Atmosferaren Babesari buruzko Lege berriaren zati da, karbono dioxidoaren emisioek klima aldaketaren ondorioak areagotzen laguntzen baitute. Legeak hiri handietako airearen kalitatea ere hobetu nahi du; izan ere, datuak ikusita, ez
|
dute
ingurumen osasun onik. Agintarien helburua da herritarrak baldintza horiek hobetzen eta ingurunea zaintzen inplikatzea.
|
|
|
Gas orotako ibilgailuak… naturala. Argentina edo Italia, besteak beste, elementu horren aldeko apustua egiten ari dira erregai gisa, bere teknologiak
|
dituen
ingurumen eta ekonomia abantailengatik. Teknologia hori dagoeneko finkatua dago, eta sektoreko enpresa nagusien eredu lehiakorrak ditu.
|
|
|
Imagen: Urban Space Management Itsasontzien bidez egindako etxeek hainbat abantaila
|
dituzte
ingurumenerako eta beren maizterren poltsikorako. Lehenik eta behin, ingurumenak eskertzen du; izan ere, edukiontzi horiek berrerabiliz gero, ez dira hondakin gisa amaitzen.
|
|
|
Andy Hay “Kloroaren industria: poluzio isila” txostenak dio Espainian elementu hori ekoizten duten instalazioetako isuri gehienek substantzia toxikoak
|
dituztela
ingurumenerako eta osasunerako. Ondorio horretara iristeko, Greenpeaceko arduradunek Espainiako bederatzi instalazioen inguruko uraren eta sedimentuen laginak aztertu dituzte.
|
|
|
horixe da kontua. Biek
|
dituzte
ingurumen abantailak eta eragozpenak, baina, nolanahi ere, erabilera arduratsuak inpaktua gutxitzen lagunduko du. Sustraiak dituzten zuhaitz naturalak eta behar bezain sustraitua (lurra itsatsita) lortzea, ureztatzea eta berokuntzatik urruntzea bizirik mantendu ahal izango dira, harik eta jaiegunaren ondoren bilketa toki batean utzi arte.
|
|
2009
|
|
|
Gauza gutxi izango dira bularreko esnea bezain iraunkorrak: ez du ontzirik behar izaten, ez
|
du
ingurumena kutsatzen, tenperatuta egokian egoten da beti eta diru mordoa aurrezteko aukera ematen du.
|
|
|
Sakabanaketa Ikerketaren emaitzek erakusten dutenez, ingurumenaren ikuspegitik, tenperatura klimatologikoak (edo ingurumen energiak) zehazten du korotipo gehienen kokapen geografikoa. “Espezieen ia %40k habia egiteko joera
|
dute
ingurumen energia txikiena duten eremuetan, eta beste %40k tarteko energia maila duten eremuetan egiten dute habia”, esan zuen Realek. Hala, adituak ohartarazi duenez, “tenperaturak igotzeak eragina izan dezake espezie iparraldekoenak iparralderantz mugitzean, ekialdeko espezieak hegoalderantz mugitzean eta hegoaldeko eta Erdialdeko espezieak geografikoki doitzean”.
|
|
|
Etorkizuneko ikerketen helburua 8 kromosoman zehazki zer gene den arduratsua eta nola funtzionatzen duen erakustea da. Ikertzaileek, azkenean, erbi ezpainean eragina
|
duten
ingurumen eta gene mekanismoak ulertzen dituztenean, haurdunaldian sendagai profilaktikoak zentzurik baduen baieztatzeko gai izango dira. Gaur egun, adibidez, zenbait aztarnaren arabera, onuragarria da enbrioien deformazioei aurre egiteko zenbait bitamina hartzea.
|
|
|
Proportzio hori dagoeneko bizi da zenbait lekutan, hala nola Europan, non bost pertsonatik lau urbanitak baitira. Horregatik, hiriek gero eta erantzukizun handiagoa
|
dute
ingurumen erronken aurrean. Horietako batzuk erronkari aurre egiten hasi dira, hondakinak murrizteko neurriak hartuz, airearen kalitatea hobetuz, mugikortasun iraunkorra sustatuz edo berdeguneak zabalduz.
|
|
|
Guy Eversek, FAOren Inbertsio Zentroko Afrikako Zerbitzuko buruak, onartu du nekazaritza intentsifikatzeak “ingurumena kaltetzeko arriskua dakarrela, ekosistema ahulak suntsituz eta ongarri eta pestizida gehiegi erabiliz”. Horregatik, esan du gobernuek “arreta jarri behar
|
dutela
ingurumenaren gaineko eragina kontrolatzeko eta kalteak murrizteko edo saihesteko neurriak ezartzeko”.
|
|
|
Ontzi handiek sortzen duten kutsadura ez da marea beltzetara mugatzen. Motorren emisioak, desegite eta birziklatze desegokiak edo espezie inbaditzaileak sartzeak eragin handia
|
dute
ingurumenean eta osasunean. Orain dela gutxi egindako ikerketa batzuen arabera, horrelako arazoak uste baino handiagoak izango lirateke, eta milaka pertsona hilko lirateke urtero mundu osoan.
|
|
|
Proiektu hori Seigarren Esparru Programako (6EP) Marie Curie ekintzen mugikortasun programaren bidez finantzatu da. ERATSeko bazkideek genetikoki eraldatutako organismoek (GEO) arrainen eremuan
|
dituzten
ingurumen ondorioak aztertu zituzten, arrain transgenikoaren ekoizpen komertzialarekin lotutako arrisku ekologikoak hobeto ulertzeko. LIFECYCLE, arrainak ikertzeko Europako proiektua Arrain haztegiak eginkizun garrantzitsua izan du Europar Batasuneko arrantza sektorean azken bi hamarkadetan, eta sustatzaile nagusiek produkzioari eustea erabaki dute.
|
|
|
Egoera atmosferikoak sakabanatzea errazten edo zailtzen du. Elementu horren beste konposatu batzuek ere ondorio negatiboak
|
dituzte
ingurumenerako. Sufre hexafluoruroa (SF6) klima aldaketa eragiten duten berotegi efektuko gasetako bat da Kyotoko Protokoloan.
|
|
|
Ekoizpen integratua laborantza teknika bat da, baliabide eta ekoizpen mekanismo naturalak ahalik eta gehien aprobetxatzen dituena eta produktu kimikoen erabilera arrazionalizatzen duena. Horrek guztiak eragin positiboa
|
du
ingurumenean, eta epe luzera nekazaritza iraunkorra eta baliabide naturalen babesa bermatzen ditu, kalitate handiko nekazaritza ekoizpenak lortzeko aukera emateaz gain. Gaur egun, laborantza mota hori Valentziako Erkidegoan garatzen da, zitrikoak, mahatsondoa, olibadia eta arroza bezalako produktuetan.
|
|
2010
|
|
|
Gainera, haurrak eta asmatikoak dira kontzentrazio akutuen eraginpean gehien egoten direnak”, adierazi zuen Cristina Martínez doktoreak, gizarteko Arnas Gaixotasunen eta Ingurumenaren Arloko koordinatzaileak. Espainian, Erresuma Batuaren ondoren Europan NOx kutsatzaileen emisioetan bigarren postuan dagoena, NOx-ek arazo larriak sortzen dituzte, hala nola euri azidoa, smog (smoke, kea eta fog, laino hitzak batzearen ondoriozko anglizismoa) eta ozono troposferikoa, “herritarren arnas osasunean eragina
|
duten
ingurumen arazoak”, azpimarratu zuen doktoreak. “Oso garrantzitsua” da Espainiako Europar Batasuneko lehendakaritzan (EB) Industria Emisioei buruzko Zuzentaraua onartzea bultzatzea.
|
|
|
Ekzema alergikoa herrialde garatuenetan gertatzen da, eta hori jasateko probabilitateak eremu geografikoaren araberakoak dira. Hori dela eta, gaur egun, eztabaidagai da elikagaiek
|
duten
ingurumen kutsaduraren eta substantzia kimikoen erantzukizunari buruz, zenbait adituk mende honetako epidemia handienetakotzat jotzen duten egoera batean parte hartzen duten agente gisa: alergian.
|
|
|
Petrokimikoekin egindakoak ere bai, baina petroliotik datoz, iturri ez berriztagarri eta finitu batetik. Artoa erabiltzeak abantaila nabarmenak
|
ditu
ingurumenerako, kutsadura gutxiago eragiten baitu, batez ere, berotegi efektuko gas gutxiago isurtzen delako. Estatu Batuetako Nekazaritza Ikertzeko Zerbitzuaren (ARS) ekimen bat akordio baten parte da.
|
|
|
Beste aerosol batzuek, aldiz, eguzki argia islatu eta/ edo kanporantz sakabanatu dezakete. Lurrazalera energia gutxiago iristen denez, iluntze global izeneko fenomenoa sortzen du, eta horrek hainbat ondorio negatibo
|
ditu
ingurumenean eta osasunean. Partikula horiek argia sakabanatzen dutelako sortzen da hiri kutsatuetako ohiko lainoa ere, smog a.
|
|
|
Erosketa egin behar duzunean, pilatutako ontziak eraman ditzakezu, gordailua itzul diezazuten. Kontsumitzailea da ordaintzaile nagusia, udalek zabor bilketaren gastu gehienak ordaindu behar
|
dituztelako
Ingurumenak eskertzen du, eta parte hartzen duten alderdi guztien ekonomiak ere bai, SDDRren aldekoen arabera. Fabrikatzaileek ontzi berriak egiteko eta lehengai berrietatik abiatu beharrik ez izateko aprobetxa dezaketen material gehiago berreskuratzen dute.
|
|
2011
|
|
|
Horrek guztiak lehengai gehiago kontsumitzea dakar, horietako asko inportatuak, lurzoru gehiago okupatzea, azpiegitura publikoetan inbertsio handiagoak egitea eta tratatu beharreko hondakin/ isurketa eratorriak (lixibiatuak eta berotegi efektuko gasak) sortzea. Horrek guztiak eragin handia
|
du
ingurumenean eta ekonomian. Herritarrak behar bezala uzten ez duen hondakin bat isurketa gisa amaituko da, horrek dakarren tratamenduaren gainkostuaz gain, eta guztiok ordainduko dugu.
|
|
|
Gure basoak eta eskaintzen dizkiguten zerbitzuak erabiltzeagatik ordaintzen ez dugunez, elkarteak gogorarazi zuen. Ingurumena babesteko lege berrien proiektuek dagoeneko azpimarratzen dute basoek eginkizun garrantzitsua
|
dutela
ingurumen zerbitzu gisa (karbonoa finkatzea, ura hornitzea, biodibertsitatea, aisialdia…). “Hala ere, aintzatespen hori ez da nahikoa” esan zuen Carlos del Álamo Mendi Ingeniarien Elkargoko dekanoak.
|
|
|
Erresistentzia handikoa, plastikoak hezetasunaren, koipearen, olioaren eta produktu kimikoen hesi gisa jarduteko gaitasun handia du. Zenbait irakasgaik ingurumenean duten eragina murriztu nahi
|
duten
ingurumen politiken ondorioz, aspalditik sortzen dira plastikoz osatutako polipropilenoaren ordezko aukerak, errespetu handiagoa dutenak eta elikagaien segurtasunari arrisku gehigarririk ez dakarkiotenak. Interes berri horren arabera, Espainiako Gobernuak baldintzak ezarri ditu plastiko birziklatua elikagaiekin kontaktuan erabiltzeko.
|
|
|
Gehiago saldu eta merkatutik kanpo gera ez litezke: kontsumitzaileek uste
|
dute
ingurumenarekin inplikatzea balio erantsia dela eta, beraz, aintzat hartzen dute ekimen hori. Karbono etiketak hobetu egiten du bere borondatez hartzen duten enpresen marka irudia, eta abantaila ematen die onartzen ez dutenei.
|
|
2012
|
|
|
Baina, batez ere, gehien kezkatzen duena asma da, Espainian %10eko prebalentzia baitu, hau da, Espainiako hamar haurretik batek asma du faktore genetikoengatik eta ingurumen faktoreengatik. Horregatik, modu erabakigarrian zaindu behar
|
dugu
ingurumena gure seme alaben eta biloben osasunagatik. Ibilgailuen zirkulazioak 2,5 mikra (PM2, 5) baino tamaina txikiagoko partikulak sortzen ditu biriketan sartzeko gai direnak eta, beren kalibreagatik, aldaketa epigenetikoak eragin ditzaketenak; horrek bronkioen eta birikaren hanturazko gaixotasuna eragiten du, eta alderdi horri buruzko ebidentzia zientifiko nahikoa dago.
|
|
|
2 Eskaintzarik onenari egokitzea Fakturak ahalik eta gehien doitu behar dira beharretara. Energia aurreztu daiteke (horrek, gainera, eragina
|
du
ingurumenean) eta fakturak murriztu. Hainbat aukera daude eskaintzarik onenak bilatzeko, batez ere Interneten, eta hainbat web orri daude konpainia hornitzaileen eskaintzak konparatzeko.
|
|
|
Azken horien kasuan, munduko elikagai industriak milioika tona azpiproduktu sortzen ditu urtero, prozesatu eta manufakturatzearen ondorioz. Zati txiki bat bakarrik erabiltzen da produktu berriak lortzeko, eta gainerakoa hondakintzat hartzen da, eta horrek eragin kaltegarria
|
du
ingurumenean. Kontuan hartu behar da landare azpiproduktuak oso ezegonkorrak direla, batez ere oxidazioagatik eta narriadura mikrobiologikoagatik.
|
|
|
1 Murriztea, berrerabiltzea eta birziklatzea Irudia: Samuel Mann boligrafoak, inprimagailuko kartutxoak eta tonerrak, pilak, plastikozko edalontziak eta botilak, etab. hainbat konposatu kutsatzaile
|
dituzte
ingurumenerako eta osasunerako. Horregatik, behar beharrezkoak direnak bakarrik erabiltzea komeni da (murriztu), haien bizitza erabilgarria luzatzea eta ahalik eta gehien berrerabiltzea (erabili eta botatzeko produktuak bide batez saihestea), eta haien bizitza erabilgarria amaitzen dutenean, behar bezala birziklatzea.
|
|
|
Ekidin daitekeen kostu ekologikoa. Materia organikoak uretan dituen ondorioak Baztertutako elikagaiek ondorio negatibo bikoitza
|
dute
ingurumenean: batetik, ingurunean deskonposatzen den zabor organiko gisa, edo, azkenean, erraustu egiten da, eta, bi kasuetan, berotegi efektua eragiten duten gasak isurtzen ditu; bestetik, haien ekoizpenak ingurumenean eragiten dituen eta alferrik den baliabideen eta inpaktuaren kostua.
|
|
|
Gainera, itsasertzaren %2k bakarrik du nolabaiteko babes figuraren bat, gaineratu du. Datu horiek erakusten dute GKEak beldurra ematen diola Kataluniako itsasertzeko itsas ingurunearen egoera ekologikoari buruzko 2011ko “Silmar Txostena” ren emaitzei, eta beldur da krisi ekonomikoak ere eragina
|
duela
ingurumenaren kontserbazioan. Hain zuzen, fundazioak dituen 19 kontrol estazioen txostenak adierazten du aztertutako puntuetan itsas hondoaren kalitatea pixka bat jaitsi dela, neurri batean, administrazioek kontserbazio programetarako duten diru kopurua murriztu egin delako.
|
|
|
Larunbatetan, 10:00etan, eta igandeetan, 02:00etan, UTCan. Horrez gain, beste magazin batzuek ere
|
badute
ingurumena. Juan Ramón Lucasen “En días como hoy” edo Pepa Fernándezen “No es un día cualquier” saioetan, Joaquín Araujo naturalistari edo José Miguel Viñas meteorologoari entzun dakioke.
|
|
|
Nolanahi ere, pentsamolde aldaketa funtsezkoa da. Barrenechearen arabera, «oraindik sektore garrantzitsu batzuek uste
|
dute
ingurumena lasta dela, eta garapen ekonomikoa eta ingurumenaren babesa aukeratu behar direla. Erabateko akatsa».
|
|
|
auto elektrikoek ohiko autoen bikoitza kutsa dezakete, elektrizitatea erregai fosiletatik badator. Horrez gain, bateriak eta motor elektrikoak ekoizteak ere eragin handia
|
duela
ingurumenean. Eguzki elektrolinerak edo fotolinerak izan daitezke auto elektrikoak ekologikoagoak izateko irtenbide bat.
|
|
2013
|
|
|
Horiek guztiak ez dira komuneko zulotik botatzeko zaborrak, baina gero eta jende gehiagok egiten du hala, eta horrek eragin nabarmena
|
du
ingurumenean eta ekonomian, kalterako jakina.
|
|
|
Esan beharrik ez dago, beraz, zabor hori ez dagokion tokian botatzeak eragin kaltegarria
|
duela
ingurumenean eta ekonomian.
|
|
|
Hileta egiteko, bai lurperatzeko bai errausteko, hainbat ondorio negatibo
|
ditu
ingurumenarentzat. Horiek saihesteko edo ahal den neurrian murrizteko, gero eta ekohileta ekimen gehiago daude:
|
|
|
Ez da gauza bera ikatz zentral termiko batetik datorren energia eguzki energiako instalazio batetik baino. Fase horietako batzuek inpaktu handiagoa
|
dute
ingurumenean ibilgailua zirkulatzen den uneak baino. Erresuma Batuan, LASAk, publizitate edukien kalitatea zaintzen duen erakundeak, debekatu egin zuen 2010ean «emisiozero ibilgailu» baten iragarpena, bizi ziklo osoa ez sartzeagatik.
|
|
|
Ihobeko proiektuburuak Euskal Autonomia Erkidegoko ekodiseinuaren erreferentea (hamar urteko eskarmentua eta dagoeneko 92 ikasle graduatu) Euskadi ekodiseinuaren erreferente bihurtzeko apustua egiten du, eta, horrez gain, Euskal Autonomia Erkidegoaren aitzindaria izan da Euskadi Europako Batasunean ekodiseinuaren erreferentzia gisa (hamar urteko eskarmentua du). Ekodiseinuaren onurak eta erronkak Ekodiseinuak hainbat onura
|
ditu
ingurumen eta ekonomia onura hori egiten duenarentzat eta gizartearen gainerakoentzat: Ingurumena:
|
|
|
Herritarrak kontzientziatzea eta haien onurak jakinaraztea. Raúl García Lozanok uste du kontsumo iraunkorra gorantz doala, baina oraindik gutxiengoa da, kontsumitzaile askok uste baitute «ekoerosketa» egiten badute ez
|
dutela
ingurumen onura jasoko bere bizitzan, edo ekarpen txikiak ez diela lagunduko ingurumen arazo handiei. Inèdit enpresako adituak «ekologiko» gisa saltzen diren produktu batzuen ezaugarri «zaila» kritikatu du, eta herritarren artean eszeptizismoa sortzen du.
|
|
|
5 Eraikin iraunkorrak Sergio Fernández Casado, La Casa que Ahorro Fundazioaren arduraduna, ziurtatzen du XXI. mendeko arkitekturak sistema iraunkorrak bultzatzen dituela, hala nola zigilu berdea (Espainia), LEED (AEB), BREEAM (Erresuma Batua), HQE (Frantzia), Passivhaus eta DGNB (Alemania). Aditu horren arabera, eraikuntza sektoreak
|
du
ingurumen inpaktu osoaren ardura handiena: Europako Batasuneko energiaren eta lehengaien% 40 kontsumitzen du, eta karbono dioxidoaren (CO2)% 36 emititzen du.
|
|
|
sanja jugenero Itsasoko poluzioak eta klima aldaketak itsasoko ingurumenaren egoera ez ezik, itsaski eta kontsumitzaileen segurtasunean ere eragina dute. ECSAfEsEFOOD proiektuko adituen arabera (itsaskietan lehentasuna
|
duten
ingurumen poluitzaileak: ebaluazioa, segurtasuna, inpaktua eta jendearen pertzepzioa), beharrezkoa da itsasoko poluitzaileen eremuan gehiago ikertzea eta itsasontzian duten eragina aztertzea.
|
|
|
Adituek adierazi dutenez, betegarriak ez diren olio botilak erabiltzeak oso prezio baxua du, duten olioarekin alderatuta, eta ez du zertan gehiegi handitu sektoreko enpresariek. Gainera, adierazi dute ekimen berri horrek ez
|
duela
ingurumen arazorik sortzen, botila gehienak beirazkoak baitira, birziklatzen errazak. Azken batean, kontraindikaziorik ez duen eta oliba olioa bezalako elikagai bakarrarentzat kalitate bakarra bermatzen duen araudia.
|
|
|
Haren aurkitzaileak, Sebastian Lotzkat, Andreas Hertz eta G. Köhler ek horrela deitu zioten, Tabasarako mendilerroan aurkitu zutelako. Inguru horretan, aire zabaleko meatzaritzak, bereziki kobreak, eragin handia
|
du
ingurumenean. Izena gaztelaniazko« ¡ No a la mina!» esloganetik dator. meatzaritzako jarduera horren aurka dauden ekintzaileena.
|
|
|
Espainiako argiteria publikoaren gastua bikoiztu egin da azken bost urteetan, eta 830 milioi eurora iritsi da 2012an, Unibertsitate Konplutentsearen azterlan baten arabera. Zarrastelkeria horrek argi kutsadura dakar, eta horrek ondorio negatiboak
|
ditu
ingurumenean, ekonomian eta osasunean. Artikulu honek azaltzen du nola bikoiztu den argiteria publikoaren gastua, nola eragiten digun xahutze horrek eta nola saihesteko bost neurri.
|
|
|
Azken kasu horretan, txikienei zuzendutako hiriko hezkuntza eta aisialdiko jarduera batzuek baratzeak lantzeko aukera ematen dute. Eskolako Agenda 21 onartzen duten ikastetxeek beren instalazioetan baratzeak garatzea
|
dute
ingurumen kalitatea hobetzeko programan. 4 Arriskuak kontuan izatea Fruta eta barazkiek, edozein produktu fresko bezala, patogenoen bidez kutsatzeko arriskua dute.
|
|
|
Kerem Tapani Gültekin Ingurumena: Ordu aldaketaren arduradunek diote energia aurrezten duela eta abantaila ugari
|
dituela
ingurumenerako: Klima aldaketaren aurka borrokatzen laguntzen du:
|
|
2014
|
|
|
Herritarrek gero eta nahiago
|
dituzte
ingurumena, pertsonak eta osasuna errespetatzen dituzten produktuak
|
|
|
Hiri parkeek ez lukete luxua izan behar, baizik eta herritarren eta ingurumenaren bizi kalitatea hobetzeko gehien ahalegintzen diren hirietako ezinbesteko elementua. Hirietan parkeak izateak
|
dituen
ingurumen, ekonomia eta gizarte abantailak erakusten dituzte hainbat adituk eta azterketek. Artikulu honek bederatzi arrazoi aipatzen ditu hirietako biztanleek parke eta berdegune gehiago eta hobeak eska ditzaten inguru hurbilean.
|
|
|
Espainian, zenbait petrolio enpresak zundaketak egin nahi dituzte Valentziako, Alacanteko eta Balear Uharteetako kostaldeen artean, eta, hori aurkitzen badute, gero ateratzen eta merkataritza ustiapenari ekiten diote. Ikertzaileek eta talde ekologistek ohartarazi dute ondorio kaltegarriak
|
dituztela
ingurumenak eta arrantzak. Interesa duten konpainiek, berriz, ingurumen araudiaren barruan egingo dutela esan dute.
|
|
|
Gatazka ekologikoek agerian uzten dituzte gizarte desoreka larriak. Martínez Alierrek dio era guztietako herrialde eta kolektiboei eragiten diela, nahiz eta eragin handiena pertsona behartsuengan izaten den, askotan indigenetan, eta ez
|
du
ingurumen justiziara eta osasun sistemetara iristeko gaitasunik. «Mapak joera kezkagarriak erakusten ditu, adibidez, ingurumen delituak egiten dituzten konpainien zigorgabetasuna edo ingurumen defendatzaileen jazarpena», gehitu du Leah Temperek, ICTAUABko ikertzailea eta Atlas koordinatzailea.
|
|
|
Herritarrek jakin behar
|
dute
ingurumen hondamendiek zer ondorio dituzten haiei aurre egiten saiatzeko
|
|
|
Duela gutxi egindako zenbait ikerketen arabera, Iberiar penintsulan eta Kanariar Penintsulan hazten ari da fenomeno horien maiztasuna, Saharatik datorren hauts esekia gehiago iristen delako, eta José Miguel Viñas meteorologoak azaltzen du. Saharako hauts hodeiek ondorio kaltegarriak
|
dituzte
ingurumenean eta osasunean: Hiriko airearen poluzioaren ondorioek okerrera egiten dute:
|
|
|
Munduko hauts emisioen% 70 baino gehiago sortzen du Afrikako iparraldeak, Atmospheric Chemistry and Physics aldizkarian argitaratutako= 106092″ ren arabera. Hauts hodeiek ere
|
badituzte
ingurumen ondorio positiboak: Arrastatutako sedimentuek ongarri gisa jarduten dute.
|
|
|
Kosmetiko ekologikoek gero eta erabiltzaile gehiago
|
dituzte
ingurumena eta osasuna errespetatzen dituzten produktuak bilatzen dituztenak. Hala ere, izendapenen aniztasuna, organiko edo biologikoa, edo publizitatean “berdea” izan gabe “berdea” erabiltzen duten enpresak, kontsumitzaileak nahas ditzake.
|
|
|
Jabeek dirua aurreztea lortu zuten, eta, ondorioz, ingurumen inpaktua eta bezeroak gutxitu egin ziren, ekintza onak eraginda. Alde horretatik, kontsumitzaileek gero eta kontzienteago dute beren erosketa jarduerek duten inpaktua, eta «errurik gabeko kontsumo» bat egin nahi
|
dute
ingurumenean edo giza eskubideetan ondorio negatiboak izan ditzaten. Nola antolatu azenario kanpaina bat Carrotmob nazioarteko mugimendu bihurtu da.
|
|
|
Zientzialariek ohartarazi dute. Klima aldaketaren irudi nabarmena dela erakutsi dute glaziarrek, eta garrantzi handia
|
dute
ingurumenean eta ekonomian. Berotegi efektuko gasen emisioen gorakadak jarraitzen badu, glaziarren atzerakada bizkortu egingo da datozen hamarkadetan.
|
|
|
Zertarako balio
|
dute
ingurumen GKEek?
|
|
|
Madrilen duela gutxi iradoki dute haien erabilera, zaborraren %72, 9 zabortegietara botatzea saihesteko. Bosgarren edukiontziaren abantailak eta erronkak Bosgarren edukiontziak hainbat abantaila
|
ditu
ingurumenean, ekonomian eta osasunean: Hondakindegietara iristen den zabor organikoaren kopurua murrizten du, hondakinen arazorako irtenbiderik okerrena baita.
|
|
|
Klima aldaketak, biodibertsitate galerak edo poluzioak uharte eremuetan baino eragin handiagoa dute uharte kontinentaletan. Hala adierazten dute nazioarteko adituek eta erakundeek, hala nola NBEk, uharteek
|
duten
ingurumen, ekonomia edo kultura ondare aberatsa gal ez dadin arreta handiagoa eskatzen baitute. Artikulu honek dioenez, uharteak arriskuan daude eta zergatik salbatu behar dira.
|
|
|
Arrisku horiez gain, poluzioak ere arazo handiak sortzen dizkie uharteei. Itsasoko zaborra benetako zabortegi bihurtzen ari da, eta uharteek ez
|
dute
ingurumen inpaktu horri aurre egiteko adinako baliabiderik. Arazo horien eta beste batzuen ondorioak areagotu egingo dira datozen hamarkadetan.
|
|
2015
|
|
|
3dko inprimagailuek ordenagailu batean diseinatutako edozein objektu fisiko sortzeko aukera ematen dute. Horiei esker, murriztu egin daiteke industria ekoizpen sistemak eskala handian edo gailuen zaharkitze goiztiarrean
|
duen
ingurumen inpaktua. Artikulu honek azaltzen du zer diren inprimagailuak, haien ingurumen abantailak eta erronkak eta non aurki daitekeen bat.
|
|
|
7 Jorge Morales (@jorpow) Espainiako egungo energia sistemari eta autokontsumoaren eta energia berriztagarrien zailtasunei buruzko aditu nagusietako bat da. 8 José Antonio Montero (@MonQuercus) Quercuseko erredaktoreburua da, hogeita hamar urte baino gehiago
|
dituen
ingurumen dibulgazioko aldizkari dekanoa. Kontserbazioari, naturari eta biodibertsitateari buruzko hainbat eduki argitaratzen ditu bere kontuan.
|
|
|
Irudia: Alex Fernandez Muinza Ontzien eta poltsa berrerabilgarrien abantailak Ontzi eta poltsa berrerabilgarriek hainbat abantaila
|
dituzte
ingurumenean eta ekonomian: Elikagaiak eta beste produktu batzuk egiteko eta gordetzeko aukera ematen dute, gehiegi paketatu gabe, hondakinak soilik sortzen dituen beharrik gabe eta prezioa igo gabe.
|
|
|
1 Arbolagaña (Bilbo) Irudia: Antonio Zugaldia «Slow Food» mugimenduak («janari motela», «fast food» edo «janari azkarra») zero kilometroaren kontzeptua defendatzen du, ekoizleek eta kontsumitzaileek gehienez ere ehun kilometroko ekintza erradioan
|
duten
ingurumen, ekonomia eta gizarte garrantziagatik. «Gastronomia kritikaren argotean ez dugu ‘jatetxe ekologikoa’ kontzeptua erabiltzen, ‘0 km’ izena baizik, eta Yanet Acosta idazle eta kazetari gastronomikoak dio.
|
|
|
Kontsumitzaileek nahiago
|
dituzte
ingurumena errespetatzen duten produktuak eta hotelen atala ez da salbuespena. Hotel establezimenduek hainbat balio eta neurri har ditzakete beren aztarna ekologikoa murrizteko eta iraunkorragoak izateko, erabiltzaileen ezinbesteko laguntzarekin.
|
|
|
Izeia naturala edo artifiziala? Gabonetako zuhaitz natural eta artifizialek berez
|
dituzte
ingurumen abantailak eta eragozpenak. Izeia naturalek ez dute bizirik irauten baldintza egokietan ez badaude eta ondo zaintzen ez badira; gainera, ur ugari, pestizidak eta ongarri kimikoak kontsumitzen dituzten landaketa intentsiboak dira.
|
|
2016
|
|
|
Aditu honen ustez (25 urteko esperientzia
|
du
ingurumen gaietan), ez da beharrezko neurririk hartzen espezieak eta ekosistemak babesteko.
|