|
2009
|
|
|
Pipkinek diosku gogo onez erakutsi ohi ziela bere jabegoa turistei. «Jendea meatzean barna laguntzen ez zen sekulan nekatu eta inoiz ez
|
zuen
horregatik kobratu. Bere atsegin handienetarik bat zen jendea Aguereberry Pointera eramatea eta ia bi mila metro beherago zabaltzen zen Heriotza Ibarraren bazter miresgarriez gozatzea haiekin batera.»
|
|
|
Eta eguneroko otoitza errezitatu beharra baldin banu, honelakoa izanen litzateke gutxi gorabehera: ...hegaztien hazkuntzako adituak astindu eta umildu ere, emadazu, eskura daukazun lehenbiziko aukeran, urakan bolada bat, min kaltegarri bat, kolpean kontzientziaren argitxo dardaratia itzaltzeko, bila ezazu zure larrialdietarako botika kutxan esparatrapu miragarri bat iltzez eta giltzez ixtearren nire begiak, belarriok, aho berritsu hau, eta, horrela, bihur nazazu nire bezatzaileek nirekin egin nahi
|
duten
hori: arnasa hartzen duen gorpu.
|
|
2010
|
|
|
(?) Eta arazoa larriagotu egiten da, inor ezin zerbitzatzetik norbaitek zaindua izatera pasatzean»; edo suhia bilobarekin ikustean konturatzen denean «ez bakarrik zenbat irabazi duten gure alabek, baizik eta zenbat galdu zuten gure senarrek». Baina ehun orrialde itxaron behar
|
ditugu
horretarako eta gainera ez da sobera aldentzen oraintxe aipatutakoetatik.
|
|
|
Baina artean ez nengoen hartaz hitz egiteko prest. Ez
|
nuen
horretarako nahitaezkotzat jotzen nuen sosegu askirik, ezta behar adinako tenplerik ere. Hobe nuen bertze baterako utzi.
|
|
|
Beldurrez noa. Amaren gorpu hotzak baino gehiago zuk, duela abantzu hamar urte ikusi ez
|
zaitudan
horrek beldurtzen nauzu. Beldurtzen eta nolabait haserrarazten halaber.
|
|
|
Buru belarri bertsotan nabilenean faltan botatzen dut literatura. Egia da bertsotan literatura egin daitekeela, badago hor ere literaturatik zerbait, baina oso margen txikia
|
du
horrek. Bi generoen arteko zubia norbere ahotsaren bilaketa da.
|
|
|
Eta txapelketa nagusiaren bueltan ikasi dut ez dudala bertsoa helburu bezala hartu behar, baizik neure ahotsa adierazteko bitarteko izan behar duela. Uste
|
dut
hori dela Maialenek egin duena. Berak oso nortasun handia landu du.
|
|
|
Halaxe, gure bilera bakoitzean, kideren batek pasarteren bat edo poemaren bat irakurtzen du ozenki, besteok arretaz entzuten dugun bitartean.
|
Badu
horrek zerbait antzinakoa edo zeremoniala, edo agian haur eskolako gure pertsona askoz gazteagoen oihartzuna, irakurtzea mirari ikasi berria zen garaikoa.
|
|
|
Bai, ipuinak idazten nituen». Nik banekien hori, ale bat kasualitatez aurkitu nuelako bigarren eskuko liburu denda batean, New Yorkera egin nuen aurreko bidaian, baina ez nion sekula ezer komentatu, argi baitzegoen Marcusek ez
|
zuela
horri buruz hitz egiteko asmorik: La Côte Basque Brasserie ra joan ginen egun hartara arte bederen.
|
|
|
Nik uste
|
dut
horregatik itzultzen naizela, noiz edo noiz, Altxor uhartera: ez abenturagatik, ez altxorrarengatik, baizik eta Jim Hawkins hazten ikusteko berriz ere, eta gogoratzeko bertan daukagula gaizkia, hurbil eta erakargarri, hainbeste ezen batzuetan zaila baita ongia deitzen dugun horretatik bereiztea.
|
|
2011
|
|
|
Zergatik izan behar du, galde genezake, afrikar idazle batek, edo edozein idazlek, halako obsesioa bere ama hizkuntzatik hartzeko beste hizkuntzak aberastearren? Zergatik hartu behar
|
du
hori bere misio partikulartzat. Inoiz ez genion geure buruari galdetu:
|
|
|
Kezkarena askoz ere sentimendu primarioagoa da seguru asko, eta era berean harridura eta izua bezain unibertsala: inork ez du maite
|
duen
hori dolarepean ikusi nahi. Telebista piztuta bazkaldu nuen.
|
|
|
Hori da gakoa. Niri Günther ek ez zidan inoiz inolako azalpenik eskaini, baina nik uste
|
dut
hori dela esplikazio bakarra: Montana.
|
|
|
–Honezkero ez
|
dut
hori argi gogoan, Ines, hasi zitzaidan halako batean pausatuki erantzuten?, baina gogoratzen dut oraindik ere amaren begirada zorrotza, gogoratzen dut hantxe bertan egin zidan errieta, alferrik galdu nuelako marmelada hura, mugaz bestaldean gure zain zeuden senitarteko haiek hain beharrezkoa izango zutena.
|
|
|
Lehenik, «bazkaltzaindia». Ez dakit zendako erraiten
|
duten
hori. Iparraldean, Eskualtzaleen Biltzarra deitzen dute bazkaltzaindia.
|
|
|
Zuk esan, zer ekartzen dizu gogora? Zer esan nahi
|
zenuke
horri buruz?
|
|
|
Bere kabuz mantentzeko gai ez bada, laguntza luke, bestela erabat aldatuko zaigu paisaia. Inor eguraldi ederrarekin Berastegin barrena joaten denean, eta bazterrak hain polit ikusten dituenean, jakin egin behar
|
du
hori.
|
|
|
Poema batek esan luke prosak, ipuin batek, nobela batek? adierazi ezin
|
duen
hori.
|
|
2012
|
|
|
Hala egin izan dut nik ere. Baina etorkizuneko kontuak usteak izaten dira gehienetan, ezin dugu ziurtasunik izan uste
|
dugun
hori beteko den ala ez. Horregatik esaten dugu euskaraz usteak erdia ustel.
|
|
|
Literatura, bidaiak eta lagunen arteko konpainia ederra dira bere bizitzan izandako ardatzik garrantzitsuenak. Jakin mina landu zuen gaztetatik, uste
|
baitzuen
hori zela osagaietako bat luzaro irauteko mundu honetan. Gauza handiekiko interesa eduki behar zela uste zuen, gauza txikiekin disfrutatzen dugun bitartean.
|
|
2013
|
|
|
Hemen ondo hartu zintuztela esan duzu. Zer esan nahi
|
du
horrek?
|
|
|
Une batean eztabaida izugarria izan zen Bilboko Guggenheim Museoa eraiki zenean. Askok uste
|
zuten
horrek, lokomotora baten indarrarekin, izugarrizko bultzada suposatuko zuela euskal artearentzat, balioko zuelako bertako artea berpizteko, edo bizkortzeko, eta kanpoan, munduan, euskal artea ezagutarazteko. Jende askok uste du helburu hori ez dela inolaz ere bete.
|
|
|
J.I.: Hain juxtu ere beti esan izan da hori dela idazlearen patua, nahi
|
duzun
hori lortu ezina. Horregatik idazten ditugula hainbeste liburu, lortu nahi dugun liburu borobil hori ezin dugulako inoiz egin.
|
|
2015
|
|
|
«... bulnerablea dela. Uste
|
du
hori ezin dela bestela esan. Bulnerablea.
|
|
|
erresumako azken herrichkan! Nork behar
|
zuen
hori erran: uste ginuen Gerla Handiko hil gaichoek etzutela holako sakrileiorik utziko, eta, bertze orduz Verdunen Pericard aintzindariaren hilakbezala, chutituko zirela beren orhoitzapenezko harriarengibelean «etsaia» berritz garhaitzeko!
|
|
|
Heldua nintzen deja, ez nintzen haur bat, lan egitennuen, banuen autoa, banekien zertan nintzen. Anitzlaguntzen
|
du
horrek. Eskolako zuzendariari errannion:
|
|
|
Giristinoa ote
|
dugu
hori?
|
|
2016
|
|
|
Euskal Herrian ez da idazlearen errespeturik, orokorki, are gutiago pastoralean. Idazten ahal
|
duzu
hori lasai asko! Bigarren akatsa da trajeria ez dela osoki tragedia.
|
|
|
Gaur egun, haurrek Clan eta Disney dituzte, eta akabo euskarazko marrazkiak? Eta zer egin behar
|
dugu
horren aurrean. Aktoreok ez dakigu, ez dugu erantzunik.
|
|
2017
|
|
|
Egoera horregatik ez du ez errukirik ez erraztasunik bilatzen. Azken unera arte bere ekintzen eta erabakien burujabe, ingurukoek
|
duten
hori berori nahi du, bizimodua aurrera ateratzeko eskubidea.
|
|
2018
|
|
|
Zertarako? Bizi osoan beste konturik ez dut aditu, klasikoak jarri behar zirela galegoz, Galiziak behar
|
zuela
hori. Eta zer pasatzen da gero?
|
|
|
Eta uste baino gehiago ez badaki ere, ikasteko bidea diozu horrela erakusten. Antzerkiak
|
bazuen
hori, gorputzetik pasatzen zela, eszenetatik, musikatik, kantutik. Eta horrek egiten zuen segur aski ulertzeko bide bat baino gehiago eskainiak zizkigula.
|
|
|
Alfabetatze kanpaina horretan garrantzi handia izango luke, dudarik gabe, euskaraz sortutako eta euskarara bikoiztutako zabalkunde handiko ikus entzunezkoen zaparrada atergabe batek, horietako asko erlatibo anaforikoz ondo kargatuak. Bien bitartean, ikusirik diozun horretan zuzen zabiltzala, saiatuko naiz erlatibo anaforikoa orain den baino neureago egiten, baina jakinik ingurua ez
|
dudala
horretarako batere lagungarri. Kepa Altonaga (2018 eka. 25 16:15) Pedante adjektiboa aipatu duzu bizpahiru bider, Juan Luis, halako erreparo edota ingiraz beteta.
|
|
|
«Joanes Leizarragak orain dela 400 urte erabiltzen zuen idazkera nahikoa da». Oso argi
|
zuen
hori, eta ziurtasun handiz mintzo zen: «Leizarragak Biblia itzultzeko erabili zuen euskalkia da egokiena».
|
|
|
«Ondo hitz egin!». Euskaraz hitz egin behar genuela esan nahi
|
zuen
horrek. R.
|
|
|
Ba al dakizu zergatik? Eta zer esan nahi
|
duen
horrek. Nik ere ez?
|