|
2000
|
|
|
Askotan egiten dugun estandar hori oso erdaldundua da eta hor dago arazoa. Denona den altxorra
|
dugu
hor eta hori baliatu behar dugu.
|
|
|
Argi dago orain ez daukadala berritasun horren faktorea baina espero dut nire abestiak entzutea eta taldearen lana kontuan hartzea. Komunikabideak asko mugitzen dira sorpresaren aldetik eta uste
|
dut
hor sartu nindutela ni. Momentuan oso gustura hartu nuen.
|
|
|
" Ipuin batzuek thrilleraren itxura eta egitura dute, besteek zorion itxuren gibelean bakartasun eta isiltasunaren trajedia gordetzen dute. Istorio laburrak pertsonalitate handikoak
|
ditugu
hor" (Maiatz 30).
|
|
|
Eta, gaur egun, han ez ezik hemen ere epaitegietan euskarari sarrera ematea nekeza zaigu, nahiz eta gaztelera zein euskara maila berean ofizialtzat hartuak izan.
|
Badugu
hor euskaldunok eta Euskal Jaurlaritzak zereginik.
|
|
|
–Ez noski, ez noski. Historialariek eta lan handia
|
duzue
hor egiteko.
|
|
|
Zertarako? Nor
|
dugu
hor kanpoan zain. Zenbat dira?
|
|
|
Ãa va de soi: zalantzak zalantza, noizbait irakurri egin behar
|
nuke
hor idatziko duena. Zugatik, noski.
|
|
|
– Joango al zarete zuek aurretik? –galdetu zigun– Litekeena
|
duk
hor behean guardia zibilak egotea nire zain.
|
|
|
Baietz, Xanek, eta: "
|
Badut
hor esertzea?", galdetu zion. " Noski", esan zuen neskak.
|
|
2001
|
|
|
Batetik, emakumeek egindako nobela beltza. Oso modu originalean uztartzen dituzte (eta" Koaderno Gorria" k
|
badu
hor ikasitako zerbait) trama beltza eta emakumeen kezkak.
|
|
|
Egun eta Goenkalek izandako arrakastari esker, formula berriak sortu dira, euskarazko fikzioak bizirik dirau, baina audientziek dute horretarako erabakia," jendeak gustuko ditu bertoko ekoizpenak,' Jaun eta jabe',' Bi eta bat' edota' Ertzainak' en adibideak
|
ditugu
hor, kalitatezko produktuak dira eta hori jendeak eskertu egiten du". Iraila eta urria bitartean plazaratuko da" Telelilura" liburua Ainhoa Irazuk berak astekari honi eginiko adierazpenen arabera
|
|
|
Egia da, gaurko jardunaldian ikusiko dugun bezalaxe, modu ugari daudelaikasgelan autonomiaren esparrua lantzeko, eta denak direla baliagarri; baina, ikas prozesuaren helburua hiztun eraginkorrak sortzea dela gogoan izanda, zailenairuditzen zait, ikasgela autonomoki jarduteko gonbitea egingo duen gunea egiteaeta jardun hori ikas prozesuaren mesederako izatea. Uste
|
dut
hor dagoela autonomiaren gaiari heltzeko zailtasunik handiena.
|
|
|
–Ikusten al
|
dituzu
hor kanpoko iragarkiak? –leihoa zabaldu zuenean hego haizeak izotza zekarrela begitandu zitzaidan– Egunez itzalita eta gauean festa kolorez jantzita egoten dira.
|
|
|
Unibertsitate gaia luzaz ukitu dut mundu guztiak beti pentsatu Â
|
duelako
hor dagoela, nolabait ere, gure irakaskuntza osoaren giltzarria. Gaitza, irakaskuntza sailean, aspaldidanik datorkigu.
|
|
|
Honaino Eleizalde, eta gehiago nahi
|
baduzu
hor daukazu Oñatiko Batzar ondoan argitara zuten liburu lodia, 428 orrialdeetan. Nik ez dut esan, ezta esango ere, neronek proposatu (badakizu orain honelako mintzamoldeak sartzen ari zaigula gazte jendea edo) eta aldeztu berria dudan batasunerako izan daitekeen bidea Eleizaldek orduan gogoan izan zezakeena denik.
|
|
|
Gero, urteen buruan, bestetan lehen, Unibertsitatean eta Unibertsitatearen inguruan gero, irakatsi dudanaz, ez naiz nor mintzatzeko. Ikasleek
|
dute
hor hitza, hango eta hemengo ikasleek. Ikasleak mintza bitez, bada, gogoak ematen badie, ez ikasleen" ordezko" eta" jabe" direlako jauntxoak.
|
|
|
Arras txalogarria da jokabide hori: gai biluzgorriek
|
dute
hor axola, ez horien apaindurak edo apaindurarik ezak. Huts bat badute horratik, baina Aita Apalategigandik datorrena eta ezin zuzenduzkoa horrenbestez.
|
|
|
Bere gisa hitz neurtuz (gogoan dut oraindik Bladi Oteroren itzulpenak irakurri nituenean hartu nuen zirrara), eta hizkeraz ari naiz bestetaz baino areago, eta are nabarmenago prosaz. Galda daiteke, besteren hitzez balia nadin, zer
|
zuen
hor Orixeren kontra: bertsoetakoei buruz zenbait gauza entzunak dizkiot berari.
|
|
|
Zure kasuan, esaterako, zera dio batek baino gehiagok: bildu bai baina sekula argitaratu gabeko material mo rdoa eduki behar
|
duzula
hor nonbait gordeta. Zer diozu?
|
|
|
Beso ondoa zimikatu nuen, Fatboy Slimen zinta geldiarazi eta ikusgarriari so geratu nintzaion, ahoa bete hortz. Arras zintzo izateko, eta gure paranoia naturalari fidel izanez, gauaz ardura agitzen den eran, uste
|
dut
hor polizia armatu kontrola batean suertatu baldin banintz, ez nintzela gutxiago durduzatuko: polizia gizonei alias indar errepresiboei eskatzen zituzten hiru zuzenbide ezberdinekiko paperak erakutsiko nizkien eta" uufff" ikaratia askatuz pasatzera deituko ninduketen, hotz.
|
|
2002
|
|
|
Bakarrenetarikoak Manex Goienetxe eta Vincent Garmendia izan dira, Baionako eta Bordeleko Unibertsitateko irakasleak. Gure historiografiaren adierazle bat
|
dugu
hor, entziklopedietan ez dira kantuak ia ia azaltzen.
|
|
|
Kasu honetan, «egurra» erran dezakegu iparraldeko eta nafarrek ere, erregai merkea baita hautagaiek saltzen digutena. Arte guti
|
du
hor, bertzalde, euskal arazoak, edo batere ez.
|
|
|
Gainera, urrian, CSNk ustiapen baimena berritzeko baldintzak betetzen dituen ala ez erabaki du. “Zentral nuklearren bizitza erabilgarria 40 urtekoa da, eta nik uste
|
dut
hor geratuko garela”, gehitu zuen. CSNn zentral nuklearren bizitza erabilgarriaren luzapena aztertzen duen ikerketa talde bat dago, baina oraingoz aztertzen ari dira.
|
|
|
–Ba, uste
|
dut
hor atzean zegoela kartela. Bost kilometro zioen.
|
|
2003
|
|
|
Baina nola jakin hori horrela izango dela? Erabilerak
|
du
hor zerikusi handia, eta euskara behar baino gutxiago erabiltzen da. Beraz erabilera areagotzen ahalegindu genuke, baina ez da zeregin erraza hiztunaren kontzientzia tartean dagoelako.
|
|
|
Gazteleraz halako maila altua zuen pertsonari, bere hizkuntzan mutu izatea egokitu zitzaion, ordea. «Oteizaren obra bere ariman integratzeko desioa da» dio Urbeltzek, «baina bere hizkuntza ukatzen zitzaiolako, eten handi bat
|
zuen
hor Jorgek. Horregatik bilatu zituen beste hizkuntza batzuk; burdinaren, harriaren bidez, euskaraz hitz egin nahi zuen».
|
|
|
Frantziako Estatuak ez lituzke bere akats historikoak errepikatu behar, hots, arazoa ezpata kolpez trenkatzea. Esate baterako, Ipar Euskal Herriak alternatiba bat eskaintzen du, ez du beste ideologien gainetik pasa nahi, ez du Vichyko garaia itzultzea eskatzen, probintzialismora itzuli gabe alternatiba moderno bat eskaintzen du eta Frantziako Estatuak
|
badu
hor berealdiko erronka.
|
|
|
Bada, hori da hain zuzen ere Frantziako Gobernuak duen erronka nagusia. Problema latza
|
dugu
hor. Agintariek eta politikoek orobat ez dute errealitate hori bere gordintasunean onartu nahi, estatuaren egungo ereduak arazoa azalaraziko duelako eta alderdiei elektoralki porrot itzela ekarriko liekeelako.
|
|
|
Ez dakit lerro horiek aurkitzen direnetz maisuaren obra osoa biltzen ari diren liburukietan, baina uste dut merezi
|
dutela
hor sartzea. Haren belaunaldiak egin bi mundu gerlen ondorioak atera zituen Robert Schumanek.
|
|
|
Matiasek uste
|
zuen
hor egon zitekeela akatsa. Hau da, arrasto faltsua izan zitekeen Van’t Hoff.
|
|
2004
|
|
|
" Ez hil inor" aginduak ez du inor ez dena babesten. Etika oso bat
|
dugu
hor. Adibidez, gerra edo katastrofe humanitarioen burugabekeria semantikoen azpitik susma dezakegun etika lazgarria.
|
|
|
Zer irizten ote dio Joseba Arregik horri? Ez ote
|
luke
hor erradikal malapartatu baten totalitarismo arriskurik ikusiko. Hauxe dugu kazetari euskaltzalearen planteamendua:
|
|
|
Alabaina, biziaren erdia galdua dugu dagoeneko egungo munduaren eta kulturaren komunikazio jardunak ezin ditugulako euskaraz osoki gauzatu. Oker ez bagaude, jadanik esana
|
dugu
hor nonbait ahozko kulturaren inoizko euskal munduan aski zela ahozko hizkeraren bitartekotza gizarte komunikazioaren trukean jarduteko. Era berean, ez dago esan beharrik, idatzizko kultura gailendu zenetik ahozko hizkera hutsean bizi nahi duen herriak ez daukala zereginik egungo munduaren gizarte dinamikan.
|
|
|
Zer
|
duzu
hor?
|
|
|
Antza, ez dira euskalaritzat hartzen. Ez ote
|
du
hor lekurik?
|
|
|
Eta abar. Ideia bera
|
dugu
hor, funtsez, baiña bestetara aztertua eta aditzera emana. Ideien beren maillan, eta ez azalean bakarrik, ba dago zerbait berezirik.
|
|
|
Horra hor liferentzia ttipi bat. Matematikeraz, ba
|
dugu
hor hizkuntzen arteko desberdintasun diferentzial bat munduaren ikuskeraz.
|
|
|
" Zertan ari
|
dituk
hor" galdetu zion Ferminek Feliperi.
|
|
|
" Arbola aldatu behar
|
dugu
hor."
|
|
2005
|
|
|
Erreferendumera joko da baita ere Luxemburgon, Frantzian, Herbehereetan, Portugalen, Danimarkan, Britainia Handian, Polonian eta Irlandan. Arazoak sortuko dira herrien hitza errespetatuko den lekuetan eta beraz bederatzi estatuen arteko jokoa
|
dugu
hor. Hori da errealitatea eta hori jendeari esan behar zaio.
|
|
|
K. GOROSTIAGA. Desadostasun nagusi bat
|
dut
hor. Lehenengo eta behin, estatuaren bilakaera historikoa molde batetik bestera pasatzen ari dela eta, aldakuntza nabarmenak jasaten ari dela egia da.
|
|
|
Nik uste dut estatuetan oinarritutako erakunde askok balio handia dutela munduan eta beharrezkoak direla, eta egongo ez balira, sortu egin liratekeela, Nazio Batuen Erakundea edo Europako Kontseilua, esate baterako. Europako Batasuna uste
|
dut
hor kokatzen dela.
|
|
|
Alegia ahaztu egiten dugula erabilera. Baina uste
|
dut
hor falta den ñabardura dela hori urteetan zehar aldatuz joan dela. Hain zuzen ere, orain lehen urratsetan askozaz garrantzia handiagoa ematen zaio erabilpenari ezagutzari baino.
|
|
|
Horretan ez dago dudarik, nahiz gorakada hori ez den hain espektakularra izan. Espainiar eta euskaldun izan nahi
|
dutenak
hor daude, baina gutxiengoa izanik ezin dute jarraitu, estatuaren babesarekin, euskal gizartearen gehiengoaren borondateari irteerak ukatzen.
|
|
|
Baina, hizkuntza istorioak utzi, eta zer zioen telefonoz bestaldekoak? " Bikote gazte bat
|
nuen
hor, Baigorrikoa. Azkaratera jinen dira bizitzera, eta eraikitzeko eskubidearen galdetzeko dosier bat igorri behar dugu Donapaleura.
|
|
|
Misionest horien jorratzea modan da gaur egun. Zer behar
|
zuten
hor harat joanik. Zergatik ez dituzte lasai utzi jende horiek denak, beren sinesteekin?
|
|
|
Hainbat kontu bereizi behar
|
ditugu
hor: batetik, aparatuaren energi kontsumoa eta bestetik erabiliko duen ur kopurua.
|
|
|
Lege beraren interpretazio desberdinak
|
ditugu
hor, beraz.
|
|
|
Behin ere erretiroa hartuko ez duen etxekoandrea
|
dugu
hor...
|
|
|
Hala ere, gaur egun arauak onartutako gehieneko mailen adierazleak dira, eta, beraz, ekoizleek kontrol sakonagoak egin lituzkete, ekoizpen lote osoaren egoera zenbatesteko. Banatzaileek zeregin garrantzitsua izan dezakete eta jokatu behar
|
dute
hor. Zergatik?
|
|
|
–Aizu, aitonarena da, oharkabean kendu diot; urrezko hiru hagin
|
dituzu
hor –eta ume irribarre bat ipini zuen.
|
|
|
– Argazkia atera nuenean akaso ez nuen ikusi ere egingo. Oso jarrera xelebrea
|
du
hor, bai. Argazkia beragatik aukeratuko nuen seguru asko.
|
|
|
Harritzekoa
|
duk
hor jartzea, akustika txarra zagok leku horretan.
|
|
|
" Lehendabizi oinetakoak kentzen ditiztek, oinutsik sartu behar
|
duk
hor, eta zorua dena garbantzu gordinez betea zagok, eta haien gainean ibili behar duk, haien gainean lo egin. Eta dena ilunpetan zagok, orduan entzuten duk arratoiak ari direla garbantzuak jaten, eta soinu hori entzun duenak ezin dik lorik egin, erne egon behar dik ze bestela arratoiek zangoa jaten diate, komuneko zulotik gora azaltzen diren arratoi bustiek".
|
|
2006
|
|
|
Baina koka hostoa kokaina dela guztiz faltsua da. Uste
|
dut
hor atzean badudala koka hostoz betetako poltsa bat, baita hortxe bertan koka hostoz egindako Txeren irudia ere. 1950eko, 1960ko, eta 1970eko hamarkadan, AEBek koka hostoaren produkzioa sustatu zuten meatzariek koka hostoa kontsumituz meategi horiek aurrera egin zezaten.
|
|
|
Bai, merkatua komunikazioaren eta promozioaren menpe dago. Uste
|
dut
hor dagoela gaia. Badaukagu adibide bat oso betikoa eta oso interesgarria:
|
|
|
Era askotako produktuak
|
dituzte
hor, ez ohi dira garestiak eta dendetan, katalogo bidez telefonoz eta interneten daude salgai.
|
|
|
–Nor
|
dugu
hor! –oihu egin zigun, barnetik, gizonezko ahots idor batek.
|
|
|
Liburua ixten nuen eta esaten nion neure buruari: gertu egon behar
|
duk
hor kontatzen diren antzeko egoerak, eta are latzagoak, gainditu nahi badituk.
|
|
|
Egia esan erredundantzia bat
|
dugu
hor, ezta. Euskal herri euskalduna.
|
|
|
Gainera, krisia, berez, ez da txarra, aukera handiak gordetzen baititu. Niretzat krisia zoriontsu izatea da; eta nik uste
|
dut
hor kokatzen naizela, krisian.
|
|
|
Baina oker geundeke usteko
|
bagenu
hor bukatzen zirela Idazlearen artikuluak Gizon Handiarengan sortzen zituen erreakzioak; bazegoen beste osagarri bat: guztiarekin ere biak giza-talde berekoa zirelako kontzientzia garbia, eta biak parte ziren giza-taldekoak mehatxu pean bizi zirelakoa, eta orduan, elkartasunezko sentimendu oso oinarrizkoa zela tarteko, ezinezkoa zen Idazlea kritikatzea, are gutxiago jakinik ezen, Idazleak artikulu horretan terrorismo musulmanari buruz ateratzen zituen ondorioek ipar ideologikoa markatuko zutela puska batean, kasik kontsignaren mailan markatu ere.
|
|
|
Orduan, dantzari gehienak eta zerbitzarietako batzuk ere kanpora doaz. Pentsa liteke, bada, negozioren bat
|
badutela
hor kanpoan. Halako batean emakumezko polizia bat ere etorri da, Fargo filmeko protagonista baino argaltxoagoa, baina bera eta bat bestela.
|
|
2007
|
|
|
Pasai Donibanetik Hondarribiara doan errepidera irtengo zarete Jaizkibelgo mendatetik kilometro eta erdira. Foru Aldundiak eraiki zuen Santa Barbarako paradorea
|
duzue
hor, egun begiratoki gisa atondua (405 m). Abiapauntura itzultzeko norberak bere modua prest izan behar du hemen.
|
|
|
Don Semen Zuurra, Eneko ezkerra, M. Periz Muskarro, Domingo Sanz Motza eta beste asko: zuur, ezker, muskar eta motz hitz gardenak
|
ditugu
hor.
|
|
|
roaminga, garraioa, telekomunikazioak, energia sektorea... Kontsumitzailearen eskubideak geroz eta garrantzi handiagoa hartzen ari direnez, alor guztietan duten presentzia egunetik egunera areagotuz doa.Area askotan, Batzordea aitzindari da kontsumitzaileen eskubideen gaineko arauak egitean.Lehendabizi, Europar Batasunaren mailan; ondoren, eskubide horiek estatu kideetan indartzeko sustapenean.Nola handitu edo hobetu daitezke kontsumitzailearen informazioa eta konfiantza. Ondo hausnartu eta taxuturiko legeria baten bitartez.Esate baterako, ene ustez, Espainian jabetza anitzaren sektorea arautuko duen legerik ez dago eta alor horretan, aspaldion, arazoak izan dira.Egun, Europa osoan jabetza anitzeko zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresa guztien %35 Espainian daude.Espainiak daukan turismoa aberatsa da eta ez du horrelako zailtasunen eraginik nozitu behar.Adieraz dezagun, nolanahi ere, jabetza anitzeko zerbitzuak eskaintzen dituzten enpresa problematiko asko Espainian finkaturiko erakunde atzerritarrak direla.Larrialdi biziko afera horri aurre egin diogu eta, halakotzat, gure agendan datza.Maiatzaren amaiera baino lehenago, izan ere, jabetza anitzari buruzko arteztarau bat onestea aurreikusia dugu.Dena dela, arazoak sortzen direnean badago ordaintze kolektiboko sistemetara jotzea, jarduera bateratuak sustatzea, etab.Eta hori aurreikusia du Espainiako legeriak.Ene ustez, dena den, egokia litzateke Europa osoan neurri berdinak edukitzea.Esan bezala, kontsumitzailearen konfiantza maila altxatzen saiatuko gara eta jabetza anitza dugu horren adibide baliagarria.Halaz ere, beste hainbat gaik ere kezkatzen gaituzte, hala nola Interneten erabilerarekin loturiko zerbitzuak musika deskargatzea, adibidez, finantza zerbitzuak eta, bereziki, kontsumorako kreditua.Azken hau biziki garrantzitsua da, egun kreditua hitzarturik ez duten herritarrak gutxi gutxi direlako.Adiera horretan, Kontsumo Kredituaren Arteztaraua taxutzen ari zarete, ezta. Hala da.Maiatzaren hasieran lantalde batek gai horri buruzko negoziazioari ekingo dio, kontsumorako kredituen sistema harmonizatzeko jomugaz.Afera horren gaineko Arteztaraua sortze horrek zazpi urte bete ditu eta hori, egiari zor, ez da eraginkortasunaren eredu egokia.Hala eta guztiz, akordio batera iritsi eta gai hau arautu behar dugula uste dut: ...inisterioa betetzen ari den rolagatik.Bide onetik omen doaz, horixe da arrakasta biltzeko forma egokiena.Kontsumo politika ez da uharte bat, ez dugu isolaturik kontsideratu behar.Alor hauetan gobernuekin elkar hartuta aritzeak garrantzi handia du.Merkatu bakarreko abantailen onuradun gertatzen asmatu al du kontsumitzaileak. Ez dut uste baiezko biribila izan daitekeenik erantzuna.Argiak eta itzalak
|
ditugu
hor ere.Zifrek ederki erakusten dute europar kontsumitzailea ez dela finantza zerbitzuen onuradun mugen gainetik.Europar kontsumitzaileen %1ek bakarrik dauzkate horrelako zerbitzuak eskura.Internet bidezko erosketak ere hutsaren hurrengo dira oraingoz.Sareak eskaintzen dizkigun aukerak alferrik galtzen ari gara.Interes orokorreko zerbitzuak liberalizatu badira ere, ondasun eta zerbitzuen enpresaz... 2003 urteaz geroztik, adibidez, kontsumoko produktuen erabileraren ondoriozko arriskuen gaineko informazioa azkar trukatzeko Rapex sistema dugu martxan; horren bitartez, estatu kideetako merkatuetan horrelako produktuak daudela jakinarazten da.Iaz produktu arriskutsuei buruzko komunikazioak bikoiztu izanak zerbaitek funtzionatzen duela adierazten du.Sistema horrek erakusten duenez, adibidez, Txinako produktuak dira ohartarazpen gehien jaso dituztenak.Orain bertan ahaleginetan gabiltza Txinarekin akordio zenbaitetara iristeko, haiek ere gureak bezalako arauak aplika ditzaten.Gure ustez, Prezio onak erdieste hutsa ez da aski; Europako balioen eta arauen alde egin beharra dagoZer egin daiteke kontsumitzaileak online merkataritzan duen konfiantza hobetzeko. Batasuneko ondarea berrikusteko proposamenak bete behar ditugu, botila lepoa hautematen den areak egunera daitezen lortzeko.Orduan lortuko dugu Europako kontsumitzaile guztiek estatu kide denetan babes maila berdina izatea.Bestela esateko, online merkataritzari dagokionez, Europar batasuneko toki guztietan neurri berdintsuak aplika daitezen lortzeak garrantzi handia du.Lehen lehenik, Interneten bidez produktu edo zerbitzu bat erosten duenean, adibidez, garrantzitsua da kontsumitzaileak nolako eskubideak gauza ditzakeen ezagutzea.Erositakoa itzultzeko eskubidea ote duen, emaniko dirua berreskuratuko duen, noiz itzuliko zaion... jakin behar du.Merkataritza elektronikoa darabilenean ere nolako eskubideak dauzkan ezagutu behar du kontsumitzaileak, oso inportantea da hori.Kontsumitzaileentzako Europako Zentroak, hain zuzen, horretarako daude hor:
|
|
|
Horregatik, ene iritziz, egunero darabilgun hizkuntza den aldetik, zu dendara eta abarretara zoazenean, nolabaiteko trebeziaren jabe izan behar
|
duzu
hor ipini dituzten zenbaki horiek, deskontu horrek eta gainerakoek zer adierazten duten ulertzeko.
|
|
|
Egia esan, ez zait gehiegi axola zuen lagun izate kontu hori. Ni prest nago guztien lagun izateko, baina nahi ez
|
duena
hor konpon! Gainera, datorren urtean ez bazaudete hemen?
|
|
|
Durangoko gaztetxean gertatutakoez eta Amaiarekin izan nuen eztabaidaz ere hitz egin dugu. Andonik ez du batere maite mundu hori, baina jakin behar
|
du
hor dagoela, ez duela balio hori ez balitz bezala jokatzeak, eta mundu itxuraz kaotiko horretan dabiltzanak ez direla bere (gure?) mundu ustez ordenatukoak baino hobeak edo gaiztoagoak.
|
|
|
–Zer jarri nahi
|
zenuke
hor?
|
|
|
Beste gauza bat da, gero, kazetariok zer egiten dugun aurreikuspen horiekin, nolako ahalmena daukagun agenda horiek ikusita ere, gure agenda propioaegituratzeko. Nik uste
|
dut
hor dagoela desoreka.
|
|
|
Oro har, uste dut oso mesfidantza handia dagoela enpresaren eta komunikabideen artean eta, nola edo hala, bitartekoak jarri behar
|
ditugula
hor zubiaksortzeko, elkar ezagutzeko.
|
|
|
Ez da txantxa: kulturbitasunaren aldeko proposamenak eginak
|
ditut
hor nonbait euskalduntzearen dinamika eragite aldera, baina oker ibili naiz. Dena esan behar badut, esan dezadanbanuela halako zalantzatxo bat delako bitasun horren gainean, baina neu ere modaideologikoaren aurrean amore ematen hasia nengoen.
|
|
|
Diogunean taloa bezain horia da edo hiru aldiz jende gehiago bizi da Bilbon, Donostian baino, berez desberdinak direnak ari gara erkatzen. Mundu errealean oinarritutako erkaketa
|
dugu
hor, eta ez besterik. Mundu errealaren kontakizuna egiten da hor.
|
|
|
Kutxek aurrezki kopuru itzelak biltzen dituzte, baina ez dute jabe partaiderik. Diru finantzariek ezin
|
dute
hor muturra sartu. Ezin dute aurrezki gordailu lodi horiek nahi dituzten diru onurazko jokoetara (salerosketetara) bideratu, ezta ere irabazi ederrak eskuratzeko kudeatu ere.
|
|
|
Ekonomia berriaren gerizpean, negozioak sortu, garatu, bultzatu eta egiteko tresna garrantzitsuena bilakatzen ari da Internet. Zenbateko lekua
|
du
hor euskarak. Uste baino gehiago batzuetan, baina behar bestekoa ez ziurrenik.
|
|
|
Hori balitz, gaitz erdi. Eztabaida razionala antzutzen duen betiko sorgin gurpilaren adibide paradigmatikoa
|
dugu
hor, niri axola zaidana ez baita orain 30 urte egin zena ondo ala txarto egin zen, historiaren dominak eta txatarrak nola banatzen ditugun, baizik eta orain, gaur, bihar, zer egin behar genukeen. Zein diren hartu beharreko bideak eta neurriak euskarak aurrera egingo badu.
|
|
|
Alta bera ere hiztegi maila horretan nahiko trebea zen. Zer
|
zuen
hor marimargarita baten plantan, nintzen marimutikoari oldartzeko. Bitxia zen alainan.
|
|
|
Piztia izugarria nitarik urrundu zen eta Jean Martin Gorringoren ondotik erotu: haragia
|
bazuen
hor, freskoa, odoltsua, nasaia. Menturaz zakurrak ez zuen nehoiz beste ametsik eduki.
|
|
2008
|
|
|
Herri honetan torlojuek gehiago balio dute ondare kulturalak baino, eta adibide gisa, ondarearen aurkako ekintzak. Norbaitek hemeroteka egin nahi
|
badu
hor dauka Praileaitzen kasua, eta bide batez, galdera: zertarako daude Euskal Gobernuko kultur asesoreak?
|
|
|
Multinazional handiak konturatu dira errentagarriagoa ateratzen zaiela, hasieratik prozesu guztia egin beharrean, bai unibertsitateetako taldeek eta bai enpresa txikiek zer egiten duten ikusi eta lanaren erdia eginda dutenei molekulak edo patenteak erostea. Eta Ikerchem bezalako enpresek txoko bat
|
dute
hor.
|
|
|
Nire gain hartuko diat, oso osorik, errua eta lotsa, seme. Baina ezin
|
haut
hor utzi. Jauzi egin ezak!
|
|
|
Arrazoi
|
du
hor Ansolak, arrazoi duenez. Nazio kulturalak baliabide anitz eta botere politikoa behar ditu, besteak beste, estatuaren aterpea eraikitzeko.
|
|
|
hau da, gure errealitatea euskaraz egindako gauzen bidez ondu behar genukeela. Arrazoi guztia
|
du
hor Barandiaranek. Eta hala eta guztiz ere ikuspegi horretan ez al da hizkuntza errealitatetik at dagoen tresna mekaniko gisa definitzen aldez edo moldez?
|
|
|
Identitatea bera ere erlatiboa delako hain zuen, harreman sozialen eta linguistikoen altzoan oratzen den izaera delako gure nortasunaren neurria. Etengabeko sokatiraren irudia baldin bada alienazioaren eta identitatearen metafora, ez dago esan beharrik dinamika sozial eta nazional etengabearen legea
|
dugula
hor auto erregulazioaren araua. Baina, jakina, argibide hori egin ondoren, ez litzateke zilegi izango gure aldetik honako zehaztasun hau egin gabe uztea:
|
|
|
Ah lo egiteko terraza. Badirudi teilak jarrita
|
dituela
hor...
|
|
|
alemaniera euskara, portuges euskara, katalan euskara, italiera euskara... Eta zergatik gelditu behar
|
dugu
hor. On handia egingo lioke euskal kulturari latin euskara edota greko klasiko euskara hiztegiak sor tzeak; bai eta txinera euskara eta arabiera euskara hiztegiak egiteak ere.
|
|
|
Baina, esan bezala, zailagoa dugu jokabide hori gaitz exantematiko guztien paradigman. Hortaz, ezin ukatu neologia lana beharrezkoa
|
dugula
hor: kontua dugu lan horri nola heldu.
|
|
|
...idearen atzaparretan harrapaturik, gaztelaniazko material> fungible ren euskarazko ordain gisara (8) an material> kor> ageri zaigu eta (9) eta (10) ean berriz material> fungigarria.> Uste dugu biak desegokiak direla, material mota hori era biltzean suntsitzen denez, suntsigarri> izan behar bailuke, suntsitu> bi argumentuko aditza (Artiagoitia, 1995)
|
baitugu
hor eta ezkerreko izenak, objektu izanik, balio pasiboa baitu (Azkarate, 1990: 35); hortaz, kor> lekuz kanpo legoke.
|
|
|
Bakoitxak ikusia
|
du
hor, batere herri huntan ibilia den ber, bi seinale badituztela herrittoek, elgarretarik ezin berexiak, eliza batetik eta plaza bestetik. Ez, ez baitzuen ustegabetarik asmatu lehenagoko kantuzaleak kantatu zirto hau, hain ezagutua:
|
|
|
Heldu da beraz bazutela denen lekua ehun eta hogei metra luze eta berrogeita hamar zabal bederen zaukaten arte horiek bainan ez zela segur pilota ere ahantzia. San Frantses Xavier Jatsukoaren Etxe berri horrek (Xavier edo Txaberri ez dea ere berez Etxeberri?) geroko mutil erneak behar
|
zituen
hor bidean ezarri eta heietan apez pilotariak ere halaber.
|
|
|
Aipatua dugu haren beso azkar, zafra izigarria, iduri pilotaren puskatzeko egina. Asurtimendua ez
|
zuten
hor osoa bi apezek, biak aitzineko botariak izanez. Egin behar halere elgarrekin, maizenean Harriet gibeletik.
|
|
|
Pilotari arraza, bere osaba Jean Aldacourrouz bereziki, berak dio harek gogotik sustatu zuela pilotarako. Funtsean, Ahatsako seme, ez
|
zituena
hor, haurretik plazetan ikusiak eta txa lotuak, Olhasso anaiak, eta geroago hauen seme bat bai eta, lehenagoko fame tan bederen, Idiartegaray apeza, Donagaiko seme suharra, pala jokoan Etcheverryrekin xapelduna, baldin eta hura gutiago ikusia bazuen ere berak
|
|
|
Baigorrin jokatu zen urte hartan eta Dibar Arotçarenak garaitu Saldubehere Harisgain. Alta ez
|
du
hor oraino amor emana Tote apezak eta huna A. Aguerre gaztea garaitzen duela 40 Horra: ez dugu hauturik egin, bazitakeen besterik ere erraitea merezi zuenik.
|
|
|
Bana> zenbatzailea mugatzaile pluralaz orniturik eta deklinaturik darabil, izen baten ondoan. Hala bada, determinatzailea barik, adjektibo kategoria
|
du
hor. Beronen esangura ere bereizi, aparteko, banako dateke, gazt. propio, diferente, eta ez bakoitzak bat, gaur egun hegoaldeko tradizioan nagusi dena.
|
|
|
gaurko euskaldunok aspaldiko mendeetan mendebal zibilizazioan garatu den famili egituran murgildurik gaude, eta hor ongi bereizten dira, alde batetik neba arreben haurrak (esp. sobrino, > a, > fr. neveu>/ > nièce, > ing. nephew>/ > niece, al. Neffe>/ > Nichte>) eta bestetik norbere seme alabenak (esp. nieto, > a, fr. petit fils>/ > petite fille, ing. grandchild> [grand > son>/ > granddaughter], > al. Enkel (in)), eta horrek, nahitaez, senidetasun harre man horiek zehatz adierazteko hitz homologatuak edukitzera behartzen gaitu, ez
|
baitu
hor ezertarako balio euskalkien ugaritasuna aipatzeak, delako aberas tasun horrek iluntasun eta nahasbidera garamatzanean. Beraz, korapilo hori askatzeko, lehenbailehen, arbitrarioki bada, ere, erabaki bat hartu da, hizkuntza estandarrean bederen, hitz horietako bakoitzaren esangura behin goz finkatzeko.
|
|
|
(Amaren benda ikustean) Amaaa! Zer
|
duzu
hor?
|
|
|
Estatuari ez zaiolako interesatzen horrelako mugimendu bat egoterik. ETAk hainbat mugimenduk eduki dezaketen ideologia berdina
|
duelako
hor kokatu dute delitua. Bat etortze ideologiko bat zigortu dute.
|
|
|
40ko taldean jarraitzeko gai ez izatea oso oso gogorra izan da, eta, benetan, asko sufritu dut; buruaren aldetik, batez ere. Fisikoki ikusten nuen ezin
|
nuela
hor jarraitu, baina psikologikoki tortura modukoa izan da. Urte osoan zain egon naizen Tourra iritsi, eta mendiko azken etapan aurrerapausoa eman beharrean dezenteko atzerapausoa ematea oso oso gogorra izan da.
|
|
|
Olasagastik jantzi zuen iaz Donostiako Kopako txapela, eta orain arte egindako lanarekin pozik agertu zen Igeldoko aizkolaria: «Neu izango nahiz parte hartuko duten denen artean zaharrena eta zorte handia
|
dut
hor goian nabilelako. Iaz nik irabazi nuen Kopa eta oso gustura nago.
|