2005
|
|
Edonola, ezaguna da edozein hizkuntza osasuntsutan ohikoak direla aldaketak eta aldaketa horiek askotan ez direla interferentziak edo indar ahulgarriek eragindakoak. Bestetik, badira hizkuntzen arteko uki penaren ondorio zuzenak diren aldaketak, transmisioa ziurtaturik duten eta irauteko inolako arazorik ez
|
duten
hizkuntzetan ere. Azkenik, badira heriotza prozesu baten urratsak diren aldaketa (ahulgarria) k, batzuk hizkuntzaren barnekoak eta beste batzuk interferentziak eragindakoak.
|
2007
|
|
Euskal toponimia bakana denean ez da esanguratsua, baina maiztasun handikoa eta jarraikoa denean lurralde baten, horrek esan nahi du hango biztanleek euskara egiten zutela; euren hizkuntzan eman zizkietela izenak etxe, landa, soro, zubi, baso eta enparaduei. Euskal toki izenak bakandu edo mehazten diren lekuan, horrek esan nahi
|
du
hizkuntza ere ahul dagoela aldi horretan.
|
2011
|
|
la situación del euskara?, Gara, Hari beretik tiraka, Papua Ginea Berriko egoeraz nahiko baikor ageri zaigu Unescoren azken txosten hau: . Munduko hizkuntza aniztasunik handiena Papua Ginea Berrian dago (800 hizkuntza baino gehiago daude bertan), eta proportzioan hartuta, hantxe daude arrisku gutxien
|
duten
hizkuntzak ere?.
|
|
– Hizkuntza gutxitu bat hiztun gutxi eta erabilera esparru eta funtzioak murriztuak
|
dituen
hizkuntza ere bada.
|
|
Lehen kapituluan ikusi dugun moduan, hizkuntza gutxituak ez dira bakarrik ikuspuntu kuantitatibo batetik hiztun gutxi dituzten hizkuntzak, baizik eta horrez gain, hizkuntzaren erabilera esparruak eta funtzioak murriztuak
|
dituzten
hizkuntzak ere badira.
|
2016
|
|
ziren espainiarrak baino hobeak moralki, eta erlijiosoagoak. Eta indoeuroparretatik arras berezia
|
dugun
hizkuntzak ere balio bide zigun beste herrien erlijio epeltasun edo erlijio gabeziarekin ez kutsatzeko.
|
2017
|
|
" ulertu behar dugu ahotsa musika banda batean dagoen beste soinu bat dela, eta trikitiaren eta bandoneoaren artean aukeratzeko aukera baldin badaukat nire euskalduntasuna arriskuan jarri gabe, gauza bera egin nahi
|
nuke
hizkuntzarekin ere[...]. Abestiaren esku uzten dugu hizkuntzaren aukeraketa". 208
|
2020
|
|
Hizkuntza txiki bateko komunitatea gara, eta hizkuntzek ulertzeko, bizitzeko eta izateko modu bat ematen digute.
|
Zuen
hizkuntzak ere gure izateko modua dira".
|
2021
|
|
Hala, abiapuntuan aipaturiko hipotesiak berresten direla esan daiteke. Hots, baieztatu ahal izan da ikerketan parte hartu dutenek jatorri estatuetako hizkuntza hedatuetan hitz egiten dutela, (ofizialak edota ez ofizialak) eta kolonizazioaren ondorioz presentzia handia
|
duten
hizkuntzak ere Euskal Herrira heldu direla. Horiez gain, zenbaitek hizkuntza gutxituak ere hitz egiten dituztela ere baieztatu da.
|
2022
|
|
Horrela, gure egunerokotasunean bizi kalitatea okertzen diguten adibide zerrenda luzea dugu, pandemia honetan kasuak eta adibideak ugaritu direlarik eta dena, euskaraz bizitzeko eskubidea aitortzen eta bermatzen ez zaigunaren ondorio. Ekitate neurriak behar
|
ditugu
hizkuntzarekiko ere, eta nola ez, euskararen lurralde osoan eta urgentziaz behar ditugu.
|
2023
|
|
Eta erdaraz aritzeko inertzia hori, edo euskaraz egiteko zailtasunarena, gure mendekotasun eta zapalkuntza egoerak esplikatzen du, horrek sortzen duen diglosia gero eta handiagoak. Herri menderatuak, gutxietsia eta azpiratua
|
du
hizkuntza ere, eta nekez lehiatu daiteke euskara erdararen nagusitasun osoarekin, gazte baten begietara, behinik behin. Zein hizkuntzari helduko zenioketen zuek, gazteak bazinete, Iruñerrian (adibidez)?
|
|
Hizkuntzek egungo gizartean duten garrantziaren jakitun dira Elduaienen, eta horren sakontzea izan da sorreratik orain arterako xedea: «Guretzat garrantzitsua da jendea prestatzea, eta horregatik uste
|
dugu
hizkuntzak ere hala direla. Bai lanerako, bai ikasteko edo baita bidaietan komunikatzeko ere.
|
|
Gustuko zuen historia. Gustuko
|
zituen
hizkuntzak ere. Atzenduxea zuen frantsesari berrekin ziezaiokeen, agian batxilergoa helduen eskolan, filologiaren bat aurrerago.
|