|
2010
|
|
|
Normalean erabiltzen ez
|
ditudan
hiru hitz dira, baina gustura irakurriko zituen, iruditu zaidalako lehengo biek —eutsi goiariatari sendoa osatzen zutela ondorengo hirugarrena laztanasentiberatasun errealez idatzi ahal izateko, ez erretolika hutsez.
|
|
|
Gaur egun egiten dugun hizkuntza Euskara deitzen dugu, baina, agian, hemendik bostehun urtera proto Euskara edo Euskara aurrekotzat hartua izango da; hala nola
|
duela
hiru mila urtekoa proto Euskaratzat hartzen duten adituek gaur egun.
|
|
|
Gureek egina, pastoralaren funts handienetarik da hau, testua eta gainerateko gauzak baino gehiago. Ikustekoa zen
|
duela
hiru urteko Mauleko pastoralean mutiko gazte hura dantzan hasi zelarik publikoan sortu zen zirrara harrigarria. Non ikusiko da 4.000 inkultu ukaldian jaikitzen, frijat batentzat?
|
|
|
Handik ihes egin eta, hamasei eguneko ibilaldi izugarria eginda Espainian zehar, Errenteriara bueltatu zen. Ustekabean agertzen ikusi zutenean, denak asaldatu ziren herrian, batez ere" bueltakoan hil egingo zaituztet" hura oraindik ere gogoan
|
zuten
hiru lagunak. Beldurrak airean, zer egin ez zekitela bildu omen ziren, poliziari abisatu edo zer.
|
|
|
Mohamed ben AbdelKrim, Axdirkoa, Beni Urriagel kabilakoa, Plaza honetako Lehenengo Ikasketetako Eskolako irakasle laguntzailea, errespetu guziarekin, aurkezten da esateko
|
duela
hiru urte baino gehiago ari naizela kargu hori betetzen nire ilusio guziarekin auzoko kabiletako jendearen kulturaren alde eta Espainiari laguntzen zibilizazio obra honetan. Estatu Ministeriaren zorionak errebizitzeko ohorea ere izan dut, errege agindu bidez, kargua betetzen fina eta eta berorren Handientzari zerbitzatzen nekagaitza izan naizelako.
|
|
2011
|
|
|
—Ez da nirea. Alokatu nian,
|
duela
hiru hilabete edo, eta gutxika gutxika ari nauk konpontzen. Baratzea eta batez ere.
|
|
|
Zer gertatu da Calabresirekin? Calabresirekin..., azaldu zion nagusiak, dagoeneko ez da deus gertatzen,
|
duela
hiru ordu inguru tiroz hil dute Via dei cappuccinin. Tiroz hilda?, berrespena bilatu zuen Marcok zurbildurik, eta nork egin du?
|
|
|
Anarkistak gu bezain piratak dira, itsaso guztien galernen azpian bizirik iraun dutenak, beraz, balea ikusiko balute ehizatuko lukete, guk bezala. Nahastu nahi gaituzte edo, akaso, gure txalupa guztiak hondoratu nahi dituzte itsasoratu aurretik. ez zara oroitzen zer gertatu zen
|
duela
hiru urte Piazza Fontanan. Benetan uste al duzu Pinellik jarri zuela 16 nekazari horiek hil zituen bonba?
|
|
2012
|
|
|
Tenientearen burua ohi ez bezala zegoen banatua une hartan, hiru zatitan. Aldagelan izandako susperraldiaren ondoren —pentsatu
|
zuen
hiru zati haietako lehenarekin—, betiko aldartea erakusten zuen kapitainak. Txitxarrek uda osoan kantatzen zutela zioen kantak, baina kantarekin batera sentitutako pozak ez zion hari tout l' ete iraun.
|
|
|
Bere begi aristokratikoak niregana jiratu zituen. Ezpainak okertuta, ezinean, sekula ahaztuko ez
|
ditudan
hiru hitzok erne ziren bere arimatik: " Zortzigarren etxera noa".
|
|
|
Eta mintzatu da, bai, Sardiniako Gorteetan. Mingain trebea du, eta, eskatzen dien diru-laguntza emanen diotela ziurtatuko baliote, haientzat kantatu eta dantza ere eginen luke, koblakari ibiltari bat iduri, azken batean horixe bilakatu baita
|
duela
hiru urte bere lurretik atera zenez geroztik.
|
|
2013
|
|
|
Lau urtez telebistarik eta Internetik gabeko etxean bizi izan naiz, paisaia bikaina eta musika tresnak lagun. Eta zer da kontua eta Euskal Telebistako zuzendaritzatik deitu zidaten
|
duela
hiru urte, alderdi sozialistak jarritako arduradunek, euskarazko katea biziberritzeko kontseilu talde bat osatzeko. Nik baiezkoa eman, lotsa gutxirekin.
|
|
|
Hiru arlo aipatuko nituzke hezkuntza arautuari begira. Uste
|
dut
hiru horietan aldaketa baten beharrean gaudela.
|
|
|
Zaintzaren etikatik, azken mendeotan gertatutakoak ileak tente jartzekoak dira. Biziaren esparru desberdinetik begiratuta, munduaren historian halako tamainan aurrekari gutxi
|
duten
hiru prozesu seinalatzen ditu: gizakiaren biziari egindako erasoak (genozidioak), naturari egindako erasoak (ekoziodioak) eta kulturei egindakoak (etnozidioak).
|
|
|
iraindu du Hoxu Lepandik. Ez
|
duzue
hiruon artean aterabide zipitzik mahairatu, ez duzue pitorik balio eta zeuengatik gauzkatek jada zorotzat nonahi kokoherritarrok! oihukatu du Lepandik irainkor.
|
|
2014
|
|
|
ERRETORA: Hemen behar badugu solasean ari, hobe
|
dugu
hiru gizonek bakarrik egoitea.
|
|
|
Kaskarot aho handi hauek. Hau
|
du
hiru ziren antzerkian Navarre ostatuaren aitzinean ezartzen Karolinarekin pataskan Mentaberryrekin Ameriketara joateko doi doia sinatu duelarik Pantxok. Karolinaren seme inutilak.
|
|
|
Fauxto k sintetisatu behar
|
zuen
Hiru Puntturen lana, taldea eutanasiatu aitzin. Pentsatua zen eliza galeria bat egitea eta publiko parte bat gainean kantu hitzekin, beste zirtzil batzuk liburua botatzen emazteen gainean, anjelusa eta gauza horiek hola pentsatuak ziren, kantuak ere bai.
|
|
2015
|
|
|
Honela dio Mapak: " Euskaldunen kopuruari erreparatzen badiogu, gainera, euskaldun gehien
|
dituzten
hiru lurraldeak[...] Bilbo Handia (191 457 euskaldun), Donostialdea (132 684 euskaldun) eta Arabako Lautada (52 926 euskaldun)." EAEko lau euskaldunetatik bat Bilbo Handian bizi omen da. Ikus:
|
|
|
Barreneko guneak ez ditut ikusi. Badira, nahita ere, inoiz ikusiko ez
|
ditudan
hiru harresi. Beraien artean, bolborategiaren patioa ixten zuen murrua, konplexu osoa kartzela bihurtzen zuena.
|
|
|
Hamabost egunean behin haren eskutitza jasotzen dut. Bairia azkena,
|
duela
hiru aste.
|
|
|
Hogeita hamar bat lagun ziren, preso arrunt batzuk barne.
|
Duela
hiru hilabete, funtsik gabeko plan batzuekin jolastu eta gero, benetan ihesa prestatzeari ekin zioten. Kaiera eta arkatza eman zidaten, presondegiko krokis bat egin nezala eskatuz.
|
|
|
Idazki hartan galdutzat ematen du bere Euskaldunak, Poemaren hiru kopia onenak izendatzen ez
|
dituen
hiru laguni eman zizkion; faszistek hiruak fusilatu zituzten. Beste hiru kopia banatu zituen, nori eman zizkien ez zuen esan, bakarrik haien berririk ez zuela.
|
|
|
Normal, nonbait, egilea ez baita historialaria, eta bai biografiatuaren iloba. Horrenbestez, Pdf an zetzan Mikel anaiaren xedea, harik eta inon den ikerlaririk egokiena etorri baitzen bisitan gurera,
|
duela
hiru urteko oporretan: Roldan Jimeno adiskidea, Errolan.
|
|
|
" PSOEk elkarrizketa onartzen badu, ez da mahai honetan izango", ametitzen zuten Ezker Abertzalekoek. ELAk uste zuen Hitzarmenerako Mahaiak aurkeztu zezakeen proposamenak Ezker Abertzalearen posizioa indartzeko balioko zuela PSOE eta EAJrekin osatu nahi
|
zuen
hiru aldeko mahaian: Akordiorako mahaia alderdien hiru aldeko mahaiaren" auxiliarra" litzateke, nagusia abiatzen zen bitarteko tartea betetzeko eta, abiatu ondoren, Ezker Abertzalearen erpina indartzeko hiruko hartan; ENAMen tresna litzateke, beraz, ELAren iritzian.
|
|
|
Gizon bat dute erakusle. Gitarraren egitura
|
duen
hiru sokadun tresna luze luze batekin doinu erakargarria jo du. Harekin bigundua nengoelarik, bi mutiko kantuan hasi dira.
|
|
|
|
Duela
hiru urte Siriako kurduek autonomia gauzatu zutenean gerrako Euzkadiren koiuntura gogorarazten didan karanbolan, antolaketa aldetik modu berezian egituratu omen dira. Lau kantoitan banatuta, modu ‘iraultzailean’ antolatu direla adierazi didate haien entusiastek, Turkiako kurdu gazteek.
|
|
|
" Bi eskola ezberdinetan, bata erlijiosoa eta bestea ikastola jator peto petoa, emaitza berbera jaso nuen ikasleekin euskal idazleez solasean ari nintzela: ezin
|
zituzten
hiru izen esan. Bernardo Atxaga ez al zuten ezagutzen galdetuta, erantzuna ezezkoa.
|
|
2016
|
|
|
Euskaltzaleen Biltzarraren 1934.eko bilkurako ondu sermoia," Donibaneko predikua", Gure Herria izparringian ageri
|
zuen
hiru zatitan banaturik: euskara, etxea, erlijioa.
|
|
|
Hortarakotz haurra hazi aldi bakhotch behar dira ditiak garbitu, ur ephelduan trempatu buata pochi batekin ikhuziz. Oraino samin gelditzen baitzazkiote zombaiter, aski
|
dukete
hiruretan hogoi degretako alkolarekin thorratzea dithia, gero buatarekin chukhatuz. Ez balimbada oraino aski eta dithiak oraino gorri eta samin balimbadaude bulhar emaite artetan, ikhusi ondoan behar dira erhauts batekin gochatu eta erhauts hori kenduko da, berriz bulharra eman aitzinean, ahal bezain ontsa, ur erakitiarekin.
|
|
|
Bigerren libria Parisko liburutegian da, sail bereko 154 zenbakiarekin. Ale hori liburuki lodixko bat
|
dugu
hiru zatitan banandua, lehengo bat Oihenarten esaera bilduma 50 orrialdetan barna beren frantses itzulpenarekin, 538 zenbakiraino:
|
|
|
Asian sorturikoak dira mendebaldeko mutur honetara iritsi diren hiru kultura olde nagusiak. Azkena, herri indoeuroparren kultura, duela bost mila urte inguru sortu zen Itsaso Beltza eta Kaspiar Itsasoaren arteko eremuan eta
|
duela
hiru mila urte inguru hasi zen euskaldunei eragiten. Horren aurretik, Asian sortu zen baita ere nekazaritzaren iraultza, Neolito aroa zabalduz; gaurko Anatolia inguruan sortu zen duela hamar mila urte inguru eta sei bat mila urte dira gaurko Euskal Herrira iritsi zela.
|
|
2017
|
|
|
Bata birengandik sortzen denez eta elkarrekin hiruko familia osa daitekeenez, Zeruan bizi den Hirutasun Santuan berriz, batak sortu behar
|
zituen
hiruok.
|
|
|
400 mila milioi izar
|
dituen
hiru besoko galaxia arrunt bat gehiago da Esne Bidea. Bere barnean egonik, zeruari so gaudenean lerro itxuran (bidea) ikusten dugu gure gainetik.
|
|
2018
|
|
|
Koldo Mitxelenak (1981) erakutsi zuenez, euskalkiak (eta horien ezaugarriak, hartara) ez dira
|
duela
hiru mila urte sortuak, ezpada Erdi Arokoak; zehazki, Erromako Inperioa erori ondoren euskal hiztunak batuago egon zirela proposatu zuen Mitxelenak, eta erkidego batuago hura V VI. mendeez geroztik bereizi ahala sortu zirela, apurka apurka, gerora ezagutu ditugun euskalkiak.243 Egoera linguistiko batuago hartan egiten zen euskara hari" euskaro" deitu zion Mitxelenak, eta" Euskara B... Jakina denez, garai hartako egoeratik gaur egun dugunerako aldaketen bidea irudikatzea ez da erraza, idatzizko lekukotasun zuzenak V VI. mendetik urrun samar daudelako denboran.
|
|
|
Orain artekoa laburbilduz, dialektoak definitzeaz ari garenean, gogoan izan behar da ezinbesteko
|
dugula
hiru galdera egitea: nongo, noizko eta noren dialektoaz ari gara?
|
|
|
Euroeskualdeko erakunde bakoitzak (EAE, Nafarroa, Akitania, Europa) milioi bat euro ematen du, proiektuak laguntzeko. Herritarrek proposatu behar
|
dituzte
hiru egitura administratiboen artean osatutako proiektuak, diru-laguntzak lortzeko. Adibidez Kintoa eskualderako antolatu dituzten ibilbide turistikoek lortu dute halako laguntza bat.
|
|
|
ABren ustez kontuan hartu behar da Euskal Herria" hiru egitura administratibotan" zatitua dela eta, beraz," autodeterminazio eskubideak prozesu eta abiadura desberdinak" behar
|
lituzkeela
hiru eremu administratibo horietan. Hiru errealitate administratiboek eragiten dituzten desoreka eta desberdintasunak ez handitzeak ere kezkatzen zuen AB, ordea.
|
|
|
—Dena den, hau aldatzen denerako, ez gara leiho honetatik begira egongo. Etxea husteko agindua
|
duela
hiru urte emanda dago.
|
|
|
Lagunak izan ginen, urte batzuetan ez genuen harremanik izan.
|
Duela
hiru urte istripua izan zuen. Baina hil aurretik, elkarrekin pasatu genuen gau bat.
|
|
2019
|
|
|
—Lehengo ostiralean esan zenidanaren arabera,
|
duela
hiru urte eta erdi aditu zenituen zakurren ahotsak lehenbiziko aldiz, meatzeko teknikariekin eta langileekin arazoak izan zenituen garaian. Data zehatza era adierazi zenidan:
|
|
|
—45 kilo galdu behar
|
dituzu
hiru hilabetean. Lortuz gero, laguntzaile bat izango duzu umeak zaintzeko.
|
|
|
Baskulak 356 markatuko balitu, gainditua lehen proba, saria berarentzat, umezain bat etxera. " 100 pound galdu behar
|
zituen
hiru hilabetean, 45 kilo", zehazten du off ahotsak.
|
|
|
Hil hitzak87 gure hiztegietan" NOR NORK aditza"," NOR aditza" eta" izena" hiru adiera hauek ditu. Hiru erabilera; baina, behin baino gehiagotan erran dugun bezala, aztertzen ari garen garaietan hitz bakoitzak esanahi bat, adiera bat baino ez
|
zuelako
hiru adieran artean bat izan zen hasieran erabili zutena.
|
|
|
Lehenik eta behin ulertu behar
|
dugu
hiru zutabeen zergatia.
|
|
|
Ekintza hau, eman aditzarena, giza historian presente egon da betidanik; are gehiago, animalien portaeran ikusten ahal dugu ekintza bera, adibidez, txori batek bere txitari janaria ematean. Ekintza horretan daude aipatu behar
|
ditugun
hiru elementuak; txoria (emailea), txita (hartzailea) eta janaria; baita azpimarratu nahi duguna ere: ekintza horren esanahia azalpenik eman gabe gizakume guztiok jaio garenetik jaso dugu, eta aldi berean denok sentitu dugu ematea eta jasotzea ekintzek beraiekin daramaten poza.
|
|
|
2. Biltzen
|
ditudan
hiru egileren (VVB, NTM eta BL) ekarpenak, bakoitzak herriko bere inkestatuengandik jaso omen zituenak dira. Ez dira, beraz, izen arautuak.
|
|
|
Hiru lagun ari ziren oholtzarik gabeko oholtzan, euren abesti propioak eta bertsioak eskaintzen, giro polita sortzen rock dantzagarri batez. Beharbada ez zen ikaragarrizko musika talenturik han (eta non bai?), baina askoz jende gehiago merezi
|
zuten
hiru musikariek, duda izpirik gabe. " Arrazoi dun, neska", erantzun nion.
|
|
|
Eguneko lanaldia amaiturik, Begoñaren autoan itzuli da auzora Mikel.
|
Duela
hiru urte, diru zerbait aurrezteko xedearekin, bi lankideek erabakia hartu zuten lanera auto berean joateko, asteak txandakatuz. Gaur jende multzo bat dago Begoñak Mikel utzi ohi duen lekutik hurbil.
|
|
2020
|
|
|
|
Duela
hiru mila urte inguru bizi izan omen zen Hesiodo Grezian, Homero bera baino lehen askoren ustez, eta hari zor zaio" Aroen edo garaien mitoa", zeinak gizateriaren bilakaera adierazten duen. Hesiodok dio mundua mundu denetik bost aro izan direla:
|
|
|
Ez dago justiziarik, ez dago berdintasunik. Gaiztoak mendean hartzen du zintzoa hitz gezurtiekin edota bortxaz Horrela mintzatu zen Hesiodo
|
duela
hiru mila urte inguru, eta menderik mende, beti egon da haren hitzak errepikatu dituen norbait. Alde batera, latza da.
|
|
|
Azkeneko aldiz, nik dakidala, Gasteizen mamitu da ideia horietako bat, Errekaleor auzoan, hiriaren periferiako alderdi aski berdean, izenak kontrakoa pentsarazten badu ere. Hamar gaztek okupatu zuten
|
duela
hiru urte; orain, berriz, ehun eta berrogeita hamarren bat ibiltzen omen dira auzoaren bueltan. Okindegia jarri dute gazte horiek abian, eta biblioteka.
|
|
|
Geronan izan nintzen ni ere, Gironan, baina ez, enplegatu atsegina bezala, aspaldiko uda batean, lehengo ostiralean baizik,
|
duela
hiru egun. Eta garbi adierazi dezaket: Gironan ez da frantsesez egiten, katalanez hitz egiten da.
|
|
|
—Harat, poeta baten egoa! Begira,
|
duela
hiru urte eman nuen izena ikastaro batean, zertarako eta hegazkinez bidaiatzearen izua maneiatzen ikasteko. Musika hori bera jartzen ziguten itxarongelan geundelakoa egiten genuenean.
|
|
|
|
Duela
hiru urte gutxik ezagutzen zuten, nafarroatik kanpo, Olcoz sendia. Zenbaitek bazuten olcoztarren aditzea, baina politikariz zein kazetariz landara, ia inork ez zion egozten izaera berezirik abizen horri.
|
|
|
—Ez du gaurkoarekin zerikusi handirik, baina horra doa. Trenez bidaiatu nintzen azken aldian,
|
duela
hiru urte, ez zegoen leihorik, ez kotxeko hormarik, ez kanpoko paisaiarik, ezta umontzi babesgarri gisa erabil nitzakeen parentesiak. Meatze museo baten bagonetan joan nintzen.
|
|
|
Eklipse baten negatiboa.
|
Duela
hiru urteko eklipsea, 2026ko abuztuaren hamabiko hura, betaurreko bereziz jantzita ikusi nuen. Eguzki beltz bat, argi itzaltsuak gorrixkaturiko masailak.
|
|
|
—Hilabete bat?
|
Duela
hiru, eskolako solasaldira etorri zinenean, egiaztatu nuen bazenuela gizazain bat, sarrerako ate ondoan. Ikasgelako leihotik ikusi nuen.
|
|
2021
|
|
|
Herenegun baino egun bat lehenago,
|
duela
hiru egun. Horrela jaso nuen SHDn (2004, 300 or.):
|
|
|
Gogoan
|
dut
hiru Aritz ginela klasean, Xubel, Kanpa eta Gala.
|
|
|
Diotenez, etxean bizi izanda, galbeharrik gabeko biziera omen dugu guk; haiek, ordea, makilaz gudukatzen omen dute". Medeak, bere itxialdiarekin eta amatasunarekin gatazkan, azkenean esanen du nahiago
|
lukeela
hiru gerra egin behin erditu baino.
|
|
|
Norbaitek esaten zuen marmarka: " Oihalezko pieza hau ez
|
duk
hiru ukondo luze; mozkorra, zakur mutur hori, hik hondoratu egin nahi nauk!". Eta akusatuak uluka erantzuten:
|
|
|
|
Duela
hiru urte, Heraldo de Aragon ek artikulu bat eskatu zidan urtemuga baterako gehigarri batean argitaratzeko. Liburu dendei buruz idaztea erabaki nuen, haien irradiazio isilari buruz, habia egiten duten kale eta auzoetan sortzen dituzten eremu magnetikoei buruz.
|
|
2022
|
|
|
Aspaldi da Piarres Adame irakurri nuela, baina
|
baditu
hiru gauza oraingoz ahaztu ez ditudanak. Lehenengoa da izenburuan bertan dakarren" hitztorio", gero barruan makina bat aldiz errepikatzen dena.
|
|
|
Dakizuenez, hau ez da gertatu den kasu bakarra.
|
Duela
hiru aste ere... Hau gure Txirrina duk, seguru!
|
|
|
Zernahi landare mota bada.
|
Duela
hiru hamarraldi kontinente honetan izan nintzen lehen alditik egin izan zait deigarria zein gutxi egiten duten bat bi kontinenteetako landarediek. Zuhaitz espezieak kontaezinak egiten zaizkit Ameriketan, aniztasun bikainean, baina alferrik ibiliko zara pago, lizar, haritz, haltz edo sahatsen bila.
|
|
|
Saharaz azpiko Afrikako jendearengan ere sumatu uste izan ditut komunikazioan ahotsa erabiltzeko bestelako erregistro batzuk, gureetatik bereiziak, bekainak jartzeko modu batzuk, begien irekidurarekin jokatzeko forma batzuk, oso haienak iruditzen zaizkidanak. Jeremiasen arbasoak
|
duela
hiru, lau edo bost mende erauziko zituzten Afrikatik, baina ez berbazko estilo horretan mintzo zait Jeremias ere, bereziki indar handiko uneetan. Inguratu egiten nau bere hitz eta keinuekin.
|
|
2023
|
|
|
College ak giltzapean ixten ninduen non eta Hanoverreko egonaldiaren lehen egunean gure bi alabak eraman genituen haurtzaindegian, eta hango zaintzaileak, Lourdeseko Ama Birjina amultsuaren batere antzik ez zutenak, galdezka hasten zitzaizkidan," Zer da poesia?", nik topiko erromantikoaren arabera erantzun niezaien," Zuek zarete poesia"; erantzun bat, alabek sekula barkatuko ez zidatena, zeren izan, zaintzaile haiek, bi munstro american size baitziren. Zorionez, alde
|
nituen
hiru ikasle bakarrek klasea amaitu zela adierazi zidaten, eta bisioak bakean utzi ninduen.
|
|
|
Ezta kapera batena ere. Alde
|
nituen
hiru ikasleena beste erreakziorik ez zuen eragin. Gainerakoek ez zuten txintik atera.
|
|
|
Auzokideek moldatu omen zuten, auzolanean, patata soro baten antzeko zelai triste bat besterik ez zenean. Inaxiok eta Davidek ur trago bat hartu dute lehoi burua
|
duten
hiru iturri berdeetan. Ahosabaian iturrietako uraren arkatz zaporea nabari dute.
|