|
2001
|
|
|
Bizi
|
dugun
gizarte eta mundu honetan hutsune asko daudela sumatzen dugu. Hainbestetan aipatzen den demokrazia honek zuloak besterik ez ditu eta, finean, herriaren esku lukeen zerbait izan beharrean boteretsuenen esku dagoen tresna bat da.
|
|
2002
|
|
|
Arazoa estatusa da. Hizkuntza batzuek estatus bat
|
dute
gizartean eta beste batzuek beste bat; eta, horretan, jada, hizkuntzak ez dira berdinak.
|
|
|
“Garapena antolatu behar duen jendea bizirik ez badago, ez dago osasuntsu, ez da gertatuko”, azaldu zuen Piotek. Hiesak eragin handia
|
du
gizartean eta ekonomian, 15 eta 49 urte bitarteko adin tartean, “giza baliabideak agortzen ditu, ekoizpen ahalmena boikotatzen du, pobrezia eta zailtasunak larriagotzen ditu”. Eta hori guztia jardueraren sektore guztietan, nekazaritzatik hezkuntzaraino.
|
|
2003
|
|
|
Emakumeak gizonaren eskubide bardinak nahi
|
ditu
gizartean eta Eleizan.
|
|
2005
|
|
|
Nazioarteko sare bateko kide gara, Nazioarteko Lurraren Lagunak, eta orain 72 herrialdetan gaude. Esan daiteke munduko talde ekologisten federaziorik handiena dela; Hego Amerikan 20 talde baino gehiago ditugu, Afrikan eta Asian sei inguru, etab. Beraz, nazioarteko sarerako eta gure lana egiteko oso garrantzitsua da osagai soziala, ingurumeneko arazo orok eragina
|
baitu
gizartean eta askoz gehiago hegoaldeko herrialdeetan. Zenbateraino dago arriskuan Lurra gaur egun?
|
|
|
Murgilduta bizi garen erritmo zoroak sortarazten digun denbora falta zaigulako sentsazio horrek garrantzia kentzen dio norantz jotzen ari garen jakin ahal izateko kontzeptu esparru garbiak planteatzeko eginkizunari. Nahi
|
dugun
gizarte eta mundu eredua hausnarketan murgilarazi gintuzkeen gai bat da; baina kontua bestelakoa da, ezen ez dugu zertan pentsatzen hasi, uste badugu politikak eta jarduerak urrun ditugula eta sinesgarritasunik batere ez duen buruzagi klase baten eskuetan daudela, are gu geu ere sartuta gauden gizarte sistemak berak sinesgarritasuna erabat galdua duelarik. " Egungo sistema demokratikoetan indarrean dagoen ideiaren aurrean, horren arabera demokrazia kontu garrantzitsuegia baita herritarren eskuetan uzteko, demokrazia bakar bakarrik buruzagi eliteen eskuetan uzteko garrantzitsuegia dela dioen filosofia izango litzateke demokrazia kontzeptu berriaren euskarria" (Jáuregui, 2000).
|
|
2006
|
|
|
Eta duela lau edo bost belaunaldi pentsatu eta asmaturikoa ezin baita besterik barik ezereztu. Grabitazio legea astuna
|
dugu
gizarte eta pertsonen izatean.
|
|
2007
|
|
|
Itxuraz osasuntsua den pertsona gazte baten bat bateko heriotzak eragin handia
|
du
gizartean eta familian, batez ere kirola egiten denean. Antonio Puerta Sevillako jokalariaren heriotzak berriro ireki du horrelako heriotzei buruzko eztabaida.
|
|
2008
|
|
|
desnutrizioa, anemia, bitamina eta mineral gabezia anitzak eta infekzio arrisku handia, besteak beste. Gaixotasun horrek, nagusiki, honako ondorio hauek
|
ditu
gizartean eta bizitzan: Etxetik kanpo jateari uko egiten dio tentazioak saihesteko eta bere teorien aurkakoa delako.
|
|
|
Autogestioaren kontzeptuaren garapenean egin zen urrats hori. Erakunde bakoitzak bere erantzukizunak ditu, bere kontuak dauzka, bere diru eskariak, eta bere ardurak
|
ditu
gizartearen aurrean eta bazkideen aurrean.
|
|
|
Baina horren atzean, ez gara erabat inozoak ere, badago, eta hortik badatorkigu kezkarik, beste mota bateko asmorik. Jakin badakigu ikasketen baliokidetzaren atzean Europan nagusitzen ari diren haize neoliberalen aldeko norabidean abiatzea planteatzen dela, eta konpetentzien diskurtsoaren azpian jada hemen
|
dugun
gizarte eta ekonomia eredua indartzera letorkeen hiritar eta ekoizle profil jakin bat marrazten dela.
|
|
2009
|
|
|
Politika ekonomikoek, alde batetik, onartu behar
|
dute
gizarte eta ekonomia osoan enpresa jarduerak duen garrantzia, jakina. Baina, aldi berean, enpresaren bilakaeran bertan, haren ingurune sozial eta ekonomikoak duen garrantzia ere hartu behar dugu kontuan, batez ere politika mikroekonomikoak lantzeko orduan.
|
|
|
–Indarkeriak eta hilketek tokirik ez
|
duten
gizartean ETAk ez du etorkizunik?. Adierazpen horiek egin ditu Euzko Alderdi Jeltzaleko GBB presidenteak, Joseba Egibarrek, Mutrikun (Gipuzkoa) EAJk urtero San Inazio egunean egiten duen ekitaldian.
|
|
2010
|
|
|
Celaaren hitzetan, aurreko Bakerako Hezkuntza Planak ez
|
zuen
gizartearen eta alderdi politikoen adostasuna, isiluneak baizik. Zentzu horretan, PSEren Gobernuak eta EAJk ahalegin handia egin dute akordioa bilatzeko.
|
|
|
Egia da askotan ez dakigula zenbat balio duen EHUn ikasteak eta hori garrantzitsua da. Jendeak jakin behar du ikasleak konpromiso bat
|
duela
gizartearekin eta beraz, gradu batek lau urte eskatzen baditu eta ikasle batek zortzi urte behar baditu, hor arazo bat dugu.
|
|
|
Azkartasuna bilatzeak eragin ezkor ugari
|
ditu
gizarte eta ingurumenean. Abiadurak duen erakargarritasun psikologikoak eta kontsumo eta produkzio zikloetansortzen dituen abantaila ekonomikoek ezin dute estali gizartean eragiten dituengaixotasun eta ezbeharrak.
|
|
|
IPADEren aburuz, gure planetako dibertsitatearen narriadura geldiaraztea ere ezinbestekoa da Hegoaldeko herrialde gehienen biziraupenerako, nekazaritzarekin, arrantzarekin, abeltzaintzarekin eta basogintzarekin oso lotuta baitaude. Fundación Instituto de Promoción y Apoyo al Desarrollo erakundeak iragarri zuenez, Milurtekoko Garapen Helburuak Berrikusteko Gailurrarekin batera, lankidetza arloko, administrazio publikoko eta ikerketako profesionalen foro bat, gaur egun bizi
|
dugun
gizarte eta ingurumen krisiari Madrilen erantzuten saiatuko da. “Lau erronka handi, konponbide global bat” mintegian, hainbat proposamen eta formula berri eztabaidatuko dira ingurumen arazo handiei irtenbideak eta erantzun globalak bilatzeko, hala nola klima aldaketa, biodibertsitatearen galera eta desertifikazioa.
|
|
|
Horretarako zehaztu behar dugu zer garen eta zer ez garen, konparazioak eginez. Badira beste modu batzuk meditazioarekin lotura dutenak, baina kasu honetan gure" nia" kokatu nahi
|
dugu
gizartean eta konparaketa ezinbestekoa dirudi horretarako.
|
|
2011
|
|
|
Berresten dugu pertsona guztiek
|
dutela
gizarte eta nazioarteko ordena izateko eskubidea, horretan guztion giza eskubideak gauzatu daitezkeelarik, inolako bereizkeriarik gabe;
|
|
|
%10 baino gutxiago Ingalaterran eta Galesen, %20 baino gehixeago Alemanian eta %40 inguru Hungarian. Ordezkaritzaren arloan, emakumeak ez daude modu ekitatiboan ordezkatuta Nazio Batuen klima aldaketari buruzko hitzaldietako ordezkari gisa; 29 herrialdetan bakarrik dira parlamentuko ordezkaritzaren% 30 edo gehiago, eta, ministro gisa betetzen dituzten diru zorroei dagokienez, emakumeek aukera bikoitza
|
dute
gizarte eta ongizate sektoreetan ministro gisa jarduteko, eta ez ekonomian, merkataritzan eta finantzetan.
|
|
2012
|
|
|
Horrek bai merezi dutela sariren bat! Nik uste
|
dut
gizarteari eta, bereziki pertsona askori, asko zor diedala. Hori bai nik laguntzeko aukeratu dudan bidea erraza da Nagusilanekoek aukeratu dutenarekin alderatuta.
|
|
2013
|
|
|
Enpresek irabazi asmoa dutenez, epe laburrari begira jokatzen dute, ahalik eta etekin handiena lortzeko.Horrek ondorio negatiboak
|
ditu
gizartean eta ingurumenean, baina enpresak ez ditu haiek bere egiten, interes taldeen esku uzten baititu.
|
|
2014
|
|
|
Finean, antolaketa sozialean ere hastapenetako egoera primitiboan, familia eta askazian geratu da betiko; espiritu semitak inon ez
|
du
gizarterik eta gizarte bizitzarik sortu. –La vraie société arabe est celle de la tente et de la tribu, sans aucune institution politique ni judiciaire, sans autre autorité eta sans autre garantie que celle du chef de famille? 628.
|
|
|
Couse Baker Kontsumitzaileek gero eta informazio gehiago dute eta kontzientzia hartzen dute, ingurumena kaltetzen duten enpresak baztertzen dituzte, langileei baldintza txarrak eskaintzen dizkiete edo osasunerako kaltegarriak diren substantziak erabiltzen dituzte. Munduko kontsumitzaileen bi herenek modu arduratsuan erosi nahi
|
dute
gizartearekin eta ingurumenarekin Errurik gabeko kontsumoa (Guilt free consumption) gero eta beharrezkoagoa da mundu osoan, sentimendu unibertsalean oinarritzen baita: denok nahi dugu gure kontzientzia garbia, lasaia.
|
|
2016
|
|
|
Bestalde, uste dut herritarren zientziako ekimenek gutxieneko tamaina bat izan behar
|
dutela
gizartean eta zientzia sisteman benetan eragiteko. Ekimen gehiago eta jendetsuagoak behar dira haien ondorioek benetan zientzia politiketan eta ikerketa ildoetan eragitea nahi badugu.
|
|
|
Aldaketari beldurra kendu behar diogu, ezin
|
ditugu
gizarteak eta egoera berriak sortzen dituzten aukeren aurrean begiak itxi. Arkitektoaren figura malguago bat sortzea komeni zaigu, diseinuan eta sorkuntzan trebatuta egoteaz gain, pentsatzen duen subjektu aktibo eta kritikoa beharrezkoa da.
|
|
2017
|
|
|
Aurrera eginez, eta gaiz aldatuz, jarraian euskara batua eta euskalkien gainean hitz egingo da. Jakina den moduan egun euskara batua eta euskalkiek legitimitate maila desberdinak
|
dituzte
gizartean eta honetaz hitz egiteko Ortega, Amorrortu, Goirigolzarri, Urla eta Urangak (2014) egin duten ikerketa hartuko da kontutan.
|
|
2018
|
|
|
Gaur egun, tresna gehiago ditugu gatazkak bideratzen asmatzeko eta nola ez demokrazian sakontzea dugu horien artean indartsuena. Beraz, jarrera demokratikoak elikatu behar
|
ditugu
gizartean eta eremu boteredun horri inteligentziaz aurre egin. Hain zuzen ere, horregatik da horren garrantzitsua" ondo bizitzearekin" lotzea euskararen erabilera.
|
|
2019
|
|
|
Honez gain, prezio apalen atzean ingurumenaren kutsadura eta narriadura dago (aire eta aisialdi zerbitzuak, adibidez), edo oihalgintzan ematen den produkzioaren deslokalizazioa. Hots, kostu apalaren estrategiak ekonomia kostu esanguratsua
|
duten
gizarte eta ingurugiro arloko kanpo eragin negatibo andana ekartzen du. Eragin negatibo horiek guztiak jendarteak ordaintzen ditu zergen bidez. Beraz, kostu horiek produktu edo zerbitzu merkeen prezioei erantsiko bagenie, low cost delakoaren iruzurraz jabetuko ginateke.
|
|
|
Adierazle horietakoren bat betetzeak ez du esan nahi pertsona matxistak direnik. Jokabide matxistak errotuta
|
ditugu
gizartean eta horiek pixkanaka gainditzen joan behar dugu. Helburua eztabaida sustatu eta hausnarketaren bidez gazteak kontzientziatzea da.
|
|
|
2019komaiatzaren 15ean]. Romeo Casabona irakasleak dionez,?(...) arriskuaren kudeaketa demokratikoak esannahi
|
du
gizarteari eta horren adierazpen formei bide ematea gizarte eta hiritarren mugimenduen bitartez.Horren helmuga izango da erabakien benetako prozesu demokratikoa erdiestea eta, azken finean, orekalortzea komunitateko ikusmolde eta bestelako interesen artean?. Romeo Casabona, C.M. (Ed.), Principiode precaucion, Biotecnologia y Derecho, Zuzenbide eta Giza Genomako Unibertsitate arteko BBVABizkaiko Foru Aldundia Katedra, Comares Argitaletxea, Bilbo Granada, Espainia, 2004, 387 or.
|
|
2020
|
|
|
bizitzeko beste ematen ez duten ordu gutxiko gig laburrak. Euskal Herrian
|
dugun
gizarte eta ekonomia berdintasun handiaren suntsiketa eskaintzen digute biek ala biek; hori bai, iragarki merkeen eta prezio baxuen bitartez betiere. Geure bizitzak arriskuan jartzen dituen iruzur ederra baino ez dira.
|
|
|
«Gehiago egin daiteke eta egin behar da», ohartarazi zion Mertxe Aizpurua eledunak Sanchezi. Haren ustez, erkidegoen eskumenak urratzen ditu larrialdi egoeraren dekretuak, eta «gabeziak»
|
ditu
gizarte eta lan esparruetan. Iragarri zuen parte hartuko dutela Kongresuak abiatuko duen mahaian, betiere harremanak «berdinetik berdinera» baldin badira.
|
|
2022
|
|
|
Ikerketak nabarmentzen du ortugintza ekologikoak eragin oso positiboak
|
dituela
gizartean eta Lurrean, egungo klima larrialdiari begira garrantzitsuak direnak: tokiko barietateen erabilera, tratamendu naturalak erabiltzea, paisaia eta lurzorua zaintzea, ongarriketa ekologikoari esker hondakinak murrizteko estrategiak (plastikoa, adibidez)...
|
|
|
Herritarren multzo nagusiak uste du euskarak geroz eta presentzia handiagoa
|
duela
gizartean eta oraindik gehiago lukeela. Bigarren multzo nagusiak uste du euskarak presentzia irabazi duela eta dagoen bezala ondo dagoela.
|
|
|
Euskarak azken bost urteetan izan duen bilakaera eta aurrerantzean eduki lukeenaz iritzia eskatu da. Bi datuak gurutzatuz gero, herritarren multzo nagusiak(% 40,6) uste du euskarak geroz eta presentzia handiagoa
|
duela
gizartean eta oraindik gehiago lukeela. Bigarren multzo nagusiak(% 22,4) uste du euskarak presentzia irabazi duela eta dagoen bezala ondo dagoela.
|
|
|
Sozialista ikuspegitik, bestalde, gure helburua baldin bada langile klasea, populazioaren zatirik handiena, askapen nazional eta sozialaren prozesu bikoitzaren burua izan dadin, hori nahi badugu, langile klasea ezin da klase nazional bezala eraiki arrazismoan, berekoikerian eta bazterkerian. Aldiz, langilegoak aniztasunean uztartu behar
|
dituzte
gizarteak eta nazioak. Bestela, langile klasea bera izango litzateke kaltetuena eta horrelako joerek ukituena, nazioaren eta gizartearen ardatza bihurtzeko prozesuan, eta baita ere kapitalismo estatalaren eta internazionalaren erasoen kontra borrokatzeko hain beharrezkoa den nazioartekotasuna garatzeko orduan.
|
|
|
Hortaz, aurrerantzean ariguneak identifikatzeari ekingo diote, azaldu duenez. Bestalde, nabarmendu du finantza erakundeek ordezkatzen duten esparruak “eragin handia”
|
duela
gizartean eta entitateen arteko nahiz herritarrekiko harremanetan zubiak eraikitzeko balio duela.
|
|
|
Zomorro bihurtzeaz erakusten da hori, une batean beste aukerarik ez dagoela. Orduan, harrapatuta sentitzen da Gregorio, beretzat tokirik ez
|
duen
gizarte eta familia batean mugatuta. Familia beraz, gizartearen irudia izan daiteke hemen.
|
|
2023
|
|
|
Aldaketa teknologikoak harremanak aldatzen ari dira, gizarteko nerbio ehuna eta gorpuzkera, erakusten ari dira gizakion gaitasunak eta gorputzak lan produktiborako ez direla hain beharrezkoak. Gauza da, bizi
|
ditugun
gizarteek eta ekonomiek lan produktiboan dutela oinarri nagusia. Gai izango ginateke gizakiok lan produktiboa makinen esku utzi eta gure artean eta planetarekin bizitza on bat ahalbidetuko luketen gizarte eredu berriak sortzeko?
|
|
|
Gainera, nahi
|
dituzuen
gizarte eta laguntza programetan inbertitzeko konpromisoa.
|