|
2000
|
|
|
Hamazazpigarren mendean, Argiaro edo Ilustrazio garaian sartzen garelarik,
|
badugu
giza eskubideen aldeko lekukotasunik aski. Joanes Etxeberri Ziburukoak 1627 urtean bertsoz idatzi zuen liburuan zioen:
|
|
|
Euskal herritarrok inora joan beharrik ez
|
dugu
giza eskubideak zer diren jakiteko. Historian zehar, bertako seme alabengandik adibide eredugarriak ez zaizkigu falta, eta horiek ikasi eta jarraitu beharrekoak iruditzen zaizkit.
|
|
2003
|
|
|
Azalpenak ematen dituen estatua ez dago beste ezertara behartua eta auzia hor geratuko da seguruenik, baina gutxienez gaiaren ezagutzak beste urrats bat emango du nazioarteko erakundeetan. Asko dira kezka agertu dutenak nazioarte mailako erakundeetan «Egunkaria»ren itxierak izan duen zabalkunde txikiaz eta, besteak beste, hori dela eta EBLUL Europako Hizkuntza Gutxituen Bulegoko idazkari nagusi Markus Warasinek gutun bat igorri zion NBEk Genevan
|
duen
Giza Eskubideen Batzordeari.
|
|
|
" Batasun" be rriak eratzen ari dira, erabakigune eta lege berriak eta guzti. Europako Batasuna giza taldeen artean gertatzen ari diren birmoldaketa bat da, bat gehiago, errealitatera moldatzeko saialdietan, gizakion bizitzak planetan dituen aukera berriez eratua (teknologia, informazioa, garraioa...). Estatuek eta nazioarteko erakundeek aintzat hartu behar
|
dituzte
Giza Eskubideen Adierazpenean bildutako eskubide indibidualak —adierazpen askatasuna, manifestazioa eta informazioa— baina ez da haien erabilpena bermatzen duen erakunde bakar bat ere. Eta ez zaie lege indarra ematen une honetan Estatua eratua ez duten herrien talde eskubideei.
|
|
2004
|
|
|
Windsor Ingalaterrako Isabel ii.a erreginaren egoitzaren inguruan, atzo bildu ziren Landa aliantzaren aldekoak. Izan ere, legediaren aurkako kanpaina luze bat sustatu du, eta orain legearen aurkako salaketa bat aurkezteko asmoa
|
du
Giza Eskubideen Europako Auzitegian. Komunen aldeko borondatearen eta britainiar herritar gehienen eta Lores direlakoen arteko aldeak egun luzea eman zuen atzo.
|
|
2005
|
|
|
Joan den ostiralean hasi zen Zinema eta giza eskubideak zikloa Donostian. Hirugarren aldia
|
du
giza eskubideen aldarrikapena egiten duten filmak eskaintzen dituen ekimenak. Besteak beste, haurrak eta gerra (Zinemaldiko Urrezko Maskorra irabazitako Turtles can fly), gatazka politikoaren eraginak (Omagh eta Amaiur) eta emakumeen esplotazioa eta prostituzioa (Or) izango dituzte hausnarketa gai Donostiako Antzoki Zaharrean.
|
|
|
17 Pertsona guztiek
|
dute
Giza Eskubideen eta Ingurumenaren arloan heziketa jasotzeko eskubidea.
|
|
2007
|
|
|
Hitzarmen honetara biltzen den enpresa orok honako hau bete eta esan behardu: «Enpresek nazioartean aitortutako giza eskubideak babestu eta errespetatu behardituzte haien eragin eremuan», «bermatu behar
|
dute
giza eskubideak urratzendituztenen konplize ez direla»... Lan eskubideei dagokienez, «haurren lanarenindargabetze eraginkorra sustatuko dutela», «enpleguan eta lanean diskriminazioaerabat baztertuko dutela»...
|
|
|
jarduera pedagogiko eta hezkuntza linguistiko ororen berezko alde etikoak, gure kasuan, euskal hezkuntzaren beraren zentzu etiko orohartzaileaz galdetzera garamatza eta, bide batez, baita bertan euskarak betetzen duen edota bete lukeen paperaz hausnartzera ere. Kontua da, bada, aniztasun antropologikoaren diskurtso teorikoa gure errealitatera ekarri beharra dagoela eta, orduan, ezinbestean hitz egin behar
|
dugula
giza eskubide orokorren baitan kokatu eta ulertu beharreko euskal hezkuntza, hizkuntz eta kultur eskubideez. Horrela, bada, eta etika komunikatiboaren haritik, beharrezkoa dirudi gure euskal hezkuntza elebiduna, funtsean, elebitasunerako euskal hezkuntza bezala planteatzea, zeinak egiazko —bazterketarik gabeko eta baldintza berdinetan gauzatutako— elkarrizketa ahalbidetuko duen.
|
|
2008
|
|
|
Hirurogei urte geroago, Juan Jose Ibarretxe Eusko Jaurlaritzako lehendakariak uste
|
du
Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalak guztiz balio duela. «Dena esana dago».
|
|
2009
|
|
|
Horrez gain, Eusko Legebiltzarrak berretsi egin nahi
|
du
giza eskubideen defentsan hartutako erabakia, bizitzarako eskubidetik hasita, alegia.
|
|
|
Handik gehiegikeriak edo alde onak etor litezke. Nire ustez memoriaz ari garenean, gure iragana modu kritikoan aztertu egin behar dugu, bainanolabait krisol edo arrago kritiko bat egin behar
|
du
giza eskubideen eta demokraziaren ikuspegietatik. Orduan handik etorriko zaigu, iraganean zer egin dengaizki eta zer dagoen konpontzeko. baina beti etorkizunari begira.
|
|
|
...n tratatzea biktima guztiak; izan ere, gobernuak indarkeriaren oraintsuagoko beste biktima batzuentzat izan duen jardueraren artean eta terrorismofrankistaren biktimak direla-eta neurriak aplikatu ez edo, hala badagokio, luzatzenutzi dituen neurrien artean izan den konparaziozko bidegabekeria urratzaileagainditu beharra dago; hori guztia gertatu da, legearen aurrean herritarrakberdintasuna izateko
|
duen
giza eskubidea nabarmen urratu eta gero.
|
|
|
Halaber, arlo horretan gazteak ikastetxeetan sartzean gizarteratzearen aldeko apustua egin zuen, eta lau urtetik gorako haurrekin lan egiteko eskatu zuen. “Gazte askok ez
|
dituzte
giza eskubideak ezagutzen, eta, beraz, ez dakite noiz urratzen diren beren eskubideak”, adierazi zuen Richardson-ek IKTei buruzko Adingabeen Nazioarteko I. Biltzarraren inaugurazio ekitaldian, Gijongo Luis Adaro azoka barrutian. Richardson-ek azaldu zuen gazte askok beren nortasunarekin esperimentatzen dutela Sarean, horrek dakartzan arrisku guztiekin.
|
|
|
Espainiako Justiziak ez
|
duela
Giza Eskubideen Hitzarmena urratu ebatzi du
|
|
|
Hausnarketa serio bat egitera gonbidatu nahi dut Jose Luis Rodriguez Zapateroren gobernua. Estatu politika orok errespetatu behar
|
ditu
giza eskubideak.
|
|
|
Legearen aldaketak kritika ugari piztu ditu hasiera hasieratik pertsonen eskubideen alde lan egiten duten elkarteen artetik. Hala, Amnesty Internationalek (AI) nabarmendu du Espainiako Gobernuak egin nahi duen aldaketak ez
|
dituela
giza eskubideak bermatzen, eta kritikatu du Espainiako segurtasunean eta etekin ekonomikoa ateratzeko neurrietan oinarrituta dagoela.
|
|
|
Okerrena da Espainiako Gobernuak hirugarren munduko exekutibo batek bezala jokatu duela auzi honetan. Ez
|
ditu
giza eskubideak errespetatu, eta bere borondatearen kontra Lanzaroten geratzera behartu dute Aminatu.
|
|
2010
|
|
|
...aituta, gutxiengo nazionalen hizkuntza eskubideen babesa jasotzen zuten nazioarteko zenbait itun agertu ziren nazioen Elkartearen babespean. batuen erakundea sortu zuen. hala ere, tratatuen bidez eratutako mekanismo horretan gutxiengoen babeserako sistema ahaztu zuten. anoni Milianek esan zuen bezala" oinarrizko eskubideetan oinarritutako babes sistema ezartzean, nazioarteko komunitateak uste
|
zuen
giza eskubideen babesak gutxiengoen oinarrizko eskubideak, bai eta hizkuntzagutxiengoen hizkuntzetako hiztunena ere, bere hartuko zituela". hala ere, tratatu eta itun horietan guztietan jasotako eskubideen multzoa ez da batere eraginkorra izan. ikuspegi politiko ideologikotik hartuta, gutxiengoekin lotutako guztia bigarren mailan geratu zen nazioarteko eztabaidan. ez nazio batuen itunean (19...
|
|
|
Iturratek adierazi du testua PSEren eta PPren diagnostiko politikoa dela, eta ETAren indarkeriari zilegitasuna kentzea duela lehentasun, baina ez
|
duela
giza eskubideen urraketei buruzko ikuspuntu integrala.
|
|
|
Gainera, epailearen kontrako beste ni kereilek ez dutela aurrekaririk, jazarpen honek justiziaren interesak gainditzen dituela frogatzen duela uste
|
du
Giza Eskubideen Defendatzaileentzako Babeserako Behatokiak.Behatokiaren ustez, erregimen frankistak egindako krimenen biktimak asetzera ausartu den epaile bakarra da Garzon.
|
|
|
Ezenarroren hitzetan, Europan parerik ez du alderdi legalek deituta eta helburu demokratikoak
|
dituen
giza eskubideen, eskubide zibilen eta politikoen aldeko manifestaziorik debekatzea.
|
|
|
Aralarreko buruaren hitzetan, Europan ez du parerik alderdi legalek deituta eta helburu demokratikoak
|
dituen
giza eskubide, eskubide zibilen eta politikoen aldeko manifestazio bat debekatzea.
|
|
|
O TEGI: . Hor sartu genuen etorkizuneko marko juridiko politikoak Euskal Herrian indarrean jarri behar
|
zituela
giza eskubideei eta eskubide zibil eta politikoei buruzko nazioarteko itun guztiak. Hauek ez zioten horri garrantzirik eman.
|
|
|
1.Itun honetako estatu alderdiek aitortzen dute pertsona orok hezkuntzarako duen eskubidea.Adostu dute hezkuntza bideratu behar dela gizakien nortasuna eta gizakiaren duintasunaren zentzua erabat garatzera, eta hezkuntzak indartu behar
|
duela
giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetua.Orobat, adostu dute hezkuntzak pertsona guztiak gaitu behar dituela, eragingarritasunez parte hartzeko gizarte aske batean, ulermena, tolerantzia eta adiskidetzea ahalbidetzeko nazio guztien artean eta arraza, etnia edo erlijio talde guztien artean, eta Nazio Batuen jarduerak sustatzeko, bakea izatearen alde.
|
|
|
r) Era berean aitortuz, haur desgaituek oso osoan izan behar
|
dituztela
giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak, gainerako haurren baldintza berberetan, eta gogoraturik estatu alderdiek horren inguruan hartu zituzten betebeharrak haurren eskubideei buruzko Konbentzioan,
|
|
|
Catherine Ashton EBko goi ordezkariak nabarmendu zuenez, “mundu osoan gertatzen diren giza eskubideen urraketak desagerrarazteko lan egiten duten gizabanako ausart horien lana aitortu eta babesten dugu”. Baliabide ekonomikoak
|
dituzten
giza eskubideen defendatzaileen lana babestu zuen Bruselak. 2007tik 2013ra, EBk 40 milioi euro konprometitu ditu.
|
|
|
Haatik, Eusko Jaurlaritzaren politika ez doa norabide berean, Lokarriko buruaren irudiko. Haren esanetan, etsipenaren gobernua da Patxi Lopezena, uste
|
duelako
giza eskubideak murriztuta eta euskal gizartearen zati bat baztertuta lor daitezkeela bakea eta bizikidetza. Riosen arabera, euskal gizartea hiru taldetan zatitu nahi du Gobernuak:
|
|
|
Grezian daukadan esperientziagatik oso zaila da tortura frogatzea, finean politikariek ahalbideratzen dutelako. Baina polizia etxeetan tortura onartzen duen estatu batek ezin
|
du
giza eskubideen alde hitz egin.
|
|
2011
|
|
|
199.Gomendatzen
|
du
Giza Eskubideen Batzordeak arau osagarriak prestatzea, zertarako eta, arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen aurkako nazioarteko instrumentuak indartu eta eguneratzen dituztenak;
|
|
|
Horretarako, hasiera batean munduko hizkuntzek eskolan duten egoeraren inguruko hainbat datu emango dira. Ondoren, arreta berezia jarriko da hezkuntzaren esparruko zenbait deklarazio eta hitzarmen aztertzen, horietan hizkuntza gutxituek
|
dituzten
giza eskubide mugatuak nabarmenduz. Eta azkenik, nazioartekoan adostutako hainbat jarraibide aurkezten dira.
|
|
2012
|
|
|
Oposiziotik, berriz, atzokoan ere liskarrak jazo zirela diote. Londresen egoitza
|
duen
Giza Eskubideen Behatokiak azaldu duenez, frankotiratzaileek gutxienez hiru lagun hil dituzte Deir ez Zor eskualdean. Horrez gain, Herri Koordinaziorako Batzordeen arabera, gutxienez desertatutako bost soldadu hil dituzte.
|
|
|
Gizarte aurrerabidea eta gizarte mailako garapena gizakiaren duintasun eta balioaren errespetuan oinarritzen dira, eta bi biek ziurtatu behar
|
dute
giza eskubideak eta justizia soziala bultzatzea. Horretarako beharrezkoa da:
|
|
|
1.Estatu guztiek elkarrekin lan egin behar
|
dute
giza eskubideen eta oinarrizko askatasunen errespetu unibertsala eta eragina sustatzeko, bultzatzeko eta indartzeko, inolako bereizketarik egin gabe, arraza, sexu, hizkuntza edo erlijio arrazoiengatik.
|
|
|
2.Berresten
|
du
giza eskubideak sustatzeko eta babesteko, nazio legeriarekin bat etorriz, nazio erakunde eraginkorrak ezartzeak duen garrantzia, eta, orobat, horien ordezkarien aniztasuna eta independentzia gordetzeak duena;
|
|
|
...Konferentziak aitortzen du ondorengo erakundeek, bakoitzari dagokion arloan, betetzen duten ezinbesteko zeregina, hala nola, erakunde espezializatuek eta Nazio Batuen sistemaren kasuan kasuko organo eta erakundeek, bai eta gobernuen arteko beste erakundeek, horien jarduerak giza eskubideekin zer ikusia dutenean, eta aitortzen du, berebat, antolakunde, organo eta erakunde horiek kontuan hartu behar
|
dituztela
Giza Eskubideen Munduko Konferentziaren emaitzak, kasuan kasuko eskumen esparruan.
|
|
|
...4.Giza Eskubideen Munduko Konferentziak biziro gomendatzen du adostutako ahaleginak egitea bultzatzeko eta errazteko, zer eta, Nazio Batuen sistemaren esparruan onetsitako giza eskubideen tratatu eta protokoloak berrestea, horiei atxikimendua edota segida ematea, onespen unibertsala lortzeko helburuarekin.Tratatuen arabera ezarritako organoei kontsulta egin ondoren, Idazkari Nagusiak aztertu behar
|
du
giza eskubideen tratatuei euren atxikimendua eman ez dieten estatuekin elkarrizketa bat hasteko aukera, zertarako eta, horren aurkako oztopoak zehazteko eta horiek gainditzeko baliabideak bilatzeko.
|
|
|
Giza Eskubideen Munduko Konferentziak azpimarratzen du zein garrantzitsu den areagotzea Nazio Batuek egindako Mundu mailako kanpaina, gai hauen inguruan, Informazio Publikoa zabaltzeko.Gobernuek hasi behar
|
dituzte
giza eskubideen inguruko hezkuntza jarduerak eta halakoak babestu, eta modu eraginkorrean zabaldu gai honi buruzko informazio publikoa.Nazio Batuekin loturiko estatuen sistemaren aholkularitza zerbitzu eta laguntza teknikoaren programak gai izan behar dira berehalako erantzuna emateko estatuek egindako eskabideei, hezkuntza eta heziketa jardueretarako, giza eskubideen esparruan, eta baita hezkunt...
|
|
|
5.Giza eskubide guztiak dira unibertsalak eta zatiezinak eta elkarri lotuta daude.Nazioarteko erkidegoak oso osorik tratatu behar
|
ditu
giza eskubideak, modu zuzenean eta ekitatearen arabera, berdintasun baldintzetan eta guztiei neurri bera emanez.Aintzat hartu behar da nazio eta erregioen berezitasunen garrantzia, eta, oro har, ondare historikoak, kulturalak eta erlijiosoak; hala ere, estatuen eginbeharra da giza eskubide eta oinarrizko askatasun guztiak sustatzea eta babestea, edozein izanik ere euren politika, ekonomia eta kul...
|
|
|
Emakumearen giza eskubideen kontua, Nazio Batuen giza eskubideen jardueren zati osagarria izan behar da, bereziki, emakumearekin zer ikusia
|
duten
giza eskubideen instrumentu guztiak sustatzeari dagokionez.
|
|
|
Haurraren Eskubideen Batzordeari dagokionez, Gobernuak zehaztu zuen prozedura tresna bat dela, eta ez dakarkiela estatu parte hartzaileei funtsezko betebehar berriak hartzea, ez eta Ogasun Publikoarentzako finantza betebeharrak ere, Batzordearen lana Nazio Batuen funtsekin finantzatzen baita, eta ez Protokoloa sinatu duten estatuena. Orain arte, Haurren Eskubideen Konbentzioa zen txostenak aurkezteko nahitaezko prozedura
|
zuen
giza eskubideen arloko nazioarteko tratatu bakarra, baina ez komunikazio prozedura bat. Protokolo berri horrek, lehen aldiz, Espainia kide den nazioarteko beste tresna batzuetan jasotako eskubideak babesteko mekanismoak sartzen ditu, eta aukera ematen du Haurraren Eskubideen Batzordean Protokoloa sinatu duten herrialdeei buruzko komunikazioak edo banakako kexak aurkezteko, betiere salatutako Estatuak salaketak aztertzeko Batzordearen eskumena onartu badu.
|
|
2013
|
|
|
Erantzukizun sozial korporatiboak enpresaren jarduera eta kudeaketa alor guztiei eragiten die, eta jarduera esparru hauetan zehazten da: ESKaren jarduera esparruakEsparruaDeskribapenaGiza eskubideak.Enpresek nahitaez bete behar
|
dute
giza eskubideei buruzko nazioarteko araudia, eta eskubide horiek sustatu behar dituzte beren jarduera esparruan.Laneko eskubideak.Enpresek nahitaez bete eta garatu behar dituzte Lanaren Nazioarteko Erakundeak (LANE) aitortutako langileen oinarrizko eskubideak.Kontsumitzailea babestea.Enpresek bere produktuak ekoizteko, banatzeko eta saltzeko etapa guztietan errespetatu behar dituzte kontsumitza... Jarduten duten komunitateetan osasunari eta gaixotasunak prebenitzeari buruzko hezkuntza eta informazioa eman behar dute.Era guztietako ustelkeriaren aurka borrokatzea.Beren kontuetan, dokumentuetan, beste enpresekin dituzten harremanetan eta jarduten duten herrialdeetako administrazioekin eta botere publikoekin dituzten harremanetan gardentasun irizpideak aplikatuz funtzionatu behar dute enpresek.
|
|
2014
|
|
|
Egitasmora atxiki diren elkarteak eskutik helduta ariko dira sentsibilizazio ekintzak prestatzen. Diotenez, gobernu guztiek ardura
|
dute
giza eskubideen aldeko errespetua eta babesa adierazteko. Edonola ere, Poncek salatu du Espainiakoak eta Eusko Jaurlaritzak «ezer gutxi» dakitela nazioarteko itunez.
|
|
|
Orduan sakabanaketa zergatik babestu zen gaur interpretatu eta adosten hasteak luze eman dezake, eta emankorragoa izan daiteke diagnostiko soil eta zehatza egitea, ETAk jarduera armatua utzia duela eta horretarako egiturak deseginak dauzkala azpimarratzeaz gain: euskal presoen sakabanaketak ez du oinarri juridikorik, eta haien senideentzat eta zigor erantsi bat da, bidaia istripuetan hamasei lagun hil dira; errepidean 25 egunetik behin izaten dute ezbeharren bat?; EPPK-ko kideak legedia betetzen ari dira, eta haiek ere
|
badituzte
giza eskubideak. Legeaz gain, giza eskubideak exijitzea edonorentzat da eginkizun bat, are gehiago haien gabezia pairatzen duten pertsonen lurraldeko arduradun instituzional goren batena, baita kasu honetan EPPK-ko kideek iraganean izandako jardueren kontra egonda ere.
|
|
|
Hitz gutxitan esanda: Gallardonek nahi
|
du
Giza Eskubideen Europako Auzitegiak emandako sententziak auzitegi horretan auzi eskea jarri zuenari bakarrik eragitea. Hitz gutxiagotan esanda:
|
|
|
Giza eskubideak defendatzen dituztenak babesten dituzten nazioarteko arauak ere badaude, baina horiek ez dute inoiz erasoen biktima izateari utzi. Bereziki ahulak diren defendatzaileak Gurea bezalako herrialdeetan harrigarria da norbaitek bizitza galtzeko aukera
|
duela
giza eskubideen defentsa bezalako lan duina egiteagatik. Baina nahikoa da gure mugetatik haratago egoera ezagutzea, zer arrisku dituzten jakiteko.
|
|
2015
|
|
|
Baina Europaren joera da esatea krisi humanitario baten aurrean gaudela eta laguntza humanitarioa ematea dagokiola, eta horri gehitu litzaioke betebehar legala ere baduela, Europak akordio ugari dituelako sinatuak eta onartuak nazioartean. Konpromisoak hartuak
|
ditu
Giza Eskubideen Deklarazioan, 1951ko Genevako akordioan… nazioarteko asilo eta babes sistemari lotuta, eta askotan ez ditu betetzen.
|
|
|
–Ondo, esan bezala, gaur guztiz oinarrizkoa den puntu bat aipatuko dugu, pentsatu ere egin behar ez dena, hain begien bistakoa denez gero; agian duela urte batzuk arte ez zitzaion inori bururatu, baina gaur ontzat hartzen dugu, irakatsi egin digutela konturatu gabe. Esklaboek beren jabeak hiltzean, ez
|
zuten
giza eskubideez, komunismoaz edo demokraziaz ezer entzun. Hitz polit horiek guztiak baino biziagoa zen.
|
|
|
Dozena batean sar daitezke ezagutu dutenak, horietan Vatikanoa eta Frantzia. Nazio Batuen Erakundeak berak ez du masakre horretaz deusik erran oraino, nahiz bere baitan
|
duen
giza eskubideen eta minorien zaintza batzordeak aspaldi plazaratua duen masakre haren salaketa.
|
|
2016
|
|
|
Ez. Muga jartzekotan emakumeen eskubideetan jarriko dugu, giza eskubideetan, eta gogoan izan behar
|
dugu
giza eskubideak ere mendebaldeko asmakizuna direla. Beti abiatzen gara mendebaldeko ikuspegitik.
|
|
|
Nolabait ere, ia infinitua den alor baten leherketa handia da genetikarena; horri esker, hainbat genek zenbait patologia jakinekin duten lotura argitzeko modua dago, baina asko falta da oraino.Zuhurtzia printzipioak gailendu behar duela diozu. Eta zein baliok zedarritu behar dute, zure ustetan, printzipio hori. Europako Kontseiluan argi
|
dugu
giza eskubideak errespetatzea oinarrizkoa dela, eta egiten diren ikerketetan aintzat hartu behar dela hori; horregatik oraino ikerketa horiek ez egiten hasteko hautua. Egia da, ordea, badirela herrialdeak gai horretan oso bestelako ikuskerak dituztenak.Hain zuzen ere, Txinako Unibertsitateko ikerketa talde batek iaz eman zuen albistea:
|
|
|
Beste herri batzuen kulturen gainean informatzeko orduan, negatiboak dira sentsazionalismoa eta gaia ikuskizun bihurtzea. Inoren ohituren gaitzespen moralak, esplizitua nahiz inplizitua izan, ez dauka lekurik informazioan, betiere ohiturok larriki urratzen ez
|
badituzte
Giza Eskubideak.
|
|
|
kalteberatzat hartutako herrialdeetako produktuak izanik, bai EBko merkatuan kalteak eragin ditzaketenak bai eta ez ditzaketenak ere, ad valorem zergak edo berariazkoak dituztenak. Herrialde horiek derrigorrean bete behar
|
dituzte
giza eskubideei, lan arloko eskubideei, ingurumena babesteari eta gobernantza egokiari buruzko nazioarteko hitzarmenak.
|
|
|
Horregatik, errefuxiatu estatusak onartzeko eskumenak Batasunak eduki lituzke, 28 herrialde kideek finantzatutako errefuxiatuentzako politika batzuekin batera. Hori gertatu ezean, gizagabeziaz jokatzen jarraituko dute estatuek; errefuxiatuei sinatuta
|
dituzten
giza eskubideen prismatik so egin beharrean, ekonomiaren prismatik begiratuz eta laguntza behar duten pertsona eskubidedunak, zenbaki soil bezala ikusiz. Nik Europan daukat itxaropena, baina ez Europa honetan.
|
|
2017
|
|
|
al
|
dituzte
giza eskubideen urratzeak?
|
|
|
Tortura, adierazle bat izanen da. Faktore honen bidez frogatuko da Estatu demokratikoek ez
|
dituztela
Giza eskubideak bermatzen eta nazioartean plantan ezarriak diren mekanismoak ez direla beti ibiltzen.
|
|
|
Estatu Espainolaren ongizate estatuak ahalbideatzen
|
dituen
Giza Eskubideen urraketak begi bistan utzi zizkigutelarik askori.
|
|
2018
|
|
|
Gerla hotzaren beroenean Sobietar Batasunak aldez eta moldez Etiopia lagundu du, parean Amerikako Estatu Batuek Eritrea lagundu dutelarik Etiopiatik bere ber jartzen. Haatik Eritreako buruak arras fama txarra
|
du
giza eskubideen kontuetan, eta adituek diote 300.000 eritrearrek ihes egin dutela ezinbizia ezin jasanez dela ekonomikoki dela politikoki.
|
|
|
Apurka bada ere, bere bidea hasi du Nafarroak.Alvaro Baraibarrek Nafarroako Bake eta Bizikidetzako zuzendari izendatu eta gutxira BERRIAri eskainitako elkarrizketan aurreratu zuenez, gaiari heldu nahi dio gobernuak, baina aurrerago egiteko asmoa du. «Ezin
|
ditugu
giza eskubideen urraketak osotasunean hartu». ETAren indarkeriarenean salbu, Nafarroako erakunde ofizialek ezer gutxi egin dute memoriaren esparruan, eta gaurdaino bi ildo nagusiri heldu dio gobernuak:
|
|
2019
|
|
|
" Egintzek erakusten dute hizkuntza eskubideen eraikuntza ez dela gizakien arteko berdintasunean oinarritu, horrek eskatuko bailuke hizkuntza guzientzat errespetu ber bera. Hizkuntza eskubideen eraikuntza interes, ideologia, politika batzuen ondorio da, deus ikustekorik ez
|
dutenak
giza eskubideen aldarrikapen unibertsalaren logika eta koherentziarekin. Ondorioztatzen dugu, gizataldeen hierarkizazio arbitrario bat dela hizkuntza diskriminazioaren iturria".
|
|
|
Frantziak sistema judizial indartsua eta serioa du, Belgika edo Alemaniaren parekoa, baina Frantzia eta Espainiaren arteko loturak oso indartsuak dira. Frantziako gizartea independentziarekiko aurkakoena izango da seguruenik, baina aldi berean, gizarte demokratiko baten oinarriak defendatzeari oso emanak daude, oso barneratua
|
dute
giza eskubideen defentsa.
|
|
|
Itsasoan edo basamortuan bere bizia arriskuan jartzen duenak bake bila egiten du, ez gogo hutsagatik. Eta migrazioaren arrazoia edozein dela ere, gogoratu nahi
|
dut
Giza Eskubideen Deklarazio Unibertsalak bere lehenengo artikuluan ezartzen duela pertsona guztiak jaiotzen direla libre eta berdin duintasun eta eskubidetan. Badakit nahiko utopikoa dela, baina hori ez da inolaz ere errespetatzen:
|
|
2020
|
|
|
Ironikoa da ikustea nola AEBetatik hedabideetan oihartzun handia
|
duten
giza eskubideen lezioak ematen zaizkion munduko hainbat herrialderi. Bitartean, lehentasunezko notizia bilakatu ez arren, Washingtonek inpunitate osoz urratzen ditu nazioarteko legeak eta giza eskubideak:
|
|
|
Curriculum luzea
|
du
giza eskubideen defentsarekin loturiko gaietan eta bortxazko desagerketen kasuetan.
|
|
|
Zer gertatu da, beraz, moralaren fundamentu berri izan nahi
|
zuten
giza eskubideekin. Estatuaren eta gehiengoaren arrazoiaren izenean egiten diren basakeriak geratzeko sortu den hori estatuaren beraren gehiegikeria edo basakeria berriak justifikatzeko instrumentu bilakatu dela, tamalez.
|
|
2021
|
|
|
Irakur daiteke: " Errefuxiatuak eta etorkinen joan etorri masiboek, politiko, ekonomiko, sozial eta humanitario mugarik ez
|
duten
giza eskubideen adarrak dira. Ikuspegi eta aterabide globalak eskatzen dituen fenomeno globala da.
|
|
|
Estrasburgon egoitza
|
duen
Giza Eskubideen Europako Auzitegiak Espainia zigortu du euskal preso baten tortura salaketak ez zituelako ikertu nahi izan. Hirugarren aldia da gisa bereko zigorra ukaiten duela Espainiak.
|
|
|
Ordea, adituek uste dute zaila dela Londresek AEBen eskariei ezetz esatea. «Ez dago frogarik iradokitzen duenik AEBek ez
|
dituztela
giza eskubideak eta lege prozedurak beteko», azaldu du prentsaren aurrean aste honetan bertan Anthony Hanratty abokatuak, zeina estradizio auzietan aritzen den.
|
|
|
«Pertsona horiek gerratik eta torturetatik ihesi atera dira Siriatik, eta, Libanon sartu eta berehala, egoera berean daudela aurkitzen dira. Libanok azalpenak eman behar
|
ditu
giza eskubideen urraketa horien inguruan. Justiziari barre egiten ari dira», gaitzetsi zuen AIko ikerlari Marie Forestierrek.
|
|
|
Dagoeneko
|
badugu
giza eskubideen mugimendu bat. Black Lives Matter mugimendua gizarteko alor guztietara heltzen den ekinaldi bat da, hasi polizia indarkeria amaitzearen aldeko borrokatik, erreparazioetara eta langile afro amerikarrak baliatzen dituen kapitalismoaren aurka egiteraino.
|
|
|
Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetza Idazkaritza Nagusiak sustatu nahi
|
duen
giza eskubide, bizikidetza eta lankidetza giroaren baitan egokia iritzi dio balio horiek azaldu eta landuko dituen I. Giza Eskubide, Bizikidetza eta Lankidetza Literatur beka egikaritzeari.
|
|
|
Ondorioz, arbitroek Giza Eskubideen Zuzenbideari buruzko jurisprudentzia erabiltzen dute inbertitzaileei dagozkien babes arauak interpretatzeko. Horren erakusgarri, esaterako, desjabetzearen edo inbertsio nazionalizazioaren aurkako babesak xedatzen dituzten klausulak interpretatzeko, arbitroek Europako Giza Eskubideen Auzitegiko jurisprudentzia —jabetzen gozatze askea— erabili izan dute26 Kontuan hartu behar
|
dugu
giza eskubideen itunetan jabetzaeskubidea bermatzen dela eta arbitroek analogia hori kasu anitzetan erabiltzen dutela, inbertitzailearen jabetza eskubidea, hots, inbertsioaren jabetza, babesteko27 Inbertitzailea atxilotua izan den kasuetan eta poliziarengandik babes egokia jaso ez duenean, edo tratamendu ez gizatiarra jasan duenean, arbitroek giza eskubideen itunetako xedapenak erabili izan ohi d... Horrenbestez, inbertsio arbitrajeko prozesuan Giza Eskubideen Zuzenbidea aplikatzen dela baiezta dezakegu, baina inbertitzaileen babes arauak interpretatzeko dela ahaztu gabe, hots, inbertitzaileei bermatu behar zaizkien gerizen onurarako.
|
|
|
Honek guztiak oso eragin negatiboa
|
du
giza eskubideen sustapen eta babesean; izan ere, arbitroen zeregina garrantzi handikoa da, haien esku baitago inbertsiotratatuen interpretazioa. Inbertitzaileari eskaintzen zaizkion babes arauak edo klausulak zehaztugabeak izaten dira askotan, hori dela eta, berdintasunezko edo zilegizko tratua edo desjabetzen gaineko erabakiak hartzeko garaian, arbitroen interpretazio boterea handia izaten da.
|
|
|
Nahiz eta arestian aipatu moduan, arbitraje motaren eta aldeen nahien arabera prozesuaren gardentasun maila aldatu, orokorrean audientziak ez dira publikoak izaten. Prozesuen publikotasun falta horrek oso eragin negatiboa
|
du
giza eskubideen babesean; izan ere, arbitraje kasu asko gizarteari zuzenki eragiten dioten gaien ingurukoak dira, eta bertan hartzen diren erabakiek herritar guztiak kaltetu ditzakete, nahiz eta beraiek jakinaren gainean ez egon. Halaber, parte hartze publikorik eza inbertsio arbitrajeari eginiko kritika nagusia da40 Aipatu behar dugu, azken hamarkadetan, geroago azalduko dugun moduan, amicus curiae edo prozesuaren parte ez den hirugarren baten argumentuak onartzen hasi direla arbitrajeen izapidetzean.
|
|
2022
|
|
|
Orain, Estrasburgoko giza eskubideen auzitegiak uko egin dio egia judiziala zuzentzeari: ez
|
du
giza eskubideen urraketa hori ikertu nahi izan, eta atzera bota du gazteek ipinitako helegitea. «Babes juridikoaren faltaren aurrean», gutxienez arazoa «ondo baino hobeto ulertzen duen gizartea geratzen» zaiela adierazi du haietako batek.
|
|
|
Nazio Batuen Erakundeari eskatzen diogu lehenbailehen susta dezala Mendebaldeko Saharako gatazkaren konponbide justu eta behin betikoa, eta irtenbide hori erreferenduma eginez saharar herriaren autodeterminazio eskubidea praktikara eramatea da. Eta Nazio Batuen Erakundeak Genevan
|
duen
Giza Eskubideen Kontseiluari eskatzen diogu Mendebaldeko Sahararako Giza Eskubideen errelatore bat izenda dezala”.
|
|
|
Migratzaileen egoerak gertutik ezagutu dituzu.14 urte
|
nituenetik
giza eskubideen defendatzailea naiz eta eta Erdialdeko Amerikako egoera asko ezagutu izan dut bertatik bertara. Ekialde Ertainean nazioarteko boluntariotza egiteko aukera ere izan dut.
|
|
2023
|
|
|
NBEk Myanmarren
|
duen
giza eskubideen kontalari Tom Andrewsek atzo jakinarazi zuenez, elikagaien prezioaren igoeraren eta MEPi diru laguntzak murriztu izanaren ondorioz —117 milioi euro inguruko defizita izan du—, %30 elikagai gutxiago bidali behar izan dituzte rohingyentzat. «Malnutrizioa jasaten ari dira».
|
|
|
Izan dira etxera beren kabuz itzuli direnak ere, eta hori egin dutenean asko ohartu dira eurenak ziren lurrak eta etxeak estatuarenak direla orain. Hala salatu du egoitza Erresuma Batuan
|
duen
Giza Eskubideen Siriako Behatokiak.
|
|
|
Egiari Zor fundazioak haserrea adierazi du, ekainaren 26rako Torturaren Aurkako Nazioarteko Egunaren harira programatuta zeuden ekitaldi batzuk ez dituztelako egingo. Zehazki, fundazioak jakinarazi duenez, Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politiketako Sailak azaldu zion asmoa
|
zuela
giza eskubideen urraketen biktimak aitortzeko ekitaldi instituzional bat egiteko, eta ekainaren 26an egin nahi zutela, Donostiako Kursaal jauregian, Torturaren Aurkako Nazioarteko Egunarekin bat eginez.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, feministen" asmo onak" gorabehera, aurreko gobernuak, Harper lehen ministroa zenekoak, 2020 urtera arte hitzarturik utzia zuen Nazioarteko Lankidetzarako Aurrekontua, eta, hortaz, ez zegoen inongo diru funtsik Freelanden eskakizunetarako.101 Horrez gain, zenbait adituk –Jessica Cadeskyk, adibidez– ohartarazi zuten Kanadaren politikak" genero berdintasuna" eta" emakumeen ahalduntzea" nahasten zituela, hots, generoa despolitizatzen edo gainpolitizatzen zuela, gobernuaren xede politikoetara egokitzeko. ...en aldeko beste kolektibo batzuek –adibidez, Kanadako Amnesty Internationalek– eskatu zutelarik neurriak har zitezela berek aukera izan zezaten atzerriko herrialdeetarako –AEB barne– arma salmentari buruz informatzeko eta ikertzeko, Kanadak alboratu egin zituen.102 2020ko ekainean, Kanadak bere arma salmenta bikoiztu egin zuen Saudi Arabian, nahiz aurretik herrialdea kritikatua
|
zuen
giza eskubideen arloan halako historia negargarria izateagatik eta luzamendu bat ezarria zien arma esportazioei.103 2020ko iraileko txosten batean, Nazio Batuek adierazi zuten Kanada" gerra kitzikatzen" ari zela Yemenen; AEB, Erresuma Batua eta Frantzia ere aipatu zituzten, gerra eragile gisa.
|