|
2007
|
|
|
Honetan guztian, gogoan izan behar
|
dugu
gaur egungo bizimoduak eragin diola familiaren barruko transmisioari, ez bakarrik hizkuntzaren eretzean, ezperen kultura eta balioen ikuspegitik. Horretara, bada, garbi dago, norberak bakarrik erakuts dezakeela berak bakarrik dakiena.
|
|
2010
|
|
|
Plan Gidariaren helburua da euskarazko taldean 15 ikasle baino gehiago dituzten titulazioen derrigorrezko irakasgai guztiak euskaraz eskaintzea. Helburu honek nahiko betetze maila ona
|
du
gaur egun, ikasturtean baldintza horiek betetzen dituzten irakasgaien %90a baino gehiago euskaraz eskaintzen baitira. Titulazio guztiak kontuan hartzen baditugu, euskaraz 15 ikasle baino gutxiago dituztenak barne, betetze maila %75, 5 koa da (plangintzaren hasieran %67) Defizit nabarienak irakasle gai gutxi dituzten jakintza arloetan gertatzen dira, batez ere irakaskuntza teknikoetan eta osasun arloan.
|
|
|
— Irratian, Euskadi Irratia irrati publikoan dut esperientzia gehien. Egunero 100 mila entzuleren bueltako hedapena omen
|
du
gaur egun. 1996an hasi nintzen, Jaime Otamendiren eskutik, tertulia ekonomikoetan. Hamabostean behingo tertulian 3 kide izaten ginen.
|
|
|
— Berria egunkariak egunero 13 mila aleren bueltako hedapena omen
|
du
gaur egun. Edo bederen, hala zuen krisi ekonomikoaren aurretik. 1998tik, Burtsa atalaz arduratu naiz, J.B. Andueza izenpean, egunkariotan.
|
|
|
zergatik egin lioke inork uko etorkizunean ere gaztelaniari? euskaraz bizi nahi
|
duenak
gaur ez bezala inolako traba eta gainkargarik gabe, normaltasun osoz, aukera hori balia dezan, uko egin behar al zaio gaztelaniari, oso ibilbide laburra izango luke euskarak hori balitz —ez dut uste inondik ere hala denik— euskararen erabilera eremu publikoan bermatzeko eta areagotzeko baldintza. honenbestez, guztiz gainditu eta baztertzekoak dira, bai batzuen" en castellano y punto, que todos entendemos" bezalakoak, bai besteren" euskaraz eta kito, ikas dezatela" bezalakoak. aitzitik, joera hegemoniazaleak nahiz hegemoniaren egarri diren joera erresistentzialistak alde batera utzirik eta hizkuntzen arteko liskar giroak erabat gaindituz, gure gizarteak etorkizunean halabeharrez izango duen zutoin nagusietako bat hizkuntzen arteko elkarbizitza delakoan heldu behar zaio dema honi. horretarako ezinbestekoa da ohartzea euskararen etorkizuna gure ez beste inoren esku dagoela. euskal herritar guztiok —elebidunok nahiz elebakarrok— gure buruari galdetu behar genioke:
|
|
2011
|
|
|
50 bat hiztun izango dira, Amazonia aldean bizi dira, eta orain hogeita hamar urte ia desagertu ziren droga trafikoaren eraginez jasandako sarraskietan. euren hitzetan, gaur aitonak diren lau gizon salbatu ziren eta bere hizkuntza, eta bere oroimenak, kantuak eta erritualak gogoratuz nanuyo hizkuntza bere seme alabei irakastea erabaki zuten nahiz eta haien hizkuntza espainolez nahikoa ordezkatua egon. gaur bizibide eta ondasun oso eskasekin jarraitzen duten arren, harro erakusten dute kapaz direla euren artean nanuyo hitz egiteko, eta badirela zenbait gazte eta haur bere hizkuntza etxean ikasia dutenak eta ondorengoei transmititzeko prest daudenak.1 gaur ukipen egoera bortitzean bizi dira hizkuntza gutxitu gehienak, guztiak ez esatearren. ...untzen erasopean, eta bestetik beste afrikar hizkuntza indartsuagoen eraginari ezin aurre eginik; wolofera, swahilia, yoruba, hausa eta beste afrikar hizkuntza nahikoa indartsu batzuk, —mundu mailan gutxituak badira ere—, beren lurraldeetan txikiagoen erasotzaile bihurtu dira (uranga et al. 2008). ez da erraza egoera horietan zer egin daitekeen asmatzea. hizkuntza aniztasuna edonork bizi
|
du
gaur, bere gizartea elebiduna delako, immigrazioaren ondorioz, edota ingelesaren eraso bereziki nabarmen eta zabalduari esker, adibiderik ezagunenak aipatzearren. Immigrazioa kultur edo hizkuntza kontuan eraso edota indar garrantzitsua da, eta betidanik hizkuntza aniztasunean eragin oso handia izan du. gaur giza mugimenduek, askotan bortizki kanpotik eraginak, inoiz izan ez duten tamaina dute, eta mundu osoan, izan ere.
|
|
2012
|
|
|
EAEko gazteen %71k ongi edo oso ongi ulertzen du euskara, eta %59 ongi edo nahikoa ongi mintzatzen da euskaraz, baina %18k baino gutxiagok erabiltzen du euskara gaztelania baino gehiago bere bizitzan. %45k uste
|
du
gaur egun, Euskadin, euskara hitz egiten jakiteak prestigio handiagoa ematen diola pertsona bati, %87k uste du gaur egun, Euskadin, euskara hitz egiten jakiteak aukera gehiago ematen dizkiola pertsona bati. %85 ingururi arazo iruditzen zaio euskara galtzea, uste duelako hizkuntza guztiek garrantzia bera dutela eta biziiraun dezaten neurriak hartu behar direla.
|
|
|
EAEko gazteen %71k ongi edo oso ongi ulertzen du euskara, eta %59 ongi edo nahikoa ongi mintzatzen da euskaraz, baina %18k baino gutxiagok erabiltzen du euskara gaztelania baino gehiago bere bizitzan. %45k uste du gaur egun, Euskadin, euskara hitz egiten jakiteak prestigio handiagoa ematen diola pertsona bati, %87k uste
|
du
gaur egun, Euskadin, euskara hitz egiten jakiteak aukera gehiago ematen dizkiola pertsona bati. %85 ingururi arazo iruditzen zaio euskara galtzea, uste duelako hizkuntza guztiek garrantzia bera dutela eta biziiraun dezaten neurriak hartu behar direla.
|
|
2013
|
|
|
Zilegitasun etikoak, beraz, eskatzen du hizkuntza auziari gatazkaren klabeetan ez baizik eta bizikidetzaren klabeetan erantzutea, elebitasun eta eleaniztasunarenean —ez elebakartasunarenean—, osagarritasunaren klabean —ez ordezpenarenean—, aukera berdintasunarenean eta orekarenean —ez hierarkizazio eta desorekarenean— Eginkizun
|
dugu
gaur egun oreka, ikaragarria baita euskara eta gaztelaniaren arteko desoreka. Desoreka hori gainditzeak hegemoniaren talaiaren erosotasunean bizi den mundu elebakarrari hizkuntza bizikidetzaren alderantz —euskararantz— pausoak ematea eskatzen dio, eta mundu elebakar hegemonikoa hizkuntza orekarantz eraginkortasunez interpelatzeko balioko duen framinga behar dugu.
|
|
2015
|
|
|
Gainerako multzoak handitu egin dira, eta udalerri eta biztanle gehiago
|
dituzte
gaur egun duela 30 urte baino. Dena den, gure arreta azken hamarkadan jarriz gero, beste bi multzo ere ahultzen ikusiko ditugu, muturretatik hurbilen dauden hurrengo biak, hain zuzen:
|
|
2016
|
|
|
Aurretik ere euskaraz ikasten aritu ziren gehien bat eskolako haurrak ikasturte ingurutik; artean irakasleen borondatearen esku, hein batean. Horrek esan nahi
|
du
gaur egun 40 urte pasatxo dituzten gehienek izan dutela euskaraz oinarrizko hezkuntza.
|
|
|
jardungune eta adierazbide jakin batean74 (ez ezinbestean eguneroko jardun arrunt, aurrez aurreko, informal kolokialean) gertatzen den jauzia aztertzen du horietariko batek: EAEko gazte gehienek euskara
|
dute
gaur egun, ez gaztelania, ikasgela barruko mintzaeta idazbide nagusi. Gaztelaniatik euskararanzko mintzaldaketa gertatu da hor:
|
|
2018
|
|
|
Artikulu honetan ez gara saiatu azkenengo Kale Neurketak utzitako argazkia azaltzen. Hasieratik esan dugu zaila
|
dugula
gaur egun –ditugun datu urriekinazalpen sendo eta borobil bat ematea. Aldiz, portzentai horiek errealitateaz esaten digunaz mintzatzen saiatu gara.
|
|
|
euskara Mendebalde zuriko parte honetan XXI. mendera iritsi bada milaka lagunek noizbait haren aldeko hautua egin dutelako izan dela. Eta, jakina, berez datorren kontrako hautu horrek halako hedadura izan badu gertatu da zoru diskurtsibo bat izan duelako eta
|
badukeelako
gaur egun ere, banakoen hautuetan eragin duen diskurtso kolektibo bat. Baina euskaraz bizitzeko hautuaren diskurtsoa ez da bat eta bakarra, ez denboran, ez lekuetan; are, denbora eta leku beretan ere ñabarduraz eta bidezidorrez mamitzen da indibiduoek gauzatzen duten heinean.
|
|
2019
|
|
|
b) etxeko jardunetik zer dakigu zientzia arauz, arnasguneei buruz?; c) norentzat prestatu da lan hau, eta nola? eta d) zenbateko lekua
|
dugu
gaur, azaldu beharrekoa azaltzeko, goazen puntuz puntu, aurrenekotik hasita. a) Hizkuntza soziologiak zer dio arnasguneez?
|
|
|
Jakitez elebakar edo euskal elebidun; egitez guztiak edo gehienak euskaldun (konparatiboki) garbi. euskal eskolarik gabe, are erdal eskolaz, belaunez belaun eta menderik mende euskaraz bizi izan dira. orain ere gutxi fio. Lagungarri ederra
|
dute
gaur egun, hori bai, eskola: a) egunaren zati ohargarria (%16 inguru) euskaraz betetzen dute neska mutilek, maisu maistrekin eta eskola lagunekin; b) euskaraz irakurtzen eta idazten ikasten dute, lehen ez bezala; c) herriko euskararen errejistro informal intimoez gainera hizkuntzaren aldaera jaso formalaz baliatzen ikasten dute hainbatean; d) erdara (gaztelania eta, partez, ingelesa) ikasten dute orobat (ik. zalbide 2016).
|
|
2020
|
|
|
Komunikazioaren mundua oso azkar eraldatzen ari da eta maiz unibertsitateetatik ateratzen den profesionalak gabeziak
|
ditu
gaur egungo komunikabide transmedia batek eskatzen dituen zereginak bete ahal izateko. Horregatik, etengabeko formakuntzarako bitartekoak sortu eta erabili behar dira unibertsitateekin zein bestelako eragileekin elkarlanean.
|
|
|
Horrez gain, adimen neuronali esker makinek ikas dezakete, eta pertsona makina arteko adimen langa gainditzear gaude. Horrenbeste, makinek joera prediktiboa
|
dutela
gaur egun. Horrela bada, testuak idazten lagun gaitzakete gure jarioan ohikoak diren hitzak eta estruktura gramatikak proiektatu ditzakete. Bide horretan, posible izango dugu mezu luze bat prediktiboki idatzi.
|
|
2021
|
|
|
Batasunak 24 hizkuntza ofizial
|
ditu
gaur egun; estatu hizkuntzak dira horiek. ma (2 funtsezko jarduera Hizkuntzak).
|
|
|
Horietatik 60 dira Europako estatuetako eskualdeko edo eremu urriko hizkuntzak1, 40 bat milioi pertsonek hitz egiten dituztenak. Europar Batasunak 24 hizkuntza ofizial
|
ditu
gaur egun; estatu hizkuntzak dira horiek. Hizkuntza aniztasuna eta eleaniztasuna Europar Batasunaren kultura aniztasunaren elementu giltzarri gisa bultzatzen dira Europar Batasunaren erakundeetatik.
|
|
2023
|
|
|
Euskalgintzako diskurtsoak eta abian dauden proiektuak ikusirik, garbi esan daiteke lan munduak garrantzi handia hartu duela hizkuntzen biziberritzean eta normalizazioan, bai euskarak dituen eremuetan, baita Europa mailan ere. Geroz eta leku handiagoa
|
du
gaur egun entitateetan hizkuntza politika bat izateak, hizkuntzak egoki kudeatzeko.
|
|
|
Nire ustez, lehen printzipio honek argi eta garbi adierazten du bi prozesuen artean egon daitekeen konbergentzia. Komunitatearen ideiarekin abiatu ginenean, argi genuen eta argi
|
dugu
gaur ere Tximintx tresna dela, erreminta dela, ez besterik. Eta tresna da zertarako eta euskaraz bizi gura duten derioztarrek garapen egokia izateko.
|