2002
|
|
Baina, egiazki, saminak hartutako bihotza. Non
|
dun
garai bateko freskotasuna? –burua mugitu zuen, batera eta bestera– Eredua errepikatu egiten duk.
|
2005
|
|
Batek nire jatetxea nola zihoan jakin nahi zuen eta nire erantzunek ez zioten balio, nik ere telebistara pasatzeko asmoa ote nuen jakin nahi izan zuen gero, eta auskalo zer azkenik. Besteak, ea noiz egin behar
|
genuen
garai bateko eskola kideek afari bat. Batek emaztearengandik ihes egin nahi zuen, besteak lagunengandik.
|
2008
|
|
Gorpua ekartzekotan, ea non ekarri behar ote zuten bururatu zitzaionerako, bueltatua zen baso guarda txabolara. Eskumako eskuan zekarrena ezaguna egin zitzaion; inguruko indiarrek ere antzekoak erabili ohi
|
zituzten
garai batean, zaldien atzetik erantsi eta zaharrak edo gaixoak garraiatzeko. Baina baso guardak zekarrena garai batean hagaz eta larruz egindakoak baino arinago eta gogorragoa zen, aluminioz eta zuntz sintetikoz egindako lera baitzekarren.
|
2009
|
|
Emakume ona. Bere ingurutik bahitutako emakumea, soltera izatera kondenatua, soltera izateak hutsik egotea esan nahi
|
zuen
garai batean. Orain soltera izatea benetako aukera da, bidaiatzeko, adibidez.
|
2010
|
|
berarekin eraman baititu gizarteak eredutzat zituèn giza balioak, gizakiaren inkontzientean gordeta zeudenak? indibidualismorik basatiena errotzeko, aldi berean; baieztatu ere, baieztatuko nuke gure gizarte laikoan. Elizek ez
|
dute
garai bateko indarra, zorionez: Eliza katolikoak hemen Europan ez bederen??, gero eta protagonismo handiagoa hartuko duela sinesteko beste era batek, biluziago eta zinezkoagoa izango denak?, ekialdeko eta mendebaldeko hainbat eta hainbat mistikok jorratutako bidetik, via negationis?, Jainkoari buruzko ikusmolde berri bat ardatz?
|
|
"... et spero resurrectionem mortuorum et vitam venturi saeculi" —, ez delako badena eta badelako ez dena; Nietzschek Jainkoaren heriotza dekretatu zuen, eta Jainko post mortem Dei batengan sinesteko aukera ireki zaigu;" Hau baino aro hoberik jaiotzeko, zeinean guztia galdu den...!" esaten zuen Simone Weilek, eta halaxe sentitzen dut nik ere; garai batean objektu bakoitza, izaki bakoiza eta pertsonaren arnasaldi bakoitza Jainkoagan sinesteko argudioak eta heldulekuak ziren; gaur, ordea, ez dago heldulekurik, Nietzschek haizatu zuèn Jainkoaren hilotza ez bada; zuk zientzia aldarrikatzen zenuen, eta hara zertara eraman gaituen zientziak, Damaso: ...e gizarte modernoaren ezaugarria eta zerbait daukagun neurrian baikara nor, bestela jai; hemen ere moduak —zientzia gizarte kapitalistan txertatzeko moduak— berarekin eraman baititu gizarteak eredutzat zituèn giza balioak, gizakiaren inkontzientean gordeta zeudenak... indibidualismorik basatiena errotzeko, aldi berean; baieztatu ere, baieztatuko nuke gure gizarte laikoan —Elizek ez
|
dute
garai bateko indarra, zorionez: Eliza katolikoak hemen Europan ez bederen... —, gero eta protagonismo handiagoa hartuko duela sinesteko beste era batek —biluziago eta zinezkoagoa izango denak—, ekialdeko eta mendebaldeko hainbat eta hainbat mistikok jorratutako bidetik —via negationis—, Jainkoari buruzko ikusmolde berri bat ardatz... berria bezain zaharra ere badena, bestalde, Donibane Gurutzekoarena ere izan zelako —" Ez hau, ez hau eta ez hau; ezer ez, ezer ez, ezer ez; oro biluz eta oro gau" —, askapen teologiaren ekarpenak ahaztu gabe, zeinak profetismoari eta salaketa sozialei haize berriak ekarri dizkien, marxistekiko elkarrizketa bultzatzeaz gain, munduko galtzaileen aldeko jarreran; Simonek argi eta garbi esan zuen zeri lotu behar zaion:
|
2011
|
|
Poco miedo! Xabier ere ez
|
duk
garai batekoa, ez pentsa: hirugarren katalina ez ziok, ba, jarri bizikletari, udan Alpeetara joatekoa dela eta!
|
|
Gainerako amek ez bezalako gona motza darama jantzita. Jada ez
|
ditun
garai batean erabiltzen hituen soineko luze erori haiek erabiltzen: Marokotik ekarritako kohl potea bezain ahaztuak ditun honezkero, etxeko armairuren batean.
|
|
Bai, bogan dago laburra, eta film luzeekin betidanik izan duen lehia antzutik gaindi, nortasun sendotua
|
du
garai batetik hona. Zazpi minutuko lanetan, barrez eta negarrez utzi duten planteamendu liluragarriak ikusi izan dituela adierazi du Almandozek, luze batean urtetan ikusi gabekoak.
|
2012
|
|
Zer egingo zaio: umore berezia duen arren, David da literaturari buruz ganoraz hitz egiteko gai den hiriko tabernari bakarra, Baudelaireren edo Txekhoven obren xehetasun txikienez orduetan eztabaidatzeraino; Davidek berak bi poema liburu argitaratu zituen duela urte asko, egun gogora ekarri nahi ez
|
duen
garai batean. Ez dut uste gezurretan ari naizenik bere bezerorik onena naizela esatean.
|
2013
|
|
Etsita zegoen, lur jota, ez zuen ia hitzik egiten eta askotan besterik gabe negarrez hasten zen. Zeharo deprimituta, ez
|
zuen
garai batean egiten zuen modura, irribarrerik egiten, ez zen zerbitzarien aurrean alai azaltzen, berdin zitzaion dena.
|
2014
|
|
leun, distirant eta gastatua. Begiek, berriz, galdua
|
dute
garai bateko dirdira, eta nekea irakur liteke haren keinu eta begirada bakoitzean, bizitzeaz nekatu baina mundua uzteko aski indar bildu ez eta ingurukoak molestatzeaz lotsatzen denaren neke herabea, oharkabean joan ezin bada oharkabean pasa nahi lukeenaren jarrera.
|
2015
|
|
Gaur egun baldartua dut eskua marrazkirako, baldartua eta uzkurtua, galduak
|
ditut
garai batean marrazteko orduan neuzkan erraztasuna, lotsagabekeria, gogoa. Dena dela, horiek denak galdu ez banitu ere, nire dohainak aztertuta ez dut uste pinturaren historiara pasatzeko moduko artista izango nintzenik, inondik ere:
|
|
Izan ere, ordura arte oso aktiboak izan ziren biak eta harro zeuden gaitasun hartaz. . Ezin da ezkutatu?, esan ohi
|
zuten
garai batean entzun nahi zuenaren aurrean. –Ondo jotzen duenak ezagun du aurpegian?.
|
2016
|
|
Hegazkineko emakumeak ez du lortu loak erabat hartzea eta ahoan ke gustu mingots bat duela konturatzen da, begiak ireki dituenean. Ez dio bere buruari galdetu beharrik non dagoen, ez du une batez ere kontzientzia galdu, badaki jumbo batean doala, ozeanoaren gainean, ez azpian ez alboetan lurrik ez duela, bi munduren artean bezala bi garairen arteko oroitzapen gurutzaketan nahastu samarra, hegazkin hau ere berezko toki baino gehiago errealitate diferenteen arteko parentesi hutsa balitz bezala; bidaiak berak
|
bazuen
garai batean izate bat, pisu bat, bidaldi horrek bere astia eta denbora eskatzen zituenean egin ahal izateko; orain, berriz, bidaztiak bere txangoa gero eta bizkorrago egiten duenean, bidea bera ez da ezer, lehenbailehen igaro nahi den alde aldi izaterik gabeko bat, laino, lanbro eta lauso artean galdurik ikusten duguna, gure helburura iristeko presa zoroak hartuta, han berriz ere oinak beste lur... Gogoeta orokor hauek baztertu egin gaitzakete ordea gure kontagai nagusitik, hegazkinean doan emakumea ez da turista bat, erantzun baten bila dabilen norbait baino, galdera zehatza zein den berak ere ez badaki ere, baina bai galdera bai erantzuna mundu zaharrean aurkituko dituela espero du, Europari zaharra esaten diotelako eta bere zalantzen giltzarria iraganean ezkutaturik datzala sumatzen duelako; horrenbestez, geografian mugitzen baino areago denboran zehar bidaiatzen ari dela iruditzen zaio emakumeari; honi erantsi behar zaio, lekuaren sentipenari gutxi gorabehera eutsi badio ere, denborarena galdu samarra duela:
|
|
10 Musak lagun ez
|
baditu
garai batez, eta komunikabide batean baino gehiagotan idazten badu, esaterako, Deian eta Garan, edo Berrian eta El Correon, edo Argian eta udal edo eskualde mailako aldizkariren batean?, zutabegileak ez du zertan arduratu: aste batzuk pasatzen utzita, egunkarietako batean argitaratutako zutabe berbera koloka dezake, beldur handirik gabe, bestean; Euskal Herriko egunkariak konpartimentu estankoak izan ohi direnez, inor gutxi konturatuko da errepikapenaz, are gutxiago kontuan hartuta zutabea euskaraz dela?.
|
|
1938an Ciryl Connollyk idatziriko Enemies of Promise lana helburu zehatz batekin idatzi zuen kritikariak, hau da, liburuarekiko interesak hamar urtez bederen iraun zezala. Connollyk argi zuen liburu garaikideek jada ez
|
zutela
garai batekoek bezainbeste irauten, eta horretarako ematen zuen arrazoietako bat zen, bere hitzetan, liburuon arrakasta bermatzen zuen kalitate intrintsekoa izatea lehendabizi desagertzen zen ezaugarria, kalitatearen nozioak eta kontzeptuak egunetik gauera aldatzen omen zirelako. Hori dela eta aldarrikatzen du Connollyk, denborarekin hobetzen joango den kalitatearen aldeko hautua?.
|
2017
|
|
«Orduan ez zion ezerk enbarazurik egiten, e. Ikusiko duzu aitatxo etxeratzen denean. Nahiago
|
nuke
garai bateko sasoia banu, ederki asko taxutuko zintuzket. Gogoa ematen dit sotoan itxi eta gauean funtziora joan gabe uztekoa, hara zer esaten dizudan».
|
|
Brijidaren aipamenak irribarre eginarazi dio Begoñari. Bere burua txiki ikusi du, ahaztua uste
|
zuen
garai batean, aspaldi, oso aspaldi. Eta Brijidaren ahotsa entzun du, neska koxkorrak etxera gonbidatzen eta egunen batean Ama Birjinaren sekretuak kontatuko dizkiela hitz ematen.
|
2018
|
|
jakina baietz! Ez hori bakarrik, astebetez gertu gertu bizi izan ginen, Alice Espanet izena ez
|
zuen
garai batean. Horixe etorri zitzaidan gogora, argitasun harrigarri batez, minaren zirimolaren barruan.
|
|
Eta badakizu han daudela arrantzale izandakoak eta haien familietakoak?. Izan ere, ekonomian galdua
|
dute
garai bateko indarra, baina hor, espazio sinboliko horietan, lehengoak dira: –Ziren modukoak dira oraindik ere?.
|
|
zenbatu litzateke, lehenengo aldiz aipatu zutenetik, zenbat aldiz, zein egunetan, zenbat minutuz eman duen ETBk Guggenheim museoari buruzko albisteren bat. Errezeloa
|
dut
garai batean eraikuntza lanak agertzen zirela maiz, eta bere tasun guztiak laudatzeko ahalegin eskerga egin zuela telebista publikoak, egileak aipatzen duen moduan, Bilbon gertaturiko hiri aldakuntza goraipatzeko.
|
2019
|
|
Itsasoaren bihotzean, gaua da: emakumea
|
dugu
garai bateko itsasgizonak hainbeste beldurtzen zituen Mare tenebrarum hura; gaua da lurraren barrunbeetan. Gau horrek, zeinak gizona irensteko mehatxua egiten baitu eta emankortasunaren ifrentzua baita, izutu egiten du.
|
2020
|
|
Esango nuke batzuen zein besteen agintekeria, konplizitatea eta derrigorrezko isiltasuna gainditzeko, beste hizkuntza bat, beste kode sinboliko batzuk sortu behar direla, elkarren arteko harremanak bidezkoagoak eta osasuntsuagoak izan daitezen. Batzuek diote hizkuntza hori sortzeko dagoela, egitura politiko berriek ahalbidetuko dutela; beste batzuek ziurtatzen dute hizkuntza horrek emakumeen baitan bizirik jarraitzen duela, hitza
|
zuten
garai batean erabiltzen zela. Denboran eta espazioan, aurrera eta atzera, barrura eta kanpora espiralean mugitzen ikasi dugu errealitate berriak izendatzeko.
|
2021
|
|
Aitor
|
dut
garai batean nahiago izango nukeela liburu hau emakumezko batek idatzi izan balu. Egin ere, ahaleginak egin nituen ideia zabaltzen, materialak sozializatzen, emakumeaz han eta hemen berba egiten.
|
|
Ez, ezagutu ninduzun arte ez nintzen berriro saiatu lorategira joaten. Eta, orain sinesgaitza egiten zaidan arren, uste
|
dut
garai batean, zortzi bederatzi urterekin edo izango zen, guztiz ahantzi nuela lorategia. Gogoratzen nauzu Saint Athelstanen, haur bat nintzela?
|
|
Begiak ixten zaizkit eta batzuetan formarik gabeko melodia batek ihes egiten dit ezpainetatik. Batzuetan minik sentitzen ez
|
nuen
garai baten oroitzapenak izaten ditut. Batzuetan negarrez hasten naiz.
|
2022
|
|
Ez
|
dute
garai batekoen zorrik. Zenbait minuturen ondotik, dirdiraka ari dira plater hutsak, garbiaren garbiz, ogiarekin azken saltsa eta haragi hondarrak ere bildurik.
|
|
Hilabete batzuetara hasi ziren etsipenak, umore txarrak eta adiskidetzerik gabeko haserrealdiak. Larrua jotzeak ez
|
zuen
garai bateko larruazal usainik edo ezpain zaporerik. Ia ez genituen izarak urratzen, ia ez genituen arropak eranzten, ia ez genuen izerditzen.
|
2023
|
|
Burdin barren artetik jarri da begira: sasiak hartua
|
du
garai batez lorategi izan zena, eta metro erdiko belarraren erdiko bi marra paralelok markatzen dute atarirainoko bidexka. Bista tapatzen duten haritz biluzien artetik nabarmentzen du eraikina, udaberritik aitzina kukuturik legokeena.
|