|
2000
|
|
|
Lehentxoagokomentuaberreskuratuetakonpontze lanetanikusi
|
dugu
Frai
|
|
2001
|
|
|
Ez da nahitaezkoa, batetik, bi mota hauek elkarren etsai izatea. Bestetik, adibidez, inork esa  ten al
|
du
Fray Luis de León edo Montaigne edo Francis Baconen hizkuntza baino ederragoa zenik orduko edozein Peru nekazari edo Matxin ur  tzailerena. Nik ez dut behintzat orain arte entzun.
|
|
2004
|
|
|
Horregatik uste
|
du
Fray Ciccillok kontzentrazioaren aitzakiak ez duela balio, berak ere gustura jakin nahiko zukeen arren hondartzako puntu beltz hura benetan Indiettoren alaba ote zen eta, hala izanez gero, ezpainen ondoko orbantxoa non zegoen zehazki eta, batez ere, bainujantzia hori horia ote zen ala okrea eta, bidaia aprobetxatuz, belaunak ere gustura aztertuko zizkion.
|
|
|
–Zertan...? –galdetu
|
du
Fray Ciccillok.
|
|
|
–Hantxe –esan
|
du
Fray Ciccillok, kalearen amaierako taberna bat seinalatuz.
|
|
|
–Et et et... –moztu
|
du
Fray Ciccillok– Ginetto izen barregarria jarri zenionean, 1937an, Tourretik erretiratu egin zen. Eta gero, 37ko urrian, ondo gogoratzen naiz ze belatzek fede krisi bat izan zuten, ba 37ko urrian batzarra egin genuen, gogoratzen?, eta Ginetaccio irten zen, baina ez zuk aukeratuta ezpada denok, eta hurrengo Tourra aise irabazi zuen, gehiago identifikatzen zelako izenarekin.
|
|
2008
|
|
|
esan zuen, halako batean, frai Millanekiko erreferentzia garbian, frai Millan aipatu gabe?, eta Ernestinaren arnasestua ez zen baretu, bere hartan mantendu baizik? baita areagotu ere, noiz edo noiz; Ernestinak, izan ere, ohartu behar zuen, ongi ohartu ere, etorritako karmeldarrak ez
|
zuela
frai Millanekin zerikusirik, doktrinaren marra zuzenari eusteko beste marra zuzen bati eusten zion Elizak, marra zuzena baita, halaber, makila, Elizak berak ardi galduen bide okerra zuzentzeko erabili ohi duena, zigorraren eta errepresioaren ikur?, eta ohartu behar zuen, ondorioz, iristear zela, iritsia zela jada, beste denbora bat, aita karmeldar estuaren barne denborak estutua?
|
|
|
Ilusio zapuztuaren eta porrotaren ikuspegi horretatik, beraz, pentsatzekoa da ezen Ernestina ahulago sentitzen zela; aldiz, indartsuago sentitzen zen, eta bazuen arrazoi bat horretarako. Ernestinak garbi
|
zuen
frai Millanek desterrua izan zuela, karmeldar ordenako nagusiek erabakitako epaian, bere portaeraren eta jokabidearen ordain, jakin ere, bazekien Ernestinak zergatik:
|
|
|
beste mojak ez bezala, zalantzaren balantzan behar zutenak, hasieran bederen, balizko mirariaren posibilitatearen aurkako frogarik behinena ote zen sor Imeldaren buruarintasuna, ala buruarinaz baliatu ote zen Jainkoa miraria adierazteko??, beste koordenatu batzuetan baitzegoen Ernestina? honek bai, gogo gogoan behar
|
zituen
frai Millanen hitzak: –Aizu:
|
|
|
Ilusio zapuztuaren eta porrotaren ikuspegi horretatik, beraz, pentsatzekoa da ezen Ernestina ahulago sentitzen zela; aldiz, indartsuago sentitzen zen, eta bazuen arrazoi bat horretarako. Ernestinak garbi
|
zuen
frai Millanek desterrua izan zuela, karmeldar ordenako nagusiek erabakitako epaian, bere portaeraren eta jokabidearen ordain... jakin ere, bazekien Ernestinak zergatik: ez zen hartarako irudimen handirik behar, egia esan, frai Millanen ordezko aita karmeldarrarekin bizi izandako esperientzia labur bezain gogorraren ostean; are gehiago, frai Millanen egoeraz jabetu ez beste etorri zitzaizkion Ernestinari zalantza guztiak, bera ere bere erabaki muturreko hura hartzera bultzatu zutenak, frai Millanen desterruak berea ere eskatuko balu bezala –berebiziko ametsari uko egiten diona autodesterruaren eremuan kokatzen da automatikoki–, moja izateari utziz; Ernestinak izan zituen, bai, une hartan gorabeherak –eskrupuluak ere hantxe behar zituen, aditzera ematen ziotenak ezen porrota berea izan zela, baita porrotari zegokiòn tonetako errua ere–, baina badirudi uste baino hobeto bideratu zuela gero bere afera hura –baldintza haietan, Ernestinak edo aurrera egiten zuen, edo erruaren zamak zapalduta bukatuko zuen–, Ernestinak berak handik urte batzuetara egin zituèn hitzak esandakoaren erakusgarri:
|
|
|
Jainkoarenaren antzeko begi oroikusle batek istantean atzemango zien haren suzko masail gorri goriei, odolak –bihotzak– bularrean eztanda egin zion seinale: beste mojak ez bezala, zalantzaren balantzan behar zutenak, hasieran bederen –balizko mirariaren posibilitatearen aurkako frogarik behinena ote zen sor Imeldaren buruarintasuna, ala buruarinaz baliatu ote zen Jainkoa miraria adierazteko? –, beste koordenatu batzuetan baitzegoen Ernestina... honek bai, gogo gogoan behar
|
zituen
frai Millanen hitzak: " Aizu:
|
|
|
Eta aita kameldarrak hitz eta hitz egiten zuen –hitzek berehala salatu zuten hizlaria, gizon ezin estuagoa behar zuena: ...an Garizuma; eta san Pedro eta san Pablo, ekainaren 29an, eta san Martzial 30ean, eta ez alderantziz..." esan zuen, halako batean, frai Millanekiko erreferentzia garbian, frai Millan aipatu gabe–, eta Ernestinaren arnasestua ez zen baretu, bere hartan mantendu baizik... baita areagotu ere, noiz edo noiz; Ernestinak, izan ere, ohartu behar zuen, ongi ohartu ere, etorritako karmeldarrak ez
|
zuela
frai Millanekin zerikusirik –doktrinaren marra zuzenari eusteko beste marra zuzen bati eusten zion Elizak, marra zuzena baita, halaber, makila, Elizak berak ardi galduen bide okerra zuzentzeko erabili ohi duena, zigorraren eta errepresioaren ikur–, eta ohartu behar zuen, ondorioz, iristear zela –iritsia zela jada– beste denbora bat, aita karmeldar estuaren barne denborak estut... kaier bat zen, hogei bat orrikoa, frai Millanek idatzia eta frai Millanek berak kuttun zituèn hainbat testuz osatua:
|
|
|
–Hemen ez dago bainarik –moztu
|
zuen
frai Millanek– Ama nagusiak guztia kontatu dit: nola amets bat izan zenuen, zeinean nire amaren arima ikusi baitzenuen purgatorian sartzen, eta nola horregatik ekin zenion zeure gorputza zigortzeari... asmo onenarekin, hori ez dizut ukatuko, baina Kristoren irakaspenari muzin eginez.
|
|
2009
|
|
|
Lizartzakoa
|
genuen
frai Kaxiano. Goierri eta beterri aldeak ezaguna izan zuen Arantzazuko fraide gizenxko umorez potolotu hura.
|
|
2010
|
|
|
Buru buruan
|
dut
frai Millanek egin zidàn oparia: koaderno bat zen, hogei bat orrikoa, frai Millanek idatzia eta frai Millanek berak kuttun zituèn hainbat testuz osatua:
|
|
|
Buru buruan
|
dut
frai Millanek egin zidàn oparia: koaderno bat zen, hogei bat orrikoa, frai Millanek idatzia eta frai Millanek berak kuttun zituèn hainbat testuz osatua:
|
|
2015
|
|
|
1? Nik diotsot, gogoan
|
dudala
frai Joan Gurutzekorekin egin dutena, ez baitakit nola sufritzen dituen Jainkoak halako gauzak; eta oraindik berorren aitatasunak ez daki guztia. Bederatzi hilabete osoan, bera hain txikia izanik, ia kabitzen ez zen kartzelatxo batean izan zen, eta aldi horretan guztian ez zuen tunikarik aldatu, hiltzeko zorian egon arren,, irten baino hiru egun lehenago eman zion priore ordeak bere alkandora bat?, eta zigor latzak, eta inoren bisitarik izan gabe.
|
|
|
Hor guztiz ezkutuan egotea, bai ongi dago; hau da nik dudan ardura. Hain bizimodu onaz tristura hori badu, zer egingo ez ote
|
zuen
frai Joanek izan zuenaz?
|
|
|
2 Gogo handia
|
zuen
frai Joan Gurutzekok diru pixka bat berorren agurgarritasunari emateko eta kontatzen ari zen biderako zekarrenetik zertxobait ateratzerik ote zuen, baina ezin izan zuen. Uste dut saiatuko dela berorren agurgarritasunari bidaltzen.
|
|
2019
|
|
|
Ezta naitaezkoa, batetik, bi mota auek elkarren etsai izatea. Bestetik, adibidez, iñork esaten aal
|
du
Fray Luis de León edo Montaigne edo Francis Bacon’en izkuntza baino ederragoa zanik orduko edozein Peru nekazari edo Matxin urtzaillerena. Nik eztut beintzat orain arte entzun.
|
|
2020
|
|
|
Erdaratiko maigeluetan ere ez
|
zuen
Frai Bartolomek f rik erabiltzen: apicinoia, compeseetan, empadua, impamia, opendidu, opicijoa, paborea, paltia, paltsua, pamelija, pandangua, piestia, popuertza, propeta, prutia, copradija, pornicacinoia...
|
|
2023
|
|
|
Inkisizioak herejetzat
|
zuen
Frai Servando, defendatzen baitzuen Kolon Antilletara heldu baino lehenago Jesukristoren apostoluak Ameriketan zehar ibili zirela indiarrei ebanjelioa aditzera emanez. Harrezkero zazpi urtez komenturik komentu ibili zen gatibu Penintsulan zehar, eta guztietatik lortu zuen alde egitea, berriro preso erortzeko behin eta berriz.
|