|
2001
|
|
|
" Desagertu" diren 100 milioi emakume horietatik jaio eta gero zenbat hil duten, edo haurra alaba zela jakin eta jaio baino lehenago amaren sabeletik zenbat ukaiztu
|
duten
ez dakigu.
|
|
2002
|
|
|
Zer nahi
|
duzun
ez dakidalako
|
|
|
zer nahi
|
duzun
ez dakidalako
|
|
2003
|
|
|
Edo besteen nahiei begira. Bera nor zen eta zer nahi
|
zuen
ez zekien. Sekula ez baitzion halakorik galdetu bere buruari.
|
|
|
Tarteka ezezaguna zitzaion bere izena, bere aurpegia. Bere eskuek zertarako balio
|
zuten
ez zekien. Hirian zegoela, herrian jaio eta hazitakoa zela.
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntzen arteko harremanetan gehitzen edo kentzen omen diren zer horiek, orobat, aurrekoaren lepotik dute burua: hau da, kentze gehitze kontu hori ezein egoera soziolinguistikotan horrela dela uste
|
duenak
ez daki edota ez du jakin nahi hizkuntzen arteko harremanen izaerak ez duela ia inoiz halako aberastasun gehigarririk eragiten plano soziologikoan, eliteko giro kulturalean izan ezik. Harreman horien izaera ez delako orekatua eta simetrikoa izaten, eta hizkuntza batekikoan gehitzen dena bestearekikoan kendu egiten da.
|
|
|
bi hizkuntzetan eratu nahi den gisa horretako antolamendu soziolinguistikoan zer toki dagokio euskaldunari? Euskaraz bizi nahi duen euskaldunak, bizi nahi ez duena edota ahalegin handirik egiten ez
|
duena
ez baitakigu nola izan daitekeen euskaldun, euskaldun izatea ez delako zentzu hertsian euskara jakitea, ba al dauka aterabiderik egungo egunean?
|
|
|
galtza, faltsu, dantza, entseatu, antsia, etab. Ekialdeko euskalkietan ez da hau ere beti gertatzen: [alsai] eta [alcai]; eta aspaldiko denboretako grafia batzuk ere oinarri fonetikoa ote
|
duten
ez dakigu: " ençun"," arçai", eta abar.
|
|
|
Ondorengo orduetan tantaka heldu ziren beste sidecar batzuk, hiru ordura bat eta bostera beste bi. Gidariak galdera aurpegiarekin agertzen zirela iruditzen zitzaion Martini eta, besoa luzatuta, nondik joan behar zuten adierazten zien, nora joan behar
|
zuten
ez zekien arren. Liberi iruditzen zitzaion gose aurpegiarekin zetozela, eta ogi zatitxo bat ematen zien.
|
|
|
–Orain arte, entzun nahi ez baduzu ere, saiakera guztiak saboteatzea lortu dugu, eta horretan jarraitzen dugu. Horrexegatik dabiltza pixka bat galduta, non eta zer bilatu behar
|
duten
ez dakitela. Gainera, laguntzaile... ondo kokatutako laguntzaileren bat edo beste daukagu.
|
|
2005
|
|
|
Dutxa luzea behar du, zalantzarik gabe. Noiz hartu behar
|
duen
ez daki baina. Tokion ez du hotelik, eta kontaktuarekin topo egin arte ez du atseden hartzeko itxaropen handirik.
|
|
|
Bai, esan daiteke lan kontuak direla. Lan faltarik ez du espero, behintzat, zer topatu behar
|
duen
ez badaki ere. Larunbatean izango du hegaldia, gaur bertan egiten saiatu den erreserba bihar baieztatuko diote baina.
|
|
|
Prostituzioa zuen diru iturri bakarra eta horretara dedikatu zen. Hemeretzi urterekin haurdun zegoela konturatu zen, ez zekien nor zen aita eta nahiago
|
zuen
ez jakin; hala ere, umea izango zuela erabaki zuen. Umeagatik heroina uztea izan zen hartu zuen hurrengo erabakia, eta horrela, jaio zenerako, ez zuen hartzen ezta metadonarik ere.
|
|
|
–Beste ezer baino lehen, hire lanarekin oso pozik nagoela esan nahi diat –hau zorura begira esan nion; ezer erantzuten ez zuela ikustean, begirada altxatu nuen eta berak begiradari eutsi zion, mutu jarraituz; beldurrez zegoela pentsatu nuen une batez eta horrek beldurtu egin ninduen– Kontua
|
duk
ez dakidala zer egin nahi duan etorkizunean, hemen jarraitzeko asmotan habilen edo alde egitea pentsatu duan.
|
|
|
Elurra indartsuago ari zuen, mukizapiak ziruditen maluta lodiek. Kixmik zer
|
zuen
ez nekien seguru, baina igartzen saiatu nintzen: barnetik eztanda egin zuen beharbada, tristuraz, kezkaz edo ziurtasun ezaz; dena den, sentimendu erakustaldi haren gibelean, Kixmik Kixmi izaten jarraitzen zuen, haren indarra iristen zitzaidan, nik maite nuen Kixmi zen, malko eta guzti; humanoagoa, benetakoagoa.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, batetik, ez dirudi 1901eko bizkaitarrismoak, eta preseski alor linguistikoan, kanpaina iraultzaile(?) bati ekiteko aski justifikazio eskain zezakeenik, Euskal Herri osoari begira gainera. Gero, Unamuno-ren arrazoiketa kazeta baterako gutun bat besterik ez da, eta ez dago estuegi hartzerik; baina arrazoitzeko ailegatzen duen hori, ez dakit zein Basaburutan ez dakit zeinek esan omen
|
duen
ez dakit zer, anekdota pintoreskoa da, ezen ez argumentua, higatutxoa baliabidea, zuribide politikero gisa ere xahar eta txarra268 Bestetik, beraz, kasu ailegatuarekin jarraitzeko, apez sermolaria" bizkaitarra" [Arana Goirizale edo jeltzale] zela, Unamuno-k ez dakit nola jakingo zuen(" ETAko apaiz" askotxo eta are Gotzainen bat ezagutu zaharrak ez gara):... data horietan apezak, bizkaitarrak baino errazago, karlistak izaten baitziren.
|
|
|
Eta haren irribarrea. Noraino iritsi nahi
|
duen
ez badaki, berdin dela zein bide aukeratzen duen. Hori esan dio katuak.
|
|
2008
|
|
|
Bildu aitzin, ordea, urduri egon zen, alabaren zain zegoen bitartean, ibilbide laburreko joan etorri batean ibili zen bere gelan, zooko hartz galdu bat balitz bezala?, alaba nola tratatu behar
|
zuen
ez zekielako, ausaz, hain berezia eta hain partikularra zen, izan ere, bi alaben historia, beti elkarrekin, guztia bien artean konpartitzen zutenean, halako eran, non, doña Marta institutrizaren agindupeko garaian, konderri bat ere asmatu baitzuten, Natividadek Natinata deitzen ziona eta Nataliak Natanati:
|
|
|
Bildu aitzin, ordea, urduri egon zen –alabaren zain zegoen bitartean, ibilbide laburreko joan etorri batean ibili zen bere gelan, zooko hartz galdu bat balitz bezala–, alaba nola tratatu behar
|
zuen
ez zekielako, ausaz, hain berezia eta hain partikularra zen, izan ere, bi alaben historia, beti elkarrekin, guztia bien artean konpartitzen zutenean... halako eran, non, doña Marta institutrizaren agindupeko garaian, konderri bat ere asmatu baitzuten, Natividadek Natinata deitzen ziona eta Nataliak Natanati: bi izen eta herri bakar bat, bi kondesek –ahizpa bikiek– bakarrik habitatzen zutena.
|
|
2009
|
|
|
Bonbardaketa haietan berdin zen ausarta edo koldarra zinen, prestaturik zeunden edo ez, lehergailua alboan eroriz gero zureak egin zuen, mila zatitan bukatzen zenuen. Bonbardaketa bat bizi izan ez
|
duenak
ez daki zer den hori: hankak dardar batean hasten zaizkizu, ez dizute agindurik onartzen, bihotza bularretik irten beharrean jartzen da?
|
|
|
Honekin aski
|
baduzu
ez dakizu maitasuna zer den.
|
|
|
Langileak, mugimendu kolektibo inkontziente batean, alde batetik, porrot eginda sentitu behar zuten, eta bestetik, beldurtuta, zaldizkoek zer egin behar
|
zuten
ez zekitela?, elkarrengana hurbildu ziren, besoa besoaren kontra, besoa besoaren alde?, hurbiltasunak konfiantza galdua berreskuratzen lagunduko balie bezala; Teofilo Mariak zerbait esan zion Fanelliri, baina Fanellik ez zion erantzuten, buruxkila anarkista nora ezean zegoelako, ausaz, Teofilo Mariaren ezusteko presentziak ezarritako errealitate berriaren koordenatuetara egokitu ezinean; Teofilo ... –Oharkabean egin nuen aurrera, eta oraindik ez dakit zergatik, baina oso ziur nengoen egiten ari nintzenaz?:
|
|
2010
|
|
|
Horregatik ez zion ia inoiz galdetzen aitari buruz, triste jartzen zelako ama gai hura ukituta, hori begi bistakoa zen. Bere aita zenak gurasorik ote
|
zuen
ez zekien inork, ezta amak berak ere, baina Amaiak noizbait ikertu nahiko zuen. Izan ere, posible zen handik zehar amona eta aitonaren bat izatea, berak jakin gabe.
|
|
2011
|
|
|
Maitasuna destinu jakin batera garamatzan indar kosmiko bezala irudikatzen du eta, inoiz sexurik egiten badu, nekearen nekez ahitu eta hil egingo ote den ere pasatu izan zaio burutik. Baiezko horren zain bizi da, baina neska bat ondoan
|
duenean
ez daki zer egin, nondik hasi. Badaki zerua non dagoen, baina ez dio aterik aurkitzen, esan nuen.
|
|
|
Miresgarria hala ere egoeraren bridak zein denbora gutxian utzi dituzten amaren esku, nahikoa izan baita pare bat irribarre aldirekin egoera beren eskemetara egokitu eta egoera gidatzera jartzeko. Ez dakit zertan nabilen hemen, izan ere, ez dakit Elisarekiko zein lotura afektibok behartzen nauen bere egunerokoaren sostengua nire gain hartzera, ez dugu inoiz batak bestearekiko izan ditzakegun konpromisoei buruz hitz egin, horrek zenbaiten ustez konpromisorik ez dagoela esan nahi du, ezer agindu ez
|
duenak
ez dakit zertan bete behar lukeen, eta hala ere badakit ez dudala alde egingo oinek hori eskatzen didaten arren, oinek eta batez ere berriro ere marmarrean sumatzen dudan organo boikot egileak.
|
|
|
–Zer nahi
|
duten
ez dakit! Mintzo dira, mintzatu zaizkit, esan dituzte esaldiak eta morfemak, paragrafoak eta aliterazioak, eta ezin izan diet tutik ere ulertu...
|
|
|
Nein eta bitte, horixe da nire hiztegi osoa, erran zuen Mikelek?. Kontuan hartu behar
|
dugu
ez dakigula Heinrich hori benetan Frankfurten bizi den, ala beste tokiren batekoa izanik hegazkina bertan hartu zuen. Beste zerbait pentsatu dugu.
|
|
2012
|
|
|
–Ai ene, lagun ez
|
bazintut
ez dakit zer pentsatuko nukeen?
|
|
2013
|
|
|
–... ikusiko dek obea dala/ legorrean bizi?. Probatu ez
|
duenak
ez daki ongi. Lehorrean!
|
|
|
Auskalo zer ariketa egiten dituzten ikastaroan biltzen diren emakumeek. Beharbada tartean gizonezkoak ere egongo dira, ez dakit, nahiago
|
dut
ez jakin. Zartailua eskuetan hartu eta lehen kolpeak ematen dizkiot ipurmasailetan.
|
|
|
Aita oraintxe joango da Londresera Forster koronelarekin, ea Lydia aurkitzen duten. Zein asmo
|
duen
ez dakit, horretaz ziur naiz; baina bere atsekabe ikaragarriak ez dio utziko inongo neurririk hartzen modurik onenean eta seguruenean, eta Forster koronelak Brightonen izan behar du bihar iluntzean berriro. Tentu gaizto honetan, osabaren laguntza eta aholkuak den dena izango lirateke guretzat; berehala ulertuko du zer nabilen pasatzen, eta sendo nago bere ontasunean.
|
|
|
Gidariak aurreko bidaideak zein etxetan utzi zituen zelanbait jakitea lortuz gero, erabakita zuen bertan ikerketak egitea, eta esperantza zuen ez zela ezinezkoa izango kotxearen geltokia eta zenbakia zein ziren aurkitzea. Beste asmorik ote
|
zuen
ez dakit. Baina hain zebilen presaka alde egiteko, eta hain zegoen bere senetik kanpo, zaila izan zitzaidan beragandik honenbeste ere ateratzen.
|
|
2014
|
|
|
–Bi kasuek elkarrekin zerikusirik
|
duten
ez dakigu. Eta ez dugu hori argitzeko astirik.
|
|
|
–Erran nahi
|
duzu
ez dakigula nortzuk diren gizon horiek?
|
|
|
Elkar maite
|
dutela
ez dakiten
|
|
2015
|
|
|
Urrundik so geratu nintzaion. Hilarritik hilarrira zebilen, alderrai, zein hilobiren aurrean gelditu behar
|
zuen
ez baleki bezala. Behar baino lehenago hildako alabaren bila ariko zela imajinatu nuen, begiak epelduta, hari eskainitako azken hitzak zizelkatuta zituen harriaren bila.
|
|
|
Biok goaz ontzi berean, biok gara hondamen beraren errauts, biok batera ez dugu gizaki oso bat osatzen?, berak. . Arrazoi
|
duzun
ez dakit, baina akaso arrazoi izanen duzu, eta akaso ez. Nolanahi ere den, zer zara zu, Atanasio?
|
|
|
Aurretiaz esaten eta ematen zituen iritziak oro bereak ez balitu bezala... Inolako irizpiderik gabe geratu zen, zer nahi
|
zuen
ez zekiela, ezta nora jo eta zer egin ere... Eta gutunak aditzera ematen zidanez, inguratzen zuen jendearen araberako erabakiak hartzen hasia zen.
|
|
|
Zerbait bai. Nire ahotsa erabiliz ausarkeria hori nork esan
|
zuen
ez bainekien.
|
|
|
–Uste
|
dut
ez dakizula zer esaten zauden, hori ezin daiteke asmatu, ezin da pertsona baten ohorea behegainetik erabili gezurraren gainean eraikitako esamesa batengatik.
|
|
|
Zenbait keinu unibertsalak dira, eta badakigu zer esan nahi duten. Puntu honetara ailegatu garelarik, esanguratsua da jakitea Raymond Chandlerrek alfabeto txinatarreko zeinuak eduki ohi zituela ohe ondoan (garai bateko jatorrizko irudien eitea nabarien mantendu dutenak; karaktereetatik baino adierazpide grafiko posturaletatik gertuago daudenak), eta pertsonaiak nola mugitu edo portatu behar
|
zuten
ez zekienean, zeinu hauei so egiten omen zien, aurrera egiteko laguntza bila:
|
|
|
–Bai, ezagutu ez
|
duenak
ez zekik gerra zer den. Ez ahal da zuen parean egokituko!
|
|
|
Xabi belauniko jarri da kaskarrekoak ematen dizkiodan bitartean. Probatu ez
|
duenak
ez daki zer nolako umilazioa den partida modu horretan bukatzea. Nahiko zigor badelakoan, ez diot partidaren nondik norakoak komentatzeari ekin.
|
|
|
bota zidan,, zer egin diozu umeari??. Puska batean nahastuta geratu nintzen, batez ere berjel hitzak zer esan nahi
|
zuen
ez nekielako. Gauza onik ez, seguru asko.
|
|
|
Hori bai, zure ondoan onartu duzun arren, oraindik errudun sentiarazten zaitu. Min ematen dizu zertarako balio
|
duen
ez jakiteak. Baina horretan, zer nahi duzu esatea, horretan zure bizitzaren historia bezalakoa da.
|
|
|
Gauzak, baina, okertzen hasiko zitzaizkion, zeren egun batez, gerra hasi berritan, Italiatik ihes egin eta gure hirian babestu baitzen. Bertan, zuela lau urte inguru, Angelaren amarekin ezkondu (Angelaren ama ere, geroxeago ohartuko nintzenez, lehendik ezagutzen nuen, nahiz eta alabarik
|
bazuenik
ez jakin) eta Roma izeneko jaki denda zabaldu zuen Maximilian plazako bazter batean, Bavaria garagardotegiaren kontrako aldean, hain zuzen. Dendaren gaineko etxebizitzan bizi zen familia.
|
|
2016
|
|
|
–Eta zer egin behar duzu, ene maitea, Bihotzaren Galbideak ekin, noiz eta bat ere
|
duzunetz
ez baitakizu. Ez duzu jakingo harik eta lehenik amodioak hala aitortuko dizun arte, edo artzain desleialen batek bihotza minduko dizun arte, eta ziur egon zaitezke hori horrela dela.
|
|
|
Horrela ikusteak berari pena ematen dio eta baita entzule askori ere, maite dutelako. Hori behin eta berriz errepikatu dit, bere senarra maitagarria dela alegia, zergatik maite
|
duen
ez badaki ere.
|
|
|
–Zertarako orduan, nola irten behar
|
duten
ez badakizu!
|
|
|
Erresistentzian zebiltzan militanteek euskara ikasi behar
|
zuten
ez bazekiten, berresuskaldundu behar ziren, eta ardurenik hura erabili, eta hizkuntza arrotzak soilik erabili behar zituzten euskararik erabiltzen ez zen tokietan proselitismoa egiteko.
|
|
|
Euskara batua ezinbestekoa, eta aldi berean estatu burujabea. Eta politika abertzalean aurrean ibili nahi
|
zuenak
ez bazekien ikas zezala euskara, eman zezala etsenplu, herri xeheak agintarien jarraibideari darraiolako nagusiki:
|
|
|
–Has zaitez hemendik?. Hala egin nuen, bada, kapitulu hark berezitik zer
|
zuen
ez nekiela. Interesgarria zen, baina ez liburuko gainerakoak baino gehiago.
|
|
|
Kaxa bat kondoi, edo kondoi kaxa bat utzi didate atean, nola esan behar
|
nukeen
ez dakit. Ez:
|
|
|
Eça de Queirosengan pentsatzen ari naiz, noski, baina baita Fernando Pessoarengan ere, esate baterako. Edonola ere, horrek esanahi berezirik ote
|
duen
ez dakidan arren, Eça de Queirosen lanak aspaldi hasi ziren frantsesera itzultzen (Mandarin zaharraren lehenengo bertsioak 1884ean ikusi zuen argia, Revue Universelle Internationalen); Galdósenak, ordea, XX. mendearen bigarren erdialdetik aurrera itzuli dituzte frantsesera.
|
|
2017
|
|
|
Zure hatz urduriek agenda bilatu dute. Izenez izen lerratu zaizkizu begiak, baina non gelditu nahi
|
duzun
ez dakizu zehazki. Zure hainbat lagunenetatik eta anai arrebenetatik pasatu zara gelditu gabe.
|
|
|
Junerekin daramatzadan urteetan nahiago
|
dut
ez jakin zenbat diru eman dion kapapetik, muttikoak potro jorran segi dezan, pikorik jo gabe. Gauzak zail daudela?
|
|
|
Hara berriz! Bulegoan segi behar
|
badut
ez dakit zer gehiago egin dezakedan, esan nion?. Zuk eta konterriko juezak eta antzeko jendeak ez daukan gastu sail bat daukat nik, ordea.
|
|
|
Eta berriro hasi zen farrezka, elbarria bazen pianoko pedalei nola eragin ziezaiekeen galdetuz. Eta neuk, pianoek pedalak
|
zituztenik
ez nekiela. Hasieran farregureari ezin eutsiz baina gero askoz serioago liluragarria nintzela erantzun zidan, eta oso ondo ulertzen zuela zer esan nahi nuen.
|
|
|
Eta Mikel Zulueta? , galdegin zuen Natik, pozez ala atsekabez, nola hartu behar
|
zuen
ez zekien albistea entzundakoan.
|
|
|
Ama edo alaba, bietako bat izan behar zuen, bietako edozein; hori ez da asko esatea, noski, baina ezin gehiago esan, atorra zuri bat izan baita ikusitako guztia, eta atorraren ondoan, aldean, azpian, haragi xuriagoa; besoa ote zen?, lepoa?, paparra? Ez dakit eta hobe
|
dut
ez jakitea, baina burua jira-biraka dabilkit, haragi zuri hori non kokatu, nori atxiki.
|
|
|
–Zertarako jakin nahi duzu zer gertatzen den hemendik urruti? . Bost urte
|
dituk
ez dakidala ezer munduko berriez. Nire emazteari idazteko baimena baldin badiat, gauzak nola dabiltzan jakin nahi nikek.
|
|
|
Ederra, benetan ederra izan behar du gortina madarikatu horien artetik ikus daitekeen pertsona hori, silueta hori. Zergatik izan behar
|
zuen
ez nekien, oporrei berezitasuna emateko beharrak baino ez zioen horrelakorik, ederra behar zuela izan. Bere gelan, logelan gora eta behera egiten zuen, batzuetan leihotik gertu, batzuetan urrunago, baina ezin nuen ezer taxuz ikusi; aquarium baten antza hartu nion honi guztiari, batetik bestera igeri egiten duen arraintxo baten antza hartu nion pertsonari.
|
|
2018
|
|
|
–moskeatu zen Zumi. (Nola pentsatu behar
|
zuen
ez zekien gauza bat topikoa izan zitekeela?)?. Guadiana Kordobatik pasatzen al da?
|
|
|
Gaur atzo baino egun bat zaharrago, bihar beste bat, eta beste bat. Gurago
|
duzu
ez jakin zenbat hortik aurrera. Etzikaramu berbak ikara darama bere baitan.
|
|
|
Uholdeen urtea eta gero, lagun gehiegi hil ziren, institutukoak, lonjakoak, Herri osokoak. Agian horregatik ikasi zuen erizaintza, gerora, gaztetan zer izan nahi
|
zuen
ez zekien Soniak. Erizain izan nahi ez bazuen ere.
|
|
|
Laster piztuko dira argiak eta hasiko zarete nire atzean dagoena ikusten, laster ikusiko duzue auzi bat ebazteko etxeko egongelan bezala senti zaitezkeela. Denok nahi zenuten biojustizia, nahi
|
zenutela
ez bazenekiten ere, bekain mugimendua errepikatu zuen azken txantxa azpimarratzeko?. Eta zein egokiagoa soinekoa estreinatzen duen biojustizia horren gidaria izateko Ziortza Díez baino, gure epaile izarra, maitatuena, gorrotatuena, desiratuena, bere ahotsa Antartidako hotzetik Karibeko epeltasunera segundo batean aldatzeko den bakarra, lurrera jaitsi eta haragitutako justiziaren jainkosa?
|
|
|
Ohitu egingo gara. Oraindik zertara ohitu behar
|
dugun
ez badakigu ere. Amaren hutsunera, ama eta aitaren hutsunera, zure presentziara, gure arteko harremanek jasandako lurrikarara...
|
|
|
Ohartuko zen beharbada sekula ez diotela elkarri hitz egin, gauez, gelako oihu artean, elkarri deitzen diotenean izan ezik. Halaxe da, uste
|
dut
ez zekiela, konturatu da ez zekiela.
|
|
|
Gorriaren kontu horrekin zer esan nahi
|
zuten
ez nekien, baina ni bai, gorritu egiten nintzen. Begirada apaltzen nuen eta ahalik eta azkarren joaten saiatzen nintzen, izuturik eta ezer erantzun barik.
|
|
2019
|
|
|
Amari errazago egiten zaio telefonoz gauzak aitortzea, aurrez aurre baino. Aurrean
|
duzunean
ez daki zein hitz erabili, horregatik dabil egun guztian sukaldean sartuta eta han egindakoa banatzen, hitzekin zailagoa egiten zaiolako. Tuperretan banatzen ditu hitzak, bihotz puskak.
|
|
|
Lehenengoz ezagutu nuenean gustatu zitzaidan, eta joan naizenero etxean sentitzen naiz.
|
Badu
ez dakit zer bat maite dudana. Beharbada 575 km zeharkatzen duen Garona ur bidea.
|
|
|
Haren erantzunak. Inork ikusten ez
|
duenean
ez dakit zeren ebakuntzetako irudiak arakatzen omen ditu EM k sarean. Bere burua salatu behar izan du, eskua altxatuta, ML k eta LA k erantzun hori guztien artean hobetsi dutenean, orain gogoan ez dudan saritxoa jasoko bazuen.
|
|
|
Nire iritziz, borondate hori da exogamiaren sakoneko arrazoia, usadio ezaguna, eta oso zabaldua ama lerroko filiazioko gizarteetan?. Gizonarentzat, ezkontza garrantzizkoa da oso, baita berak ugalketan zer eginkizun
|
duen
ez dakienean ere: ezkontzaren bitartez eskuratzen du helduaren duintasuna, eta haren bitartez jasotzen du munduaren zati bat, herentzia gisa; amaren aldetik, klanarekin lotua dago, arbasoekin eta bere substantzia duen guztiarekin; baina funtzio laiko guztietan, lanean, ezkontzan, inguru horri ihes egiten saiatzen da, eta transzendentzia berresten immanentziaren kontra, baita etorkizun bat zabaltzen ere, berak sustraiak dituen iraganaz bestelakoa; gizarte batean edo bestean onartutako kidetasuna nolakoa, halakoa da intzestuaren debekua, baina zentzu bera du beti, garai primitiboetatik orain arte:
|
|
|
Egiaz, boluptuositatea ez da inola ere gauza bera emakumearentzat eta gizonarentzat. Esana
|
dut
ez dakigula zehatz plazer baginalaren ondorioz orgasmo definiturik lortzen ote den inoiz: bakanak dira horri buruz emakumeek eginiko konfidentziak, eta arrunt lausoak dira zehaztasunera jotzen dutenean ere; badirudi erreakzioak asko aldatzen direla subjektuen arabera.
|
|
|
Gobada ontzi baten inguruan negu bat gutxienez igaro ez
|
duenak
ez daki ezertxo ere mota jakin bateko ezaugarri eta emozio txit hunkigarri batzuez.
|
|
|
–Ez da ikasten ari eta ez du libratzeko moduko gaixotasunik. Joateko adinean da, eta seme alabarik baldin badu nahiago
|
dut
ez jakin. Oso sentsazio txarrak ditut.
|
|
|
Zeharka meharka doaz makurturik mendi mazelatik gora. Manuelek mendixkako kaskorantz zuzentzen du arma, zehazki nora apuntatu behar
|
duen
ez badaki ere; han goian ez baitu deus ere ikusten: ez gizonik ezta inongo mugimendurik ere.
|
|
2020
|
|
|
Eta hala ere, behin eta berriro gonbidapenak luzatzen jarraituz gero, Yolandak aitzakia bat asmatzen du. . Logelara igo behar
|
dut
ez dakit zeren bila?. Bakarrik geratzen naizenean, orduan, dibortziatzekotan gaudela azaltzen diet. Bidaia elkarrekin jarraitzeko azken aukera dela eta nahiago dugula bakarrik egon.
|
|
|
Kutsadura haietako bat dela ere aipatu zuen, eta," akats horiei" erantzuteko, beharrezkotzat jo zuen" arautzea". Berotegi gasen inguruan nahitaezko arautzerik ez da izan, eta, horren ondorioz, helmuga non
|
duen
ez dakigun bidaia batean murgildu da mundua.
|
|
|
Aitortu zuten, bestalde, ez zekitela zitara iritsi zen edo ez, baina suposatzen dutela baietz, autoa zitak eduki ohi zituen tokitik hurbil agertu zelako. Ohartarazten zuten zita norekin
|
zuen
ez jakin arren, zita jarri zion edo zioten pertsonek ezer esan ez izana jotzen zutela lehen gauza susmagarritzat.
|
|
|
Jendarmeek, orduan, erabakitzen dute Audientzia Nazionalari eskatzea Errazkinen deklarazioaren kopia. Deklarazio hartan ez
|
du
ez dakigunik esaten; bakarra, merezi du aipatzea deklarazio horren transkripzioan behin baino gehiagotan esaten duela berak ez duela konfidenteak esan zuenaren grabaziorik, eta, Naparra kasuari dagokionez, eskuz idatzi zion papera baino ez daukala.
|
|
|
–Begoña ospitalean ingresatu dute. Antza denez, bere buruaz beste egiten saiatu da etxean
|
zituen
ez dakit zein pilula alkoholarekin nahastu eta irentsita. Bere amak onik aterako den ez dakitela aitortu dit.
|
|
2021
|
|
|
Bestetik, irakasleak bere ezjakintasun emankorra martxan jarri behar du, norbere hutsunearen onarpena. Dena dakiela uste
|
duenak
ez daki ezer, ez baitago jakintza osorik. Ikastea zulo berriak deskubritzea baino ez da:
|
|
|
Idazle hori ez zaigu gustatzen, era horretako liburuak ez zaizkigu interesatzen, genero horren kontra gaude. Horrek zer esan nahi
|
duen
ez dakit, izan ere, ez baditugu irakurri nahi, ez dugu zertan; ez baditugu idatzi nahi, inork ez gaitu behartzen; eta ez baditugu atsegin, ez digute kalterik egiten. Baina esan egiten dugu, besteak beste, geure iritzien garrantzia etengabe gainbaloratuz.
|
|
|
Etxolak eraikita zeudelarik bota ezin zirelakoa mito bat da, memoria kolektiboan mantendu dena baina guztiz egia ez dena. Etxola gehienak ez ziren eraitsi, udaltzainek, eraikita eta habitatuta zeudela ziurtatzean, nahiago
|
zutelako
ez jakinarena egitea, agian gizatasunagatik, agian arazoetan ez sartzeko. Errepresioaren eta tolerantziaren artean aukeratu beharra zegoen.
|
|
|
Sistema elektroniko batek gobernatzen du eraikinaren segurtasuna eta segurtasuna ez den beste guztia. Ez dago guardarik, eta babesteko benetan balio dien gauza bakarra nola erabili behar
|
dituzten
ez dakiten su itzalgailuak dira. Lan arriskuen prebentzio ikastaroan aulkian nola eseri behar zuten besterik ez zieten erakutsi.
|
|
|
–Noski. Uste
|
duzu
ez dakidala. Esan dizut ez naizela maniki bat.
|
|
|
Modu arraro batez so egin dit, zer esan nahi
|
duen
ez dakidan modu batez.
|
|
|
Zer egin behar
|
nukeen
ez dakit:
|
|
2022
|
|
|
Orain, ohartzerako, ZUPeko parke batean zaude. Parke deitzeko aski ezaugarri
|
duen
ez dakizun parke batean. Etxe bloke arteko zelai zikin bat:
|
|
|
Amarekin bizi dira, eta hau falta zaienean arrebaren baten abarora doaz. Askok uste
|
dute
ez dakigun zer euskal esentziaren gordailu direla, baina iraungitzera doan gizarte baten hondarrak baizik ez dira", esan nuen. Buru batzarrekoak dezepzio puntu batekin ikusi nituen.
|
|
2023
|
|
|
Niri pentsatzeko eskatzen didatenean izoztu egiten zait pentsamendua; galdera bera geratzen zait buruan bueltaka, autobus geltokietako pantaila zapaletan letrak eta zenbakiak pasatzen diren bezala, eskuinetik ezkerrera lekuak eta minutuak, letra gorri edo urdin elektrikoz. Uste
|
dut
ez dakidala pentsatzen.
|
|
|
Gezurra! Benetan diotsuet, pasatu ez
|
duenak
ez daki zer den iruzur salaketa bat jasotzea, iritzi publikoaren gaitzespena eta jazarpena jasatea, bat batean hutsaren hurrengoa sentitzea. Gordin bezain ozpin esango dizuet:
|
|
|
Insomnioa: bizi izan ez duenak ezin du ulertu, nozitu ez
|
duenak
ez daki zer den.
|
|
|
nahiago
|
dut
ez jakin itsasoan zaudela,
|
|
|
Nahiago
|
dut
ez jakin zer gertatzen den zu
|
|
|
Juanaren azken gau hura nolakoa izan ote zen pentsatzen hasten da batzuetan nire burua, eta neuk frenatzen dut; ez, ez dut nahi horretan pentsatu! Ez dakit zehazki zer pasatu zen, eta nahiago
|
dut
ez jakin. Gaur, hain juxtu, prentsan agertutako erreportaje bat bilatu dut sarean, eta ez naiz kapaz izan irakurtzeko.
|