|
2000
|
|
|
—Brigada Zientifikokoak bezala, Informatikako
|
zuen
espezialistak ere itzuli dira oporretatik?
|
|
2002
|
|
|
Onartu beharra dugu, dena den, itzulpen espezializatuak egiteko orduanoso zaila gertatzen dela aukera egitea: hizkuntza formazio sendoko etaespezialitateko jakintza apaleko itzultzailea, edo espezialitatean ongi jantzita dagoen baina hizkuntza formazio berezirik ez
|
duen
espezialista. Egoerarik onenean, bien arteko lankidetzak erantzungo dio ongien itzulpen lanari.
|
|
|
b) Espezialistak sortzen du testua, baina ongi dakigu espezialisten artean ezdela zientziaren zabalkundea lehentasunetako bat. Gizarte egiturak berakbultzatzen
|
du
espezialista, jardun hori alde batera utzi (baita testudidaktikoen prestatzea ere) eta ikerketan murgiltzera. Eta ikerketa ingelesezbideratzen da gure gizarteetan gaur egun. Are gehiago, ingelesak bakarrikbermatzen du goi mailako ikerketaren ebaluazioa eta hartatik eskuradaitezkeen onurak (izena eta aukerak).
|
|
|
Oro har, lexikoaren deskodifikazio arazoak izan ohi
|
ditu
espezialista ez denitzultzaileak, eta horiekin batera birsemantizazio gertaeren identifikazioa etamailegutzara edo bide patrimonialera (elkarketa eta eratorpena) jo behar ote denzalantza neologia lanetan (ohiko lexikografia eta terminografia lanek erantzutenez dutenean, behintzat). Gainera, neologia iluna erabiltzen da maiz:
|
|
|
Hala ere, María del Mar Cadaviden arabera, “pazienteak ezin izan zuen erreklamazioa lehenago egin, osasun egoera ahula zuelako; beraz, legeak aukera hori babestu behar izan du”, adierazi zuen abokatuak. Herritar askok espero
|
dute
espezialistak jasotzea, proba jakin bat egitea edo ebakuntza egitea. Askotan, itxaronaldi luzeak pazientearen kontra joka dezakete, zenbait berezitasunetan berehalako arreta behar baitu ebakuntza eraginkorra egiteko.
|
|
|
Aditu horren iritziz, erekzio disfuntzioa duten bi milioi espainiarretatik 140.000 pertsonak bakarrik jarraitzen badute, neurri batean, desinformazioari zor zaio tratamendua, adineko pertsona askok uste baitute beren arazoa adinaren ondorio dela eta ez dela medikuarengana joaten. “Ez zaie arrazoirik falta, adinak erekzioaren disfuntzioan eragiten du, baina ikusmen nekatuaren arazoak ere areagotu egiten dira adinean aurrera egin ahala, eta arazo horiek
|
dituztenak
espezialistarengana joaten dira”, esan zuen Moncadak.
|
|
2003
|
|
|
“Biziotsuak baztertu egiten dira, eta asaldu bat duen pertsona bati lagundu egiten zaio”, esan zuen Etxeburuak. 1.200 jokalari baino gehiagorekin izandako esperientziak erakutsi dio ludopatek 6 urte behar
|
dituztela
espezialista baten esku jartzeko. Etxeburuak mendekotasun horren sintoma nagusietako batzuk identifikatu zituen, hala nola arazo ekonomikoak, etxetik atera susmagarriak, zaletasunen galera edo laneko arazoak, senideei lagundu lieketenak gaixoa psikologo batengana bideratzen.
|
|
|
Atzo, sail horretako iturriek ezin izan zuten zehaztu zenbat espainiar ari diren tratamendu hori jasotzen beren erreferentziazko ospitaleetan. Hala ere, ziurtatu zuten ez dagoela arrisku handirik, erretrobirusen aurkako tratamenduak jasotzen dituzten guztiak oso kontrolatuta
|
baitituzte
espezialistek. Bestalde, Sendagaiaren Agentziak erregimen terapeutiko horri jarraitzen dioten pazienteei gomendatzen die berehala jar daitezela harremanetan medikuarekin.
|
|
2004
|
|
|
Txosten hori odontologo britainiarren aldizkari ofizialean argitaratu da, “British Dental Journal” aldizkarian. Azterlanaren ardura
|
duten
espezialisten kalkuluen arabera, ahoa zulatzen duten bost pertsonatik batek gutxienez horrelako osasun arazo bat izanen du. “Ahoa oso leku delikatua da ‘piercing’ batentzat.
|
|
2005
|
|
|
Pediatra eta neurofisiologoa da Eduard Estivill, eta medikuntza jakintza zuzentzen du Espainian. Jakintza horrek gizakiaren bizi esperientziaren heren bati eragiten dio, baina ez
|
du
espezialistarik. «AEBetan loaren medikuntzaren titulazio akademikoekin lan egiten da, baina oraindik ez dago espezialitate baten aintzatespen profesionalik arlo horretan».
|
|
|
Azken lau urteetan, usaimenari, irudi teknikei, zelulen bizitzari eta heriotzari eta minbiziaren aurkako borrokari buruzko lanetan eman da saria. 2005eko irabazlearen izena ezagutu aurreko egunetan, ahots batzuek gogoratzen zuten 1992az geroztik Medikuntzako Nobela Albert Lasker saria
|
zuten
espezialistei eman zaiela. Aurten, Ernest McCulloch eta James Till izan dira sari amerikar honen irabazleak, zelula amekin eta enbrioiekin egindako lanagatik.
|
|
2007
|
|
|
Sakondu nahi
|
duenak
espezialistetara jotzea dauka. Punttua jartzea dagokit bakarrik.
|
|
|
6 urtetik beherakoen %38, 5 bakarrik garbitzen da egunean bitan. Haurrek ez
|
dute
espezialistarengana joaten adituek gomendatzen duten adina, emandako datuen arabera, %30 ez baita inoiz dentistarengana joan. Bestalde, odontologia kontsultetan egindako 5.000 inkesta baino gehiagotatik ateratako emaitzen arabera, biztanleria orokorraren %35, 3 osasun arazoren bat duenean soilik joaten da dentistarengana, nahiz eta %45, 5ek esaten duen urtean behin egiten dituela kontrolak, gehienak emakumeak.
|
|
|
Arartekoek, Espainiako Udalerrien eta Probintzien Federazioak (FEMP) eta autonomia erkidegoek ere parte hartuko dute. Era berean, hezkuntza sektoreen ordezkaritza bat egongo da, eta eskola bizikidetzaren arloan ospe handia
|
duten
espezialisten laguntza izango du.
|
|
|
Espainiako ospitale publikoek ez
|
dute
espezialistarik falta, baina arazo puntualak antzematen dira espezialitate batzuetan eta autonomia erkidego batzuetan. Hala dio Osasun eta Kontsumo Ministerioak aurkeztutako espezialista beharrei buruzko azterlan batek.
|
|
|
Gaixotasun Neurologikoen Espainiako Fundazioaren (FEEN) azken datuen arabera, migraina duten pertsonen %22, 5 (buruko min errepikari eta bizia eta buruaren alde batean kokatua) ez da inoiz medikuarengana joaten. Neurri batean, egoera berean dauden senideek edo lagunek jakin nahi
|
dute
espezialistak ez direla ohitzen beren ondoeza eragiten duen arrazoia aurkitzen. Hala diote neurologoek.
|
|
2008
|
|
|
SAHS gaixotasuna aztertu eta tratatu behar
|
duen
espezialista neumologoa da.
|
|
|
Hizkuntza eta komunikazio atzerapenak edo arazoak konpontzeko, oso garrantzitsua da goiz antzematea, zenbat eta goizago antzeman, orduan eta bizkorrago zuzen daitekeelako, edo hori uste
|
dute
espezialistek. Horretarako sortu da KGNZ tresna, gainera, antzemate goiztiarra areagotzeko, hain zuzen.
|
|
2009
|
|
|
Nahasmendu honek zerikusi zuzena du heldutasun emozionalarekin, eta horrexegatik, gurasoek lehenbailehen jo behar
|
dute
espezialista batengana, hark lagunduko baitie haurraren hel tze prozesuan urratsak egiten eta adinari dagokion mailan jartzen.
|
|
2010
|
|
|
Karlos RamÃrez, hori
|
duzu
espezialistarik onena, zergatik ez zoaz beregana?, esan din, eskua sorbaldan jarriz, abisua ematera etorri den lankideak. Kolpetik jabetu haiz ondo asko hekiela heuk ere norengana jo holako kasu batean, eta argi ikusi dun heure burua engainatu nahian henbilela, onartu nahi ezta.
|
|
2011
|
|
|
9 Epaileak, aurreko paragrafoek aipatzen dituzten erabakietatik edozein hartu aurretik, guraso ahala egikaritzeko modua eta adingabeak zaintzeko araubidea egokiak diren jakiteko, irizpena eskatu ahal izango die, ofizioz edo alderdiak hala eskatuta, behar bezalako kualifikazioa
|
duten
espezialistei.
|
|
2014
|
|
|
5 Aurretiko kontsulta egitea Aldez aurreko kontsulta hau da: «Medifam» aldizkari espezializatuan argitaratutako artikulu batek dioenez, «haurdunaldiaren eta amatasunaren sorrera eta garapena zaildu dezaketen faktoreak ezagutzea (edo erraztea)»
|
duen
espezialistarekin elkartzea. Aurrekontzeptuzko kontsultan gomendatutako azterketa orokorrak sei azterketa mediko ezartzen ditu:
|
|
2015
|
|
|
Prestakuntza jasoa
|
duten
espezialistek bakarrik egin behar lituzkete tratamendu horiek.
|
|
2016
|
|
|
|
Badut
espezialistaren zenbakia,
|
|
2019
|
|
|
Protokoloak minik gabeko makro hematuriaren aurrean pazientea onkologoarenera bideratzeko agintzen badu ere, emakumezkoen erdiak ere ez dituzte bideratzen gizonezkoen portzentajearekin konparatuta (23, 24). Ingalaterran 26.000 parte hartzaile kontuan izanda egindako ikerketa baten arabera, osteoartritisa dela-eta aldaka ordezteko beharra zuten pazienteetan, emakumezkoek probabilitate gutxiago
|
zuten
espezialistarenera bideratuak izateko eta ondorengo ebakuntzarako itxaron zerrendan sartzeko (25). Mediku zein erizainek lehenago tratatzen dituzte gizonezkoak opioideekin emakumezkoak baino (26).
|
|
|
ekokardiograma bat edo esfortzu proba bat. Serratosak dioenez, 35 urtetik gora ditu erretzaileak, kolesterola handia du eta familian arazo koronarioak ditu. Serratosak dioenez, «kirolarien azterketa medikoetan prestakuntza eta esperientzia nahikoa
|
duen
espezialista batek egitea da garrantzitsuena». Datu horiekin guztiekin, medikuak bihotz maiztasun maximoa edo jaso dezakeen pisu maximoaren ehunekoa zehaztuko luke.
|
|
2020
|
|
|
Zallarako proiektua dagoeneko ez da ospitale bat egitea, baizik eta mediku espezialistentzako zentro handi bat egitea. Gaur egun ere
|
badituzte
espezialistak herriko osasun zentroan, baina, Estevezen esanetan, ez dago guztientzako behar beste leku. Horregatik, asteko egun bakoitzean espezialitate bateko medikua egoten dela esan du.
|
|
|
Ikasgelan itzalean izan ohi diren premia bereziko ikasleak zuzenean ikusezin bihurtu dira konfinamendu garaiotan. Laguntzeko eta eskolaren eguneroko martxan parte hartzeko ondoan hezitzailea behar duen ikasleari helduleku hori desagertu egin zaio albotik, berdin garapenerako sostengu
|
dituen
espezialistak; askok ez du ulertzen egoera berria. Kezkatuta daude gurasoak, eta gainezka, beraien bizkar geratu baita lan gehiena.
|
|
|
Premia bereziko ikasle batzuek ikastetxean
|
dituzten
espezialistak fisioterapeutak, hizkuntza espezialistak eta halakoak mantendu egin dira, baina noski, hauek ere online, eta beraz, gehiago dira aholkuak eta jarraibideak, gurasoek ahal duten neurrian eta ahal duten moduan egin behar dituztenak. Aldea, hortaz, handia da.
|
|
|
Neuroerrehabilitazioa ere funtsezkoa da gaixoaren bizi kalitatea eta berreskuratze neurologiko eta funtzionala hobetzeko. Errehabilitazio hori modu integralean garatu behar
|
du
espezialista talde batek, behar dituen arloetan (fisioterapia, psikologia, logopedia, terapia okupazionala…) lortu beharreko helburuak zehazteko. Esklerosi anizkoitza haurretan Kasuen %10 18 urtetik beherakoetan diagnostikatzen da, eta, oro har, esklerosi anizkoitz bidaltzailea (EMRR) da; beraz, agerraldiak izan ditzake, hau da, sintoma neurologikoak, 24 ordu baino gehiago irauten dutenak eta pixkanaka hobetzen direnak.
|
|
2021
|
|
|
Hamaika rekin zalantzak sortzen dira etimologia aldetik: bistan da hamar duela lehenbiziko zatian, baina amaierako ka horren jatorriaz zalantzak
|
dituzte
espezialistek.
|
|
2022
|
|
|
Jakina, yoga edo mindfulness zenbait tresna barneratuta izango ditu, arnasketa bezala Izu eraso bat kontrolatzeko estrategiak aplikatzen lagunduko diote, baina besterik ez. Antsietatea, behin ezarri ondoren, ez da gutxiagora joaten psikoterapeutaren tratamendurik jaso gabe “amaitu
|
du
espezialistak.
|
|
|
Familia medikua izan nahi nuen, eta argi utzi nahi dut gu ere espezialistak garela. Jende askok uste
|
du
espezialistak beste guztiak direla, baina hori ez da horrela. Nik bereizten ditut ospitaleko espezialistak eta Lehen Arretako espezialistak.
|
|
2023
|
|
|
Andrea Piacquadio Bi espezialistek onartzen dute azken urteotan gehiago hitz egiten dela gaixotasun horretaz. “Ikuspuntu klinikotik, gero eta kongresu eta ikastaro espezifiko gehiago daude paziente horien asistentzia hobetu nahi
|
duten
espezialistak prestatzeko. Hala ere, aurrera egin behar dugu informazioan eta prestakuntzan, gaixotasun isila izateari utz diezaion”, dio Gutiérrez Alaguerok.
|
|
|
Hauek dira eragina murrizteko jarraibide erraz eta eraginkorrak: Gernubidean arazoak, errepikapeneko infekzioak edo alterazio metabolikoak dituzten pazienteek kontrol eta zaintza estua izan behar
|
dute
espezialistaren aldetik, litiasi arriskua gutxitzeko, ROC Clinic ek adierazi bezala. Hidratazio egokia:
|
|
|
Migratzaileek, beren adin tarteagatik, osasun zerbitzuak gutxiago erabiltzen dituzte. Ospitaleratzeen eta larrialdietako arretaren ehunekoak berdinak badira ere, askoz ere hitzordu gutxiago
|
dituzte
espezialistekin eta lehen mailako arretarekin.
|