2002
|
|
Erosteko joera konpultsiboak bere agerpenik muturrenekoetan behintzat ezaugarri horiek guztiak biltzen ditu: pertsonaren borondatea hutsaren hurrengoa da, erosketa eginda lortzen den asealdiak oso gutxi irauten du eta espiral moduko batean sartzen da pertsona eta nekez irtengo
|
du
espezialistaren laguntzarik gabe.
|
|
b) Espezialistak sortzen du testua, baina ongi dakigu espezialisten artean ezdela zientziaren zabalkundea lehentasunetako bat. Gizarte egiturak berakbultzatzen
|
du
espezialista, jardun hori alde batera utzi (baita testudidaktikoen prestatzea ere) eta ikerketan murgiltzera. Eta ikerketa ingelesezbideratzen da gure gizarteetan gaur egun. Are gehiago, ingelesak bakarrikbermatzen du goi mailako ikerketaren ebaluazioa eta hartatik eskuradaitezkeen onurak (izena eta aukerak).
|
|
«Askotan, haurra gurasoen logelatik ateratzearen arrazoia anaia txikia delako da, eta lekua egin behar izaten da; beste batzuetan, berriz, pertsona baten esku uzten da, etxean lagun dezan eta haurra berarekin denbora gehiago pasatzera behartzen duelako». «Aldaketa batzuk daude seme nagusia iragartzen dutenak horizontean», gehitzen
|
du
espezialista honek gai klinikoetan. Jostailuetarako borroka «Normala da gaur egun haurrak bi edo hiru urte arteko aldearekin eramatea, haurtxo berria mehatxu gisa agertzen da handienaren bizitzan, baina gero ikusten du bere ekintzetan gutxi eragiten duela, geldirik dago, ez da mugitzen», azaldu du María Jesús Fuentesek okerrena 4 edo 5 urte dituztenean:
|
|
Baserriari esker, gazteak baserriko lanetan has daitezke, eta funtzio terapeutiko bat ere betetzen dute. «Animaliekin dugun tratuari esker, sexualitatea, familia uztea, tratu txarrak edo mutil baten hoztasuna bezalako gaiak landu ditzakegu», azaldu
|
du
espezialistak. Katu eskaleak Bartzelonako Udal Geriatrikoa Tibidabo jolas parkearen inguruan dago, eta lorategi handiak bizi ziren eskale eskalatuez baliatu zen egoiliarrekin programa berritzailea bultzatzeko.
|
|
“Ez fidatu hileko lau edo bost kilo baino gehiago galtzeko aukera ematen duen guztiaz. Hori normala da hasieran, eta, gero, batez beste, hilean hiru kilotik gora, dieta, ariketa eta, behar izanez gero, laguntza farmakologikoa oinarri hartuta”, esan
|
du
espezialista horrek. Obesitatea tratatzeko baimena duten bi sendagai baino ez daude Espainian.
|
2003
|
|
Kasuen %25ean, ukipena hain da handia non argi ultramorearen bidez kontrolatu behar baita haren garapena. “Tratamendu ez oso agresiboak izaten dira, baina oso eraginkorrak, eta pazienteei asko gustatzen zaizkie plakak ezkutatu eta morenoak jartzen direla ikusten dutelako”, azaldu
|
du
espezialista horrek, Bizkaiko Gurutzetako ospitaleko Dermatologia Zerbitzuko buruak. Psoriasia gaixotasun genetiko sendaezina da.
|
|
Lesio larriak eta baliogabetzaileak dira. Horregatik, mikrokirurgia erabiltzea da gazte horientzako irtenbiderik egokiena”, adierazi
|
du
espezialistak. Teknika horiek, istripu baten ondorioz zauritutako goiko gorputz adarrak berreraikitzeko ez ezik, mota guztietako patologia eta gaixotasunetan ere erabiltzen dira.
|
|
3.500 traumatologo eta kirurgialari ortopediko europarren artean egindako ikerketa batek agerian utzi
|
du
espezialista horiek osteoporosia identifikatzeko duten funtsezko eginkizuna. Osteoporosia aztertzeko eta ikertzeko taldeko presidenteak, SECOT (Seniors Españoles para la Cooperación Técnica) elkarteko Antonio Herrerak, “XX. mendeko epidemia isila” eta “zartbesterik ez dituela gertatzen jakin duenean.
|
|
Tratamenduaren helburua da eredu normaletatik ahalik eta hurbilen dagoen elikadura lortzea, desnutrizioa, deshidratazioa eta arnas arazoak saihestuz. “Disfagiaren estrategia terapeutiko erabilgarrietako bat elikagaien testura aldatzea da, irtenbide dietetiko tradizionalen bidez edo farmazietan saltzen diren prestakinen bidez”, zehaztu
|
du
espezialistak. “Konponbide horiek oso gomendagarriak dira berehalako printzipio guztien eta beharrezko mantenugaien edukiagatik, gaixoari hauskortasunean ez erortzeko aukera emango baitiote”, erantsi du.
|
|
“Konponbide horiek oso gomendagarriak dira berehalako printzipio guztien eta beharrezko mantenugaien edukiagatik, gaixoari hauskortasunean ez erortzeko aukera emango baitiote”, erantsi du. “Disfagiaren estrategia terapeutiko erabilgarrietako bat elikagaien testura aldatzea da, irtenbide dietetiko tradizionalen bidez edo farmazietan saltzen diren prestakinen bidez”, zehaztu
|
du
espezialistak.
|
|
“Jendea ez da ebakuntza gelara joaten zinemara joaten den bezala. Pazienteak zirujauak komulatzen ez duen zerbait eskatzen badu, honek mugak jarri behar ditu”, adierazi
|
du
espezialista honek. Konplexuak ebaztea Gehien eskatzen den eragiketa bularra handitzea bada ere, batzuetan eskaera kontrakoa da.
|
2004
|
|
Konponbide horiek ezin hobeki aplikatu ahal izango lirateke uraren osasungarritasuna zalantzan jartzen den kasuetan. “Nahikoa litzateke ur litro bakoitzeko lixiba tanta bat edo irakitera bost minutuz eramatea, ura esterilizatzeko, eta, hala, fruta edo barazkiak garbitzeko ez ezik, edateko ere erabili ahal izateko”, esan
|
du
espezialistak. Entsaladilla, arriskutsuena Eguraldi onak joan etorriak errazten ditu.
|
|
Izan ere, Txanton Martinez Astorquiza Euskal Herriko zentro aitzindaria da tresna terapeutiko hori erabiltzen, eta bere instalazioak “walking” ak dakarren erditze modu berrira egokitzen dituen Espainiako lehenengoetako bat izan nahi du. “Gerritik behera ez dagoenez blokeatuta, emakumea bakarrik jaiki daiteke komunera joateko, paseatzeko eta, are garrantzitsuagoa dena, aktiboki laguntzeko, lo ez balego bezala”, zehaztu
|
du
espezialistak. Blokeo epiduralean, orratz berezi bat sartzen da gerrialdeko bi ornoen artean.
|
|
Windsurfa, bela, uretako motorrak edo “wake board” delakoa (uretako kirol mota berri bat, non taula arrastaka eramaten baitu txalupa motore batek), besoak eta gorputzaren goiko aldea modu intentsiboan erabiltzea eskatzen duten kirolak, sasoian egotea eskatzen dute, eta, aldez aurretik prestatu gabe, sorbaldan, ukondoan eta eskumuturrean lesioak eragin ditzakete. Windsurfaren aldaera guztien kasuan, “oinak taulan jartzeak orkatilako lesioak eragiten ditu, lotailuak oso egitura sentikorrak baitira”, esan
|
du
espezialistak.
|
|
Jendea, gehiegizko beroarekin eta hezetasunarekin, asaldatuago dago. Eta hegoaldeko haizeak arazo psikiatrikoak larriagotzen ditu”, gehitu
|
du
espezialistak. Oporren amaiera Gogo aldarteak izateko joera duenak, seguru asko, oporren amaiera izango du.
|
|
Kontrolik gabeko hipertentsioa, eta karotidatik edo bihotzetik enbolia bat izatea dira jatorria. “Droga batzuek edo koagula asaldura batzuek ere parte har dezakete, besteak beste, baina ez da oso ohikoa”, zehaztu
|
du
espezialistak. Hipertentsioa, diabetesa edo obesitatea, beraz, zaindu beharreko elementuak dira.
|
2005
|
|
“Haurrak ez du inoiz ahoz behera lo egin behar, ezta albo batean ere. Beste kontu bat da albo batera biratuta egotea esna dagoen bitartean; baina lo, inoiz ez”, nabarmendu
|
du
espezialistak. Tabakoa saihestea Hasieran, haur batzuek ahoz gora lo egitea kostatzen zaie, baina azkenean ohitu egiten dira.
|
|
Pediatra eta neurofisiologoa da Eduard Estivill, eta medikuntza jakintza zuzentzen du Espainian. Jakintza horrek gizakiaren bizi esperientziaren heren bati eragiten dio, baina ez
|
du
espezialistarik. «AEBetan loaren medikuntzaren titulazio akademikoekin lan egiten da, baina oraindik ez dago espezialitate baten aintzatespen profesionalik arlo horretan».
|
2006
|
|
«Egunero gogoz hasiz», dio, «eta beti eremu horretako haizeek norantz jotzen duten begiratuz». 400 transplante baino gehiago La Paz ospitaleak lortutako emaitzak «nekez gaindi daitezke», gehitu
|
du
espezialistak. Haurren 400 transplante hepatiko baino gehiago egin dira ebakuntza geletan, transplante pediatrikoen taldea 1986an hasi zenetik.
|
|
“Adibidez, belatzak haritzez elikatzen dira, eta txoriak beldar darrez elikatzen dira. Espezie horiek sinkronizatuta egon ezean, arazoak egon litezke elikadura kateko elementu horietako batentzat edo gehiagorentzat”, adierazi
|
du
espezialistak.
|
|
«Kirurgiarik gabe, haur horiek minusbaliotasun sakonetara eta bizitza osorako instituzionalizaziora kondenatzen dira; esku hartzea une egokian egiten bada, berriz, ia bizitza normala egiteko probabilitatea %80ra iristen da», azaldu du Jordi Rumiàk, Bartzelonako Ospitale Klinikoko neurozirujauak. «Baina farmakoekiko erresistenteak ez badira eta bizi kalitatea ez bada hondatzen, ez du kirurgiaren arriskua konpentsatzen», gehitu
|
du
espezialistak. Hiru erakunde horietatik adituek beren fisiopatologia eta historia naturala ezagutzen dituzte hein handi batean.
|
2007
|
|
«Heriotza tasa hainbat parametrorekin lotzen da, hala nola adina, oinarrizko gaixotasuna, egungo gaixotasunaren larritasuna eta, infekzioen kasuan, antibiotikoak modu desegokian erabiltzea (sendagaia hartzeko unean edo orduan). Hori da medikuok eragin dezakegun parametro bakarra; antibiotiko bat garaiz eta egoki ematea funtsezkoa da infekzio prozesuetarako», argitu
|
du
espezialistak. Infekzio nosokomialaren tasak murriztu egin daitezke eta, adituaren arabera, murriztu egin behar dira laguntza maila guztietan.
|
|
Ondorioz, gaixotasun gehiago izateko joera handiagoa dute, hala nola minbizia. Bestalde, bitamina gehiegi hartzeak oreka galtzea eragin dezake, gehiegizko metilazioa eragin dezake», azaldu
|
du
espezialistak. Epigenetikaren balioa Metilazio aberranteaz gain, pisuaren beste aldaketa epigenetiko bat ere badago.
|
2008
|
|
Ez jarduera fisikoak berak bakarrik, ez alkohol kontsumoak ezin dute erabat aldatu alkoholarekin eta jarduera fisikorik ezarekin lotutako abstentzio arriskua. «Hala, garrantzitsuak dira bai jarduera fisiko neurritsua edo bizia, bai alkohol kontsumo neurritsua, iskemiaren edo beste arrazoi batzuen ondoriozko heriotza arriskua murriztu nahi bada», zehaztu
|
du
espezialistak.
|
|
Bartzelonako Unibertsitateko Marià Alemany taldearekin osatutako biologo honek egun on batean elikadura alergien mundu konplexuaren inguruan etorkizuneko dietistak prestatzeko enkargua jaso zuen, Condal hiriko Erizaintza, Fisioterapia eta Nutrizio Blanquernako Unibertsitate Eskolan. «Alergiei buruz dudan interesa pertsona alergiko askok jasan behar duten bazterketatik eratortzen da, elikagai jakin batzuk kendu eta behar bezala eta osasunerako arriskurik gabe elikatzeko moduari buruz desorientatuta baitaude», azaldu
|
du
espezialistak, eta haren ikerketa eremuak paziente onkologikoen nutrizioa ere hartzen du.
|
|
Kudeirok aurreratu duenez, oso zaila da jakitea zenbat denboraz izango den eraginkorra gaixo bakoitza. «Ezin dugu jakin, zeren, oro har, paziente batek blokeo asko dituenean, medikazioa aldatu egiten zaio; orduan, zaila da jakitea hobekuntza gure gailua erabiltzeagatik edo farmako berriagatik den», erantsi
|
du
espezialistak.
|
|
Intoxikazioak Aire zabaleko jarduerak ugaritzea suge gehiago hiltzearen ondorio izan liteke Asteburuetan estasia maiz kontsumitzen duten bost paziente gazteri egindako jarraipenaren bidez, ospitale honetako Barne Medikuntzako Zerbitzuak egiaztatu du substantzia hori bi edo hiru urtez jolas bidez kontsumitzeak kalte kognitiboaren oinarriak jar ditzakeela. «Kontsumitzaile horiek arreta eta kontzentrazio gaitasun handia galtzen dute, irentsitako substantziak eragindako endekapen neuronal baten ondorioz», azpimarratu
|
du
espezialistak. Noguék gaineratu du narriadura itzulezina dela, nahiz eta intoxikatuen adin samurra izan.
|
|
Metabolizazio sistema aldatzen denean, desoreka bat sortzen da, eta horrek gorputz zetonikoak (zelula barneko gantza metatzea), alanina (hiperalaninemia) eta azido laktikoa (hiperlaktatemia) gehitzea eragiten du. Are gehiago, «laktatoa metatzeak, mitokondrioetatik kanpo gerta daitekeena, azidosi laktiko larria eragin dezake, eta horrek pertsona bat hiltzea ere ekar dezake», zehaztu
|
du
espezialistak. Hala ere, biologoak zehaztu du ez dela alarmismoan erori behar, haur guztiek ez baitute mitokondriopatiak garatu beharrik.
|
|
“Zenbat eta datu gehiago izan eskura, hainbat eta zehatzagoak agertu diagnostikoak, orduan eta hobeto egingo diegu aurre medikamentuekiko alergiei”, azaldu du Teófilo Loberak, Alergologia eta Immunologia Klinikoaren Espainiako Elkarteko (SEAIC) sendagaiekiko alergia batzordearen koordinatzaileak. “Edozein egoera arriskutsu saihesteko behar diren neurri guztiak hartu diren arren, kasu horietan, okerreko diagnostikoa eginez gero, pazienteak alergia eragin diezaioketela dioen premisa okerrarekin saihestu lituzke botikak”, azaldu
|
du
espezialistak. Loberak teknika diagnostiko berrietan konfiantza du, baina ez du nabaritzen anamnesi klasikoaren beharra.
|
|
Cosen aburuz, gaixo hori eritasuna tratatzeko zentrotzat hartu litzateke, erabakiak hartzeko autonomia sustatzeko. " Hezkuntzak diagnostikoa egiten den unetik hasi behar du; pixkanaka eta banan banan egin behar da, pazientearen egoera klinikoaren eta hark dituen edo behar dituen beharren arabera", erantsi
|
du
espezialistak. Ospitaleetako eta lehen mailako arretako diabetes unitateetako profesionalak dira, funtsean diabetes hezitzaileak eta erizainak, hezkuntza lan horren arduradunak.
|
2009
|
|
Gorputza erlaxatu egiten da, baita musikaren erritmoa bizia denean ere, “bertan oinarritzen delako eta atseden sentsazio onuragarria hartzen duelako”. Parametro klinikoetan, musika entzuteak %26an hobetu zuen aztertutako pazienteen basodilatazioa, “barrearen efektua baino gehiago, DVDaren bidez aztertuta”, argitu
|
du
espezialistak. Beethovenen ondoren, musika baskulagarrienak country estiloko abestien alde egiten du.
|
2010
|
|
zer erretorika dagokio Elizari eta zein, propio, Agirreri? Eliza erakunde bezala aktante kolektiboa da baina bere burua adierazten
|
du
espezialisten bidez, delegazioz. Nola dago egina norberatze prozesuaren afera?
|
|
Era berean, ematen diren farmakoen aurrean organismoak ematen duen erantzunak arrastoak ematen dizkio espezialistari buruko minaren balizko jatorri bati buruz. “Analgesikoak eraginkorrak dira migrainaren aurrean, ez dira oso eraginkorrak tentsioaurrean eta ezer ez tumoreaurrean”, azaldu
|
du
espezialistak. Gaineratu du “tratamendua desberdina izango dela kausaren arabera”, eta, beraz, zefale iraunkorren aurrean, familiei eskatzen zaie minaren hileroko erregistroa egin dezatela, maiztasuna, faktore astungarriak eta minari lotutako alderdiak zehazteko.
|
|
Eta tumore baten garapenarekin zerikusia duten gene batzuk hauteman arren, batek bakarrik inplikatzen ditu gainerakoak. “Erronka nagusia besteak botatzen dituen fitxa aurkitzea da”, zehaztu
|
du
espezialistak. Ikerketa eta aplikazioa Proteomika erabakigarria da minbiziaren tratamendu eraginkorrerako, baina oraindik oso ezezaguna da.
|
|
Ez da inor sartu eta ez da inor atera. Heriotza ordua goizaldeko seiak eta zazpiak artean kokatu
|
du
espezialistak, seietako zaintze txandakoek behatze zulotik begiratzerakoan ez baitzuten deus ikusi (ikusi izan balute ere alferrikakoa litzateke, gauez zaindariek ez baitute ziega irekitzeko giltzarik, eta ziega irekitzeko giltza bakarra duen zerbitzuburua iristerako beranduegi zatekeen... beranduegi ere eufemismoa da), eta zazpietan, goizeko deia egiterakoan hortxe zegoen, dilindan, fruitu heldu...
|
2011
|
|
Besteen onespena behar izaten ikasi dugu. Txikiak ginenean, opariak jasotzen genituen gure portaera onartzen bazuen kanpoko norbaitek", azaldu
|
du
espezialistak. Sarritan gertatzen da irakasleekin.
|
|
Hala ere, ohartarazten du erakargarritasun fisikoa faktore subjektiboa dela, eta bakoitzak erakargarritasunaren esanahiaren eredu bat duela. " Norbaitek gustukoa ez duela uste duenean, horrek ligatzeko beldurra dakar", jarraitzen
|
du
espezialistak," baina pertsona horiek beren lagun guztiengan pentsatu behar dute, kalean ikusten dituzten bikoteetan, eta oso erakargarriak diren eta normalak diren ehunekoak kalkulatu behar dituzte". Gogoeta egin ondoren, erraz ondoriozta daiteke bikotea duten eta, beraz, ligatu duten pertsona gehienak ez direla deigarriak eta ez dutela limurtzeko gaitasun handirik.
|
|
Esan beharra dago, bestalde, udan izaten diren krisiak ez direla horrelakoak izaten. “Kasu askotan, bikotekide baten arazo indibiduala adierazten dute”, azaldu
|
du
espezialistak. Pertsona batek depresioa, antsietate asaldura edo beste edozein arazo psikologiko badu, oso litekeena da elkarbizitzan eragina izatea.
|
|
Orain arteko ondorio zientifikoen arabera, “garrantzitsuena ez erretzea da, tabakoa baita osasun publikoaren etsai nagusia, agente toxiko eta arriskutsu guztiak baino gehiago hiltzen baititu”. Halaber, gehiegizko alkohol kontsumoa murriztu behar da minbizia eta kardiopatiak eragiten dituelako, “baita drogak ere, kokaina dosi bakar batek nerabe bat hil baitezake, edo psikosi itzulezinak eragin ditzaketen sintesi drogak”, adierazi
|
du
espezialistak.
|
2012
|
|
Molestiak arintzeko, medikuak antibiotikoak edo kortikoideak dauzkaten pomadak errezetatuko ditu begietarako. Hala ere, denborak aurrera eginda ere kisteak ez badira desagertzen, horiek drainatu eta behar bezala husteko ebakuntza kirurgikoaren premia baloratuko
|
du
espezialistak.
|
|
Ekografien bidez haurra ikusi eta entzutea dira aitaren eta haren seme izango denaren arteko lehen topaketak. Une horiek gizakiarentzat duten garrantzia azpimarratu
|
du
espezialistak, haurrarekin konektatzeko aukera ematen baitiote. «Kontsulta bakoitzean ekografia bat egiten duten sendagile asko daude; beraz, bederatzigarren astetik aurrera haurra ikusten has gaitezke, oso txikia bada ere».
|
|
Ez da harritzekoa txakurrak lo egiteko denbora gehiago behar izatea, garabiagoa izatea eta beste animalia gazte batzuekin paziente gutxiago izatea, edo bakardadean eta lasai egoteko uneak bilatzea. «Normala da txakurrak izaera aldatzea agure bihurtzean, horrek dakartzan aldaketa eta hondamenen ondorioz», azaldu
|
du
espezialistak. Energia gutxitzea eta loa handitzea normalak dira:
|
|
Hala, «txakurra soropilean edo lurrean bertan egon daitekeen hezetasunetik ondo isolatuta egotea lortzen da», azaldu du Juan Antonio Aguado albaitariak eta Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Albaitaritzako fakultateko irakasleak. Hala ere, txakurrak ez du lorik egin behar hormigoiaren gainean, «koltxoneta bat jarri behar zaio eroso egoteko», esan
|
du
espezialistak. Zakurraren etxolak tamaina egokia izan behar du animalia eroso sentitzeko.
|
|
Guztientzako egokitzapen aldia Psikoterapeutak adierazi du, gehiengoa izan ez arren, bikote askok ez dutela etapa hori gainditzen, eta apurtu egin direla. Etxe aldaketa batean haur bat jaiotzean bizi den egoera konparatzen
|
du
espezialistak. «Lehenengo hiru egunak kaosa dira, dena ordenatu behar duzulako», azaldu du Cazadoreak.
|
|
Gainera, Fragak zehaztu du beharrezkoa dela haurraren izaera behatzea, izan ere, «oso garrantzitsua da zer eragiten dion jakitea, erreferentzia estandar edo orokortuetatik haratago». «Begiratzeko eta sentitzeko bere larruan jartzea, haiek izango bagina bezala, gertatzen ari denari buruzko arrasto onak emango dizkigu», esan
|
du
espezialistak. Hala ere, ‘Guía de la expresdel niño’ k dioenez, minak eragindako haurtxoaren negarra, hots, helduen asaldura handiena eragiten duena, erraz hautematen da, «erreakzio desatseginagoa eta biziagoa eragiten baitu».
|
|
Txakurren jabeen arteko tramankulu horiek gora egin arren, Pendersek ohartarazi du clickerra sakatzea ez dela beti nahikoa izaten nahi den portaera lortzeko. «Pazientzia behar da, animaliak bere soinua estimulu positibo batekin lotu behar du (kasu honetan, comida eta prestakuntza edo aholkularitza profesionala)», adierazi
|
du
espezialista honek. Clickerraren funtzionamendua txakurrarekin El lote clásico para iniciarse en este entrenamiento con el perro incluye el clicker (desde unos cuatro euros) y un bolso donde guardar los premios comestibles que se reparten al lograr del can la respuesta deseada.
|
|
1 Mezu zehatzak eta sinpleak Haurrak helduak baino modu zehatzago eta abstraktuago batez pentsatzen du «Batzuetan ahaztu egiten zaigu gure seme alabek, batez ere txikiak badira, pentsamendu mota jakin bat daukatela, eta helduek hitz alfer eta abstraktuekin hitz egiteko joera dutela», deskribatu du, eta deskribatu du, Amelia Fuentes Valenzuela Psikologia Kliniko Kognitiboaren Europako Elkarteko Gazteen Psikologiako Masterraren koordinatzailea (AEPCCC). «»Ongi portatu» esaten diegu, «ez bota janaria lurrera», gaineratu
|
du
espezialistak. Helduak helburuak argi ez markatzeko joera du.
|
|
Arrisku haurdunaldietan, atsedena eta lasaitasuna hartzea gomendatzen da. Molerok argitu du, nolanahi ere, “emakumeak zaindu egin behar duela, lasai egon, erlaxatuta; eta, batzuetan, gomendagarria da ohean egotea”, zehaztu
|
du
espezialistak. Haurtxoa arriskuan dagoenean, “sexu jarduera debekatzeaz gain, zaintza orokorrerako neurri batzuk behar dira”, azaldu du Molerok.
|
|
Odol testak ez dakar abortu arriskurik (%1 inguru), eta amniozentesia dakar horrek. Horren fidagarritasuna antzekoa da, “ondo egindakoen %99 inguru”, zehaztu
|
du
espezialistak. Haurtxoaren anomalia genetikoak detektatzeko odol testak badu beste abantaila bat:
|
|
Hala egingo du, epe ertain edo luzera, landare jatorriko elikagaietan aberatsa den dieta batek». Frutak, barazkiak, fruitu lehorrak, haziak, lekaleak, espeziak eta zereal integralak (ogia, arroza eta pasta, besteak beste) «urteen poderioz gure organismoan gertatzen den narriadurarekin lotutako gaixotasun kroniko asko prebenitzen lagundu dute, zalantzarik gabe», adierazi
|
du
espezialistak. Propietate magikoak, aparteko onurak eta gure gizartearen gaitzak sendatzen dituzten elikagaien ustea, zalantzarik gabe, oso erakargarria da.
|
2013
|
|
«Afektatu askok hainbeste ‘ez’ jaso dituzte bizitzan zehar, eta beren burua aldez aurretik diskriminatzen dute. Nahiago dute zerbait egiten ez saiatu, uko egingo dietela uste baitute», argitu
|
du
espezialistak.
|
|
Elaine Reeseren arabera, ikerkuntzako zuzendarietako batek, «ikusezin ikusezin diren haurrek praktikak atera ahal izan dituzte istorioak kontatuz»; izan ere, lehenik irudimen lagunentzat kontakizunak sortzen dituzte, eta gero, interesa duten helduei kontatzen dizkiete. Eta «haurrak istorioak kontatzeko trebetasunak irakurtzeko gaitasunari laguntzen diolako, errendimendu akademikoa ere hobetu dezake», gaineratu
|
du
espezialistak.
|
|
«Batzuek irudi bat marrazten dute, eta berehala ezabatu, itsusia dela diotelako. Autoestimu baxuaren adierazlea izan daiteke», zehaztu
|
du
espezialistak. Gainera, gorputz atalak itzaltzeak arazo bat dagoela susmarazi dezake.
|
|
Haur txiki bakoitza desberdina da, bere nortasuna osatzen du eta «bere erara maitemintzen ditu», azaldu du Anainés Cazador psikologoak. Batzuek maitemintzen dute «esan edo hurbildu egiten dute jolas egiteko eta esperientziak partekatzeko; beste batzuek, aldiz, ez dute adierazten eta lotsagabeago bizi dira», gaineratu
|
du
espezialistak. Haur batzuek diotenez, eskolako ikaskideren bat gustatzen zaie, eta, gainera, hainbat bikote edo bikote izaten dituzte.
|
2014
|
|
«Ez dago datu eztabaidagarririk gurasoen eta haurren artean jelosiak maiz nola gertatzen diren jakiteko, baina izan ditu», erantzun du Gonzalezek. Aitaren beldurra jaioberria iristean «Aita lehen hilabeteetan amaren eta haurraren artean sortzen dena bezain harreman estutik baztertuta senti daiteke», gehitzen
|
du
espezialista honek. Gainera, jelosiak noranzko bietan jo dezake, hau da, modu irrazionalean ama eta haurtxoa izan nahiko luke.
|
|
«Arauek gurasoen eta seme alaben arteko bizikidetzari laguntzen diote: jateko, lotarako, eskolara joateko», gehitzen
|
du
espezialista honek. Bestalde, gida’ Nork maite zaitu?
|
|
Màrius Navazo Ikerketa eta Alternativas 21eko geografo geografoak (Gea21) azaldu du, askotan, hiri diseinua komunitateak nahi duena ez dela, garestia izan ohi dela eta proiektuak begirada izateko artelan moduko bat direla, ingurura ezer ekarri gabe. «Diseinuak herritarren inplikazioaren emaitza izan behar du, kontuan hartuta leku handiak egiten dituena ez dela bere estetika, baizik eta batez ere jendeak haietan egiten duena, nola sentitzen eta erabiltzen den, eta nola bereganatzen diren haietaz», azpimarratzen
|
du
espezialista honek. Nola lortu plazera «Placemaking» ko adituek hainbat aholku ematen dituzte herritarrek espazio publikoak diseinatzeko modu horren onura izan dezaten:
|
|
«Pertsona ongi irekitzen bada, ez badu erretzen eta muturreko tenperaturekiko esposizioa saihesten badu, ez du ondoriorik izango. Adituak ez du gomendatzen hotz ganberetan lan egitea, ez aire zabalean, ez muturreko latitudeetara doazenik edo neguan mendi tontor altuetara doazenik» adierazi
|
du
espezialistak, eta gaineratu du ez direla gomendagarriegiak izotz edo izotz gaineko beste kirol bat egitea.
|
|
beta pankreako zelulek intsulina ekoizpenik ez izatea eta organo ezberdinetan intsulinaren efektuarekiko erresistentzia. Gaur egun biztanleria zahartzen ari da eta, gainera, gizentasun epidemia bat dago, adineko pertsonengan gertatzen diren kasu ugariak azaltzen dituena», adierazi
|
du
espezialistak. Orduan, zer neurri hartu lirateke hura prebenitzeko?
|
|
Informazioa falta zaie pazienteei, baita profesionalei ere, odoleko azido urikoa murriztu eta zenbait bizi ohitura aldatzeko berariazko tratamendu baten beharraz. Batez ere, ez da konturatzen neurri horiek luzaroan mantendu behar direnik gaixotasuna sendatzeko», azaldu
|
du
espezialistak.
|
|
Baina katuak ez dira erretzaile pasiboak, gizakiak bezala; txakurrek ere sufritzen dute tabako keak erretzen duen tabako kea. «Harburuetan eta etxeko txorietan biriketako minbizia areagotzearekin lotuta dago zigarroen kea», erantsi
|
du
espezialista honek. «Erretzaile pasiboak diren txakurrak, beren jabeak pizten dituzten zigarien eraginpean daudelako, arnasketa minbizia garatzeko arrisku handiagoa dute», ondorioztatu du Coloradoko Unibertsitateak (AEB) egindako maskoten beste azterketa batek.
|
|
Psikoonkologiako espezialista honen ustez, horrek ez du esan nahi heriotzarekin obsesionatu denik, baizik eta, lehen eraginaren ondoren, makina bat jarri da martxan, eta horren helburu nagusia diagnostikoa egin aurretik zegoen bizitza ahalik eta azkarren berreskuratzea da. Espezialistek ziurtatzen dute «zer egin dudan, zer gertatu den, zer aldagai disfuntzional dituen maila emozional, kognitibo, familiar, sozial, lan, energetiko eta espiritualean puntu horretara eraman nauteenak», esan
|
du
espezialistak. Aldiz, erlojuaren kontrako lasterketa hasten da minbizia lehenbailehen gainditzeko, gaixotasunaren kausa guztiak planteatu gabe, nahiz eta horrek gure organismoan oso modu oldarkorrean esku hartu, lesioak eta/ edo ondorio garrantzitsuak eraginez.
|
|
gosari osasungarria hartzea murriztu egiten da gaixotasunaren mundu mailako zama, eta saihestu egiten ditu gaixotasunaren mundu mailako federazioak (osasuna eta produktibitatea galtzea). Dieta osasungarria egiteak diabetesa garatzeko arriskua gutxitzen
|
du
Espezialistak ados daude 2 motako diabetesaren arrisku faktore aldagarriak galaraziz gero mundu osoko osasun gastu osoaren %11 aurrez daitekeela. Izan ere, kasuen %70era arte saihestu edo atzeratu egingo litzateke garapena, bizimodua aldatu eta ohitura osasungarriagoak hartzeko.
|
|
«Gainera, afarien antolatzaileek ebaluatuta sentitzen da; menu berezi bat prestatu nahi du, amak, ahizpak, amaginarrebak edo koinatak ezagutzen ez duena. Kizkurra rizizatu eta izar anfitrioi bihurtu nahi du, eta, horretarako, menuaren zati bat erosi ahal izango luke, sukaldari ona ez bada, eta gainerakoak hunkitu gabe gozatzen saiatu», zehaztu
|
du
espezialistak. Cano doktorearentzat, ospakizunak antolatzearen zama banatzen ikasi luke, eta gizarte osoan, gizarte rolak birplanteatu lirateke, gaztetasuna gutxiegi erabiltzen baita.
|
2015
|
|
«Gero, haurrak bere gizarte mundua aitarengana eta zaintzen duten gainerako pertsonengana zabaltzen du, baina hasieran diada bat da: ama haurtxoa», erantsi
|
du
espezialista honek. Ondoren, haur jaioberriek «maite zaitut» esaten duten keinuen dekalogoa zerrendatzen da.
|
|
«Batzuetan, kolore aldaketa horiek disimulatzeko makillajea erabiltzeak hobetu egin dezake eragiten duten eragin psikologikoa. Horretarako, dermatologikoki frogatutako eta diseinatutako makillajeak erabili behar dira, eta dermatologoa da produkturik egokiena aholkatu behar duena eta aplikatzeko moduaren gainean gidatu behar duena», gaineratu
|
du
espezialistak. Ez da gomendatzen azazkal laka erabiltzea, ezta azetona ere, haurretan.
|
|
ep So.de Larruazalean makillaje produktuek eragin ditzaketen larruazaleko arazo nagusiak ukipen bidezko dermatitisa izaten dira (alergikoak, adibidez), makillajea eta uña lakak dituzten produktuetako bati alergia edo alergia eragiten diotenak, narritadura substantzia baten izaera narritagarriagatik, edo urtikaria ukitzeagatik. «Ukipen dermatitisa ekzema edo larru gorriz, besikula txikiak eratuz, hantura eta azkura bidez agertzen da», adierazi
|
du
espezialistak. Banakako narritagarritasun mailaren araberakoa izango da intentsitatea; hala ere, larruazal narritatua edo oso lehorra askoz ere sentikorragoa izango da.
|
|
Pertsona bera konturatzen da duela. Kasu honetan, faktore psikologikoa fisikoa baino askoz garrantzitsuagoa da, nahiz eta abiapuntua izan», adierazi
|
du
espezialistak adibide gisa. Zenbait botikak, hala nola hipertentsioaren kontrakoek eta gaixotasunek (diabetesak, esaterako) sexu desiraren intentsitatean eragin dezakete.
|
|
«Horregatik, kirolarietan, 25 urte baino ez dituzten juaneteak ikustea erraza da. Izan ere, ez bagenu juaneterik izango», zehaztu
|
du
espezialista honek. Deformazio horren garapena baldintzatzen duen beste faktore bat lan jarduera da, zutik edo mugimendu etengabean egiten denean, pertsona horrek bere bizitza produktiboan denbora luzez hartzen duen posizioa zehazten baitu.
|
|
Egokiena klinika podologiko batera joatea da, oinkadaren azterketa biomekanikoa egiteko eta, prebentzio neurriak aplikatu ahal izateko, juaneteak garatzeko joerarik ba ote dagoen jakiteko. Horretarako, oinaren euskarria hobetu behar da, plantilla pertsonalizatuekin, deskarga banatzeko, muskuluak indartzeko lan handia egiteko, ingurua indartzeko eta modu egokian ibiltzeko», azaldu
|
du
espezialistak. Gaur egungo plantillak aspaldian erabiltzen zirenetatik oso urrun daude:
|
2016
|
|
Zer egin une horretan? Espezialistak bere iritzia zalantzan jartzeko aukera planteatzen
|
du
espezialistak. «Fantasia hori mantendu behar badute, ondo egongo da, eta ez badute sinesten, ondo egongo da, barrutik sortzen zaiena baita».
|
|
Halaber, agerian geratu da substantzia grisa gutxitzen zaiela, hau da, nerbio sistema zentralaren zatia, neurona gorputzez eta mielinarik gabeko denditez osatua, eta horien funtzioa informazioa prozesatzearekin lotuta dago. Horregatik, zure tratamendua funtsezkoa da», adierazi
|
du
espezialista honek. EGEaren datuen arabera, Espainian bost pertsonatik batek jasaten du forma kronikoa, batez ere emakumeak eta 60 urtetik gorako pertsonak.
|
|
Bideragarria ez bada, tratamendu bat ezarri behar da, gutxi gorabehera, intentsitatearen arabera. «Baina pertsona guztiek ez dute tratamendu espezializatu bera behar; konplexuena da minaren unitateetara bideratu behar dena», argitu
|
du
espezialistak. Espainian, zentsatutako minaren 188 unitate baino ez daude, eta horietatik 19 oso konplexuak dira.
|
|
Hemen ere oliba olio birjina estra sartzen da. «Garrantzi handia ematen diogu lehen presio birjina estra estra izateari, gordinik jateko, bederen; izan ere, fruta zukua da, azken batean; olibaren zukua da», adierazi
|
du
espezialistak. Halaber, azaldu du maila horretako elikagaiak eta aurrekoarenak otordu nagusi bakoitzean sartu beharreko talde batekoak direla.
|
|
Hori dela eta, SENCek proposatzen du ogia irin findu gabe egitea, ale osokoa, eta hori pastei eta bigarren mailako beste produktu batzuei ere ematea. «Ehun motatako arroz integralak daude, eta, nutrizioaren ikuspegitik, ez dute zerikusirik ohiko arroz zuriarekin», gehitzen
|
du
espezialistak, piramidearen maila horretan beste berrikuntza batzuk partekatu aurretik. Ilarrak eta babak bezalako lekale samurrak gehitzen zaizkie, karbohidrato ugari dauzkatenak, eta talde honetako beste elikagaiekin antzekotasun nutrizionala dutenak.
|
|
3 Deitu bakoitzari bere izenez Haur bakoitzaren indibiduazioa ez da bere ingururako bakarrik zaila, Sandra Toribiok baizik, baita haurtxoentzat ere. Bi urte zituela, haurra bere erakunde propiotzat hartzen da, munduko beste lekuetatik bereizten den norbait, baina «pertsona bat edukitzea oso zaila iruditzen zaion norbait izatea», adierazi
|
du
espezialistak. Horregatik da garrantzitsua, ahal den guztietan, beren izen bereziagatik haiengana jotzea, eta ez «nire umeak», «bikiak» edo «zuek» bezalako talde adierazpen batengatik.
|
|
Fisioterapiak mugimendua eta funtzioa leheneratzen laguntzen du, norbait lesio, gaixotasun edo desgaitasun batek ukitzen duenean, baina baita etorkizunean lesio edo gaixotasun arriskua murriztera ere. «Gehienetan, ikerketek erakusten dute fisioterapia goiztiarreko tratamenduak onura ugari ekartzen dizkiela pazienteei», zehaztu
|
du
espezialista honek. «Kasu batzuetan, oso argi dago berehala medikuarengana joan behar dela lesio larri bati aurre egiteko.
|
|
Baina, eta akiles edo zaintiratu bat bada, bi astetan konpon daitekeena? «espezialistak airean uzten
|
du
espezialista. Fisioterapiak hainbat prebentzio eta tratamendu metodo ekar ditzake, pertsona batek dituen arazo espezifikoen arabera.
|
|
Baina, produktu naturala izan arren, xaboia da, eta, beraz, zenbait neurri hartu behar dira, hala nola begiak edo zauriak ukitzea saihestea. Gainera, batzuek forma bitxiak izan ditzakete, baita frutak edo gozokiak ere, eta oso erakargarriak dira haurrentzat eta animalientzat; beraz, urruti mantendu behar dira», ohartarazi
|
du
espezialistak. Dena den, kontuan hartu beharreko gauzarik garrantzitsuena da hori egitean.
|
2017
|
|
Gure ospitalean gertatzen den bezala, Trantsizio Unitateak gatzen hasten dira, estrategia berritzaile gisa, nerabe hauek helduarorako hezi eta beren gaixotasunaren kontrolean aktiboki parte hartzeko. Gainera, horrek lagundu egiten du trantsizioa atseginagoa izan dadin haurren etapetara hurbildu diren profesionalen artean; izan ere, hemendik aurrera, pertsona jakin batzuk ezagutu ahal izango dituzte, elkar ezagutzeko, balizko agerraldiaren susmoaren aurrean joan, eta abar», azaldu
|
du
espezialistak.
|
2018
|
|
Hau da, gaixotasunaren garapenean hantura gertatzen da garunean. Izan ere, han dauden zelula mota oso zehatz batzuk, glia edo mikrogliako zelulak, gainaktibatzen dira», adierazi
|
du
espezialistak. Zelula horien funtzio nagusia neuronak kanpoko erasoetatik babestea da.
|
2019
|
|
3 ordu eta 1,5 ordu. Beraz, aparatu horiek erabiltzen baditugu, «burmuinak uste du oraindik egunez dela eta ez duela hormona hori jariatzen, argiak bere produkzioa geldiarazten baitu; beraz, loaren hasiera atzeratu egiten dugu eta ordu gutxiago lo egiten dugu», esan
|
du
espezialistak. Adituek insomnio teknologikoa esaten diote horri.
|
|
«Diferentziaren adibiderik nabarmenena: alergia eta intolerantzia esnea», azaldu
|
du
espezialistak. Pertsona batzuk daude esneari alergia diote, bere sistema delako immunitarioak IgE antigorputzak sortu ditu (alergien arduradunak) esnekien proteinak.
|
|
Kasu honetan, erreakzioa ez da mekanismo immunologiko batetik etortzen; normalean, digestioan edo elikagaien metabolismoan gertatzen diren aldaketen ondorioz gertatzen da, oro har, urritasun entzimatiko edo pertsona batzuek osagai batzuen aurrean duten sentikortasun bereziagatik. «Alergiaren eta intolerantziaren arteko desberdintasunaren adibiderik nabarmenena esnearekin aurkitzen dugu», azaldu
|
du
espezialistak. Batzuek esnearen alergia dute, immunitate sistemak IgE antigorputzak (alergien arduradunak) sortu dituelako esnekien proteina jakin batzuen aurrean.
|
|
Eta, emakumeak izateari dagokionez, errealitatea da emakumeak gehiago joaten direla medikuetara gizonak baino, eta, beraz, gehiago diagnostikatzen direla. Edo, bestetik, estrogenoak norberaren gaixotasunaren garapenarekin zerikusia izatea», adierazi
|
du
espezialistak: «Ziur nago badela zerbait, baina tristea da oraingoz ez dakigula hori frogatzen».
|
|
Baina, Rodríguez Paretek ondo dakien bezala, askotan nerbioek eragotzi egiten dute beharrezko elikagai kopurua duten elikagai solidoak kontsumitzea. Horretarako, irabiagailu batekin jogurta, platanoa, kanela pixka bat, ezti koilarakada erdia eta 50 edo 60 gramo oloa nahastea proposatzen
|
du
espezialistak.
|
|
oswaldoruiz Elkarrekin lotuta egon arren, ez dira gauza bera. “Gingibitisean, bakterioak hortzoiaren azpian metatzeak, bakterio plaka gisa antolatuta, ondoko ehunak handitzea dakar”, argitu
|
du
espezialistak; hau da, bakterio plaka dagoenean, gingibitisaren bat egongo da. Periodontitisen hasierako kausa bakterioak ere badira.
|
2020
|
|
VenV Hala ere, pneumatikoaren bilakaera geldiezina da. 2015etik aurrera, aurrerapena oso garrantzitsua izan da, eta «gaur egungo autoen aisia informazioaren teknologia aprobetxatuz, baliteke 2020an pneumatiko adimendunaren zenbait eredu eskaintzen hastea», aurreratu
|
du
espezialistak. Gaur egungo merkatuan, gainera, gurpilentzako osagarriak daude, «adimen maila handira iristen ez direnak, baina oso antzekoak», dio Camposek.
|
|
Hala, bada paziente arin batzuk positibo eta azkar negatibizatzen dutenak, beste batzuk negatiboki ematen duten koadro larriak dituztenak, eta badira sendatze klinikotik aurrera positibo ematen dutenak ere. “Kasu horiek ez dakigu berriro kutsatu delako ote den, birusen bat geratzen ote zitzaion igortzeko, edo gaixoa benetan eramailea ote den berriro; orain bertan planteatzen ari diren hipotesiak dira”, adierazi
|
du
espezialistak. Nork egin behar du koronabirusaren testa?
|
|
Neuroerrehabilitazioa ere funtsezkoa da gaixoaren bizi kalitatea eta berreskuratze neurologiko eta funtzionala hobetzeko. Errehabilitazio hori modu integralean garatu behar
|
du
espezialista talde batek, behar dituen arloetan (fisioterapia, psikologia, logopedia, terapia okupazionala…) lortu beharreko helburuak zehazteko. Esklerosi anizkoitza haurretan Kasuen %10 18 urtetik beherakoetan diagnostikatzen da, eta, oro har, esklerosi anizkoitz bidaltzailea (EMRR) da; beraz, agerraldiak izan ditzake, hau da, sintoma neurologikoak, 24 ordu baino gehiago irauten dutenak eta pixkanaka hobetzen direnak.
|
|
Aho lehorraren sentsazioa. “Baliteke denbora luzez jantzita egon eta horretara ohituta ez gaudenean gertatzea, baina sentipen hori subjektiboa da, listu murrizketarik ez dagoelako”, azaldu
|
du
espezialistak. Izan ere, aho lehorraren sindromean (xerostomia), listu ekoizpena murriztu egiten da.
|
|
Batez ere familiakoren bat edo ezagunen bat galdu dutenen artean, eta osasun, larrialdi, erreskate eta poliziaren artean modu larrian aurkezten direnen artean, aditua nabarmentzen da. “Pertsona horiei bigarren konfinamendu batek izugarri eragingo die, ez beren sintomak larriagotzeari dagokionez, baizik eta ez die uzten nahastetik “askatzen”, eta horrek kroniko bihurtzea eragingo luke, beren bizitza pertsonal eta sozialean eragiten dituen kalte garrantzitsuekin”, ohartarazi
|
du
espezialistak. Top Docs eko adituek ikusi dute jokabide obsesiboek, fobiek edo aldi baterako nahaste psikologikoek eragin handiagoa edo txikiagoa izan dutela biztanlerian, aldez aurreko sintomatologiarekin edo gabe.
|
|
Beatriz Robles dietista nutrizionistak eta Elikagaien Segurtasunaren Ikuskaritzan adituak esan duenez, “salmenta izendapenari erreparatu genioke, hau da, indioilar urdaiazpikoa, berez, indioilar urdaiazpikoa dela dioen deskribapen juridikoa”. Ontziratutako elikagaien osagaien zerrenda ere begiratzea gomendatzen
|
du
espezialistak. Zerrenda hori produktu bakoitzean agertzen da, handienetik txikienera.
|
|
Baina orain batzuk ditugu, eta urte batzuk barru beste batzuk iritsiko direla aurreikusten da. Gainera, ikusi da dagoeneko dauzkagun batzuei molekula bat lot dakiekeela, bakterioak ez eragiteko eta infekzioaren tratamenduan lanean jarraitu ahal izateko”, ondorioztatu
|
du
espezialistak. Nola egiten da sendagai bat?
|
|
Emakumeengan eragina du hilekoaren zikloaren uneak. “Hori dela eta, DAO gabezia dutenek sintomak hobetu egiten dituzte haurdunaldiko 12 asteetatik erditzearen ondorengo egun edo aste batzuetara arte”, adierazi
|
du
espezialistak. Nola konpondu DAO entzimaren urritasunak eragindako migraina arazoak eta bestelako sintomak Migrainak dituzten pertsonen %80k baino gehiagok DAO entzimaren urritasuna dute.
|
|
Odoleko bitaminaren urritasunagatik bada, egunean 1 – 3 tanta izaten dira; haur txikiei eta erditu berri diren emakumeei ere modu profilaktikoan ematen zaie posologia berarekin. Gibel gutxiegitasuna duten gaixoetan, egunean 5 tanta; kortikoideekin edo antikolabanteekin medikatzen diren gaixoetan, 2 tanta… Tratamendu gehien behar duten gaixoek giltzurrun gutxiegitasuna dute, eta egunean 50 tanta izatera irits daitezke”, zehaztu
|
du
espezialistak. Haurrei hidroferola tantatan ematen zaie beti, urarekin, zukuarekin edo esnearekin batera, tolerantzia hobea lortzeko.
|
|
Digestio aparatuan erabiltzen diren substantzia batzuek, hala nola kurkuma edo kamamila, organo hori babesten lagun dezakete. Hala ere, “landarez egindako gehigarriek ezin dute inoiz tratamendu mediko profesionalik ordeztu, substantzia natural horiek ondorio desberdinak eragin baititzakete pertsona bakoitzarengan”, gogoratu
|
du
espezialistak. Beraz, horietara jo aurretik, prebentzio edo mantentze neurri gisa, garrantzitsua da profesional bati galdetzea.
|
2021
|
|
Une horretan, “sistema immuneak kontrolatzen du fagozitoen bidez haien aurka borroka egitea; fagozito horiek birusak irentsi eta digeritzen dituzten zelula immunitario espezializatuak dira. Aire hotzak jarduera hori gutxitzea eragin dezake, eta organismoa birusekiko zaurgarriago bihurtu”, argitu
|
du
espezialistak. Zer dago, benetan (eta gezurretan), immunitate sistema indartzeko?
|
|
“Optiko optometrista batek zure begiak ikusten dituen bakoitzean, osasun azterketa bat egiten ari da zure ikusmen sistemaren gabeziak eta beharrak detektatzeko, beste establezimendu batzuek eskaini ezin dizuten zerbait”, adierazi du. Horregatik, lente egokiak erostea gomendatzen
|
du
espezialistak, eta saltzeko legez baimendutako osasun zentroetan erostea. Badago horretarako beste biderik?
|
|
Prevention of Salmonella Enteritidis in Shell Eggs During Production, Storage, and Transportation, The Egg Rule at a Glance lanean laburtua. Ez dakit arrautzak desinfektatzailearekin marruskatzen diren, eta ez dut horri buruzko informaziorik aurkitu, baina zaila egiten zait sinestea, arrautza barrutik kutsa baitaiteke”, esan
|
du
espezialistak. “Eko” edo “bio” arrautzak ohikoak baino hobeak dira?
|