|
2001
|
|
|
Hala ere," nutrizio egokia" kontzeptu klasikoaren ordez" nutrizio optimoa" kontzeptua erabiltzen da, aurreko definizioaz gain, osasuna sustatzeko, ongizatea hobetzeko eta gaixotasunak garatzeko arriskua murrizteko elikagaien ahalmena ere barne hartzen duena. Esparru horretan elikagai funtzionalak agertzen dira, eta horietako bat omega 3
|
duen
esnea da.
|
|
|
Elikagai funtzionalen kontsumoak osasunean izan dezakeen eragin ongilearen interesa, kontsumitzen diren elikagaien eta populazioaren osasun egoeraren artean harreman estua dagoela, berariazko gaixotasunen prebentzioa eta tratamendua baieztatzen duten azterketa zientifikoetatik abiatzen da. Elikagai funtzionalak Omega 3
|
duen
esnea elikagai funtzionalaren adibide bat da, eta honela defini daiteke: osagai bat edo batzuk gehitu edo kendu zaizkion produktu eraldatua, edo haren egitura kimikoa edo mantenugaien bioerabilgarritasuna aldatu duena, edo faktore horien konbinazioa.
|
|
|
Kasu berezi honetan, elikagaien industriak produktu berri bat sortu du, behi esnearen gantz naturala (gantz asea) omega serieko gantz poliasegabeekin ordezkatuz, osasunari onura nabarmenak dakarzkiona. Omega gantz azidoak
|
dituen
esnea maiz kontsumitzeak lagundu egiten du azido horiek organismoari ematen, eta, beraz, elikagai horien iturri dietetiko interesgarria izan daiteke arrainari alergia diotenentzat; izan ere, elikagai horren gantza gantz azido horietan aberatsa da, baita bihotz hodiei aurrea hartzeko dietetan ere. Zientzialariak omega gantz azidoen propietateak ikertzen hasi ziren, Groenlandia uharteko eskimalek gaixotasun kardiobaskularren ondoriozko hilkortasun tasa oso txikia zutela jakin ondoren.
|
|
2002
|
|
|
Kaltzio, bitaminak, omega gantz azido eta antzekoak erantsiak
|
dituzten
esneak dira azken belaunaldikoak eta guztirako esne kontsumoaren %5era iritsi dira dagoeneko.
|
|
|
Federazio honek kontrol zorrotzak ezartzea proposatzen du esne instalazio bakoitzean sartzen diren zisterna guztietan, bai eta esnea eta ateratzen diren produktuak ere, kalitate txikiko esnea edo lehengaia antibiotikoekin egiteko azpiproduktuak nork erabiltzen dituen jakiteko. Sektorearen datuen arabera, kate osorako gutxieneko mozkinak
|
dituen
esne oso litro baten gutxieneko kostua 0,58 euro litzateke. Hala ere, azken hilabeteotan salmenta 0,48 euro/ litroa izan da berriro, kasu askotan Frantzia edo Portugaletik datorren lehengaiarekin.
|
|
|
gantz azido monoasegabeak. Sukaldean Esne arruntaren ordez esne lurrundua kontsumitzeko, beharrezkoa da esne hori lortzeko prozesuan kanporatzen den ur kantitate bera gehitzea (ekoizleak etiketan erregistratu behar
|
ditu
esne lurrundua berregiteko eman beharreko urratsak). Berreraiki ondoren, hasierako esnearen antzeko produktua lortzen da.
|
|
|
Krema edo esnea oinarri duten izozkiek esne koipea besterik ez dute izaten normalean, eta, beste koipe batzuk erabiliz gero, fabrikatzaileak argi eta garbi adierazi behar du hori etiketan: “ez
|
du
esne koiperik” edo “landare koipea du”. Kolesterol edukia oso handia ez den arren, koipe horiek saturatuak dira nagusiki, eta, beraz, neurrian hartzekoak dira; izan ere, gehiegi hartuz gero, odoleko kolesterol maila handitu egiten da, eta, beraz, gaixotasun baskularrak izateko arrisku handiagoa dago.
|
|
2003
|
|
|
Asmaren eragina gero eta handiagoa da mundu industrializatuan, eta uste da bizimodu modernoa joera horren erantzule izan daitekeela. Elikadurari dagokionez, fisiopatologoek uste
|
dute
esne gantzen ordez gantz poliinsaturatuak dituzten produktuak erabiltzeko moda asmaren faktore iragarle izan daitekeela, eta fruta flavonoideak, hala nola udareak eta sagarrak, babesteko erabil daitezkeela. Intuizio hori zientifikoki bermatzen duten daturik ez izan arren, Herbehereetako ikerketa batek berriki frogatu du esne osoa edaten eta gurina hartzen zuten haurrek, margarinen ordez, hobeto babestuta zeudela asmaren aurka horrelako elikagaiak saihesten zituztenek baino.
|
|
|
Esterol eta estanol esterrak dituzten margarinak, kolesterol maila “txarra” (LDL) murrizten dutenak eta bihotzeko gaitzak izateko arriskua murrizten dutenak; bifidusdun jogurtak, hesteen funtzionamendua hobetzen dutenak; azido folikoa
|
duten
esneak, hodi neuralean malformazioak prebenitzen dituztenak; edo burdina duten zereal gotortuak, odoleko kolesterol maila jaitsi dezaketenak, Espainiako eguneroko elikagai funtzionalak dira. Nutrizio adituek honela definitzen dituzte produktu horiek:
|
|
2004
|
|
|
Ideia ona da askarirako etxean egindako irabiakiak prestatzea zenbait fruta erants dakizkieke, eta, nahi izanez gero, jogurta ere bai. Horrela, askariak kopuru handia
|
du
esnea eta fruta; beraz, gozoa izateaz gain, osasuntsua eta orekatua da. Irtenbide horiek emaitzarik ematen ez badute, erabilgarria izan daiteke hau gehitzea:
|
|
2005
|
|
|
Hori kontuan izan behar
|
dute
esnearekiko jasanezintasuna dutenek.
|
|
|
Frutak, ostera, ez
|
du
esne hartzea ordezkatzen, haurtxo txiki horri behar adina kaltzio eta proteina hartzen duela bermatu behar baitzaio.
|
|
|
Ugaztun helduek ez
|
dute
esnerik kontsumitzen, salbu eta gizakiok katilu batean zerbitzatzen badiogu. Argudio hori, batzuetan, esnekiek giza osasunean duten zereginari buruzko zalantzak argitzeko erabili izan da, edoskitzaroa amaitu ondoren.
|
|
2006
|
|
|
Sorbitola/ Kaltzio erantsia
|
duten
esneak/ Sei klabe egunean sei fruta ale jateko/ 35 gramo azukre/ Tomatea/ Txokolatedun opilak vs.
|
|
|
...hartzea gomendatzen den nutriente horren %15 gutxienez eduki behar du.Kaltzioaz ari garela, heldu batentzat gomendatzen den eguneko kopurua 800 miligramo da; hazten ari den gaztearen, haurdun dagoen emakumearen edota umea edoskitzen ari denaren kasuan, aldiz, egunean hartu beharrekoa 1.200 miligramoraino doa.Gomendaturiko dosi horien %15, beraz, 120 eta 180 miligramo tartean dabil.Kaltzio erantsia
|
duten
esne horiek, 100 mililitroko, 160 miligramo kaltzio daukate baina aberastuta" ez dagoen beste zeinahi esne mota (osoa, erdigaingabetua edo gaingabetua), 100 miligramoko beti, zifra horietan dabilenez (120 miligramo kaltzio, hain zuzen) helduari gomendatzen zaion eguneroko hartzea doi doi betetzen du.
|
|
|
Horrek esan nahi
|
du
esnea dela osagai ugariena eta ondotik marrubia datorrela.
|
|
2007
|
|
|
Elikagai alergenikoenak omen diren elikagaien artean
|
ditugu
esnea, arrautzak, arraina, itsaskia, fruitu lehorrak, lekaleak (kakahuete eta soja) eta hainbat fruta (melokotoia, mertxika, arana, gerezia, marrubia eta kiwia).
|
|
|
Haurdun dagoen emakumeak laktosarekiko intolerantzia badu, bere organismoak behar duen kaltzio guztia lortzeko modua ezagutu du, baina lehenik behi esnearen kontsumoa ekiditea da. Kaltzioa, esnerik gabe Intolerantzia hori duten emakume haurdunen kaltzio beharrak asetzeko, laktosarik ez
|
duten
esnearen deribatuak kontsumi daitezke. Jogurta eta gaztak mota horretako adibideak dira, eta laktosarik gabeko edo laktosa gutxiko produktuak ere badaude, baita mineral horretan aberatsak diren esnekiez bestelako elikagaiak ere.
|
|
|
Bitxia bada ere, sareko zenbait iritzi forotan ikus daitekeenez, merkataritza etxe batzuetako web orri ofizialetan agertzen den konposizio taularen arabera, kontsumitzaile batzuek positibotzat jotzen dute postreak karbohidratoak izatea, baina ez azukreak. Azken finean, asko lortutako zapore eta testura
|
duten
esnezko postre hauek benetako plazera dira, eta energia gutxiago ematen diete dasta gozoenei. Horregatik, noizbehinkako elikagaitzat har daitezke argaltzeko dietak eta gorputzaren pisuari eustea.
|
|
2008
|
|
|
Haur eta nerabeak zuzen haz daitezen, hezur eta hortzak sortu eta osa daitezen funtsezko nutrienteak
|
ditu
esneak.
|
|
|
Galletek, gozoek eta gosaritako laboreek ere emulsionatzaileak eduki ohi
|
dituzte
esnearen ordez, kaseinatoak, hain zuzen.
|
|
2009
|
|
|
Esne izozkia: gehienez,% 2,5 eduki dezake esne koipekia, eta gutxienez% 6 eduki behar
|
du
esne estraktu lehorra.
|
|
|
Esne gaingabetuzko izozkia: gehienez,% 0,30 eduki dezake esne koipekia, eta gutxienez% 6 eduki behar
|
du
esne estraktu lehorra.
|
|
|
Flan arrau tzadunetan, La Lechera eta Pascual etxekoek
|
dute
esne gehien, eta banillazkoetan, Danet eta Dhul etxekoek.
|
|
|
Gantz gutxien
|
duen
esne postrea, berriz, banillazko flana da(% 1,4).
|
|
|
Flan honek% 60
|
du
esnea, Dhull eta Danet etxeetako arrautzadunek baino gehiago(% 50 inguruan dabiltza).
|
|
|
Flan honek% 60
|
du
esnea, Dhull eta Danet etxeetako arrautzadunek baino gehiago(% 50 inguruan dabiltza).
|
|
|
Erditu diren eta haurtxoak bularra emanez elikatzea erabaki duten emakumeentzat diseinatuta daude menuak, esnearen ekoizpena, emakumearen elikadura eta organismoa indartzeko. Jakina da amaren elikadurak eragina
|
duela
esnearen elikadura osaeran, eta horregatik da garrantzitsua dieta zaintzen jarraitzea.
|
|
|
Medikuak zehaztu zuenez, 18:00etatik aurrera, aminoazido bat, triptofanoa, gehiago jariatzen da, eta horrek serotoninaren sintesia errazten du, eta erlaxazio sentsazioa eragiten du gauez, loaren mesedetan. Era berean, ikerketak adierazten du zenbait osagai
|
dituzten
esne artifizialek, hartualdiaren orduaren arabera, amarena imitatuz, asko laguntzen dutela esne eta lo prozesuak erregulatzen. Haurren loezina Bost eta 11 hilabete bitarteko bularreko haurren %53k insomnioa dute.
|
|
|
Europako Batzordeak behar den denbora guztian laguntzak ematen jarraituko du. Era berean, estatu kideek estatuko laguntzak edo merkatuko maileguak eman diezazkiekete likidezia arazoak
|
dituzten
esne ekoizleei laguntzeko. Hilabete honen hasieran, esnekiak sustatzeko beste programa batzuk proposatu zituen Bruselak.
|
|
|
Gehien kontsumitzen diren produktuak aldatu egiten dira etxean edo establezimendu publikoren batean gosaltzen den. Lehen kasuan, espainiarrek nahiago
|
dute
esnea kafearekin, ogiarekin, oliba olioarekin, frutekin, gailetekin, zukuekin, marmeladekin, zerealekin eta gurinarekin, nahiz eta inkestatutakoen %77, 8k bi edo hiru besterik ez duen kontsumitzen. Etxetik kanpo gosaltzen denean, kafea, txokolatea eta zukuak dira edari gustukoenak.
|
|
2010
|
|
|
Legez, sei izendapen izan ditzakete izozkiek: ...ma izozkia (gutxienez,% 8 dauka koipekia; esne koipea izan behar du, hain zuzen, eta proteinak,% 2,5 eduki behar ditu, gutxienez, horiek ere esne jatorrikoak), izozkia (gantzen% 5ek, gutxienez, ez dute zertan izan esne jatorrikoak, eta proteinak gutxieneko kopururik ez zaie ezartzen esnearenak izan behar dute), esne izozkia (gehienez,% 2,5 eduki dezake esne koipekia, eta, gutxienez,% 6 eduki behar
|
du
esne estraktu lehorra), esne gaingabetuzko izozkia (gehienez,% 0,30 eduki dezake esne koipekia, eta, gutxienez,% 6 eduki behar du esne estraktu lehorra), ur izozkia (gutxienez,% 12 eduki behar du estraktu lehorra, osotara) eta sorbetea (gutxienez,% 15,5 eduki behar du fruta, eta estraktu lehorra, berriz,% 20 osotara).
|
|
|
Legez, sei izendapen izan ditzakete izozkiek: ...horiek ere esne jatorrikoak), izozkia (gantzen% 5ek, gutxienez, ez dute zertan izan esne jatorrikoak, eta proteinak gutxieneko kopururik ez zaie ezartzen esnearenak izan behar dute), esne izozkia (gehienez,% 2,5 eduki dezake esne koipekia, eta, gutxienez,% 6 eduki behar du esne estraktu lehorra), esne gaingabetuzko izozkia (gehienez,% 0,30 eduki dezake esne koipekia, eta, gutxienez,% 6 eduki behar
|
du
esne estraktu lehorra), ur izozkia (gutxienez,% 12 eduki behar du estraktu lehorra, osotara) eta sorbetea (gutxienez,% 15,5 eduki behar du fruta, eta estraktu lehorra, berriz,% 20 osotara).
|
|
|
Omega
|
duten
esne produktuak ere elikagai funtzionalak dira, honako definizio honen barrenean sartzen direnak, alegia: Produktu moldatua, osagai bat edo gehiago erantsi edo kendu diotena, eta osagarrien artean, organismoaren oinarrizko funtzioei onerako eragiten dien bat daukana.
|
|
|
Zuntz disolbagarria
|
duten
esne produktuak
|
|
|
Zuntza
|
duten
esne gaingabetu horien testura, ordea, esne osoak izaten duenaren antzekoa da, eta gainerako gaingabetuek baino ahogozo hobea uzten du.
|
|
|
Elikadura arloko industriak irtenbidea eman nahi izan dio azken arazo horri, eta laktosa gutxi
|
duen
esnea merkaturatzen du, laktasa erantsita.
|
|
|
Biltegietan gordetako esne loteak ibilgetu egin dira, eta produktuaren hartzaile diren handizkari eta farmaziei jakinarazi zaie, salmentatik ken ditzaten, fabrikazioaren ardura duen enpresak jakinarazi duenez. Nahiz eta ez
|
lukeen
esne proteina osorik eduki behar, proteina horiekiko alergia edo intolerantzia duten haurrentzat baita, aipatutako lotean kaseina eta laktoglobulina ugari hauteman ziren, enpresa ekoizleak Kataluniako agintariei jakinarazi zien bezala. Berehala eman zitzaien horren berri autonomia erkidegoetako agintari eskudunei, Elikagaien Alerta Sarearen bidez, eta Europako Batzordearen zerbitzuei (EB), Elikagai eta Pentsuen Alerta Azkarreko Sistemaren bidez (RASFF, ingelesezko sigletan).
|
|
|
Alergia elkarteei eta Farmazialarien Elkargo Ofizialen Kontseilu Nagusiari ere jakinarazi zitzaien, produktua farmazietan bakarrik saltzen baita. AESANek gomendatzen du, arreta neurri gisa, aipatutako produktua
|
duten
esne proteinei alergia dieten haurrek ez dezatela kontsumitu.
|
|
|
Dietista nutrizionistek egunean hiru fruta errazio jatea gomendatzen duten arren, hori da gehien kontsumitzen den elikagaietako bat, bai haurretan bai helduetan. Jateko interesa dela eta, elikagai industriak fruta zukua
|
duen
esne edari bakarra diseinatu du. Edari hori bitamina gehigarriekin eta gehigarri zerrenda luzearekin osatzen da.
|
|
|
Hori da kontsumitzaile batek edari horiei buruzko Interneteko foro batean egiten duen iritzia eta balorazioa, eta bat dator beste hainbeste erabiltzailerekin hainbat forotan. Beste kontsumitzaile baten iruzkinaren arabera, “zuku esneduna” erosi behar zaio haurrari, ez
|
baitu
esnea nahi eta zukua besterik ez baitu hartzen. Edari horiek freskagarriak eta hidratatzaileak dira.
|
|
|
Granjek, osasun esparrutik, bruzelosiik eta tuberkulosiik gabekotzat jo behar dira. Bermatu egin behar dute animaliak osasuntsu daudela, zauririk ez dutela eta inoiz ez
|
dutela
esnean eraginik izan dezakeen tratamendurik jaso. Gainera, ukuiluan gutxieneko espazio bat, edateko ura eta jezteko tokiaren higiene eta desinfekzio baldintza egokiak izan behar dituzte, eta intsektuak eta karraskariak kontrolatu.
|
|
|
Autore horien lana “Clinical Gastroenterology and Hepatology” lanean argitaratu da, eta sintoma gastrointestinalak dituzten pazienteen artean sineste hedatuegia dagoela eta, aldi berean, uste okerra dagoela diote. Uste
|
dute
esnearen laktosak eta esnekiek eragiten dituztela, hala ez denean. Hala ere, ez dago argi zergatik garatzen dituzten pertsona horiek, laktosa digeritzeko arazorik ez badute ere, intoleranteen sintoma berberak.
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetan maiz erabiltzen da ama esnea, baina egungo banku sarea ez da iristen eskaera osoari erantzuteko. Egoera horren ondorioz, handitu egin dira behar
|
dutenekin
esnea eman nahi duten emakumeak harremanetan jartzeko foro eta web orriak. Gaur egun, FDAk proposatu du halako bankuetan esku hartzeko eta horiek arautzeko aukera, orain arte autokontrolerako erregimena baitute.
|
|
2011
|
|
|
Prozesu horren bidez, gantza lortzen dute batetik, bestelako esneki batzuetan erabiltzeko, eta, bestetik, gantz kopuru doitua
|
duen
esnea.
|
|
|
Espainiako biztanle gehienen eguneroko dietan elikagai problematikoenak direla kontuan hartuta, erraz uler daiteke «eragindakoek benetako zailtasunak dituztela erosketak egiteko, oinarrizko osagaiak oso nahasita daudelako». Pertsona bati esne proteinak ez hartzea gomendatzen zaionean, osagai horiek ez
|
ditu
esnean eta esnekietan bakarrik aurkitzen, honela eransten zaizkio: gehigarriak gozogintzako eta gozogintzako hainbat produktu, ogiak (moldekoak, ogi txigortuak), galletak, gosaritako zerealak, tartetarako edo pizzetarako oreak, eta saltsak (esnearekin, nahasita egon daitezke), salda deshidratatuak eta margarinak, %100 landareak direla zehazten ez dutenak.
|
|
|
Haurrak, sei hilabetetik aurrera, energia gehiago behar
|
du
esneak baino. Horrek elikagai berriak pixkanaka sartzeko beharra justifikatzen du.
|
|
|
Beraz, ez da egia esnea ekoizteko beharrezkoa denik. Barazkiz, frutaz, zerealez eta proteinaz osaturiko dieta osasuntsua da zure semeak behar
|
duen
esnea ekoizteko behar duen guztia. Gainera esnea edo deribatuak hartzen baditu, komeni zaion kaltzio kopuru egokia bermatuko da, baina, kopuru txikiagoan, berdeko landareak, fruitu lehorrak, sardinak eta arantzekin jan daitezkeen merlenkak ere lor ditzake.
|
|
2012
|
|
|
Europan jaiotako bizirik jaiotako 60.000 pertsonatik batek du lehentasuna, beste etnia batzuei buruzko datuek zifra desberdinak adierazten baitituzte. Oinordetza nahaste hori duen pertsona batek ezin
|
du
esnerik hartu, ez gizakirik, ez animaliarik, ez hautsik, ez betiko esne hori duen beste edozein elikagairik. Kaltetutako haur batek esnea hartzen badu, galaktosaren eratorriak bere organismoan metatzen dira eta gibelean, giltzurrunetan, begietan eta garunean kalteak eragiten dituzte.
|
|
|
Eklampsiaren sintomen larritasuna dela eta, indartu egin behar da haurdunaldiko zainketa eta txakurraren edoskitzaroa, eta, gainera, beharrezkoa da albaitariarengana lehenbailehen joatea zantzu horietako edozeinen aurrean. Txakurraren eklanpsia gaixotasun larria da «Bularreko emeak kaltzioa behar
|
du
esnea eratzeko, eta haren gorputzak odoletik eta hezurretatik lortzen du», azaldu du Huelvako Nexo Centro Albaitari Puntako albaitariak. Haurdunaldia, edoskitzearekin batera, energia gehien behar den bizitzako etapetako bat da.
|
|
2013
|
|
|
Hori da modu egokian elikatzen direlako proba. Amak ez
|
du
esnerik kumeentzat Txakurkumeak txakurkumeei eskaintzeko adina esnerik ez badu, esne egokituko ekarpen gehigarri batekin osatu da. Amak kumeak ere errefusa ditzake mastitisa (titien hantura) dela eta.
|
|
|
Bost hartualdi gehiago, pentsuaren osagarri bat sartzeko, esne errazio bakoitzaren ondoren. Esneak epel egon behar du, eta, biberoi berezi batekin, txakurkumea administratu behar du, ernamuina
|
duten
esne marka batzuek produktuarekin batera. Albaitaritza klinikak ere horrelako biberoiak saltzen dituzte kumkume bularreko haurrentzat.
|
|
2014
|
|
|
Haurdun dagoen katuak, haurdunaldiko lehen egunetik aurrera, behar dituen mantenugaiak emango dizkion berariazko elikagai bat behar du, bai eguneroko jarduera betetzeko, bai fetuak erritmo egokian garatzeko. «Katutxoek zailtasun handiagoa
|
dute
esnea ekoizteko, kumeen esnealdia eta haurdunaldian gorputzeko gantz kantitatea handitzea txakurkumeak elikatzeko erreserba izateko», azaldu du Ignacio Arijak, animalien elikaduran aditua den albaitariak eta Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko Albaitaritza Fakultateko irakasleak. Horrela, katu emea erditu denean,% 25 gorputzeko koipea edo gehiegizko pisua gaztaina hazteko. Katak pisu egokia izan behar du haurdunaldiaren aurretik Katu berriak %25 gorputzeko koipe gehiago behar du kumeei bularra emateko.
|
|
|
3 Pasteurizatu gabeko esnearekin egindako gaztak Gazta taula bat aukera bikaina izan daiteke jaien mahaiarentzat. Baina haurdun dagoen emakumeak kontuz ibili behar
|
du
esnearekin pasteurizatu gabe egin direnekin; hau da, esnea ez da modu naturalean dauzkan agente patogeno asko kentzeko prozesurik egin. Organismo horiek kaltegarriak izan daitezke emakumearentzat eta haurrarentzat.
|
|
2015
|
|
|
Espainian, Europako beste herrialde batzuetan bezala (Eskozia eta Ipar Irlanda, adibidez), ez da baimentzen «ekoizleak, azken kontsumitzaileari edo txikizkako salmentako saltokiei, esne gordin kantitate txikiak ematea». Hala eta guztiz ere, kontsumitzaile sektore batzuek gero eta interes handiagoa
|
dute
esne gordina edateko, osasunerako onurak dituztela uste baitute. Alde horretatik, herrialde bakoitzari dagokio kontsumorako esne gordina merkaturatzea debekatzea edo murriztea.
|
|
|
Azalpena sinplea da: elikagai horiek sor ditzaketen haizeak amaren hestean sortzen dira, digestioa egitean, eta, beraz, ezin dira transmititu haurrak edan behar
|
duen
esnera. Irakurri gehiago edoskitzeari buruz.
|
|
|
Ohikoagoa da, ordea, haurtxoa ez dela behar adina elikatzen. Behar
|
duen
esne guztia hartzen ari den jakiteko modurik praktikoena da pozik egotea, lasai lo egitea eta osasuntsu agertzea, pisuz eta gernuz gora egiteaz gain, adinaren parametroen arabera. Artikulu honek adierazten ditu haurra ondo elikatzen dela, nola hauteman ez duela nahikoa esne hartzen eta arazo hori gertatzeko arrazoi ohikoenak.
|
|
|
satisfazio eza, haurra maiz negar eginda, hartualdi luzeak edo oso ohikoak, eta posizio gutxikoak, oso ohikoak, lehorrak, gogorrak eta kolore berdekoak. Zergatik ez du hartzen haurrak behar
|
duen
esnea. Zein dira haurrak nahikoa esne ez hartzeko arrazoi ohikoenak?
|
|
|
amaren esne hartzeak murrizten dira, eta elikadura berezia hasten da txakurkumeentzat. «Kandelaren kentzeak esan nahi
|
du
esne txikiaren eta bere amaren dependentzia pixkanaka murrizten ari dela», argitu dute Animalienganako Krudelkeriaren Aurkako Elkarteko albaitariek. 2 Noiz hasten da?
|
|
|
nito 103 Elikadura gaiei buruzko dietista nutrizionista edo profesional sanitario informatzailearentzat, horchata ez da aparteko elikagaia, eta noizean behin gorde litzateke. Zuriak izan arren, nahiko gutxi
|
du
esnearekiko. Nutrizio osaera berrikustean, argi ikusten da elikagai baten aurrean dagoela, eta horrek «nutrizio dentsitate baxua» kontzeptuaren pertzepzioari lotzen diola, hau da, kaloria gutxi dituela ematen dituen kaloriei dagokienez.
|
|
|
Esne kontsumoa ez bada elikagai begetal gutxi prozesatuak hartzen, hala nola fruta freskoak, barazkiak, fruitu lehorrak edo lekaleak, onurak izango dira. Hala ere, osasunarentzat onak diren arren, sinesmen faltsuen zerrenda luzea
|
du
esneak. Horietako batzuk herri irudimenean hain sustraituta daude, eta ez dago modurik horiek zabaltzeko.
|
|
2016
|
|
|
Alde batetik, hiru hilabeteei haurrak xurgapenaren teknika ikasi du. Horregatik, hartualdiak laburragoak dira, behar
|
duen
esne guztia ateratzeko denbora gutxiago behar baitu. Era berean, amaren gorputzak «esnea ekoizteko sistema prozesua optimizatzeko» aldatu du, Alba elkarteak adierazten duenez.
|
|
|
Hainbat mito
|
ditu
esneak, eta sarritan eztabaida eta zalantza iturri. Horietako batek gantzarekin eta hartzen den esne motarekin du zerikusia.
|
|
|
Jarraian azaltzen den bezala, baieztapen hori gezurrezkoa da, esne bien arteko nutrizioaren alde nagusia esnearen gantz edukiari dagokiona baita, baina horrek ez die eragiten esnearen gainerako osaketa nutrizionalari. Horrekin lotuta, esne gaingabetuari buruzko beste mito bat da kaltzioaren edukia, jende askok uste
|
baitu
esne gaingabetuaren kaltzio edukia oso desberdina dela esne osoak baino. Eta hori ez da egia.
|
|
2017
|
|
|
Beraz, ezin da amaren esnea artifizial bihurtu eta amagandiko edoskitzeari lehentasuna eman behar zaio, aukerarik osasungarriena baita. Hala ere, posible ez den kasuetan eta formula artifizialetara jo behar denean, beta palmmitatoa
|
duten
esneak aukeratzea komeni da, hau da, amaren esnearen azido palmatikoa. Palmondo oliotik datorrena baino hobea denez, fabrikatzaileak erraz ikusten du ontzian.
|
|
2018
|
|
|
erdia gertatzen da. Gaur egun, haurdunen% 45ek ez du hartzen nahikoa fruta eta barazki% 50ek ez
|
ditu
esnea eta arraina kontsumitzeko gomendioak betetzen, eta% 70ek ez du behar adina zereal edo lekale jaten. lekaleak batez ere, beren dietatik kanpo daudenak dira.
|
|
|
Zein da esne gordinaren arazoa? Pertsona askok uste
|
dute
esne jetzi berria antzua dela, baina, berez, mikroorganismo patogenoekin kutsatuta egon daiteke errapetik ateratzen den unetik beretik, edo are lehenago ere, animaliak zenbait gaixotasun baditu, hala nola bruzelosia edo mastitisa, eta horiek ezin dira begi hutsez ikusi, ez baitute beti sintomarik izaten. Gainera, baliteke beste bide batzuetatik kutsatzea, adibidez, animalia osasuntsuen gorotzetatik.
|
|
|
Pertsona batzuek uste dute ez dutela behar bezala zauritzeko astirik edo ez dakitela nola egin behar den. Baina, gainera, herritar askok ez dute irakiten, uste
|
baitute
esne gordina edateak onurak ekartzen dizkiola osasunari (adibidez, immunitate sistema hobetzeak edo alergiak prebenitzeak), eta horregatik eskaintzen diete seme alabei, horrek dakarren arrisku larriarekin. Azkenik, pertsona batzuek uste dute esnea irakiteak kalte egingo diela haren osaerari eta zaporeari, eta, horregatik, nahiago dute ez irakitea.
|
|
|
Baina, gainera, herritar askok ez dute irakiten, uste baitute esne gordina edateak onurak ekartzen dizkiola osasunari (adibidez, immunitate sistema hobetzeak edo alergiak prebenitzeak), eta horregatik eskaintzen diete seme alabei, horrek dakarren arrisku larriarekin. Azkenik, pertsona batzuek uste
|
dute
esnea irakiteak kalte egingo diela haren osaerari eta zaporeari, eta, horregatik, nahiago dute ez irakitea. Etxean bitartekoak falta zaizkigu Irudia:
|
|
|
Urtarrilean jakingo dugu nondik datorren hartzen
|
dugun
esnea
|
|
2019
|
|
|
/ b> Azken hamarkadetan, berariazko tratamenduak garatzen hasi dira, immunitate sistemaren erantzuna aldatzen saiatzeko, alergia iraunkorrak dituzten pazienteen aho tolerantzia eragiteko. Ahozko desentsibilizazio edo immunoterapia deitzen zaie, eta/ b> etorkizun handiko esperientzia
|
dute
esnea, arrautza eta kakahuetearekin. Tratamendu bide berri horiei esker, datozen urteetan hainbat aukera terapeutiko izango dira patologia horren bilakaera aldatu, sendatu eta, betiere, gaixoen bizi kalitatea hobetzeko.
|
|
|
Asma eta errinitis alergikoa «Bi gaixotasun horiek erlazionatuta egoten dira, prozesu asmatiko gehienek oinarri alergikoa baitute (akaroak, polenak, etab.). eta asma duten pertsona askok ere beren bizitzako une batean edo bestean errinitisa agertzen dute», azaltzen du Caspagak. Hala ere, asma diagnostikatu diotenek uste
|
dute
esnearen kontsumoak okerrera egiten duela baldintza, efektu hori alergiei edo intolerantziei lotuta dagoela jotzen da. Edan esneak ez du asmarik sortzen, baina esnekiei alergia badiezu, gerta liteke antzeko sintomak.
|
|
2020
|
|
|
zergatik dira gozoagoak? Kalkuluen arabera, Espainiako populazioaren %40k onartzen du laktosa, hau da, ezin
|
du
esnearen azukrea metabolizatu; beraz, ohiko esnekiren bat hartzen badu, sabeleko mina eta digestio arazoak izan ditzake. Esneari hartzigarriak eransten zaizkionean, jogurta egiten denean gertatzen den bezala, mikroorganismoek azukre hori metabolizatzen dute azido laktikoa lortzeko, baina, batzuetan uste ez bezala, azken produktuan geratzen da oraindik hasierako laktosaren zati bat.
|
|
|
aurreko kasuetan ez bezala, Kiri gazta urtua ez dago esne hautsez osatua, esnez baizik. Alderdi hori nabarmentzeko, ontzian esne freskoa dela adierazten da, eta, arrisku mikrobiologikoak
|
dituen
esne gordinarekin nahas ez dezagun, pasteurizazio prozesu bat jasan duela zehazten da. Pasteurizatutako esne freskoak aurrekoen aldean ezaugarri organoleptiko hobeak ditu (aroma, zaporea), eta horrek ñabardura gehiago eman diezaioke azken produktuari.
|
|
2021
|
|
|
Azukreak. 5 g azukre
|
ditu
esnean modu naturalean dagoen laktosak. Koipea.
|
|
|
Bakterio jakin batzuek sortzen dute, eta azukreak azido bihurtzen dituzte. Munduko Osasun Erakundearen arabera (OME), munduan 530 milioi haurrek baino gehiagok
|
dute
esne txantxarra. Lehen “biberoi txantxarra” deitzen zitzaien, nahiz eta biberoirik hartu ez.
|
|
|
% 25 gantza,% 2 koipe saturatuak,% 0,2 gatza eta% 10 azukre guztira. Beraz, nekez iragar daitezke azukre erantsi asko dituzten jogurtak (jogurtak modu naturalean% 4,5
|
ditu
esnetik datozen azukreak). Kontsumo Ministerioak egin eta zabaldu duen grafiko honetan argi ikusten da zer euskarri motatan aplikatuko den neurria eta zer produktu motari eragingo dion:
|
|
|
Osagaien zerrenda begiratu behar da, zer esne mota egiten den jakiteko. Hobe da esne oso pasteurizatua
|
dutenak
esne hauts gaingabetua dutenak baino. Kalitate txarrenekoak esne hauts gazura dutenak dira.
|
|
2022
|
|
|
Erabilitako esne kopurua eta gantz edukia kontuan hartuta, produktu horietan esne gaingabetua+ %3, 2 koipe inguruko esnearen baliokidea izango litzateke. Azken finean, konposizio globala kontuan hartuz gero, bakar batek ere ez
|
du
esne gaingabetua edo osoa. Erdigaingabetua (edo baliokidea) erabili ohi da, kasu batzuetan izan ezik, non gantzaren proportzioa guztizkoaren% 3,5 ingurukoa baita. Hori espero zitekeen, esne gaingabetuaren desabantailengatik (ez du zaporerik eta gorputzik ematen, testura ez da hain krematsua eta zailagoa da aparra sortzea) eta esne osoak sortzen dituen errezeloengatik, osasuna dela eta.
|
|
|
Hau da, behi batzuek A1 betakaseina nagusi den esnea ekoizten dute, eta beste batzuetan, berriz, esneak A2 betakaseina du nagusiki edo soilik. Esnearen goraldia A2 Konposatu horiekiko interesa 1990eko hamarkadan hasi zen, Zeelanda Berriko zientzialari batzuek A1 betakaseina
|
duen
esnea kontsumitzearen eta 1 motako diabetea eta gaixotasun kardiobaskularrak garatzearen arteko korrelazioak aurkitu zituztenean. Horrek interes handia sortu zuen, bai komunitate zientifikoan, bai komunikabideetan, bai enpresa eremuan.
|
|
|
Horrek interes handia sortu zuen, bai komunitate zientifikoan, bai komunikabideetan, bai enpresa eremuan. Hain zuzen ere, 2000 urtean Zelanda Berrian A2 Corporation izeneko enpresa bat sortu zen, eta test genetikoak saltzen hasi zen behiek A1 betakaseina edo A2 betakaseina
|
zuten
esnea ekoizten zuten jakiteko, eta “A2 esnea” merkaturatzen hasi zen, A1 betakaseina ez zuena. Sortutako interesaren ondorioz, ikertzaile askok egin zituzten ikerketak jakiteko ea A1 betakaseina duen esne kontsumoaren eta gaixotasunen garapenaren artean kausa/ efektu erlazioa zegoen.
|
|
|
Hain zuzen ere, 2000 urtean Zelanda Berrian A2 Corporation izeneko enpresa bat sortu zen, eta test genetikoak saltzen hasi zen behiek A1 betakaseina edo A2 betakaseina zuten esnea ekoizten zuten jakiteko, eta “A2 esnea” merkaturatzen hasi zen, A1 betakaseina ez zuena. Sortutako interesaren ondorioz, ikertzaile askok egin zituzten ikerketak jakiteko ea A1 betakaseina
|
duen
esne kontsumoaren eta gaixotasunen garapenaren artean kausa/ efektu erlazioa zegoen. Baita Elikagaien Segurtasunerako Europako Agintaritzak (EFSA) txosten bat egin zuen.
|
|
|
Azken finean, gaur badakigu: A1 betakaseina
|
duen
esnea kontsumitzeak arazo gastrointestinalak eragin ditzake pertsona sentikorretan. Izan ere, ikerketa batzuen arabera, A2 esnearen kontsumoak kontrako sintoma gutxiago eragiten ditu laktosarekiko intoleranteak diren pertsonengan esne “normalak” baino (normalean, A1 betakaseina nagusitzen da, edo A1 eta A2 nahastea dago).
|
|
2023
|
|
|
Bi bertsioetako bat ere ez da osasungarria, ez eta azukre erantsirik gabea ere. Esnetik datorren azukrea Kontuan izan behar dugu produktu guztiek
|
dituztela
esnetik nahiz zukutik datozen azukreak. Horregatik, Simón Zero Multifrutak eta Eroski Avena Mediterraneo jaunak dute azukre kopururik handiena (%4, 8 eta %4, 5, hurrenez hurren), horiek ere baitute zuku gehien (%35 eta %33, hurrenez hurren).
|