|
2013
|
|
|
Agurtu nahi
|
dut
ere lehenbiziko lerroan dagoen Eusebio Erkiagaren familia. Nihaurek ezagutu dut Eusebio, nahiz ez naizen maiz kurutzatu harekin.
|
|
|
Beste
|
hau
ere esan beharra dago: bi eredu nagusi zeuden 50eko hamarkadan:
|
|
|
Beraz, 6 eta 9 aginduak bete ez zituen aitaren seme da Manu Araibar. Aitak hazitako eta hezitako semea ez izanagatik, joera berberaren jabe izana da, jatorria argitzen diotenerako gainditua
|
badu
ere.
|
|
|
Araibar zalduna ez da ez pertsonaia gatazkatsua, ezta bilakaera
|
duena
ere. Euskal eleberrigintza ehotzen joan den tradizioan txertatuz, pertsonaiak bilakaerarik gabea izaten jarraitzen du.
|
|
|
...irformulazioa diskurtso fenomenotzat hartzen denez, eta bere erabilerak enuntziazio ikuspuntuaren aldaketa dakarrela (Roulet, 1987, 111) onartzen denez, ahal den neurrian, Larringanek erabiltzen dituen urratsei jarraiki egingo dugu azterketa, batez ere balio diskurtsiboan indarra jarrita, eta erakutsiko dugu aztergai ditugun birformulatzaile urruntzaileok ezaugarri eta zeregin nagusi batzuk baldin
|
badituzte
ere, diskurtsoaren ikuspegitik balio anitz har ditzaketela. Horretaz gain, Garcések (2008) aipatzen dituen zeregin ezberdinak ere kontuan hartuko dira, bereziki, aztertzen ari garen elementuen kasuan berak aipatzen dituen erabilerak gauzatzen diren ala ez ikusteko.
|
|
|
(35) Eta testu berriak aurrekoak baino artikulu gutxiago
|
baditu
ere, ahaleginak egin diraartikulu garrantzitsuenei, hots, epai zein ebazpenetan gehien aipatzen direnei, aurreko zenbaki bera emateko [ZCP Lt, Hipoteka Legeria, Deustuko Unibertsitatea (2004)]
|
|
|
Azken finean, Itur ondoan poeman badira halako ñabardurak, eta oro har hirugarren ahapaldiak bezainbesteko modernismo kutsurik ez
|
badu
ere(. Eskar gaiztoa, gogo lilien/ Ainbeste iduri ta amets garbien/ Betiko izotza?) hauteman daiteke Erromantizismoaren errekurtsoetatik (nagusiki konparazioa) haratago dagoen iruditeria bat, iradokizunari eta emozioari ere garrantzia ematen diena.
|
|
|
Han filosofia ikasten du, eta orduan hasten da kulturaren esparruan mugitzen. Garai honetan ez du euskararik lantzen frantziskotarren artean, eta zeharo galtzen ez
|
badu
ere, hizkuntza klasikoak eta gaztelania ikasiz, bazterturik geratzen zaio euskara. 1902an Erriberrira joaten da:
|
|
|
Ez da, beraz, kointzidentzia euskal literaturen historiaren gogoeta aurrerakoi eta kritikoenak instituzionalizazio horren ertzetatik etorri badira, hala nola Casenaveren kasuan edota nirean. Ur Apalategik ere azken aldian, historizazioa bera arazotzat hartu ez
|
badu
ere, euskal literaturaren instituzionalizazioari eta komertzializazioari buruzko gogoeta zehatzak egin ditu (2013). Azkenik, Josu Bijueskak (2010, 2012) edota Iñaki Aldekoak (2010) instituzionalizazio horri interesatzen ez zaizkion garaiak birpentsatu dituzte, Errenazimentuaren eta Barrokoaren garaiak kritikoki eta politikoki jorratuz.
|
|
|
Hasteko, euskal literaturaren historiak ezin du historia nazionalista izanaurrera jotzeko, historia nazionalistek beren funtzio pedagogikoa
|
badute
ere. Honek batez ere gauza bat esan nahi du, eta, argien ikus daiteke literatur historia jardunaldi hauek helburu duten mendeetan (XVI XVIII), hain zuzen, nahiz eta arazoa XXI. menderaino hedatzen den.
|
|
|
Azkenik, eta antzerki idatzi gutxi
|
badugu
ere, azken hiru mende hauetan (Borracho burlado, Gabon saria...) antzerki hau dugu, hain zuzen, eliteko klaseak eta klase subalternoak testuan bertan talka egiten duten espazio testual bakarrenetakoa, eta beraz hala irakurri behar ditugu.
|
|
|
Larramendirenkasua dugu giltzarri. Ia euskaraz idatzi ez
|
bazuen
ere, eta bere euskal ekoizpena hiztegien arloanizan zen arren, euskal historia guztiek eskaintzen diote sail zabal bat. Hots, kontrakarrean, inkontzienteki, Larramendi sartzen dute euskal idazle gisa, irizpide filologikoa traizionatuz.
|
|
|
Katebegi galduen azken izarra Lazarragaren eskuizkribua izan da, hori bera ere literatura jasoaren eta herri literaturaren ezaugarriz hornitua (Cid, 2013). XIX. mendetik hona ugari izan dira gure literaturaren historian aurkituriko katebegiak, denak ere gogoangarriak, Lazarragarenak besteko distira erakutsi ez
|
badute
ere. Katebegi horietako batzuk ezustean azaldu dira, inork gutxik haien berri zekiela gure artean:
|
|
|
Gure inguruko literaturen historien antzeko euskal literaturaren historia bat izan nahi
|
bagenu
ere, goragoko orrialdeetan esandakoaren arabera zera onartu genuke: historia horiek posizio hegemonikoetatik idatziak izan direla, alegia, Euskal Herri penintsularreko euskal literaturak oso berandu (eta orduan ere ez oposiziorik gabe) ezagutu duen posizio batetik.
|
|
|
Azkenik, gure literaturaren historia nazio estatu hegemonikoen literatur historien eredura idatzi nahi
|
bagenu
ere, agian gurearen antzeko subalternitate egoerak bizi izan dituzten kasuak bilatu genituzke. Britainia Handiko eta Espainiako urrezko aldiak aurrez aurre jartzean, Barbara Fuchsek honako ondorioa atera du:
|
|
|
bat gordetzen dute antologiek beren baitan, nolabait, produkzio multzo horren izaerari buruzko ideia bat frogatzeko asmo inplizitua. Eta gehienetan produkzio horren bilakaeraren berri ematea beste asmorik aldarrikatzen ez
|
badute
ere, norabide bateranzko bilakaera erakustea izaten dute gogoan. Ez da garrantzi gutxiagokoa, antologietan ikuspuntu horiek hobestean, euskal sistema literarioak islatu dituen kezka eta obsesioen lekuko bilakatzen direla ohartzea.
|
|
|
Euskal narratibaren kanonizazio prozesua aro demokratikoarekin batera abiatu da eta aldaketa handia ekarri zuen euskal literaturaren paradigmetan. Hausturarik eragin ez
|
bazuen
ere, sistema literarioaren finkatzeko baldintzak sortu zituen, bereziki, euskararen koofizialitate legearen bidez, zeina 1979ko Autonomia Estatutuaren eta 1982ko Euskararen Erabilera Normaltzeko Legearen ondorioz heldu zen. Bereziki, hezkuntzaren alorrean eredu elebidunak ezarri izanaren ondoriotzat jo daiteke irakurlegoaren premien aldakuntza eta erakundeen politika kulturalak argitalpengintzari laguntzeko partidak ezarri izanaren fruitu argitaletxeen sorrera.
|
|
2014
|
|
|
|
Bazutela
ere kanpainetan detxima, erran nahi baita orotarik hamargarren partea: ogia pikatzen zenean, hamar espaldetarik bat apezarentzat; ogia jotzen zenean, hamar gaitzuretarik bat apezarentzat.
|
|
|
Irizpide horren arabera A eredua hezkuntza elebidunean sartuko litzateke EAEn, baina ez da ageri agerikoa Nafarroako A eredua hezkuntza elebiduntzat har daitekeen toki guzietan bederen, zeren ez baita batere garbi zein den zehazki helburua hizkuntzaren erabilerari dagokionez. Guk, dena dela, hurrengo lerrootan aintzat hartuko ditugu euskararen presentzia baduten eredu guziak, baita soilki euskararen irakaskuntzaeuskararen bidezko irakaskuntzaeskaintzen
|
dutenak
ere (z gainera, alegia).
|
|
|
harresi baten barnera usu. Erdi ahaztuta
|
badugu
ere, lauzpabost belaunaldi baino ez dira pasa Euskal Herriko hiriburuen harresiak bota zirenetik. Hiribilduaren irudi itxi eta kontzentratuaren ordez, lau aldeetara zabaltzen den hiri orojale eta noranahikoa nagusitu zaigu.
|
|
|
Hura da, beharbada, hipermodernoena. Esan legez, hiri hipermodernoan igarotze logika nagusitzen ari da, ez soilik hara hona ibili behar dugulako etengabe, harremanetan eta eguneroko praktiketan jauzika ibili behar
|
dugulako
ere: antza denez, aldi berean egon beharra dugu bai sare telematikoetan bai leku fisikoetan (eta behar hau gero eta nabariagoa eta naturalagoa izango zaigu, erabat osagarriak dira dagoeneko), eta horrez gain, leku edo egonaldi behartuek behartutako harreman ez hautazkoetatik hautazkoetara igarotzen saiatzen gara.
|
|
2015
|
|
|
eta Silbesterrek. Tomasen anaiak? jipoitu nahi
|
bazuten
ere, azkenean, epailearengana eraman zuten auzia. Aitorpenen ondoren sei hilabetetako kartzelara zigortu zuten.
|
|
|
Hasteko, Amalur (ama lur) eta Amari (ama ari) izendapenek ez dute jasotako tradizioan lekukorik. Lehena, gerraurreko literaturan tokia
|
badu
ere, 1968 urteko F. Larruquert en eta N. Basterretxearen dokumentalak egin zuen ospetsu, gero Ortiz Osés ek Mariri behin eta berriz emana?, eta bigarrenaren jatorria ez dugu zehatz ezagutzen. Bestalde, ikerketa arkeologiko antropologikoek, Mariren mitoaren aztarnak paleolitoan koka daitezkeela iradoki arren, ez dute ezer zehatzik baieztatu, horretarako Mari jainkosatzat jo litzatekeelako, eta are gehiago, Jainkosa Nagusitzat?.
|
|
|
EUSKADIKO ANTZERTI ZERBITZUAK 1984an eskatu zidanean Euskal Antzertiaren erakusketarako burutu nezan Euskal Antzertialiburua ez nuen inolako dudarik izan eskaintza egiterakoan. Gogoan
|
dut
ere nola erakusketa hau San Telmo Museoan Manuel Lekuona, Ramon Labaien, eta Eugenio Arozenarekin batera aurkeztu ondoren, Baionako Euskal Erakustegian ere presentatu zela, eta nik hitz batzuk egin nituelarik Jean Haritschelhar bertako zuzendariaren eta besteren batzuen gibeletik, mintzatu nintzela nazioen lehiaz eta etsenplu emateaz, Jakes Belaren hitzak gogoratuz. Joseba Arregi, garaian Kultur kontseilari zenak, ohiko harro puntuaz galdetu zidala ea ni nor nintzen mintzatzeko han, erantzun niolarik esposizioaren eta liburuaren egilea nintzela.
|
|
|
Erakusketa hau Euskal Herrian zehar agertzeko eta ikusarazteko pentsatua zenez gogoan dut Donostia eta Baionaz aparte Bilbo, Oñati, Maule eta beste norabait ere eraman zela.EUSKADIKO ANTZERTI ZERBITZUAK 1984an eskatu zidanean Euskal Antzertiaren erakusketarako burutu nezan Euskal Antzertialiburua ez nuen inolako dudarik izan eskaintza egiterakoan. Gogoan
|
dut
ere nola erakusketa hau San Telmo Museoan Manuel Lekuona, Ramon Labaien, eta Eugenio Arozenarekin batera aurkeztu ondoren, Baionako Euskal Erakustegian ere presentatu zela, eta nik hitz batzuk egin nituelarik Jean Haritschelhar bertako zuzendariaren eta besteren batzuen gibeletik, mintzatu nintzela nazioen lehiaz eta etsenplu emateaz, Jakes Belaren hitzak gogoratuz. Joseba Arregi, garaian Kultur kontseilari zenak, ohiko harro puntuaz galdetu zidala ea ni nor nintzen mintzatzeko han, erantzun niolarik esposizioaren eta liburuaren egilea nintzela.
|
|
2016
|
|
|
(Atxaga, 1974). Hau da, euskal kulturak barnera begiratu behar
|
badu
ere, ez du modu estatiko klasikoan begiratu behar, baizik eta euskal tradizioa berrirakurriz eta berrerabiliz.
|
|
|
Genero herrikoien kritikoek aipatu dutenez, halako generoek herri bakoitzaren kultura ulertzeko baliabideak eskaintzen dituzte. Izan ere, kultura nazionalek nazioarteko formulak beren erara egokitzen dituzte eta ez dute kultura homogeneo bat sortzen, Adornok kontrakoa uste
|
bazuen
ere (Pyrhonen 86).
|
|
|
2 Ez
|
du
ere esan nahiko, aipatu ditugun gure inguruko beste komunitateetako kideak ere, abertzaleak, euskal herritarrak, euskal hiztunak, baskoak??, bidelagun izan ezin ditugunik edota baztertu behar ditugunik euskaldunon komunitatearen eskubide demokratikoen alde egiteko dugun ibilbide nekezean. Elkarrekin ditugun interesak elkarrekin defendatzea zaigu.
|
|
|
3 Hirugarrenik, eta hau gogorragoa da nonahi, noizbait hasi beharra baldin
|
badugu
ere behingoz?, euskaraz egin (ge) nioke ere/ egingo diot/ egingo diogu beti(?), Euskal Herrian bizi eta, bertan urteak eginda, zor digun errespetuagatik dagoeneko euskara jakin edo gutxienez ulertu lukeen guztiari.
|
|
|
– Euskara jakin behar
|
lukeenarekin
ere (beti) euskaraz.
|
|
|
Neurketa guztiek oinarri metodologiko bera
|
badute
ere, ikerketa osatu eta lortzen diren emaitzak hobetze aldera, neurketa batetik besterako egokitzapenak gauzatu dira. Aipaturiko zazpi edizioen garapenean, moldaketa nagusienak laginketa ereduetan eta neurtutako aldagaietan egin izan dira.
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, nire ustean, hizkuntzalari handiak lehentxeago aipatzen nuen bere aipuaren amaieran jartzen duen adibideetako baten kasuan, berak adierazten duen ustezko azalpen burutsua(, suposición ingeniosa?) egiten du, ez baitut, nik behintzat, inoiz Etxarri toponimoa Etxaberri bezala dokumentaturik ikusi, ezta berri osagaia duen toponimorik kontsonante ezpainkaria galduta
|
duela
ere. Ez da gaur egun eztabaidarik bere grafiari buruz, baina kasu oso adierazgarria iruditzen zait dokumentazioaren erabateko fidagarritasunaren aurka egiteko eta, horrexegatik, luzatuko naiz zertxobait bere azalpenean.
|
|
|
Mitxelenak (AV, 1989) erabat garbi adierazi ez
|
bazuen
ere, arbi+ zu direla toponimo honen osagaiak iradoki zuen, baina niri, ukatu gabe filologo handiak esandakoa, ez zait iruditzen neguko uzta horrek herri bati izena emateko funts nahikoa duenik.
|
|
|
Honi buruzko bibliografiarik aurkitu ez
|
badugu
ere, saihetsezina da aurrekoaren harira rengatik eta rentzat etorkizuneko lanetan berrikustea. Izan ere, kausatiboak ren gai izena+ tikosaketaren itxura dauka, eta destinatiboa aldiz genitiboa+ prolatiboa batuketaren ondorio izan liteke.
|
|
2018
|
|
|
OEH s.v. begira, begiratu, begira edun). Bigarrena aspaldi ageri da eta hedadura zabala du, baina ez du osagarria datiboan hartzen eta hirugarrenak, osagarria genitiboan nahiago
|
badu
ere, badu adibide datibodunik ere, nahiz eta lekukotasun zaharrenetan Mendebaldean bakarrik agertu. Nire ustez, lehen edo azken adierekin lotu genuke honako hau; hots, ‘arreta jarri’ edo ‘zaindu, babestu, behatu, gorde’ rekin.
|
|
|
Urdiainen berrikuntza egina zegoela eta gero forma arkaikoa berriz sartu zela pentsatzea, edo eskribauak bertako hizkera zorrotz jaso ez zuela onartzea. Erdoziak (2005, 313) bigarren aukeraren alde egiten du eta neronek ere azaldu dut eskribauek testuak hitzez hitz kopiatzeko agindua
|
bazuten
ere, egon zitekeela prestigiozko aldaera bat eskribauen artean, horrelako pasarteetan nolabait islatzen dena (cf. § 3; Santazilia, 2017).
|
|
|
Orain gutxi arte, Uxue XVI. mendean herri euskalduna zela esateko ebidentzia zenbait
|
bagenituen
ere, ez genuen bertako hiztun batek ekoitzitako euskarazko testurik, 1581eko prozesu batean pasarte labur bat agertu zen arte (cf. Monteano, 2017, 178; Santazilia, 2019).
|
|
|
Kasu horietan zenbapaiteko joera ageri da aditzaren posizioa aitzinatzeko ere. Beraz, oro har aditza atzera eramateko joerak indarra baldin
|
badu
ere, item gibel kargatu batzuetan nabari da atzerakarga txikitzeko joera ere. Halere, adituek anitzez joera handiagoa dute atzerakarga txikitzeko:
|
|
|
Analisis de los informes del lectorado izenburua darama Joan Mari Torrealdaik 1991ko martxoan Deustuko Unibertsitatean irakurritako Soziologiaren arloko doktoretza tesiak. Joan Mari Torrealdairen ibilbide profesionala nahiz kultura eragile gisara gurean izan duen garrantzia arras ezagunak
|
baditugu
ere, bere ikerketa akademikoaren sendotasunaren ispilu dugu, ezbairik gabe, Carmelo Garitaonandiaren zuzendaritzapean egindako ikerlan hau. Tesiaren ekarpen nagusiak bilduko dituzte erreseina gisara idatzi ditugun ondorengo lerrook.
|
|
|
35) bezalako ikertzaileek frogatu dute zenbait idazlek, hala nola Blas de Otero bilbotarrak, beren ibilbide literario osoan jasan zutela zentsuraren setioa, eta beren liburuek aldez aurretiko eragozpenak izan zituztela argitaratuak izateko. Montejoren iritziz, idazleak Espainian eta atzerrian zuen izen handia zen zaintza estu horretako arrazoi nagusia, bai eta Francoren erregimenaren aurkako jarrera agerikoa
|
zuelako
ere.
|
|
|
Liburu horietan agertzen dira hobekienik Arestiren kezkak, hala nazio identitateari eta hizkuntz identitateari buruzkoak, nola ideologia eta klase auziez dituen ikuspuntuak. Bere poesia osoa biltzen duen bi edizio
|
baditugu
ere, gaurkoan bigarrenari helduko diogu bereziki, Karmelo Landak argitaratutako Gabriel Arestiren literatura lanak (Susa, 1986) bildumari, horretan zentsurak kimatu eta eraldatu gabeko Arestiren lanen edizioak erreproduzitu baitira, eta argitara eman gabeko testuak ere bai. Azkenik, Galeuscaren bilkura baten fruitutzat argitaraturiko Gabriel Aresti, Salvador Espriu, Celso Emilio Ferreiro.
|
|
|
Antzeko zerbait gertatu zitzaion Xabier Morras artistak erakusketan zuen Kristo gurutziltzatuaren irudiari. Antolatzaileek lana kendu ez
|
bazuten
ere, zati batzuk estali zizkioten, zentsura ofizialaren beldur. Gertaera horrek ondo adierazten du zentsura ofizialak lortutako garaipena.
|
|
|
Era berean, Andima Ibiñagabeitia atzerrian bazegoen ere, eta atzerrian zentsuraren atzaparrak saihesteko aukera gehiago izanik ere, gizarte zentsura edonora iristen zen, eta hortik bere hitzak ere, batetik eleberri" ederra eta bikain idatzia dela" aitortu arren, bestetik" likitsa eta zikina" dela epaitzen baitu eta argitaratuz gero" sortuko lukeen eskandalua ez litzake [ela] makala izango". Beraz, bere horretan esaten ez
|
badu
ere, badirudi denentzat erosoago izan zela ez argitaratzea.
|
|
|
Hasteko, berritsuaren atalak egilearen egunkari gisa idatzita daudela esaten da, pertsonaiaren izaera bera ezbaian jarriz, baina, nola ez, deigarriena abortuaren inguruko irakurketa eta interpretazioa da: ideia erlijiosoek nobelan lekurik ez
|
badute
ere," hace sus reflexiones por liberarse de la criatura pero que quedan contrapesadas por las ideas religiosas" esaten da, eta lehen paragrafoaren amaiera ere surrealista samarra da, abortatu ostean umearen oihuak entzuten dituela berresten denekoa. Azkenik, aurrez esan ditugun tesi eleberriaren inguruko hitzen beste muturreko epaia ematen du irakurle zentsoreak:
|
|
|
Zergatik? Alde batetik, zentsurarekin zerikusi zuzena ez
|
badu
ere, azpiegiturak minimoak ziren, oso oso eskasak: editorialak falta ziren, plan editorialak zer esanik ez, elkarteak eta taldeak falta ziren, kazetariak falta ziren. hori zen orduko Euskal Herria.
|
|
2019
|
|
|
Ohore ren idazkerak ahoskera zaindua (OORE) errazten du. Hitzaren beraren berezitasunak (ez da kaleko hizkerakoa) normalean bokalak bikoizten ez
|
ditugunoi
ere laguntzen digu. Zahar, lehen bezalakoetan ere letra dugu oroigarri eta irakurketa ozenetan, adibidez, nabaritzen da.
|
|
|
Euskalkiei baino gehiago, gipuzkeraren esparruko ustezko irakurleei begira burututako bitxikeria interesgarri bat da B edizioan (eta, orrialde horiek galduta
|
badituzte
ere, C eta X edizioetan ere agertuko zela suposatzekoa da). Bada, izan ere, A edizioan esapide bat, eldu gara (A:
|
|
|
27 Zehaztapenik ematen ez
|
badu
ere, sumatzekoa da Iturbidek 1997an proposatutako datuan hau da, Longas bitartean aritu izan zela inprimatzaile zioen hartanoinarritu zela orduan Bidador (ikus Iturbide, 1997: 197). tu zela Iruñean (Iturbide, 2015:
|
|
|
Euskararekin ukipenean zeuden Erdi Aroko latinaren aldaerek, beraz, bere burua eta neure burua erran nahi zuten egiturak erabiltzen bide zituzten perpaus bereko subjektuari erreferentzia egiteko, hots, zentzu bihurkarian. Errenteriako hizkuntzalariak pasartean latineko adibiderik ematen ez
|
badu
ere, garai eta alderdi horretako latinean idatzitako testuei begiratua emateak haren oharra berresteko aukera ematen du: XII. mendeko Valpuestako8 (Burgos) Andre Maria kodexean, adibidez, capo bihurkarien zenbait adibide (14a b) ediren daitezke (Ramos, 2000:
|
|
|
Ohar hau garrantzitsua da, euskarazko buru bihurkariak joera tipologiko unibertsalen emaitza izateko aukera ezeztatzen ez
|
badu
ere, murriztu behintzat egiten baitu. Bertze modu batera adierazita, euskararena munduko hizkuntzetako joera tipologikoen isla dateke, baina mendebaldeko Europan horren ezaugarri ezohikoa izateak bertzelako azalpena bilatzera bultzatzen du.
|
|
|
Eta gainera Iparraldean Hegoaldean baino ainitzez hitz gutiago erabiltzen da frantsesetik españoletik datozenak. Hegoaldean, leku batzuetan, hango euskara ulertzeko behar
|
duzu
ere espainola jakin".
|
|
|
Hori ere" bagenakien", hemen ildo honetan beste zantzu bat badugu. Eta nik uste, nahi ala ez, denborarekin, euskalki bat menperatzen ez
|
dutenek
ere beste erregistroa (k) sortuko d (it) u (z) tela beharren eta zirkunstantzien arabera. Hau da 4 galderari (Zoin dira euskara batuari lotuak diren arazoak Iparraldean?) erantzunez, bigarren mailako irakasle ohi batek idatzi duena:
|
|
|
Elkarrizketak grabatuak izan dira eta transkribatuak. Gainera, lekuko grabatu horietarik batzuek idatzizko inkesta bete
|
dute
ere.
|
|
2020
|
|
|
Lehen hizkuntzaren transmisioari dagokionez, gurasoek beren seme alabei lehen hizkuntza transmititzeko esfortzu handia egiten dute. Haietariko askok eskolaz kanpo arabiera irakasteko bideak bilatzen dituzte, baita berberera lehen hizkuntza
|
dutenek
ere. Besteak beste, arabiera ikastea islametik gertuago egoteko bide bat delako, seme alabak meskitara joatera animatzen dituzte, otoitz egin dezaten eskatu, eta oro har erlijioak ezartzen dizkien arauak errespeta ditzaten eskatzen diete etengabe.
|
|
|
Aisialdiarekin batera, harremanak dira gazte horiek gazte" egiten" duten elementu nagusia. Oraingo honetan arlo horretan sakonduko ez
|
badugu
ere, harremanen gaia azpimarratu nahi dugu bereziki. Aurretik esan dugun moduan, hizkuntza antropologiaren ikuspegitik, hitz egitea ekintza soziala da (Ahearn 2001).
|
|
|
Hala ere, ez dago artikulurik zuzendari kargua hartu zuela azaltzen zuenik. Lafitteren ustez (1971b), 1904an jadanik zuzendari lanak egiten zituen, kargua beste batek
|
bazuen
ere. Hiriart Urruti 1907an bihurtu zen Baionako kalonje.
|
|
2021
|
|
|
19). Bestalde, aipatzen du ‘‘Identitate poetiko bat norabide esatea edo Neure gelarantz esatea gauza bera da, gela ditxosozkoak dimentsio espaziala gainditzen baitu beste
|
hau
ere izeneztatzeko: ahots bat norberarena’’ (Meabe 2022:
|
|
|
Miren Agur Meaberen poesiagintzan gune tematiko horiek garrantzi handia
|
badute
ere, ez dago ahanzterik bestelako gai ildo aski finkoak nabari ditzakegula bere poesian, gure lan honetan behar bezala azaldu ez ditugun arren. Horien artean bizpahiru nabarmenduko genituzke nagusitzat:
|
|
2022
|
|
|
Ambrosio Isasti Intxaurtiaga" Presidente del Comite Liberal" (39) da. Jatabe
|
badu
ere jaioleku, berrogei urtez Puerto Ricon bizi izandakoa da, gazte zela bere osabak hara eraman zuelako. Liberalen lehendakariak hauteskundeetarako aukeratzen ditu ahaldungaia eta gudalburua.
|
|
2023
|
|
|
Ondoko soinu itxiren batek eragindako azken bokalaren hersketa (edo asimilazioa) ere aipatzen du (jaune) hango bertako tasun moduan. Ikusi dugunez, pasarte berean egin aditz laguntzailearen gramatikalizazioa ahotan hartzen du (esan eguidazu); Goierrin zabaldua zegoela uler daiteke, berariaz esaten ez
|
badu
ere. Gauza bera a+ a> ea disimilazioaz.
|
|
|
Ez du komatxorik erabiltzen. Lehen begiratuan ez du ematen, beraz, estilo zuzena baliatzen duenik, baina pasarte batean aipu zuzenak ere ematen ditu, komatxorik jarri ez
|
badu
ere, narratzaileak berak aditzera ematen duenez: " oju egiten zuen"," koplari baten gisa zion".
|
|
|
Euskarazko hedabideek egin duten ibilbide historikoa ikertua dago. Zein hedabide noiz non nork sortu zuen jakin nahi duenak badu non begiratu, baita hedabide horietan, oro har, zer nolako edukiak argitaratu zituzten jakin nahi
|
duenak
ere. Díaz Nocik ikertua du Euskal Herriko kazetaritzaren historia osoa, euskarazko kazetaritzaren jatorriari eta bilakaerari buruzko doktore tesi aitzindariarekin hasi eta ondoren argitaratutako beste hainbat lan orokor eta monografikoren bidez (besteak beste:
|
|
|
XIX. mendeko lehen hedabideen berri izan nahi
|
duenak
ere badu non begiratu. Le Réveil Basque eta Eskualduna Altzibarrek (2005, 2008), Arbelbidek (2007) eta Bidegainek (2013) aztertu dituzte.
|