|
2011
|
|
|
Nortasun eskizoidea duena ez da nahaste paranoidea duena bezain susmatzailea, eta ez ditu paranoideak
|
dituen
eldarniozko ideiak. Paranoideak gizartean gehiago inplikatzen dira, batzuetan bakartzen badira ere, eta afektiboki hertsatuak badira ere.
|
|
|
Nahasteak ez du subjektuaren nortasunean narriadura berezirik eragiten eta gaitasun exekutiboak eta afektua adierazteko ahalmenak ere bere horretan jarraitzen dute. Pertsonaren bizitza, ordea, goitik behera aldatu daiteke aurkezten
|
duen
eldarnio motak bere bizimoduan duen eraginaren arabera. Horrela, zenbait kasutan lan bizitza eta harreman sozialak kaltetzen ez badira ere, beste zenbait kasutan nahasteak ondorio latzak dakartza eta lan egiteari uzten diote eta gizartetik bakartu egiten dira.
|
|
|
Sexuen arabera eldarnioaren edukiak ere desberdinak izan ohi dira. Horrela, emakumeengan eduki sexuala
|
duten
eldarnioak tipikoagoak diren bitartean (erotomania, sexu eraso bat jasan izanaren eldarnioa, gaixotasun benereo bat hartu izanaren eldarnioa edo haurdun egotearen eldarnioa), gizonengan eldarnioen gaiak homosexualitatearekin eta autorreferentziarekin zerikusia izan ohi dute (Rudden, Sweeney, Frances eta Gilmore 1983).
|
|
|
Autismoaren espektroko nahaste gehientsuenak haurrak hiru urte bete aurretik diagnostikatzen dira edota haurtzaroan zehar behinik behin; eta, eskizofrenia, aldiz, oso kasu gutxitan detektatzen da hain goiz. Gainera, autismoaren espektroko nahasteak dituzten pertsonek ez
|
dituzte
eldarnioak eta haluzinazioak izaten, afektibitatea adierazteko zailtasun handiagoak izaten dituzte eta, sarri, ahozko hizkuntzaren gabezia agertzen dute edota ahozko hizkuntza oso mugatua izaten dute.
|
|
|
Eskizofrenia paranoidean ohikoak izaten dira eldarnioak edo entzumen haluzinazioak, baina gaitasun kognitiboak eta afektibitatea ez dira kaltetuegiak gertatzen. Jazarpen eldarnioak, handitasun eldarnioak edota biak tipikoak izaten dira, baina beste gairen batekin lotura
|
duten
eldarnioak ere ager daitezke: erlijio eldarnioak, eldarnio somatikoak, etab. Eldarnio anitz izan ditzaketen arren, eldarnio horiek guztiek elkarrekin lotura koherentea izaten dute eta, normalean, haluzinazioek eldarnioen edukiarekin zerikusia izaten dute ere.
|
|
2014
|
|
|
Eskizofrenia mota honetan ohikoak izaten dira eldarnioak edo entzumen haluzinazioak, baina gaitasun kognitiboak eta afektibitatea ez dira oso kaltetuak gertatzen. Jazarpen eldarnioak, handitasun eldarnioak edo biak tipikoak izaten dira, baina beste gairen batekin lotura
|
duten
eldarnioak ere ager daitezke: erlijio eldarnioak, eldarnio somatikoak, eta abar.
|
|
|
Nahaste psikotiko laburra
|
duenak
eldarniozko ideiak, haluzinazioak, hizkuntza desantolatua, portaera katatonikoa edo larriki desantolatua izaten ditu; bat batean agertzen dira sintoma horiek eta gutxienez egun bat irauten dute, baina hilabete bat baino gutxiago. Denboraldi horren ondoren berriro lehengo jarduera modura itzultzen da pertsona.
|
|
|
Autismoaren espektroko nahaste gehientsuenak haurrak hiru urte bete aurretik edo haurtzaroan zehar diagnostikatzen dira; aldiz, eskizofrenia oso kasu gutxitan detektatzen da hain goiz. Gainera, autismoaren espektroko nahasteak dituzten pertsonek ez
|
dituzte
eldarnioak eta haluzinazioak izaten, afektibitatea adierazteko zailtasun handiagoak izaten dituzte, eta, sarri, ahozko hizkuntzaren gabezia agertzen dute edo ahozko hizkuntza oso mugatua izaten dute.
|
|
|
Kasu horietan nahaste psikotikoa ere diagnostikatu egin behar da. Psikotikoari normalak iruditzen zaizkio buruan
|
dituen
eldarniozko ideiak; aldiz, obsesiboa konturatzen da irrazionalak direla burutik kendu ezin dituen ideia obsesiboak.
|
|
|
eldarnioak, haluzinazioak, emozio desegokiak, portaera eta hizkera desantolatua. Eskizofreniaren sintoma positiboen artean
|
ditugu
eldarnioak, haluzinazioak eta portaera desegokia. Sintoma negatiboen artean ditugu motibazio gabezia, afektuen kamustea eta hizkerako gabeziak.
|