|
2000
|
|
|
Lagunen bisitetarako baimenak eskatuak
|
ditugu
denok, baina inori ez zaigu erantzunik heldu. Arreba, koinatua eta iloba bere senarrarekin etortzen zaizkio Antxoni.
|
|
|
– Kaka bat
|
duk
dena, behetik hasita goraino eta goitik beheraino buelta berriz ere, begiratzen zaion tokitik begiratzen zaiola, kaka bat dena. Beti izan duk hala.
|
|
2003
|
|
|
Bera hilda dago. Zergatik ez
|
dituzte
denek hildakoak lagatzen bakean. Zuk ere bai, Lupe, zuk ere utz nazazu bakean.
|
|
|
–Jatorkeria! Baina oraindino ez
|
duk
dena aditu.
|
|
|
Eta hantxe egiten genuen afaria, hantxe egunerokoez hitz egin, eta elkarri aupada eman. Horretan Bruno Mendigurenek
|
zuen
denontzako sua.
|
|
2004
|
|
|
" Nik esanen zioat nahi dudana, eta hi ez hadi sartu. Oraindik ez
|
dituk
denak entzun eta. Ergela!" esatearekin batera jakin izan zuen Harakinek, gaua ez zela bakean joanen; baina Ferminen begietan ikusi zuen garretatik ustekabean salbu sentitu zen, ordukoan Marck baitzetorren, eta Sydney eta Ike segizioan bezala, bi poto urdin eskuetan.
|
|
2005
|
|
|
Jakes salbu denak Otsabidetik kanpo hegaldatu ziren, Anttoneta Parisera, Leon eta Frantxua Baionara irudiz Europa osoa lanez lan kurritu ondoan, eta Mustafarekin ezkondu zen Terexa Marseillara. Behe mailako funtzionario bilakatuagatik, ofizio onak
|
zituzten
denek, eta segur aski akuilatuak izan balira are situazione hobeak erdiesten zituztela sinesten zuen Maianak. Baina baserrian dirurik ez zen eta senarrak eskolatzen zirenak gorrotatzen zituen.
|
|
|
– Ez bedi eskapa –orroatu
|
zuten
denek batera, armen mehatxupean baten batek esku-burdinak ukaraietan hertsatu zizkiola.
|
|
|
Ez
|
zuten
denak batera beren eskubideen defendatzeko kemenik eduki, eskubiderik ez zuten alabaina eta hilabete saria eskuratzen zuteno pozik bizi ziren: euskaldunentzat ez zen nagusiei asaldatzea pollit.
|
|
|
Ez daki zergatik orain, berriro, oroitzapen horiek guztiak. Uste zuen ondo lurperatuak
|
zituela
denak, oroitzapenak gordetzen diren ganbaratik etsipenaren lausoaz ezabatu zituenean. Baina borbolak lapikoan nola, hala sortzen zaizkio, bata bestearen atzetik, eta ezin ditu kontrolatu.
|
|
|
" Gizona ez da kapable bakarrik bizitzeko, Damian" esan zizun Joaquin Aldazek," Nerekin daude azkeneko hamabi urteotan eta zinez erraten dizut ez duzula harrapatuko munduan jende peruanoa baino zintzoagorik, leialagorik, langileagorik. Egiezu keinu bat eta prest
|
duzu
dena, dela jateko, dela edateko. Manaiezu zerbait eta harrituko zara holakoen prestutasunarekin.
|
|
|
Zer uste duk hik, oraiko jendearena baizik ez dela gu bezalakoon kontua? Halaxe uste
|
duzue
dena, zeuek ezagutu duzuen artio, ez dela izan ja ere munduan. Adan halakoak!
|
|
|
– Damu handia
|
dugu
denok Francisco Franco gure herritik bizirik irtena.
|
|
|
Bodegako hautsetan izerditzen diren zamaketariei ura ematera igaten zenean ez zen harritzekoa ikustea eleketan baforeko nornahirekin, axola zitzaion hari jakaduna izatea, edo kapitaina. Ahalkearen arrastorik ez zeukan mutiko hark,
|
bazuen
denendako trufaren bat, zamaketariek begiko zuten, portuko langile guztiok genuen jostailu. Pailoten motoraren txanel auxiliarra hartzen zuen inori baimenik galdatu gabe eta portuko bertze muturreraino abiatzen zen, gaztelu zaharraren puskailen azpian dagoen iturriraino.
|
|
|
Hura ezin genuen inork eraman, egia esan. Baina isilik egon behar, ez
|
genuen
denok Andoniren umorea. Horregatik hasi zen inglandera lardaskatzen, iragarkizun hura zelan edo halan adierazten zuela," Soon, soon, Mr.
|
|
|
Andonik tabernetan eta karriketan jotzen ahal zuen, baina berak ere itsasora behar zuela, gustatu egin. Lehorrean gauza mordoak jaten dio astia artistari, itsasoan berriz ez dauka aterpearen ez otorduaren ardurarik, eta berehala harrapatu zuen estimu handian
|
zutela
denek musikaria baforeetan. Ez zitzaigun axola berak lanik ez eginagatik, enparauek eginen genuen haren ordezkoa zinezko musika entzute alde, makinaren monotoniak erotu egiten zuen jendea.
|
|
2006
|
|
|
Baina aizu: beste horiek ez
|
dute
Dena libre idatzi, eta nik bai; eta niri deitzen didate hura zer izan zen azaltzeko.
|
|
|
– Begira kafeak zerbitzatzen duen neskaren irriari; gaur zimeldurik du –azaldu nion–; hemen Gobernuak irriak goizeko seietan banatzen ditu, kamioetan. Horretara jendaurreko halako enpleguren bat
|
duten
denek janzten dute zeinek bere irria aurpegian. Publiko aurreko langile amerikarrek, denek irria eskegita!
|
|
|
Ez zen munduko gizonik animosoena Brau.
|
Bazuen
denean halako tristura kutsu bat, hitz egiteko moduan ere igartzen zitzaiona. Nire artean beti egiten nuen, ba, Jeneralen Diktadurak hondarrean utzia zion mingostura zela.
|
|
|
mihia urdin
|
genuen
denok
|
|
2007
|
|
|
Biharko ikuskizunak ondo atera behar badu, derrigorrezkoa
|
dut
dena bere lekuan dagoela egiaztatzea. Lehenengo lana du hori magilariak:
|
|
|
– Kauensos, zer da mintzaira deabru hau? Ez
|
duzu
denok bezala euskaraz hitz egiten ahal ala. Ez du balio akitzea, ezagutu zaitut.
|
|
2009
|
|
|
Atzerritarrek, aitarik gabeko umeen ama bakartiek, homosexualek, ezkertiarrek, grebalariek, funtzionarioek, idazle sarituek, hiru urteko haurrek, laborariek, artista tunanteek, paganoek, erretzaileek, lodiek, darwinzaleek, autogaitzesleek, langabetuek eta RMIstek larrutik edo zorrotik kario paga zezaten zuen desiratzen azkenean aurpegi leunarekiko auzo plaxentak. Etsaiak
|
zituen
denak, kalitzekoak. Errentagarritasunaren malenkonia eta dolua garatzen zuten debaldeko izateek pentsalari egokien agresibitatea merezi zuketen, lurraren pean behin betiko satortu zitezen:
|
|
2010
|
|
|
Errieta egiten zidan arruntekin tratu gehiegi nuelakoan, eskuzabalegia nintzelakoan. Lapur, gezurti, salatari, bortxatzaile eta hiltzaile hustzat
|
zituen
denak.
|
|
|
– Ez dakik aho puta hori ixten. Horixe
|
duk
dena.
|
|
|
Ezagunegia nuen beldurra. Gaztelaniaz hasi zen eta adi
|
zituen
denak. Nola ez.
|
|
2011
|
|
|
Larruaren bortxa neurtua egin zitzaion deigarri Idoiarekin oheratzen hasi zen garaian: nola eszitazioari amore eman, erabat entregatu –nori entregatu, baina? – eta bere buruari joaten uzten zion neska hark ilajetik zaldikiro heltzen zionean, eta nola Diego ere ausartu zen Idoiari lepoan kosk egiteko apur bat irmoki iletik tiratzen, esanak esan, dena ez zelako laztan eta goxotasun ohean, ez
|
zuelako
denak zertan samur izan, nahiz eta tentuz zaindu behar zen beti samurtasunetik urrundu ahala ematen zen pauso bortitz bakoitza. Aurrez inoiz soinean ikusi ez dizkion belarritakoak daramatza kosk egiteko gogoa pizten duten gingil ttipietan.
|
|
|
– Ez
|
gaituk
denok Murillo bezalakoak. Nik ez diat inoiz xemaikorik ere kobratzen, Fontecha.
|
|
|
– Ez
|
dituk
denak jakinaren gainean egongo. Baina hi tartean nahi haut. Gutxi eta finak, botikan bezala.
|
|
|
horra, berunezko soldadutxo hauek adibidez, Verdungo bataila irudikatzen dute. Oraindik ez
|
ditut
denak pintatu.
|
|
2012
|
|
|
– Ez
|
duzu
dena jakitearen beharrik...
|
|
|
garaia zuen ba! Ez ote
|
genuen
denok garaia laurogeiko hamarkadako berunezko mendeaz hausnartzeko. Exilioaren zergatiaz?
|
|
|
– Gora! –errepikatu
|
dute
denek, eta barre egin dute umeek, ezer ulertu gabe.
|
|
|
Aldiro estonatzen nau giza makurkeriaren eta zabarkeriaren mugagabetasunak. Adinak ez
|
du
dena konpontzen.
|
|
|
Arrazoi du, adinak ez
|
du
dena konpontzen.
|
|
|
Brazil ikusi dut. Ez
|
dut
dena ulertu, noski, baina barre egin dut. Beste inork ez du etorri nahi izan nirekin.
|
|
2013
|
|
|
Alkateari baimena emana zioten Berako kuartelean, oihurik ez egiteko kondizioarekin. Jendeak bazekien hori, eta iduri
|
zuen
denek errespetatuko zutela agindua. Trenbide zaharretik poliki poliki abiatu ziren Alkasoro goiti.
|
|
|
garaia
|
duzu
denei erdeinua adierazteko
|
|
2015
|
|
|
baldin eta ez
|
badituzue
denak zikindu
|
|
|
Pertsonalitate liluragarri baten eta idiota baten arteko diferentzia bi aminoazidoren arteko orekak edo desorekak erabaki dezake". Egia da Iñaki Abaituak" ez gara biokimika hutsa" erantzuten diola, eta hori ere azpimarratu eta kontuan hartu beharra dago, gure testuinguruan esan nahi
|
baitu
dena ez dagoela idatzirik, patua ez dagoela erabakirik. Hala ere, J.J. Lasaren hurrengo arrazoibideak ere badu bere munta etikari eta egiaren adierazpenari doakionez:
|
|
|
Galdetzeko gogoa kentzen zidan. Zergatik egin nahi
|
dute
denek nire lana, alajaina?
|
|
|
– Agian akats bat
|
duk
dena. Kontranalisiari itxoin behar genioke.
|
|
2016
|
|
|
merezi
|
luke
dena,
|
|
|
– Horixe
|
duk
dena.
|
|
|
– Arruabarrenak esan zidak bihar bertan goazela Edcherara. Zimitarrak eta gura
|
dugun
dena, samaraino armaz!
|
|
|
Jonek ez zuen sosik La Guairako kaira ailegatu zen egunean, bidaia txartelean xahutua
|
zuen
dena; eta beraz, portutik hiribururako bidea oinez egin behar izan zuen, errepidetik, maleta aldean zeramala, kamioilari bat gizonaz errukitu eta jaso zuen arte. Venezuelako hainbat lekutan bizi izan ondoren, lan batetik bestera, azkenean lortu zuen Caracasen finkatzea.
|
|
2017
|
|
|
“Zein baldintza? ” bota
|
dute
denek batera, beste baldintza hitzek zerbait oso berea ukitu izan balute bezala.
|
|
|
Lokarriren azken barne bilera izan da. Zer egin paperekin, ibilbidearekin, merezi
|
duen
denen artean liburu bat idaztea eta horrela... ”.
|
|
|
loak ez
|
duela
dena ezabatuko
|
|
|
Hotza sentitzeak zure buruaren alde borrokatzeko grina eman zizun. Jende gutxi zebilen hondartzan, euri fina ari zuen, grisak hartua
|
zuen
dena. Kasino zaharraren atzealdean, itsas bazterrean, zortzi hamar gizon emakume zeuden, itsasoari begira, eta hondartzara jaitsi zinen zeu ere.
|
|
2018
|
|
|
Giuliak kezkatuta dagoela bakarrik esan du, ordea, ez oso kezkatuta, ez urduritasunak eragindakoa, ez zerbait larriaren susmopeko kezka... Dituen pista apurrekin ulertu nahi
|
du
dena, baina ezinezkoa zaio, eta ahizpari ez deitzeko arrazoi baten bila dabilen bitarte horretan, konturatzen ari da ez duela aitzakiarik eta zer gertatzen den jakin nahi badu, telefono deia itzuli behar diola.
|
|
|
– Hemen
|
duzue
dena –eta ahizpa zaharrenari begiratu dio– Sara zara, ezta. Zenbat denbora!
|
|
|
– Ikusten duzunez,
|
bazuen
denerako erantzunen bat. Hori da arazoa, pentsatuz libre genbiltzala, kontrolatuta gintuen.
|
|
|
Kolpe benetan handia izan zen berarentzat. Esku artean
|
zuen
dena albo batera utzi, eta noraezean ibili zen handik eta hemendik, gaixotasun hark bere bizitzako proiektuak izorratu zizkiola burutik ezin kenduta. Bere gaztaroa eta bizitza zapuztu behar baldin bazizkion, nahiago zuen berak bere gorputza suntsitu.
|
|
|
Bat batean, gogora etorri zitzaion ahaztua izan behar
|
zuen
dena: Pirinioetako mendiak igotzen zituen ama; zinema aretotik ateratzean istorioen nondik norakoak eztabaidatzera bultzatzen zuen ama; berearekin ateratzen ez zenean, nire llorona deitzen zion ama; Aliziaren abenturak irakurtzen zizkion ama; munduari aurre egiten erakutsi zion ama.
|
|
|
“Eta gainera, inori ez zion eztabaidatzen uzten berak adina irakurri arte. Uste
|
zuen
denen gainetik zegoela. Ez zeukan ideia putarik”, azpimarratu du Sarak.
|
|
|
“Ez
|
dugu
denok jarrera bera desesperazio uneetan ere, ala? ”.
|
|
2019
|
|
|
ez
|
duela
denean
|
|
|
Ez daukat gogorik, batzuk aldaezinak iruditzen zaizkit. Fase paranoiko batean nago eta irudipena
|
dut
denek uste dutela ez naizela ona bertsotan, ez dutela nirekin kantatu nahi, eta edozein momentutan, hurrengo txapelketaren batean hanka sartu eta saioak galduko banitu, nitaz beste batzuei buruz esan duten gauza bera esango dutela: “Txapelketak bere lekuan jarri du”".
|
|
|
Ez dut izan nahi, baina banaiz. Esan nahi
|
dut
dena beharrean etorri dela amona ere, maletarik ere ez du ekarri, besteek bezala. Ez zaizu iruditzen, Eszter, dena beharrean etorri dela amona?
|
|
|
Egun osoa liburuak forratzen eman du gaurkoan. Oraindik ez
|
ditu
denak bukatu.
|
|
|
Atsekabe poxi bat antzeman zuen Jaumek Pintxo Tasting Tour eko taldekideen artean. Oraindik ez zituzten agindutako kutixi guztiak dastatu, eta beldur ziren dagoeneko denbora nahikoa ba ote
|
zuten
denetara ailegatzeko. Inor ez zegoen prest antxoa tostarik, barazki pastelik edo txangurro kreperik alferrik galtzeko; are gutxiago hain garesti ordaindu eta gero.
|
|
|
Hasieran xaxatu bai! “Ikusiko duzu zein ongi pasako
|
dugun
denak! ”. “Irri gustura eginen dugu! ”.
|
|
2020
|
|
|
bazterretan, ezezagutzen
|
dut
dena.
|
|
|
Lehengo teoria amodioari buruz: “Uste
|
dugu
dena deskubritzen ari garela, den dena liburuetan dagoelarik”.
|
|
|
Liburuetan ere ez
|
ditugu
denak hartzen. Logista banatzailekoek Madriletik bidaltzen dizkigute liburuak eta gertatu izan zaigu Espainiako erregeari edo infantari buruzko publikazioak jasotzea, politikari eskuindarren memoriak...
|
|
|
saiatzen naiz publikoki nire “inperfekzioak” asmatzen, zuen mailan jartzearren, zuek ez zaitezten deseroso sentitu nire perfekzioaren alboan: konplexuak ditudala, ez naizela ondo depilatu, gaurko aktuazioan ez
|
dudala
dena eman, ez ditudala zuen txaloak merezi, kaka egiten dudala… txorradak. Ni beti naiz inpekablea, ez dut akatsik, guztiz perfektua naiz, nire edertasunak ez dauka parekorik, “zoriontasuna” hitza nik asmatu nuen.
|
|
|
2: Ez
|
dugu
denok egiten! Hemen zuk bakarrik egiten duzu negar!
|
|
|
Dena garaiz doa, eta hala ere, ez daki zergatik,
|
badu
dena gaizki atera daitekeen sentsazio ezagun bat. Dena garaiz doa eta, hala ere, ezin NANa hor duela konprobatzeari utzi.
|
|
2021
|
|
|
ez
|
zuten
dena kontatu, ordea
|
|
|
Jan ditut bereak, jan ditut nireak… eta bizitza jaten hasi baino lehen bere bila abiatu naiz. (Eskuak sabelean) Ez da nirekin Manuel, baina hemen
|
ditut
denak, bere hitz apurrak, nire ogi papurrak… Amanda, sem ti tudo é como uma janela sempre fechada.
|
|
|
Azkenaldian ez dakizu deus ere! Lehen, zure talaiatik begira,
|
bazenuen
denerako hitz aproposen bat, esaldi egokiren bat... ziurtasunen bat! Eta ez hainbertze zalantza... hainbertze “ez dakit”.
|
|
|
Eureka Jobs andereak hogeita hamar urte baino ez zituen, baina bazen jada lau urte Arrosadiak izeneko ospitale psikiatriko honetan lanean ari zela.
|
Bazuen
denetatik ikusirik, gizakiaren izpirituak, maiz, bide ilunak urratzen zituelako argira itzuli aitzin. Emakume polita zen, papo alde oparokoa, begi urdinekin mundua hitzik gabe ikertzen ahal zuen haietakoa.
|
|
|
Arrats hartan, arrats guztietan bezala, arditegira joan zen eta ni ohera, lasai, nahiz eta senarra arranguratua zebilen hondar hilabeteotan. Lan nekeza dute laborariek, hori zuk ez duzu konprenitzen ahal bistan dena, baina hala da, hatsa hartzeko betarik ez, kezkak milaka, ezintasun sentimendu hori beti, alegiazko elkartasuna bazterretan, ongi zarelarik denak zurekin dira eta den mendrena flakatzen baldin bazara, hor
|
dituzu
denak inguruan, noiz amilduko zaren zain... Goiz hartan, harritu nintzen ohea hutsik kausitzeaz:
|
|
|
Dantxarineko egonaldia aberatsa izan zen, Maddiren lagun hirukote mozkoteak azkenean xehetasun berriak askatu zituen: Jason Moreau gurutzatua
|
zuten
denek, jakin gabe nor zen funtsean. Parpaila harrapaezina zela zirudien.
|
|
|
Horrek ezinegona sortu zuen espedizioko kideen artean, eta Ford haserretu egin zen. Erantzun bateratu bat egitea proposatu zuen, eta idatzi bat ere moldatu zuten horren karietara; ordea ez
|
zuten
denek sinatu, presidenteari aurre egiteko beldurrez edo.
|
|
|
Azken azunbrea saldu arte hantxe egon behar zuen, azokan. Batzuetan, ordubetean saldua
|
zuen
dena, eta bere gauzetarako astia izaten zuen. Beste batzuetan, ordea, salmenta okertu egiten zen.
|
|
|
“Gu guztion semeak dira Flandrian hildakoak. Gure semeak, milioika gazte noizbait itxaropenez beteak, ez dute berriz eguzkia aurpegian sentituko, ez dute gozatuko ostera ere ilargi betearen ederraz, horiengatik eman behar
|
dugu
dena, eta oraindik etsi ez duten horien alde ere bai, egin behar dugu zerbait gehiago... ”. Hildakoen aldeko minutu bateko isilunea eskatu zuen gero.
|
|
|
galdetu zidan. Uste
|
duzu
dena aldez aurretik pentsatua izaten duzula?
|
|
2022
|
|
|
“Amaituko al
|
dugu
dena? ”, Toni lapikoko azken hondarrak plater gainera botatzekotan da egurrezko koilararen laguntzaz.
|
|
|
Ez omen
|
ditugu
denok: apendizea, eskumuturreko gihar bat arboletara igotzeko garatua, azkenaginak, gorputzeko biloa zutitzeko muskulua beldur egoeretan itxuraz handiago emateko, katuek egiten duten eran, buztan enbrionarioa edo koxisa ekilibrioa mantentzeko edota gizonen titiak.
|
|
2023
|
|
|
Ikuskizun paregabea da Burning Man. Happening erraldoi baten tankera
|
du
denak, Mad Max filmaren tankerako antzezlan ikusgarri batena. Ezin uka erakargarria dela, txunditzeko modukoa izan behar du jaialdiak, baiki.
|
|
|
Itziar atzean utzita, Debarantz jaisten hasi gara Lur eta biok, itsasoa eskuinean dugula. Oso noizean behin baino ez dugu gurutzatzen beste autorik, furgonetarik edo kamioirik, zirkulazio baimena agerian
|
dutela
denak ere, tartean anbulantzia bat edo beste. Ertzaintzaren auto bat ere gurutzatu dugu, ertzainen susmo gaiztorik piztu gabe, itxuraz behintzat.
|
|
|
Oraindik ez
|
dut
dena ulertu. Zure ahizpa terrorista batekin nahastu zen; hau desagerrarazi zuten, eta arreba junkie bihurtu zen.
|
|
|
Hobeto egin nahi nuen. Baina bigarrenerako nekatuta nengoen, kontzentrazioa ere jada pixka bat galdua
|
nuen
dena zen hain berria! eta, ondorioz, pauso eta keinu batzuekin nahasi nintzen. Zenbat ordu, egun eta aste nituzke kathakaliko aktore izateko?
|
|
|
Gainera asko euskaldunak izanda! Bostetik bik euskara ez badakite, zergatik egin behar
|
dugu
denek erdaraz. Betiko galderak!
|
|
|
Emaitzak ez du axola. Bideak
|
du
dena egiten. Bidean egiten duzu dena.
|