|
2007
|
|
|
Baratzetako aurrenekotako landare apaingarria izan zela diote. Kretan
|
duela
bost mila urte margotutako batzuetan eta ia lau mila urteko edalontzi batean ageri da. Duela bi mila urte Dioscorides sendagile ezagunak lili hau Iunoren esnea erortzen zen tokian jaiotzen zela zioen.
|
|
2012
|
|
|
Aratsaldeko bietan, BurnsLake eko tren geltokian sartu zen. Jeutsi eta ordu bat beha egon nindaikion, astea bazuen horren babesean kurrituak
|
nituela
bost mila kilometro.
|
|
2013
|
|
|
Ezer ere ez.
|
Duela
bost mila edo ehun mila urte bezala zegoen leku hura. Guztiz paisaia birjina.
|
|
2015
|
|
|
Uste
|
dut
bost mila pezetako bat besterik ez daramadala karteran.
|
|
|
Pasadizoak Otziren kontua ekarri zidan gogora. Otzi, izotzen gizona,
|
duela
bost mila eta hirurehun urte Alpeetan izoztutako ehiztari bakarti baten momia da. 1991ko irailean mendi haietan zebiltzan bi mendizalek aurkitu zuten, Austriaren eta Italiaren arteko mugan, hain zuzen.
|
|
|
Beste batzuek aztarna sendoagoa utzi zuten.
|
Duela
bost mila urte izotz iraunkorretan hildako ehiztari hark bere tresnak, bere arropak utzi zituen. Jakien hondarrak sabelean.
|
|
2016
|
|
|
Arioen eran ari zirela uste izan eta, gerlari uniformea jantzita, nekazari dolmenikoen aurreritzien banderaren atzetik itsu itsuan jo porrotera! Indoeuroparrek
|
duela
bost mila urte asmatu zuten inperioak eraikitzeko, bortizkeriaren profesionalak bihurtu ez ezik, mintzabide politiko egoki bat behar zela: Lehenik gerra ankerrean indarra eta gupidarik eza erakutsi, baina ondoren, borrokariak berdinduta geratu direneko itxurak egin, ustiagai bihurtutakoen herri izena gorde hura ohoratuz (nahiz garaileak bere hizkuntza ezarri), eta galtzaileei boterean parte hartzeko aukera eman, hori bai, garaileak ezarritako lege eta ordenaren barruan.
|
|
|
Asian sorturikoak dira mendebaldeko mutur honetara iritsi diren hiru kultura olde nagusiak. Azkena, herri indoeuroparren kultura,
|
duela
bost mila urte inguru sortu zen Itsaso Beltza eta Kaspiar Itsasoaren arteko eremuan eta duela hiru mila urte inguru hasi zen euskaldunei eragiten. Horren aurretik, Asian sortu zen baita ere nekazaritzaren iraultza, Neolito aroa zabalduz; gaurko Anatolia inguruan sortu zen duela hamar mila urte inguru eta sei bat mila urte dira gaurko Euskal Herrira iritsi zela.
|
|
|
Kultura indoeuroparra Itsaso Beltz eta Kaspiar arteko ipar aldeko lautadetan,
|
duela
bost mila urte inguru sorturikotzat jotzen dute adituek. Ordutik egundaino, indoeuropar hizkuntza eta kulturak ia planeta osoaz nagusitu dira.
|
|
2017
|
|
|
Otzi ko Gizona aurkitzeak aurrerapauso handia suposatu du Arkeologian eta Genetikan. Hego Tiroleko mendi garai batean
|
duela
bost mila urte inguru hildako ehiztaria topatu zuten izotzetan kontserbatua, bere arropa, tresna eta guzti. Beste arlo eta neurri batean, baina inoiz iruditzen zait Sardinia horrelako zerbait izan daitekeela guretzat; izozgailua eta laborategia, aldi berean.
|
|
|
Batzuk 50 tona pisu! Adituen arabera,
|
badu
bost mila urte hurbil segurik batzu hor direla! Nundik ekarriak iduriz tokian berean ez baitzen holako harririk nola ekarriak eta zeri buruz, jakintsunek ere ez dakite soberakinik...
|
|
2018
|
|
|
Greziako mitologia bereziaren konduko gertakari larri asko han iragan zirela, usu kondatu da hori eta oraino ere kondatzen funtsean.
|
Duela
bost mila urte edo holako zerbait gaitzeko hiria bazen ere muntatua, denbora heietako handienetarik eta ederrenetarik omen, Knossos deitua. Nolazpait lurperatua izan zen hiri horren lehen aztarnak kausitu ziren 1878an, gero eta gehiago ondoko urteetan.
|
|
2021
|
|
|
Eremu laranjan, dira, berriz, Azpeitia (348,23) eta Orio (358,77); Orio gaur atera da eremu gorritik. Eskualdeko gainerako herriek ez
|
dute
bost mila biztanleko langa gainditzen, beraz, tasaren arabera ez dira kolorez aldatzen. Honako hauek dira herri horietako intzidentzia datuak:
|
|
|
Gero, letoi gorriko Maria gaileta lata ireki zuen, non aitak Vital Kutxako aurrezki libretan sartu nahi ez
|
zituen
bost mila pezetako billete sorta lodiak gordetzen baitzituen, eta familia osoa Gorbeiako gurutzera igotzen zenean bizkarrean eramaten zuen mendiko motxila handian puskak prest izan zituenean, berriz estalpera joan, gasolio upelak hartu, eta erlauntzetara abiatu zen lasai lasai.
|
|
|
Sorginaren Txabola trikuharria. Kalkolitikoa,
|
duela
bost mila urte. Haurrak jaioberriak ziren.
|
|
|
Nire gomendioa da arabar deitura konposatua duten hogeita bost urteko biztanleak ohartaraztea. Ezin
|
dugu
bost mila gazte babestuko dituen dispositiboa antolatu, baina segurtasun neurriak agindu, bai. Ez ibiltzeko kalean bakarka, ez daitezela parrandatik bakarka etxeratu, beti lagunen batekin.
|
|
|
Hizketagai ditugun liburuak,
|
duela
bost mila urte asmatuak —egia esan, liburuen eta are tableten arbasoak—, buztinezko taulatxoak ziren. Mesopotamiako ibaien bazterretan ez zegoen papiro ihirik, eta eskas ziren beste material batzuk ere, harria, egurra edo larrua, baina buztina erruz zegoen.
|