|
2004
|
|
|
Afrikako hogei bat herrialdetako milioika pertsonak elikagaien laguntza behar
|
dute
bizirik irauteko
|
|
|
Gainera, oro har, Afrikako mendebaldeko merkatuak ongi hornituta daude, eta zerealen prezioak jaitsi egin dira. Hala ere, FAOk zehaztu du Afrikako hogei bat herrialdetako milioika pertsonak elikagaien laguntza behar
|
dutela
bizirik irauteko. Ginean, Liberian eta Sierra Leonan, besteak beste, arazoak dituzte oraindik ere elikagaiak behar dituzten lekualdatuekin eta errefuxiatuekin.
|
|
|
Ureztatzeko premiei dagokienez, kaktusak direnez, neguan bakarrik behar du hilean ureztatzeko, atsedenaldian baitago; apiriletik aurrera, berriz, astean behin ur biguna eman behar zaio. Erabat okerra da kaktusak ureztatu beharrik ez dutela dioen sinesmen herrikoia; izan ere, nahiz eta haren hosto arantzatsuek sustraietatik jasotzen duten ura lurrundu ez dadin, likidoaren beharra
|
dute
bizirik irauteko, are gehiago hezetasunik ez duen lorontzi batean garatzen badira. Era berean, pazko kaktusak (Rhipsalidopsis) ez ditugu muturreko tenperaturetan jarri behar, udako eguzki gogorrak eta neguko izozteek kalte egiten baitiete.
|
|
2005
|
|
|
Isolamendu arazoak dituzte, eta horrek arriskuan jartzen du espezie horren biziraupen zaila. Sei hilabete baino gutxiagoko aleen %60 hiltzen da, eta hiru urte bete baino lehen, %87 Doñanako populazio txikia, untxien eskasiak (zapoaren elikagai nagusia) eta amu pozoituen eskasiak handituta, areagotu egiten da emeen urritasunagatik, habia egiten duten bikoteek ahalegin biologiko handiagoa egin behar
|
baitute
bizirik irauteko, eta horrek handitu egiten du ar zatitzaileen kopurua, hau da, ugaltzeko gai ez direnen kopurua. Horregatik aktibatu da proiektu hau, Espainian aitzindaria, eta hurrengo bosturtekoan urtero Doñanara hiru oilasko eme eramango ditu, espeziearen habiagintza handiagoko eremuetako soberakinak.
|
|
2006
|
|
|
Bilakaerari dagokionez, ezinbestekoa da loaren eta apetituaren arteko harremana. Sagu batek jan egin behar
|
du
bizirik irauteko eta ihes egiteko esna egoteko; beraz, mekanismo bat behar da energia maila baxua dela eta janaria aurkitzeko esnatu egiten duela onartzeko. Seguru asko, gizakiok antzeko kontrol sistema izango dugu, gure arbasoek gosearen aurka borroka egiten zutenean eta zerbait erne edukitzen zutenean bezala, janaria bilatzera bultzatuz.
|
|
|
CONSUMER EROSKI Spencer Behmer Texasko Unibertsitateko entomologoak azterketa bat egin du intsektuek karbohidratoei buruz egiten duten kudeaketari buruz, haien metabolismoa hondatu gabe hainbeste jatearen arrazoia interpretatzeko. Guk bezala, intsektuek ere karbohidratoak eta proteinak behar
|
dituzte
bizirik irauteko, hainbat elikadura iturritatik lortzen baitituzte. Hala ere, gure aurkari txikiek ez bezala, gizakiok gure garapen ebolutiboaren zatirik handiena pasatu dugu, eta egoera puruan dauden karbohidratoen iturrietara iristea zaila izan da.
|
|
2007
|
|
|
Amilia Taylor joan den urriaren 24an jaio zen Miamin. Orduan, gutxik uste
|
zuten
bizirik irautea lortuko zutela. Txikia, “in vitro” ernalketa bidez sortua, mundura etortzeko presa zuen.
|
|
2008
|
|
|
Lan horren arabera, neskek mutilek baino biziraupen tasa altuxeagoa dute herrialde gehienetan, Indian eta Txinan izan ezik. Hala, Indiak munduko genero alderik handiena
|
du
bizirik irauteko. Neska hinduek mutilek baino %61 probabilitate handiagoa dute beren bizitzako lehen eta bosgarren urteen artean hiltzeko.
|
|
|
Erregai garbi, eraginkor eta berriztagarria izateaz gain, “Miscanthus x giganteus” ere erraz lantzen da. Heldutasunera iristean, arreta gutxi behar
|
du
bizirik irauteko. Hazi ahala, belar txarrak gainditzen ditu, ur gutxi behar du, ongarri gutxi behar du eta landu gabeko soroetan hazi daiteke.
|
|
2009
|
|
|
Zimbabweko herritarren erdiek elikagai laguntza behar
|
dute
bizirik irauteko
|
|
|
Nazio Batuen Elikagaien Mundu Programak (IEP) alarma piztu du Zimbabweko egoera dramatikoaren aurrean. Haren kalkuluen arabera, herrialdearen erdia baino gehiago diren zazpi milioi zimbabwensek elikagai laguntza behar
|
dute
bizirik irauteko. Nazioarteko erakundeak% 35 handitu ditu bere laguntza estimazioak, joan den ekainean aurreikusia zenetik.
|
|
2010
|
|
|
Guztira, haurtzaroaren lagun diren 200 gune eta ehun bat ekipamendu mugikor gaitu dira “Pakistango eskualde bakartuenetako eta urrunenetako adingabeei laguntza psikosoziala emateko”. Beren etxeetara itzultzeko denbora gehiago behar duten familiek aukera bakarra
|
dute
bizirik irauteko. Ez bakarrik hezkuntza jasotzen delako —beste kasu batzuetan, elikagaiak—, baizik eta, batez ere, babes sistemaz baliatzen direlako.
|
|
2011
|
|
|
Ikertzaileek uste
|
dute
bizirik irauteko zelula kantzerigenoek erabiltzen duten proteinan zentratu behar direla ahaleginak.
|
|
2012
|
|
|
UNICEFek Haitin duen ordezkariak, Françoise Gruloos Ackermansek, adierazi du herrialdeak “egoera ahulean jarraitzen duela, pobrezia kronikoaren eta azpigarapenaren eraginez”. 18 urtetik beherako 4.316.000 haur gehienek “oraindik aukera mugatuak
|
dituzte
bizirik irauteko, garatzeko eta babesteko”. Eta funtsak ere behar dira.
|
|
|
esklabotasuna. 200 milioi haur baino gehiago milioi inguru Misio Salestarren arabera, talderik ahulena eta beren eskubideak defendatzeko gaitasun gutxien duena, haurren lan egoerei edo esklabotza egoerei aurre egin behar diete, eta lan egin behar
|
dute
bizirik irauteko, familiei laguntzeko edo zorrak ordaintzeko, besteak beste. Haurren Esklabotzaren Aurkako Egunean, herritarrak sentsibilizatzea eskatzen da berriz ere, eta gogorarazten da, munduko ekonomia krisi batean, ahulenak direla, beste behin ere, parterik okerrena jasaten dutenak.
|
|
2013
|
|
|
Mikroorganismo patogenoek ura behar
|
dute
bizirik irauteko eta ugaltzeko, elikagaiak kolonizatu ahal izateko. Beraz, elikagaiak deshidratatzen edo ura ezabatzen duen edozein substantziak lagundu egingo du hazten eta ugaltzen.
|
|
2015
|
|
|
Adingabeak errefuxiatu eremuetan Errefuxiatu eremuetako adingabeen bizitza gogorra da. Milaka txikik jasaten dute desnutrizioa, ez
|
dute
bizirik irauteko baliabiderik, ez dute hezkuntzarik… ACNUR bezalako erakundeek haur horiei eta haien familiei laguntzen diete oinarrizko beharrak asetzeko. Elikagaiak eta ura banatzen dituzte, eta negozioak edo egoera hobetzeko moduak bultzatzeko baldintza egokiak sortzen dituzte.
|
|
|
César Rincón Datu positibo bat dago: mutur goiztiarrek gero eta aukera gehiago
|
dituzte
bizirik irauteko. Mutur goiztiarrak 28 aste baino gutxiagoko haurdunaldian jaiotako haurrak dira. 28 eta 32 aste bitartekoak edo 1,5 kilo baino gutxiago pisatzen dutenak oso goiztiarrak edo oso goiztiarrak dira; ama sabelean, berriz, 32 eta 37 aste bitartekoak (haurdunaldi arruntaren iraupena), haur goiztiar neurritsuak edo berantiarrak dira.
|
|
2017
|
|
|
ACNUrek dio Sudanen Hegoaldeko milioi bat errefuxiatu laguntza behar
|
dutela
bizirik irauteko
|
|
|
proteinek ez dute inoiz jan behar beren platerean. «Txakurrek ezin
|
dute
bizirik iraun proteinarik gabe», azaldu du Donald Beitz albaitariak, txakurren elikadura arloko ‘Los asesinos nutricales del perro’ (Your Dogs Nutritional Needs) eskuliburuaren koordinatzaileak. «Haragia, arraina eta arrautzak proteina sinpleak eta kalitatezkoak dira, txakurrentzat kalitatezkoak, eta ez dira falta behar, hala nola, ilarrak, soja, garagardo eta arto legamia», ‘Txakurrentzako janari gida onenaren’ egilea den Bárbara Kremers.
|
|
2019
|
|
|
Gizakiok ez dugu ehunka espezietarako lekurik uzten animaliak planetan ere bizi dira. Elefanteek, erleek, jirafek, baleek eta narrastiek gero eta zailagoa
|
dute
bizirik irautea. , ondorengoak babestea, baita jateko edo babesteko behar duten ura edo landareak lortzea ere.
|