|
2003
|
|
|
Ez da modu ezberdinean interpretaturiko balioen adierazle argia, hori izanik bioaniztasunari eta kultur ezberdintasunei aberastasuna ematen diena. Oso makina perfektuak fabrikatzen dira seriean, berdin berdinak, baina ez
|
dute
bizirik. Izaki bizidunak ezberdinak dira.
|
|
|
Bizitzaren naturaltasuna beti. Hugok natura behar
|
du
bizitzeko, libre sentitzeko. 1834az gero ohitura hartu du Julietterekin Paristik norabait bidaia egiteko hilabete urtero.
|
|
|
Bestalde, euskal hiztunen komunitateak
|
duen
bizi indar etnolinguistikoari ere erreparatu behar diogu. Gogoan izan, bizi indar etnolinguistikoaren alderdi objektiboan atal hauek ditugula:
|
|
|
Hori dela eta, euskal hiztunen komunitateak
|
duen
bizi indar etnolinguistikoaren araberakoa izango da bihar etziko erabilera. Baina hori, euskalgintzaren esku daudeneremuetan soilik, ez guztietan.
|
|
|
Askoz urrutiago dator literatura, helduena, %13, 7rekin. Honek esan nahi
|
du
bizi itxaropena duen liburua hiru hauetan dagoela, eta, jakina, batez ere haur eta gazteei zuzenduta dagoenlibu ruan, testua izan, irakurgaia edo literatura izan. Bestelako liburu ia guztiek lehen edizioan bukatzen dute berebizialdia.
|
|
2007
|
|
|
Ikerketa, garapena, ilusioa, gaitasuna, irudimena, gogoa adierazten duen seinale. Aurrera doan herri batean, Euskal Herriak aurrera egin behar
|
duela
bizitzera. Teknologia berriak egunero egokituz, gurera, hizkuntzara, komunitatera, kulturara, ekonomiara.
|
|
|
Eta hortxe dago, agian, bigarren koska, zer erakusten dugu... erakutsi ezin
|
duguna
bizi dugunean. Eta, berriz diot, ez dut pedagogiarik egin nahi:
|
|
2008
|
|
|
Biziaren arrastorik oraindik ez. Lurrean ere ura behar
|
dugu
bizitzeko. Ugaria da ura, gogoratu ozeanoek gure planetaren hiru laurdenak estaltzen dituztela.
|
|
|
Nahikoa munduko populazio osoa itotzeko! Pentsa pertsona batek urtean 1.000 metro kubiko ur aski
|
dituela
bizitzeko. Zenbat pertsona bizi litezke munduan Lurrak jasotzen dituen prezipitazioen ur guztia giza kontsumorako balitz?
|
|
2009
|
|
|
Jolas intelektuala egiteko, besterik gabe, galde diezaiokegu gure buruari ea hizkuntza guztietan izango nukeen pentsatzera bultzatzen nauen bizi larritasun hura, eta beraz izatera bultzatzen nauena... Izan ere, Descartesen definizioan munduaren aurrean
|
dugun
bizi larritasunak pentsatzera bultzatzen gaitu, eta pentsatze horretan datza bizi izatearen muina. Baina hizkuntza guztien kosmobisioa ezberdina bada, galdera bat sortzen zaigu:
|
|
2012
|
|
|
" Nire isiltasun hau hitzetan jarriko dut". Jose Angel Irigarayren" Baina bizitza goizeko ihintza bukaerarik gabeko borroka maite dut eta nahi
|
dut
bizi". Eta bereziki gustatu zait Fertxu Izquierdoren" Zauriak zeharkatuz mugituko naiz orbainen mugetan barrena".
|
|
2014
|
|
|
Azken batean, indarrean den genero ideologiaren arabera, feminitateari atxikitzen zaizkion ezaugarri nagusien bilduma osatzen dute: dohain nagusia
|
du
bizi iturri, ama, izatea, baina andre mariak iruditeria katolikoan islatzen duen bezala, modu hartzaile, pasibo eta jasankor batean.
|
|
2015
|
|
|
Bigarren argumentua: " 20 bat pastoral ikusiak
|
ditut
bizian. Maite ditut pastoralak.
|
|
|
Euskaraz sortua bada, lehenik euskaraz behar
|
du
bizi. Eta berantago agian frantsesez.
|
|
2016
|
|
|
Niri erraten zidaten: " Ez
|
dugu
bizi bat baizik". Nik arrapostu:
|
|
2017
|
|
|
Aitaren lansaria biziki ttipitu zen eta nik pentsatu nuen: " Behar
|
dut
bizia irabazi...", eta Parisera joan nintzen lan xerka, baina oso zaila zen lana atzematea eta azkenean gazte zentro batean erdietsi nuen postu bat. Centre des Jeunes Apprentis de Boulogne Billancourt zuen izena, eta han lan egin behar genuen.
|
|
|
antzerkiari bere funtzio soziala itzultzea. Antton Lukuk Libertitzeaz azken liburuan azpimarratzen duenez, antzerki herrikoiak ezin
|
du
bizi tabuei heldu gabe.
|
|
|
Erakundeen antzerkian orde ‘spectacle vivant’ nozio frantsesa ezarri nahi dute. Hemen ari gara elkarri gezurka, hau edo hura biziki ontsa dela... aintzinatzen ari garela, antzerkirik ez delarik batere aipatu gauza horietan, polemikari ihes egiten dugu eta tabuak tabu daude, kulturak ez
|
du
biziarekin harremanik, da. Aintzinatzen ari omen gara eta gure gazteak frantsesez ari dira euskarak ez duelako interesik gure ondoezaren ehotzeko.
|
|
2018
|
|
|
Janari, jantzi, berokuntza eta etxebizitzaren lanak ez dira merkatu kapitalistan ordaintzen, merkatu mota horrek aurresuposatzen baditu ere. Horrekin Marxek zertzen
|
du
biziaren eta kapitalaren talka. Gatazka horretan Marxek ere deskribatuta zeukan nolakoak ziren merkatutik kanpoko eta etxe barruko lan banaketa, zatiketa eta ustiaketa, Ideologia alemaniarra idazlanean adierazi zuenez:
|
|
|
Horregatik, nahiz eta zaila egiten zaidan batuak etorkizunean izan lituzkeen erronkak zehaztea, uste dut hizkuntza batek jakin behar
|
duela
bizi dituen garaietara egokitzen. Hizkuntza bizi bat, garaikidea izango dena, eta inondik ere ez atzerakoia, baztertzailea.
|
|
2019
|
|
|
• Abaraskak ekoizpen, banaketa, kontsumo eta finantziazio harremanak eratu nahi ditu, justizian, lankidetzan, auzolanean eta elkarren arteko laguntzan oinarrituta. Guretzat nahi
|
ditugun
bizi baldintza hobeak besteentzat ere nahi ditugu: horretarako, ikuspegi horretan kokatzen diren egitasmo eta proiektuekin koordinatu eta sinergiak sortzea ezinbestekoa da.
|
|
2020
|
|
|
Baditugu tresnak, badugu pentsamendu ildo bat, badugu utopia apal bat hasieran erakutsi dugun eta gaur egun bizi dugun distopia sozial eta ekonomikoari aurre egiteko. Proposamen hau dakart nik, baina guztiona da bidea, eta zuek ere
|
zuen
bizitzetatik, eguneroko praktikatik, zuen lurraldeetan bidea egin dezakezue, garrantzitsua da. Datorren mundu autoritario, indibidualista eta desberdintasun ekonomiko sortzaileari aurre egiteko, sor dezagun komunitate ireki bat, berdinzalea, kooperatiboa, bizitzak eta lurraldea erdigunean izango dituena, osasuna eta oparotasuna denontzat izateko.
|
|
|
Rosi Braidottik (2003) egindako bereizketa bat egokituko dut hemen: identitatea pentsatu eta sentitu ahal da hor den zerbait irudikatzen ari delako ustetan; diferentzia subordinatuak bestela figuratu behar dira, diferentziek metaforak baino figurazioak behar dituzte, irudimen ariketa ausartagoak, norakoa erakutsi eta efektu praktikoak izan behar
|
dituzten
bizi mapak behar dituzte.2 Horrela, tarte handia dugu identitatea irudikatzetik diferentziek behar duten sorkuntza eta eraldaketa figuratzera: ondo bermatuta eta ezarrita den hartatik izateko ahaleginetan ari den horretara, hegemonikotik subalternora doan tartea.
|
|
|
Zu eta gaixotasuna bat zarete. Batasun horretan ikasi behar
|
duzu
bizi berri bati hasiera ematen. Beste bat, baina bizitza.
|
|
|
Norberaren esku dago deliberatzea zein gizarte den bizitzeko modukoa eta bizitzaren zentzua eraikitzea gaian sakontzeko: " Zenbateraino merezi
|
du
bizitzea?". Humek zioen ez zuela uste inork bizitza alferrik botako zuenik merezi zuen bitartean.
|
|
|
Etsipena darie pentsamendu horiei, eta Gandiagak Hiru gizon bakarka lanean esan zuen bezala," Bizitzak itxaropena behar
|
du
bizitzeko" (ibid.: 84).
|
|
|
Zergatik bota ninduten hona, nire baimenik gabe gainera? Merezi
|
du
biziari eustea. Egia bada ere bizitzaren zentzuari buruzko galdera maizago pizten duela tragediak, eta Auschwitzen etengabe zerabiltela gogoan, pozaldi sakonek ere sor dezakete, hala nola maitearen ezusteko agerpen batek.
|
|
|
Hirugarren artikuluak honela dio euskaraz: " Norbanako guztiek
|
dute
bizitzeko, aske izateko eta segurtasunerako eskubidea". Orixek, aldiz, beste era honetan utzi zuen itzulita:
|
|
|
26 Are, izurritea dagoeneko ari da kapitalismoaren ertz basatienak gogortzen: krisi ekonomikoa azeleratu du, eta larriagotu (ko)
|
ditu
bizitzen prekarizazioa, pobrezia eta ezberdintasunak (dagoeneko egin ditu aberats ugari askoz aberatsago); genero arrakalak handitu ditu; hezkuntza desparekotasunak biziagotu ditu; areagotu du autoritarismoa eta baita militarizazioa ere, legitimatuz jendartearen kontrol sozial are estuagoa (kapitalaren erantzuna da bere krisi zibilizatorioaren aurrean); estraktibismoa ere gehiagora doa...... Alegia, izurriteak ez gaitu nahitaez eramango begiak zabaltzera.
|
|
2022
|
|
|
Bilbo handian lesbianen mundu erdaldunari esan genion lesbiana euskaldunak ginela eta euskaraz nahi
|
genuela
bizi. Hori izan zen egin genuen aldarrikapena eta ikusgarri egiteko ariketa.
|