|
2017
|
|
|
Ez oraingoan literatura periferikoen ordezkari, ez bada elkarri nahi baino arrotzago zaizkion literatura nazionalena. Esan zuen Atxagak, denok uste
|
dugu
bizi garen mundua zentrala dela, ez zerbaiten menekoa. Ez dagoela periferiarik, probintzia mailara murriztu nahi gaituztela.
|
|
|
Baltsako denda ibiltariari esker mantentzen zituen Guayaquilen ama eta arreba; irabazpidea ere handik ateratzeko asmotan zebilen, Alicia lehengusinarekin ezkontzeko. Horixe
|
zuen
bizi jokoan zerabilen karta sorta.
|
|
|
Oldeak ez ziren fida. Elurteak iragartzen zituzten anartean eta jakintzaren zidor malkarretan barna behaztopatzen ziren zuhurretik gutxi
|
zuketen
bizi zomorroak. Izurrite uhina hurbiltzen ari zen.
|
|
|
Safo, Spinoza, Dostoievski edo Virginia Woolf ez ditugu ezagutu, ez behintzat Despentes, Houellebecq edo Darrieusecq gure bideetan arraiki gurutzatu ditugun eran. Hiztegiak ez
|
ditu
biziak eta hilak bereizten, zenbait, indio onen pare, hobeago baino ez direla zendu ondoren. Pentsamendua harilkatzen nuela Baztango astoak, ardiak eta (g) izakiak amesten nituen Otsondon behera zetorren arrotzaren begi zuloetara so eta galdezka:
|
|
|
Amaren sabelari forma ematen hasi ginenerako, hasi ziren gure gurasoak gure izena zein izango zen pentsatzen, eta guk ere berdin egiten dugu edo egingo dugu sasoia datorrenean. Etxeko abereei izenak jartzen dizkiegu, eta behar
|
dugu
bizi garen lekuak izena izatea nongoak garen esan ahal izateko. Kaleen izenak ere garrantzitsuak dira.
|
|
|
batzuetan, ez beti, zurrunbiloak harrapatzen gaituela. Nekatzea, nazkatzea, maitatzea, negar egitea, barrez lehertzea, min egitea eta hartzea, poztea, tristatzea, estresatzea, lasaitzea... guztiak dira bizi garen seinale, eta zurrunbiloa kontrolatzen ez dakidan arren, beharrezkoa
|
dut
bizitzea. Aukera bat egin behar dut, eta nahiago dut tarteka zurrunbiloari irensten utzi birizik egotearekin konformatzea baino.
|
|
|
Espero dut urak euren bidera itzuliko direla eta aro zoragarri bat zabalduko dela murgildu nahi dutenentzat. Xabier, zuk ezin zenuen Euskal Herri zeurea maite, eta, hala ere, ezin
|
zenuen
bizi bertatik aparte. Nik ez dakit Euskal Herri gureak merezi adina maite izan zintuen.
|
|
|
Baina goizean jaiki eta kopeta ilunez lanera joatea ez da eskubidea, betebeharra da; edo beharra, besterik gabe. Pobreak lan egin behar
|
du
bizitzeko eta aberatsek derrigor behar dituela sinetsarazi dioten luxuak ordaintzeko. Hala ere, tartean behin, bere lantokian hamaikagarren aldiz zapaltzen dutenean, gutxienez" ai, min egin didazu" esateko eskubidea dauka.
|
|
|
Beraz, beldur garela behar
|
dugu
bizi, behatuki ibili eta, geure indarrean baino Jainkoaren faborean fidatzenago garela, umiltasun handi batekin otoitzetan jarri, nahi gaitzan sostenga, erortzetik begira eta, bekaturik gabe gauden batez, beregana dei eta tira. Zeren ontasunean azken fineraino iraute hau inork ere bere buruz ezin merezi dezakeen dohaina bada ere, ordea, guztiarekin ere, egin behar du batbederak bere aldetik ahal dagiena, merezi balezake bezala.
|
|
|
Berdin oraino ez da hiltzeko arriskurik; sendo naiz, gazte naiz, eta gazteak gazte antzu, gazte bezala behar
|
du
bizi eta gobernatu. Zer esango luke munduak berak ere baldin oraindanik parti banenkio?
|
|
2018
|
|
|
Horrelaxe egin zuten Ospitaleko Ordenak Donibane Garazin zeukan San Joan Zaharreko kaperarekin eta bertan erail zituzten bere zaldunak. Ni
|
nauzu
bizirik iraun duen bakarra. Gure kaperaren defentsan ez banuen bizitza eman izan zen berrorri gertatutako guztiaren berri ematen dion gutun hau beraren eskuetara helarazteko hautatua izan nintzelakoz.
|
|
|
Halakoa zerbitzatu nahi
|
nuke
bizi bitartean.
|
|
|
Tratu txarra ematen zien bere emazteei; emazteak, hain zuzen, ez aldi berean asko edukitzen zituelako, askotan ezkondu zelako baizik. Harekin ezin
|
zuen
bizi inongo emakumek, baina beharturik bizi ziren. Ez zegoen hari ukatuko zitzaionik.
|
|
|
Oso triste bizi izan ginen ordutik aurrera ama eta biok, bakarrik. Jateari utzi nion, jada ez
|
nuen
bizitzeko batere ilusiorik, nire neba arrebei gertatu zitzaien igarkizunarekin bizi nintzen eta. Ez nintzen nire txokotik ezertarako mugitzen.
|
|
2019
|
|
|
Alferrik izan zen Bucken amorraziozko borroka. Sekula ez
|
zuten
bizi guztian honela tratatu eta behin ere ez zen hain basati eta haserre sentitu. Baina bere indarrak agortu ziren, begiak kristalezko bihurtu zitzaizkion eta trena geratu zenean, bera konturatu gabe, bagoi batetara bota zuten bien artean.
|
|
|
vayan ex
|
dudala
bizi nahi isolatuta, vayan
|
|
|
Bakarrik den horretan egokienak soilik ezin
|
du
bizirik iraun
|
|
|
" Ze kakalardo!", errepikatu zuen bi aldiz. Boz gora, garrasika aterako zitzaion, eta, berak
|
zuen
bizi senari jarraikiz, gorputza lurrera botako zuen, oso osorik bota ere, jarraian hotsa etorri zen etxearen beste alderantz hiru lau metro pirritan egiteko.
|
|
|
79 Erbesteratuak berriro ikasi behar
|
du
bizitzen.
|
|
|
Baina banekien, piztien zientzia batez, gurtaga artean diharduen zaldiaren zientziaz, ezin nuela ez etzan, ez hil... Zeren gizona ez baitago bakarrik bere larru barruan,
|
badu
bizi nahi duen piztia bat han ostataturik, eta aspaldidanik ikasia nuen, nik pozik onartuko banu ere gizon beltzen makilak hantxe bertan akabatzea, erreboltatu egingo zela piztia kolpe haien pean, erdi hilik dagoen sagua, bizkarra hautsirik ere, bere torturatzailearengandik ihes egiten ahalegintzen den bezala. Banekien hori, eta horrexek are izugarriago eta ankerrago bihurtzen zizkidan nire neke izugarria eta nire desira izugarria.
|
|
|
Agian iruditzen zitzaidan lau ahatekume harro eta xalo haiek oso ongi parodiatzen zutela gizonek taldean daudenean dituzten sentimenduetako gauzarik txarrenak, edota baita haiengan diren gauzarik onenak ere. Eta merezi
|
zuela
bizitzea, zeren itxaro zitekeen egunen batean gauza oker horiek erauzi ahal izango direla, eta gauzarik onenak birlorarazi. Baliteke.
|
|
2020
|
|
|
Vietnamen, 1930eko hamarkadako kolonialismo frantziarraren menpe, neskato zuri nerabe baten eta amorante txinatar helduago eta aberatsago baten arteko amodiozko harremanean, eta harreman horrek askatzen duen erotismoan ez ahaztu pelikula ikustearen interes intelektual hutsa. Baiki, eleberriaren gaietako bat da erotismo hori, zehatzago, desioa bera" desioa da kontua, baieztatze desioa, liberazio desioa, bere osoan ezagutu nahi
|
du
bizia, porrota barne". Baina interes intelektual hutsagatik soilik justifika daiteke pelikula aspektu horretara mugatu izana.
|
|
|
Eta lana aldatzen ez badu, lortzen duen irabazi miserablea gorabehera, ez da ustiatutako langileek bezala bizirauteko beharrengatik behartuta dagoelako, horrekin ez
|
baitu
bizirik irauteko ere irabazten, baizik eta oraindik ere uste duelako balio bera duen zerbait ari dela defendatzen. Badaki idazteko lan egiteari uko egitea ezin dela, lehenik.
|
|
|
edozein tokitara, nekazariarengana izan ezik. Idatzi nahi baduzu, materialki egin nahi baduzu, beste lan bat bilatu behar
|
duzu
bizi ahal izateko.
|
|
|
Kontrastatu gabeko zurrumurruak gizarte baten adierazle dira. Baita aztertzaileak ere, balio
|
dute
bizi dugun gizartea aztertzeko. Egun, etorkinei buruzkoak, pandemiaz zabaldutakoak eta ekonomiakoak aztertu genituzke.
|
|
|
gauzak aldatzeko, okerren zama gainetik kentzeko, beste bide batzuk behar ditugulako. Egia batzuk konpartitu beharra dugulako, elkarren beharra
|
dugunez gero
bizitzeko moduko gizarte bat osatzeko.Unilateralitatea, beharrezkoa izanda ere, ez delako soluzioa. Jendeak beste politika bat behar eta merezi duelako."
|
|
|
Herio zelatan daukazue sega eskuan duela, eta itzultzen bazarete zaaaas! Segaz moztuko du
|
zuen
bizia. karta irakurtzaileak.
|
|
|
Nire auzokide libreenekin solasean aritzen naizenean, aferaren garrantziaz zein larritasunaz eta lasaitasun publikoari dioten begiruneaz diotena diotela, kontua da, azken batean, ezin
|
dutela
bizi egungo Gobernuaren babesik gabe, eta desobedituz gero, euren familiak zein ondasunek jasango lituzketen ondorioen beldur direla. Nik, neure aldetik, ez nuke pentsatu nahi inoiz Estatuaren babesa ezinbestekoa zaidala.
|
|
|
Eta zergatik nahi
|
gaituzte
bizirik, galdegin zuen gazteak.
|
|
2021
|
|
|
Baina, denborarekin, azaleratzen hasi zen estaltzeko hain zaila zena, halako moduz non senarra egia susmatzen hasi eta zelatan jarri baitzen, harik eta susmoa ia segurtatzera heldu zen arte. Ordea, berak ohartu zelako alegia egiten baldin bazuen laido egiten ari zitzaion hark kalte handiagorik eginen zion beldurrez, ez ikusiarena egitea deliberatu zuen; izan ere, hobe
|
zuen
bizirik irautea, mutur salda batzuk gorabehera, bereganako batere maitasunik ez zuen emazteki harengatik bizia menturatzea baino. Nolanahi ere, erabaki zuen ordaina ematea, posible bazen behintzat; eta jakitun emaztekiak, maiz, amodioak baino gehiago mugiarazten dituela hisiak, bihotz handi eta onekoen kasuan, batik bat, ausartu zen egun batez Erreginarengana jotzen, eta adierazi zion gupida zuela, ikusirik senarrak ez zuela berak merezi zuen moduan maite.
|
|
|
gure eskolek eta unibertsitateek kontuan hartzen ez duten kultura mota batera atxikirik zeuden. Mahomak ere, nahiz eta asko haren izena entzutean sumindu, askoz ere gehiago
|
zuen
bizitzeko, bai, eta hiltzeko, sumindu horiek normalean dutena baino.
|
|
|
agertzen dauzkigu etxe txar apal batzu, teilatu xaharra baizik ez
|
dutenak
biziaren kolorekorik.
|
|
|
dautala bizkitartean laster:
|
zuen
bizi xumearen atheratzeko, zer lanak ez dituzue hemen erabili, zer
|
|
|
Indar hauen berdintasunak beren agerpideen beharrezko berdintasuna darama bere baitan, agerpideok betiere abstraktuan aintzat hartu behar dira. Horregatik, taoistak ez
|
du
bizia herioa baino goragotzat jotzen, ez du inolako gorentasunik onesten egitearen eta desegitearen artean, baiezpen eta ezespenaren artean, plazerraren eta oinazearen artean, eta abar. Horregatik berarengatik, taoismoa ez da morala.
|
|
|
Aitor izena dut, ezkonduta nago eta hiru seme alaben aita nauzue. Lehen gure gurasoen baserrian bizi ginen baina Marisol nire emazteak Donostiara joan nahi
|
zuen
bizitzera, eta horrela egin genuen diru kopuru polita bildu genuen bezain laster. Horrelaxe mendi aldean Amaraberri donostiar auzoko dorre batera aldatu ginen.
|
|
|
" Ez
|
nauzue
bizirik harrapatuko esan nion irmo.
|
|
2022
|
|
|
Nire abizena eman dizut, nire etxearen ohorearen jabe egin zaitut. Zer uste
|
duzu
bizi izango zenukeela beste horiekin. Pobrezia materiala eta intelektuala, hori da irabaziko zenukeena, atzeratu horiekin handitu izan bazina.
|
|
|
Hiltzen hilko naiz, baina ez janari faltaren ondorioz muturreko ahultasunagatik. Hemen zuon lurraldean ez da horrelakorik gertatzen, pertsona guztiek gutxieneko bat
|
dutelako
bizitzeko, baina atera Europatik eta ikusiko duzu zer dagoen. Horregatik, europarra Jainkoa da jende askorentzat, ez bakarrik afrikarrentzat, baita beste herrialde batzuetako jende askorentzat ere.
|
|
|
Ordu hartan abiarazi zuen Xabierrek Basurtuko ospitalera joateko autoa. Liherrekin egon nahi
|
zuen
bizia eman zion bizitzak, mundua betiko utziko zuen momentu zail hartan. Liherren ama, bere baitan bilduta, poliki poliki itzaltzen zen, betiko destinora zihoan bidean, non bizidunek atseden hartzen duten lekura, hildakoek betiko atsedena hartzen duten lekura.
|
|
|
Bazirudik hemen ere jende askok ipuinean segitu nahi
|
duela
bizitzen, eta ez duela ezer aldatzea nahi.
|
|
|
Bai, legezko semea ez zarenez aski
|
duzu
bizi bitarteko Aragoiko konde izatea.
|
|
|
Begira jauntxo hori, nekazariok bizitza gogorra dugu, baina hirian ez da askatasunetik bizitzen. Behar dutenak joaten dira baina esklaboen lana egin behar
|
dute
bizitzeko, morroi eta neskame bazala gehienetan.
|
|
|
oraindik ernaturik mantentzen uste
|
huen
bizi arraitasuna.
|
|
|
*** Lurrazalean (bizitzak) garatzen dituen mekanismo horiek dira bizirautea ahalbidetzen diotena. Bizitzak bere buruaren premia
|
du
bizirik irauteko.
|
|
|
Italian ez dago halakorik, ondo prestatutako jana jaten dute, eta slow food mugimendua sortu dute. Kontzientzia dute zer den ona, eta Frantzian aldiz, pentsatzen dugu jana garestiegia dela eta edozer aski
|
dugu
bizirik irauteko. Bada jende kopuru bat organikoa jaten duena, edo haragi gutxiago, kontzientzia mota hau duena, baina gutxi dira.
|
|
|
Orain hortxe bizi duk, estalpe horretan esan zuen zaldiarrain eme iritsi berriak; eta ondoren galdetu zion zaldiari: Zein uste
|
duk
bizi dela maskor horri itsatsita?
|
|
|
Itsasoak
|
nau
bizitzen Hark berak nau ni izitzen; Bizi laburra emanen Gero berak eramanen.
|
|
|
Denbora aurrera joan ahala, gero eta garbikiago hasi zen gauza batzuk ikusten; geroz eta zalantza gutxiago gelditzen zitzaizkion. Azkenean, argiki ikusi, eta funtsezko erabaki handi bat hartu zuen, alegia, baserrira itzuli nahi
|
zuela
bizi izatera, baina beste filosofia ezberdin batekin.
|
|
|
Dena den, holako kasuetan, gauza bat oso argi eta garbi zegok, Manex, alegia, beren buruaz beste egiten duten pertsonek, esan nahi dik, une horretan bederen, ez
|
dutela
bizitzen jarraitu nahi, ezin dutela segitu; egoera latz horretan ez ditek jasaten bizitza, eta horrexegatik nahiago izaten ditek mundu honetatik joan eta bakea beste nonbait bilatu amaitu zuen amak, semearen hobe beharrez, bere ahalegina egin eta gero.
|
|
2023
|
|
|
Theori esaten zion ez zela besteak bezalakoa, baina zama guztia haren bizkarrera bota beharrak etsipenera eramaten zuela; aitortutakoa baino zor handiagoarekin amaitu zuela azken urtea; zor asko ordaindu zituela, baina gehiago zituela; Rappard i ordaindu ziola zor ziona, baina harekiko zor berria zuela; baldintza txarretan ari zela pintatzen, pinturarik lortu ezin zituelako, aurreko pinturak ordaindu gabe baitzituen. Sienez eta haurrez oso arduratua sentitzen zela, baina ezin zuela ezer egin; harengandik bereizi ordez, harekin ezkondu eta herri txiki batera joan behar
|
zuela
bizitzera; horrela hura salbatuko zuela eta bere herstura amaituko zela; ez zegoela seguru Sienen jarreraren atzean haren familia zegoen edo apaiza katoliko bat zegoen. Aitak idatzi ziola zerbaitetan lagun ziezaiokeen jakiteko, baina hark bere kezka propioak zituela.
|
|
|
Artistak bere artearen bidez adierazi nahi
|
duena
bizi egin behar du lehenik; orduan izango da benetakoa haren artea. 1881eko azaroaren 18ko gauean idatzitako gutunean (159) Vincentek Theori esaten zion aita eta ama zahartzen ari zirela eta aurreiritziak eta modaz pasatako ideiak zituztela; aitari ez zitzaiola gustatzen semea Michelet en edo Victor Hugoren liburuak irakurtzen ikustea; aitari esaten ziola idazle horien liburuen orrialde batzuk irakurtze hutsarekin inpresionatua geldituko zela, baina, aitak arbuiatu egiten zuela ideia hori.
|
|
|
Artista moduan egin zuen bizitza laburrean zehar etengabeko tirabira izan zuen Vincentek Tersteeg ekin eta gurasoekin; nekez eramaten zituen autoritate irudiak. 1882ko apirilaren 15eko (187) gutunean Vincentek Theori esaten zion jaso zituela hark bidalitako 180 frankoak eta Tersteeg jaunari ordaindu ziola zor ziona; baina, Tersteeg en jarreraz kexatzen zen, hark esaten baitzion ez
|
zuela
bizitzeko adina irabazten eta bere eskubideak galdu zituela. Aitaren, amaren eta beraren arteko harmoniarik eza kroniko bihurtu zela esaten zuen Vincentek; eta bera aitarentzat eta amarentzat arrotz bihurtu zela; etxean zegoenean hutsunea eta bakardadea sentitzen zituela eta asebetetzen ez duten harremanez betea zegoela mundua.
|
|
|
Ni Plainpalais plazaren inguruan ari
|
nauk
bizitzen, Getariako Arantxak, Reginaren eta Joanitaren lagun zaharra, bilatutako toki batean. Bertako azoka zaharrean denetarik lortzerik bazagok, patatetatik berokira, bigarren eskuko txirringatik bigarren irakurketa merezi duten liburuetara, eta unibertsitatea ere bertatik bertara zeukeat.
|
|
|
Areago, behin baino gehiagotan eta baten batek daki zeren kontura, inork inoiz ezin ziolako ezer txarrik edo apartekorik antzeman, Cerolok klariona bertan behera utzi, arbeletik urrundu eta gugana jiratutakoan zera egin zuen, mahai gainera igo eta ustekabeko errieta egin zigun gure ustezko alferkeriaren kontura: " gaur egungo gazteak alferrontzi hutsak zarete kanpaia jotzen ari zaretelako etengabean; ez zaudete
|
zuen
bizia Euskal Herriaren alde emateko prest".
|
|
|
Zure lehengusuok esan zuten bi agente horiek sasikume hutsak zirela, aspalditik euren atzetik zebiltzanak beti izorratu nahian herriko kaleetan eurekin topatu orduko edozein txorakeria zela kausa, bazela ordua norbaitek zerbait egin zezan. Edo bestela esanda, merezi
|
zituztela
bizia erauzi egin zieten tiroak.
|
|
|
" Orain arte urratutako bideak, salaketa ozenak, ez du aparteko fruiturik eman; beraz, isil gaitezen, mututze kolektibo militantearen bidez sala dezagun itotzen gaituen egoera". " Jendarteak kultura behar
|
du
bizitzeko, azkar nabarituko dira isiltasunaren ondorioak, azkar eta ozen". Laburbilduz:
|