|
2018
|
|
|
Hizkuntza batek
|
dituen
berezko hiztunen artean hiru motatakoak ditugu, bai behintzat, euskararen kasuan: elebakarrak, elebidunak eta eleaniztunak.
|
|
|
Baina gizakiak baditu behar natural gehiago eta komunikazioa baino premia handiagoa dutenak bere biziraupenerako. Hain zuzen ere, euskara, gizakiak
|
dituen
berezko behar natural horiek asebetetzeko, komunikazio tresna arrunt eta ohiko bihurtzen dugun hein berean jarriko dugu normalizaziorako bidean.
|
|
|
Euskaldun elebidunak ere desagertzeko bidean dira, mende honen bukaera iristerako ez da alerik izango. Euskarak iraungo badu, nagusi behar
|
ditugunak
berezko hiztun eleaniztunak dira. Horiek sortzen egin behar dugu ahalegina.
|
|
2019
|
|
|
Lehen esan bezala. aro zahar haietan urtaroen banatzaileak, hau da, solstizioak eta ekinozioak, oso kontutan hartu zituzten euren egutegian zein urtero errepikatzen zituzten jai erritualetan, beraiek baitziren, nolabait, euren bizimodua bideratzen eta baldintzatzen zuten mugarriak. Neolito Aroan, gizakiak, bere bizimodua nekazaritza edo laborantzaren inguruan finkatu zuenez geroztik, lurraren indar ezezagunak ulertzeko eta aurreikusteko
|
zuen
berezko grina hori areagotu zen. Hau da gizakia hastapenetatik naturatik bizi izan da, eta horregatik saiatu izan da betidanik lurraren zikloa ezagutzen.
|
|
|
Ez dakit zergatik, ordea, ez nuen lortzen gorrotatzerik. Baliteke izatea doilorkeria hain nabarmen
|
zuelako
berezkoa, non tolesgabea bilakatzen baitzen horrexegatik. Baliteke izatea banekielako berak baino lehen hiltzera zihoala.
|
|
2020
|
|
|
Diderotek uste zuen idazki bakoitzak, singularra den neurrian, berau sortu duenarena izan behar duela ezinbestean, eta honela argudiatzen zuen: " Gizakiak
|
duen
berezkoena, sentimenduek sortutakoa, sortzaileari ez badagokio, zeini dagokio, bada?".
|
|
|
Idazkera ezagueraren bidea da. Baina horretarako arrazoiak ez
|
du
berezko baliorik. Ez eta dialektikak ere.
|
|
|
Aspaldi ikusia nuen arren Roman Polanskik zuzendutako filma, idazkiak
|
zuen
berezko indarrak harrapatu ninduen eta euskarara ekartzea erabaki nuen. Ariel Dorfmanekin jarri nintzen harremanetan, eta hark honela erantzun zidan:
|
|
|
Le magazine litteĢraire k eginiko iruzkinean (442 zbk., 85 or), ostera, haren azterketak" ez duela kronologia aintzakotzat hartzen eta ikerketa gisa eskasa dela" zioen. Aitzitik, Kundera baliatzen da kulturen arteko asimetria konpongaitza ziztatzeko, baina, kritika egitearekin batera (kritikak
|
duen
berezko esanahiari eutsiz), hizkuntza eta nazio askotako literaturan izandako eragileen arteko erkaketa ere ekartzen digu. Hala nola, Frantziako gustu literarioan," arrunkeria" alboratu beharra zuen; garrantzia, kitsch estetikaren munta, austriar kulturan, etab. Haietan guztietan, ordea, ez du bere burua ezkutatzen hautatzeko garaian, eta lasai asko agertzen zaigu Camusen alde Sartreren alde baino gehiago, edo Dideroten alde eta Victor Hugoren aurka, nahiz eta frankofoniaren irakurleria soziologikoak hori ez onartu inola.
|
|
2022
|
|
|
Gezurretan aritzen zarenean gora eta eskumara begiratzen duzu, zuk
|
duzun
berezko ezaugarria da, barru barrutik ateratzen zaizuna. Konturatu zaitez denbora pila bat daramadala zure mugimenduak begiratzen.
|
|
|
Eta zer gertatzen da Gaiaren gainerako funtzio edo propietateekin? Gaiak
|
badu
berezko metabolismoa, oso sotil eta konplexua, ozeanoen gatzitasuna, ura eta lurren pHa, atmosferaren oxigeno eta karbono dioxidoaren kontzentrazioa eta gozatzen duen klima bera erregulatzeko gai dena. Izan ere, Lovelock en hipotesia behaketa hauekin sortu baitzen.
|