|
2003
|
|
|
Bereziki kaktusak. Urik gabe bizitzeko eta birsortzeko gai den landarearen parekoa izan nahi
|
du
berak ere. Indartsua, babestua, inoren menpekotasunik gabea.
|
|
2004
|
|
|
Del Vallek esku bakemaile bat ipini zion besagainean, isiltzera behartuz. Dena den, agente espainiarrak ezagun
|
zuen
bera ere hezurretaraino larriturik zegoela.
|
|
2007
|
|
|
Denboraldi probetxugarria izan zelakoan nago. Ana Isabel ezagutzeko aukera izan nuen, eta uste
|
dut
berak ere ni ezagutzeko parada izan zuela. Nire heldutasuna frogatu nahi izan nuen eta hark bere umetasuna, ez dakit.
|
|
2008
|
|
|
Onartu ez, baina ulertu bai. Azken finean susmoa
|
dut
berak ere, nahita edo nahi gabe, min eragiten diola gure maitasunari oraindik bizi dela frogatzeko.
|
|
|
Reginak, beraz, Villalbakoei buruz zuèn irudi idealizatuari eutsi nahi zion kosta ahala kosta, baita bizitzaren zentzuari ere, bide batez, hain lotuak zeuden bata eta bestea bere kasuan, gizon aberats batekin ezkondu eta harekin zoriontsu bizi nahi
|
zuen
berak ere ahal izanez gero, zer gutxiago!?, baina Fausti egunerokotasun gordinaren etengabeko eskarmentuan bizi zen, eta eskarmentuaren talaiatik, gaztetan mutil batekin izan zuèn esperientzia gaiztotik?, mintzatu zitzaion:
|
|
|
Nazariok galderak eta galderak egiten zizkion Mateori, fabrikaren organizazioari buruzkoak edo teknologia berriei buruzkoak, eta Mateok mutil berezi ezin baliotsuago baten aurrean zegoela egiaztatzen zuen. Mutila, gainera, ez zen Mateori galderak egitera mugatzen, bai
|
baitzituen
berak ere bere ideia propioak, fabrikaren ekoizpen goititzea helburu zutenak eta Mateo behin baino gehiagotan txunditzen zutenak. Txundidura, ordea, erabatekoa izan zen Mateo Sukunzak egindako galderari:
|
|
|
Nazariok galderak eta galderak egiten zizkion Mateori, fabrikaren organizazioari buruzkoak edo teknologia berriei buruzkoak, eta Mateok mutil berezi ezin baliotsuago baten aurrean zegoela egiaztatzen zuen. Mutila, gainera, ez zen Mateori galderak egitera mugatzen, bai
|
baitzituen
berak ere bere ideia propioak, fabrikaren ekoizpen goititzea helburu zutenak eta Mateo behin baino gehiagotan txunditzen zutenak. Txundidura, ordea, erabatekoa izan zen Mateo Sukunzak egindako galderari:
|
|
|
Reginak, beraz, Villalbakoei buruz zuèn irudi idealizatuari eutsi nahi zion kosta ahala kosta, baita bizitzaren zentzuari ere, bide batez, hain lotuak zeuden bata eta bestea bere kasuan –gizon aberats batekin ezkondu eta harekin zoriontsu bizi nahi
|
zuen
berak ere ahal izanez gero, zer gutxiago! –, baina Fausti egunerokotasun gordinaren etengabeko eskarmentuan bizi zen, eta eskarmentuaren talaiatik –gaztetan mutil batekin izan zuèn esperientzia gaiztotik? – mintzatu zitzaion:
|
|
2010
|
|
|
Izen hura, Peter Behrens ena, sarri askotan aipatzen zidan, asmatzailetzat eta zientzialari artistatzat
|
baitzuen
berak ere. Meyer jaunak, bere burua, halako eran, non bai baitzuen bere Madrilgo etxean, halaber, tailer moduko bat, asmakizun erakusleiho bat ere bazena, trepeta aski originalez hornitua:
|
|
|
Txundidura zen, mirespen ezkutua haien jokamoldea. Uda hartarako erabakia
|
zuen
berak ere gizonak nahi zituela ondoan. Haiekin egoteko eredua Nora izan zitekeen, nahiz berak nahi ez, ongi baitzekien aitaren hondamendi berria ere bazela, beste urteetako maitaleen antzerakoa, urtez urte errepikatuak aitaren inguruan.
|
|
|
Izen hura, Peter Behrens ena, sarri askotan aipatzen zidan, asmatzailetzat eta zientzialari artistatzat
|
baitzuen
berak ere —Meyer jaunak— bere burua, halako eran, non bai baitzuen bere Madrilgo etxean, halaber, tailer moduko bat, asmakizun erakusleiho bat ere bazena, trepeta aski originalez hornitua: animali erlojuak, kuku erlojuaren bariaziotzat har zitezkeenak eta kukuaren ordez oilar bat erakusten zutenak —oilar bat kukurrukuka, jakina—, edo katu bat miauka, edo otso bat uluka... ordua jotzeko; trenbideak, beren jostailuzko trenekin eta beren geltokiekin, baita beren geltoki buruekin ere, zeinek, txilibitua jo ez ezik, bandera gorri bat igotzen edo jaisten baitzuten, tren zirkulazioaren arabera...
|
|
2011
|
|
|
Eta idazleari, bere baitan bizi den bizikletariak ikasi berri duena itsatsiko zaio gogoan, ez dela aski irautearekin, bizi egin behar dela, Bizi, hil arte. Ez du ehun urte bete arte likrazko galtzamotz beltzak jantzita ibiltzeko asmorik, baina emazte tipiak emandako ikasgaia ez du ahazteko, haren bizitzeko gogo kemenak nahi
|
lituzke
berak ere hogei urte barru. Norman Foster arkitektoaren bizitzaz jakin berri du dokumental batean, eta harengan ere bizitzeko indar hori aurkitu du, minbizia eta bihotzekoa gainditu eta aurrera egiteko erabakimen garaiezina?. Badaki, noski, izango dela, egunen batean, bera ordezkatuko duenik, bere denbora geraraziko duela zerbaitek lehenago edo geroago, ezinbestean; baina denbora hori ohartuki bizitzea dela garrantzitsua, hori ere ondo baino hobeto daki.
|
|
|
Kexatzen zen ekintzaileen, matxismo, az. Eta kezka
|
zuen
bera ere ez zedila izan onartua erakundean gizon itxurak hartzeagatik. Emakumearen askatasunak lehentasun iraultzailea zuela idatzi zuen.
|
|
|
–Ez, eskerrik asko, alaba, esan zuen Fairfield andre zaharrak, baina une hartan mutikoa altxatu, eta «upalatx» esan zion moduak seinale
|
zuen
berak ere berdin sentitzen zuela.
|
|
2013
|
|
|
Ez al zioten Orgasmus deitzen, ba? Eta agian hori behar
|
zuen
berak ere. Bilboko ostegunetan ligatu ez zuena Venezian gozatzea.
|
|
|
Bigarren ikertzaileari egin nion jaramon. Uste
|
dut
berak ere ez zekiela zehatz mehatz zein zen. Poliziaren eskuetan erori zen behin eta ez zuten ezer garbirik atera.
|
|
|
–Frantzia aldetik etorri berria
|
duk
bera ere, anaia Henrikerekin batean, aditzera eman zidan Enekotek.
|
|
|
Hil ostean, haren oroimenez liburuxka bat kaleratu zuten, eta hor bada besteei laguntzeko zuen prestasunaren adibideetako bat. Montero hiltegian lanean zebilen garaian, lankide bat kaleratu zuten, eta Irazustabarrenak nagusiari planto egin zion, lankidea berriro onartzen ez
|
bazuten
berak ere lana utziko zuela esanez. Laguna berriro onartzen ez zutela ikusita, mehatxua bete egin zuen Legrak, eta beste lantegi batean hasi ziren biak lanean.
|
|
2014
|
|
|
Bereziki Alemaniako batasunaz, eta hor badira salaketa gogorrak lehengo nahiz oraingo politika hegemonista frantsesari?, Renanek dio, des vues absolument identiques à celles de notre savant maître?
|
dituela
berak ere (328). –Écrivez, eskatzen dio Ritter-i?, s, il vous plaît, de ma part, à M. Strauss, combien j, ai été touché de son procédé.
|
|
|
Alberroren hitzak urrundik iristen zitzaizkion. Inspektore-ordea lasai azaltzen ahalegintzen zen, baina ezagun
|
zuen
bera ere ikaraturik zegoela.
|
|
2015
|
|
|
Festarako gogoa nagusitu zitzaion. Noski joan behar zutela; noski joan behar zutela, hots egin zien barrez; eta azken hiru edo lau eskailerak korrika jaitsiz, burua batengandik besteagana biratzen hasi zen, eta barrez, eta Mintari lepokoa jartzen eta ahal
|
balu
bera ere pozarren joango zela esaten, eta ea berandu etxeratuko ziren, eta ea inork erlojurik zeraman.
|
|
|
Aitortu behar
|
du
berak ere ez zuela emaztea maite, aspalditik gainera. Harekiko sexu grina ere ahitu zitzaion, eta etxeko lanetarako behar zuen bereziki, otorduak eta prestatzeko.
|
|
|
Eta erabaki hori hartzeko ez zuen kontzientzia askatasuna inbokatu, bakea baizik. Ez ote
|
du
berak ere gure errespetua merezi. Gerra galdu eta zentzugabe bati bukaera ematen lagundu baitzuen.
|
|
|
Autobus honetara bildu dituen xehetasunaz kanpora, ama honek eta berak zerikusi gutxi dutela sentitzen du Mirenek, adinak ezinbestean dakarrela erreferentzien aldaketa, baina hala ere gustura ari da harekin berriketan, emakume argi eta alaia iruditzen zaio, zahartzarora bidean eta egin beharrekoak ondo eginda zituelakoan bizitzak ekarri dion harria umorez eta dotoreziaz daramana. Antzeko umore eta dotorezia nahi
|
lituzke
berarentzako ere, baina barne ahots batek ohartarazi dio hogeita hamar urtetik gorako aldea izango dutela bien artean, eta ez dela hori, preseski, berak eredutzat hartu lukeen emakume tipoa.
|
|
|
–Amerikarrek oraindik ez dute Torrelli jaunaren gorpua aurkitu. Espero
|
dut
berak ere zorte ona izatea. Hansen ahotsak ezagun zuen dezepzio handia hartuko zuela, dezepzio itzela, amerikarrek hondakinen artean Torrelliren puska odoltsuak aurkitu ezean.
|
|
2016
|
|
|
Isiltasuna bera zer ote den ere pentsatzen jartzen da batzuetan, gabezia hutsa ote den, hotsik eza besterik ez ote den, ez dagoen guztia biltzen duen izen bat, edo benetako presentzia bat ote den. Batzuetan gauaren erdian dena lo dagoenean sentitzen duena benetako presentzia bat da, ez makinen hotsen edo giza ahotsen faltak utzitako hutsune bat, baizik eta alboan sentitzen duen zerbait, badagoen zerbait, beste guztia lo dagoenean isiltasunak munduak utzitako tarte hori aprobetxatuko
|
balu bezala
bera ere munduratzeko eta presente egiteko. Eta, orduan, isiltasuna lagun sentitzen du, gaueko bizimoduan duen kiderik leialena.
|
|
|
Orain berriz ere paper haiek errepasatzean argazkiak lehen aldiz ikusi zituenean hartu zuen sorpresa gogoratu du zaintzaileak.
|
Bazuen
berak ere ijito familia haren aditzera, baina argazkiko haiek ez ziren hilketaren egunean furgonetatik jaitsi zirenak. Ederki zekien hori zaintzaileak, lantegiko leihoaren atzetik begira zegoela ikusi zituen haiek ez zutelako ijito trazarik batere, eta, gainera, bi gazteetako bat, gasolindegiko bulegotik eskopeta eskuan zuela irten zen hura, aurpegi ezaguna zitzaiolako.
|
|
|
Baina gero, bat batean bere senera itzuliz, Rugabella kale bat zela esplikatu zidan: katedraletik ez oso urruneko kale zahar hartantxe jaio zen bera, hantxe bizi ziren gurasoak artean ere, eta hantxe espero
|
zuen
bera ere bizi ahal izatea hilabete gutxiren buruan, urte bukaera baino lehen beharbada (baldin eta Milango Zuzendaritza Nagusian paper saskira botatzen ez bazuten haren lekualdatze eskaria!). Izan ere, zehaztu zuen, Ferrara hiritxo ederra da, bizia, alderdi askotatik interesgarria, baita alderdi politikotik ere.
|
|
2017
|
|
|
«Niri batere kasurik ez didazula egingo badakit, baina Amak esandakoa beteko duzu noski. Segi ezazu horrelako kezkak ematen eta laster
|
duzu
bera ere hilobian, orduan etxe guztia jendailaz eta zera zikiratuez bete ahal izango duzu. Baina zer bilatzen zenuen idiota madarikatu horri hura ikusten utzita?»
|
|
|
Isabelek aukera
|
du
bera ere hondartza batetik etorri dela adierazteko. Ez du profitatu.
|
|
|
Gudalburua berriz, ipurmasailak aulki ez guriegi batean mindu beste beldurrik ez duela, ziur da, patxaran da, beldurrik ez du, baina, borrokariei begira, ez ote du bere burmuin edo bihotzondoko zolan haien mira antzeko bat nabarituko? Ez ote
|
luke
berak ere gazte lerden, segail, txairo haien antzera ibili nahi. Ezetz esango didazu zuk, bizitzari eustea dela behinena eta gudariek baino aukera gehiago duela buruak.
|
|
2018
|
|
|
–Tira, pentsatu nahi
|
dut
berak ere jakingo duela hau guztia bere lekuan jartzen.
|
|
|
Mikeldi Zeberio bat dator. Hondarribian antolatu berri duten Blagan euskara elkarteko sorrera prozesuan parte hartu du, eta gatazkak herri barruko elkarteen amaraunean eragina izan zuen ustea
|
du
berak ere. –Azken urteetan, hain estankatuta egon dira jarrera guztiak, horrek ekarri du desertu txiki bat sozialki gauzak antolatzeko.
|
|
|
Zergatik zioen hori? Bestalde, aitortu behar
|
zuen
berari ere arriskuko sentipena ekarri ziotela papertxook, ikusi eta zuzenean ez desagerraraztea erabaki zuen bakoitzean.
|
|
|
Naia M girora hurbildu zen, ez gehiegi, gazteegia zelako, baina ikastolarako lan bat egin zuen horri buruz eta, Arriaga plazan lanerako material bila zebilela, mutil nerabe zaratatsu bat elkarrizketatu zuen garaiko mugikorrean. Txetxu zen hura, eta bideoan elkarrizketatzaileari, Naiari, alegia, zirikatzaile ziotson hobe
|
zuela
bera ere kezkatzea, ageri baitzuen han bildutako beste asko legez burgestxoa baino ez zela, seguruenik Unibertsitatera joan nahiko zuena, eta titulatzeko ordua iristen zitzaionerako titulu horrek eskailerak garbitzen jarduteko baino ez ziola balioko. Galtzeko zorian zaudetena berreskuratu nahian atera zarete kalera zuek, ziotson, baina zuen azpian gaudenok horiek baino arazo askoz larriagoak dauzkagu aspalditik.
|
|
2019
|
|
|
Eta ordainetan berak saiakera egiten zuen arrainontzira ohitzeko, arrainontzia zegoen zulo inozora, hari begiratzen zioten sofa are inozoagoetara. Arrain urdinaren sekretua berarentzat gorde zuen, psikologoari aitortu zion arte, behintzat; baina, antza, orain Imanolek uste
|
zuen
berak ere maite zuela arrainontzia, zutabe sasi erromatar eta koloretako landare horiekin guztiekin.
|
|
|
Eta gauza horiek behingoz kanporatu zituenean, gure partetik eta gizartearen partetik talka bat egon zen. Orduan nik uste
|
dut
berak ere atzera bueltatu nahi izan zuela askotan. Nahi zuela esandakoaren arabera bizi, baina jasotako erantzunek kuestionatu egiten zuten, eta hor hasi zela ordura arte estalita zegoen gatazka bat.
|
|
|
Emakumeak obulutegia du, umetokia; horra hor emakumea bere subjektibotasunean giltzapetzen duten ezaugarriak; maiz esan ohi da emakumeak guruinekin pentsatzen duela. Gizonak guztiz ahaztua
|
du
berak ere guruinak dituela, barrabilak dituela. Gizonarentzat, bere gorputzak harreman zuzenekoa eta normala du munduarekin, objektibotasunez hauteman uste duen mundu horrekin?, eta emakumearen gorputza, berriz, espezifiko egiten duen guztiaz zamatua iruditzen zaio:
|
|
|
konkistatzaile larderiatsua, emaile eskuzabala, edo biak aldi berean. Emakumeak, halaber, berretsi nahi
|
du
berak ere nahieran menderatzen duela ohaidea, eta, gainera, gogobete egiten duela ematen dion guztiarekin. Gizonari nagusitzen zaionean, dela agintzen dizkion atseginekin, dela haren jendetasunaz baliatuta, dela trikimailuekin hari desira piztuz bere orokortasun hutsean, emakumea askotan sinetsita dago asebeterik uzten duela gizona.
|
|
|
Handik aurrera Maria andrea ez zen berriz gelatik agertu, Raimundo Silvari esaten ari balitzaio bezala etxeko zati hura bere jurisdikziotik kanpo gelditzen zela irizten ziola, baina ezin izan zuen edo ez zuen nahi izan bere umore txarreko frustrazioa ito, ez eta bere lanari zegozkion zaratei sordina jarri ere, aitzitik, gehitu egin zituen. Raimundo Silvak erabaki zuen gauza txantxetan hartzea, baina gehiegikeria gero eta nabarmenagoa zen, horregatik azkenik pasabidera joan zen, Zarata gutxiago, mesedez, lanean ari naiz eta, Maria andreak erantzuten ahal
|
zukeen
bera ere lanean ari zela, eta ez zuela zenbaitek duen zorte ona, bizimodua eseririk ateratzekoa, alegia, eseririk, geldirik eta isilik, baina beharra borondatea baino boteretsuagoa da, hau bezalako borondate gatazkatsua izanik ere, eta isildu egin zen. Maria andrea gehien narritatzen duena da hau bezalako aldaketa itzelak gertatzen ari direla eta bera ez dela ezertaz jabetu, pertsona eskarmentu handikoa izan ez balitz, den bezala, edozein egunetan, ustekabean, beste emakume batekin egingo zukeen topo muturrez mutur etxe hartan, eta ziokeen egin nahi zion galdera egin, Nor zara zu, nork deitu dizu hona, gizonak ezgai eta sentiberatasunik gabeak dira, zer kostako zitzaion Raimundo Silvari aitormenezko irribera bat, min egingo bazion ere, leungarria zatekeen jelosia mingots haren erdian, horixe baita Maria andreak pairatzen duen gaitza, nahiz eta berak ez dakien.
|
|
2020
|
|
|
Gertakariak ezagutzen nituen eta hasi nintzen pentsatzen ez ote ginen biok ere gerra bereko galtzaileak edo galtzaileen umeak, ez ote geunden biok ideia edo izpiritu baten mende, ez ote ginen bizi antzeko kontakizunekin liluratuta, ez ote
|
zuen
berak ere bere bizitza besteen soberakinekin betetzen, ez ote zebilen ni bezalaxe etengabe auzoko larreetan bazkatzen.
|
|
|
ez dio ia uzten Marieri elkarrizketan parte hartzera; garagarnoa efektua egiten hasi zaio. Baina Marie gustura dago; eta, ohartu orduko, bigarren garagarnoa eskuan
|
du
berak ere, eta hasi da askatzen.
|
|
|
Matilde gogoz kontra joan zen amarekin, eta ondoren ez zuen bakerik eman Felicitasekin Las fronteras del amor ikustera joaten utzi zioten arte. Neska guztiak txoratzen zituen Jose Mojica garaiko idoloa pantailan ikusi nahi
|
zuen
berak ere. Dominicak ospakizunen harira Laureanok idatzitako artikulu gogoangarrienetako bat aipatu du:
|
|
2021
|
|
|
Lehen maitasunak oso gogorrak izaten direla esan zidan Rosaliek. Uste
|
dut
berak ere bazekiela zerbait horretaz. Mutilak eta gizonezkoak oro har oso koldarrak direla erantsi zuen maitasun kontuetan, pitin bat estutu orduko itolarria sartzen zaielako eta François aldi batez bakean uzteko gomendatu zidan, bera itzuliko zelako izua gainditzen zuenean.
|
|
|
Ikusi nuenetik, beraz, erre egiten ninduen Kingsleyrekin bakarka egoteko gogoak, Davidi iskin eginda, eta zalantza gutxi egiten nuen gogaide
|
nuela
bera ere. Hala, whiski bat eskuan hartuta, satelitean zegoen arte erakusketa hartu nuen aitzakiatzat David izar lasterketaren inguruko eztabaidetan murgilduta uzteko.
|
|
|
Gainera, neuk pagatu nuen Mikelek baino gehiago. Gertatzen ari zena esan beharra nion, jakin beharra zuen, nahiz eta sakonean banekien mendekuagatik egiten nuela eta espero
|
nuela
berari ere emakumea agertu izana. Noizbait pagatu zuen hark ere.
|
|
|
Konturatu orduko galderen arantzekin neure buruari zer nolako mina egiten ari naizen, dendariak atea zabaldu dit. Uste
|
dut
berak ere nire barruko munstroari antzeman diola.
|
|
2022
|
|
|
Liliren determinazio amoralak uzten ditu arrio eginda. Ondorioz, bere nagusitasuna irreala da, itxurazkoa, eta ikuskizunotan begiluzeen eginkizun berbera
|
du
berak ere: figurantearena.
|
|
|
Ez dun ene bikotea. Nik leporatzen nion
|
bazituela
berak ere kontraerranak: gizarte langilea zen egunez, eta denbora librean gizarte bazterketa areagotzen zuten jende eta ekintzak hauspotzen zituen; tartean, gu.
|
|
2023
|
|
|
Gorroto
|
du
berak ere kanpotik ikusteko moduko erretxinak hartzen duenean. Baina ez zaio afalaurreko zaputza pasa.
|
|
|
Hala uste
|
duela
berak ere, berak.
|
|
|
Giltzak irekitzen zituenean kontzientea zen egiten ari zenaz? Edo, Lorenek dioen bezala, ura baratze txikietara zihoala uste
|
zuen
berak ere? –Zabaltza komisarioak berak planteatu zuen ezbaia.
|
|
|
Apaltasun errebelde bat esango nuke. Izan ere, konturatzen naiz, eta uste
|
dut
berak ere ikasi duela, posible da aldi berean errebelde eta apala izatea. Apala, dena ez dakizula onartzen duzulako; errebeldea, ezagutzen duzuna kolokan jarri nahi duzulako, irauli, eraldatu.
|
|
|
Berretsiz ez dagoela benetako maitasunik benetako adiskidetasunik ez badago. Hor eduki nahi
|
nuke
bera ere.
|