|
2017
|
|
|
nahi
|
duenean
begiak ixtekoaz aparte?
|
|
|
Luze gabe, bi ertzak batzen dituen txalupatxoan. Eta guk ere kontinente oso bat
|
dugu
begien pare, Bidasoaren bestaldean. Gero batzuek esango dute hau dela munduaren bukaera.
|
|
|
Ilargiak argi errainu zurbila egiten zuen Rosaren bekokian. Neska ekuadortarretan hain gustukoak
|
zituen
begi beltz mindu haiek ume izutuen eskaria igortzen zioten.
|
|
|
Han behean, hesi inguruan, birringailu mekanikoa bere estalpean orroka hasi berria zen. Mutikoa ohartu zen emakumeak zornezko malko hori bana
|
zituela
begi ertzetan eta jantziaren besaldeaz xukatzen zituela noizbehinka.
|
|
|
Liberatok ere argi
|
zituen
begiak. Gorputza, tenkatuta.
|
|
|
Tigrearekin batera egin zuen salto: hartarainoxe
|
zuen
begiz joa.
|
|
|
Alioxa apezgaia, Ivan ideologoa eta Dimitri dirua behar zuen bestagile sentimentala. Hor ziren halaber Fiodor aita zakarra, Grouchenka aitaren eta Dimitriren ohaidea, Ivan eta Dimitriren artean nor hauta ez zekien Katarina Ivanovna, Smerdiakov, Fiodoren seme bastarta, epileptikoa, menturaz hiltzaile materiala, Ilioucha ikaslea, Kolia sozialista gaztea... den denak
|
genituen
begien jomugan, kementsu, oihuz, xuxurlaz, antzerkilarien molekuletan gorpuztuak. Argi jokoei esker tuaren zoharra eta kopetan behera isurtzen zitzaien izerdia agerian zegokigun:
|
|
|
ez gara heldu.
|
Zuen
begiak doluz betetzeko malkoz,
|
|
|
porruen berdez
|
zituen
begiok.
|
|
|
Letretakoak garenontzat ehunetik gorako zenbaki guztiak handiak dira, eta ehun milatik gorakoak izugarriak. Imajina ezazue, beraz, atzo gauean nola
|
nituen
begiak hainbeste zenbakiren artean. Hainbeste mila boto, hainbeste eserleku, ehuneko ez dakit zenbat igo bototan, ez dakit zenbat mila boto jaitsi... baina zoramenaren erdian zoriontsu ere sentitu nintzen, ze arraio!
|
|
|
Zeren zuk, nola baitzaude asmoa hartuta eta bai batzuetan pasionatua eta itsutua ere, ez duzu den guztia ikusten. Baina zure adiskideak ez du pasiorik, argi
|
ditu
begiak; hark den bezala eta behar bezala ikusten du.
|
|
|
Anquetilek dopinaren aurkako kontrolak ez
|
zituela
begi onez ikusten oroitzen naiz. Halakorik pasatu behar izatea iraingarria iruditzen zitzaion; beharbada, bere mailako ziklista batek, nahi izanez gero, zirrikiturik aurkituko zuen dopin kontrolei iskin egiteko, baina ez zuen garaipenek emandako botere hori bere buruaren mesedetan baliatu.
|
|
|
Harrituta nengoen, ez zuelako txirrindulari itxurarik. Meharra, ahula eta zurbila zen eta zainak
|
zituen
begietan eta lokietan. Egia esan, horrela ikustean, bizikleta gainean egon ez balitz, ezin pentsatu prodijioa zenik.
|
|
|
Adrianek, ia hirurogei urte
|
zituzten
begi sakon haiekin Markosenak behatu zituen ea brometan zebilen aztertzeko. Ez zen txantxa, ez.
|
|
|
Jauna hil denetik ez dugu atarramentu onik! Gazte honek bere gaztelua besterik ez
|
du
begi artean, hura dotoretu eta soldadu gehiago hartu babesteko. Babesteko?
|
|
|
Oheratu nintzen, nire mirabeari eskatu nion lo egiteko botika bat prestatzeko eta alde egiteko gero. Medikuari deitu nahi zion, baina birao batzuk bota, eta esan nion medikuak ezin
|
nituela
begien aurrean ikusi. Bakarrik utzi ninduenean, gorpua mozorrotzen hasi nintzen.
|
|
2018
|
|
|
Oihanean, edalekuan, haitzuloen aurreko zabaldian izan, beti zeuden prest abisua emateko. Horrela bada, begi asko izateko abantaila
|
genuen
Begi Gorirekin, atabismoarekin, genuen borrokan.
|
|
|
Arratsaldea aurrera zihoan, eta erasoak lehen bezala jarraitzen zuen. Zalu akitu egin nahi
|
zuen
Begi Gorik. Nahita nekatzen zuen.
|
|
|
Gaur egun azpilanean, pipia egurrezko habean bezala, dabilen ideologia bat jarri nahi
|
dut
begi bistan, hizkuntzakeriaren ideologia, Espainiako botere guneetan oso zabaldua dagoena. Pentsamolde hori ideia oker eta faltsu batean dago oinarrituta:
|
|
2019
|
|
|
Iritsi zen afalordua. Guztiak nahaspilan sartu ziren jangelan, eta, Rangelen zorionerako, Joaninharen pare parean tokatu zitzaion mahaian; sekula baino ederragoak
|
zituen
begiak, inoizko adierazkorrenak, ez zuten betikoak ere ematen. Rangelek isilpean gozatu zituen, eta atzera eraiki zuen Queirós deabru horrek kolpetik suntsitu zion amets hura guztia.
|
|
|
Ez du eseri nahi, baina eseri behar izan du jantziko baditu. Ezin
|
du
begirik kendu atzean utzi berri duen erlaitzetik, bat batean mendizalea uste baino lehenago agertuko ote den beldur, baina badaki ezinezkoa dela hain azkar iristea, oraindik tartea daukala. Hotz pentsatu behar du, lasaitu, buruaren jabe egin, hanken eta besoen dardara kontrolatu kranpoiak janzteko.
|
|
|
Badirudi euskal jentilek ez
|
zutela
begi onez ikusten giristinotasunaren etorrera eta zabalkundea, euren herriaren eta sinesmenen amaiera ekar zezakeelakoan. Hori dela eta, anitzetan, gure haran eta ibarretan gero eta ugariagoak ziren baselizak erasotzen zituzten mendietatik harritzarrak jaurtiz.
|
|
|
Zer nahi gisaz, ohizko esaldiak era arruntean etorri ziren. Zelan hegaldia? galdetu zion distira berezia
|
zuten
begi argiekin. Gure haitzen kolorekoak zituen, apartak; konfiantza eta segurtasuna ematen duten horietakoak; han ere badira gureak bezalakoak.
|
|
|
Haakonsson inspektoreak orduak zeramatzan langelan atsedenik hartu gabe, azkenengo ordu erdia argazki eta paperez beteriko kasuaren argibide taulan erabat murgildurik, batik bat hiriko mapa handi batean kasuarekin erlazionaturik zeuden tokiei errotuladore lodi batekin gorriz pintatu berri zituenei, kasu eginez. Aldi batean, hain luzaroan finko jarrita izateagatik nekatuta
|
zituen
begiak eri koskorrekin igurtziko zituen, lausotzen hasiak baitzituen. Goizaldeko hirurak zirelako ere izan zitekeen.
|
|
|
Praka zarpail eta oinetako are zarpailagoak. Aitona haren bi ezaugarri gogoratzen ditut,
|
zituen
begi ezin urdinagoak eta azentua. " Z" ak, guk ahoskatzen genituen bezala, ezin ahoskatu harez gain, doinu goxo eta kantari hark txora txora eginda lagatzen ninduen.
|
|
2020
|
|
|
Garaiari hartzen dio pultsua, uneko hainbat gatazkari Balkanak, Kaukasoa kasu eginez, nahiz intelektualki arnasten denari multikulturalitatea, korrekzio politikoa. Eta garrantzitsuena, nagusiki munduan zeharreko kontuez ari den arren, Euskal Herria
|
duela
begi ertzean, kliska bat baino gehiago egiten diola bertako errealitateari. Hotz xamar hasten da bilduma.
|
|
|
Nik ez dut sekula haren pareko bururik ikusi. Nik
|
banituen
begiak, eta gauzak ikusi ere, ikusten nituen, baina ez nuen gauzen adiera eta esanahia asmatzen. Tom Sawyer, ordea, erabat bestelakoa zen.
|
|
|
Aireak ez du betiko usaina. Belardi zaindu ederra
|
du
begien aurrean eta zuhaitz sendo ilunak altxatzen dira ikusten ari den paisaiari muga egiten. Zeruak ore pisutsu baten itxura dauka.
|
|
|
Egun batean, afaldu ostean, mediku izan nahi zuela aitortu zien gurasoei; Marinak zalapartarik gabe esan zien erabaki sendoa zela, eta haien baimena nahi zuela. Lolak afaloste hartan pentsatu zuen bere eskuek zaindutako geraniorik ederrena eta gorriena
|
zuela
begien aurrean, eta inoiz baino harroago sentitu zen.
|
|
|
gizon azala iruditzen omen zitzaion, kalean eta hortik zehar firin faran ibiltzeko modukoa, ez ganorazko familia bat sortzeko egina. Esaten zidan bizimodua gogorra dela eta gizondu gabeko senar batekin arrastaka baten emango nuela bizitza osoa, hainbeste mutil egonda hobe
|
nuela
begiak ondo zabaltzea. Ez zuen ezertarako Martin aintzat hartzen.
|
|
|
Ez
|
zuen
begirik bildu gau guztian; egunsentian ezin izan zuen ezer jan. Kianori gutun bat bidali, eta baporea hartzeko ordua iritsi
|
|
|
Etenaldi bat egin zuen. Aitak ez zuen begiratzen, eta beheititurik
|
zituen
begiak.
|
|
|
Eskalleretan behera joatean azkura bitxia nabaitu
|
zuen
begietan eta masailletan, kresalaz busti ondoko larruaren antzeko azkura. Negar ondoa ager zekion bildur, mokanes bat billatu zuen gabardiñaren poltsikuetan; baiñan ez zuen ezer aurkitu.
|
|
|
Zenbait aldiz harrokeriaren atsegiña ezagutarazi dit, egia da; baiñan ez da hau behar nuena. Zorionekoak zuek, emakume itsusiok;
|
zuen
begietan josten diran begiradak ez baitira beheragoko bidean estakuru gisa pausatu!
|
|
|
Eta begiradaz galdetu nahi irmo hartan, beste gauza bat erreparatu zuen: Jean' ek Pierre' ren begirada billatzen zuen bezelaxe, Pierre' k josirik
|
zituela
begiak Elsa' ren begitartean, hunek begirada noiz ordainduko zai. Ordurarte ez zuen Pierre sekulan era hartan ezagutu.
|
|
|
Jurdanek argi sumatzen zuen Endika Egurrolak nahiago
|
zuela
begi bat galtzea bere gizarte zirkuluan norbaitek bere ezkontzari halako akatsen bat ateratzea baino.
|
|
2021
|
|
|
Gehienetan ere nire nebak ez du apenas hitz egiten, ez du gustuko derrigorrezko hitzak ez baldin badira, nire neba begiratuez erantzuten ohitu da, eta zer edo zer esateko beharra baldin badu ezin nabariago zaio ondoeza aldartean, esan beharrekoa ahalik eta lasterren esaten saiatzen da eta askotan totelka edo marmarka egiteari eusten dio. Nire neba gaixoak isilean egon nahiago du, maite duten gizakiok inguratuta egon arren, aski
|
du
begi keinu xumeez erantzuteko, eta, orain bezala, Luzaroraino lagunduko nauen galdetzen diodala, purrustada batez bakarrik erantzun eta bere etxeko egongelatik alde egiten baldin badu ere, bere emazteak berak ez haserretzeko eskatuko dit, nik ondotxo dakidanez, Jaime hitz gutxiko gizona dela gogoratuz, hau da, bioi komeni zaigun aitzakia borobila anaia eta senarraren uzkurkeria nola edo hala zuri...
|
|
|
Beldurrak ez
|
baitu
begirik egia objektiboak epaitzeko,
|
|
|
Estanpako irudian Kristok berdeak
|
ditu
begiak, zizelez taxuturik ezpainak, zehatz orrazturik adatsa eta, oro har, metrosexual leunduaren airea. Horren eredua, edo Jesukristo Super Star, edo bestela David Beckham.
|
|
|
Zaude othoi ixilik. Iduri ta gizon batzuek ez
|
dituzten
begi berak, andre gaixoak baino miletan
|
|
|
Uste gabeko gure zaintzoztea! Kanoi kurlo bat
|
dugu
begien aitzinean, besoa baino luzexago,
|
|
|
Hori dela eta, ez naiz inoiz ur handitan sartu, eta elizako bueltaz ez dut inoiz pentsatu ere egin orain dela zazpi urte arte. Esan dizuedan bezala, duela zazpi urte, hogeita hamabost bete izan nituenean, etxeko ispiluan txukuntzen ari nintzela, sumatu nuen nire aurpegia ez zela betikoa, ximur batzuk azaltzen hasita
|
nituen
begien izkinetan, eta okerrago oraindik, soilgune dotore batzuek kopeta handitzen zidaten. Gauza handirik ez, oraindik, baina bidea urratzen hasita zegoen.
|
|
|
" Gaspar Ruizek, haren aurrean eseririk, gotorlekuan iltzaturik
|
zituen
begiak, gau eta egun, nolabait esateko, isiltasun eta gelditasun beldurgarri batean. Bien bitartean, bere ordezkarietako batek Maipuko haranean izandako porrotaren berri jakin genuen, behe aldeko lurretatik ia egunero iristen zitzaizkigun mezularien bitartez.
|
|
|
" Oso jarrera duina zen, zalantzarik gabe; baina hobe
|
nukeen
begiak ondo zabaldu izan banitu. Soldadu batek, gerra garaian, inoiz ez luke pentsatu behar zerbitzutik libre dagoenik; are gutxiago iraultza gerra bat baldin bada, etsaia atez kanpo ez baina zeure etxean dagoenean.
|
|
|
Robles jeneralaren atzetik nindoan. Neskatxak niregan finko
|
zituen
begiak. Ezintasunezko keinu bat egin nion nire buruzagiaren bizkarraren atzetik, aldi berean neure aurpegian espresio lasaigarri bat jartzen ahaleginduz.
|
|
2022
|
|
|
Ondora joan zitzaion, baina ustezko ahizpa ez zen ohartu, ez zezakeen ikus. Saiatu zen, bai, Ana, neskaren belarrira hitz goxoak xuxurlatzen, haren ile horaila ferekatzen, alferrik baina. Begi berde ederrek ez zuten Ana ikusten, aulki gainean zegoen andrea
|
zuten
begi berdeek begiratzen, haren hitzak zituen neskak aditzen, harekin zuen hitz egiten. Zergatik aztertu gabe, Anak emakume hura berehala gorrotatu zuen.
|
|
|
Ondo. Adelinak adeitsu eta gozo erantzun zion begietara behatu gabe; telefonoaren pantailan
|
zituen
begiak jarrita; berriren baten bila zebilen. Oso bizi idatziz" bilatu" tekla azkar sakatzen zuen; ia aldi berean.
|
|
|
20: 45pm ziren Juliok galdeketa uzteko eskatu zuenean; oso nekatuta zegoen. Ahituta ikusten zitzaion, eta ia ezin
|
zituen
begiak ireki. Karmelok ez zion aipatu hurrengo galdeketa gaueko hamabietan Xabierrekin izango zuela.
|
|
|
Begitartea zorroztu du zigarro bat bildu ahala eta inoiz baino txikiago ikusi dizkiot begiak kristal borobilen atzean, hari lila mordoxka bat haietan itsasoratzen. Beti izutu nau nola ikusten ote nauten nireen tankera omen
|
duten
begi horiek.
|
|
|
Egiari zor, erneagoa
|
zuen
begia Santxak, kafe zerbitzatzen ari zen mutil beltzarentzat, eta hau ez zegoenean, kafetegi barruko telebistara zuzentzen zen.
|
|
|
Magia zuriaren eta beltzaren artean egin ohi den bereizketa erudizio kontua da, dudarik gabe. (...) Herriko laborari guztiek egunero
|
dituzte
begien aurrean gertakari magiko bikoitzak, norbait babesten zein kaltetzen ahal dutenak. (...) Arlo horretan pertsona batek beste herritarrek baino indar handiagoa duela uste izaten denean, hura da azti sendatzailea,(...) hau da, baserri sorgin bat (Muchembled 1979:
|
|
|
" Fomore" eta" Tuatha De Danann" endak elkarren aurka ari dira Mag Tured ko borrokan eta, une gogorrenean, aurrez aurre gertatzen dira askazi bakoitzeko gizon bana, Balor eta Lug; aitita bilobak dira, eta etsaiak. Balor ek
|
bazuen
begi bat zitala: soilik borrokan zabaltzen zen eta hari begiratzen zion armadak ezin zuen atxiki, atzera egiten zuen; begi hori irekitzeko, lau gizonek kako leun batez betazala altxatu behar zioten.
|
|
|
Egin dezagun esperientzia berezi bat... Begiratu misteriotsua eman nahian, erdi itxita
|
zituen
begiak hizketa egin bitartean. Garazik hozkirria sentitu zuen.
|
|
2023
|
|
|
Zeren jakin behar
|
duzue
begiak betirako itxi zituen une hartan, garai hartako gizonezkoen batez besteko bizitza doi doi bete zuela Tomasek: hirurogeita hamabi urte, lau hilabe te, hamaika egun, hiru ordu, hogeita bost minutu, berrogeita zazpi segundo eta hogeita hemeretzi ehunen.
|
|
|
" Idia izugarria da, Harria. Gorri
|
ditu
begiak. Eta, badakizu zer?
|
|
|
Josuk parean zuen eraikineko hormako armarrian iltzatuta
|
zituen
begiak. Harrituta zegoen zenbat armarri zeuden ikusita eta bere imajinazioan historiaren istorioak artikulatzen zituen.
|
|
|
Iritsitakoan, Izarok ezin
|
zituen
begiak kliskatu eszenaren edertasunagatik. Hiru ur jauzi bereizitan bezala erortzen zen goiko ura beheko lakutxora.
|
|
|
Saiatu naiz, baina ez dut lortu. Ezin dut jakin zer pentsatzen duen, zer sentitzen duen, zer
|
duen
begi urdin horien atzean. Iratik begi berdinak ditu, agian horregatik uler dezake nik baino hobe.
|
|
|
Afalostetik pixka baterakoan, Echevarriak bere errebolber koipeztatua, distiratsu, prestatu berria zuen jokorako, kanoia lokian ipini, eta... zalantza berriro ere. Eskua dardarka
|
zuela
begi bistan neukan.
|
|
|
baina ttiki
|
ditut
begiak
|
|
|
baina ttiki
|
ditut
begiak
|
|
|
Elkar sinbolikoki malutatzea. On Monsters and Men taldearen CDa ipini du Rayk, eta Little talks kantatzen ari den Nanna Bryndís islandiarraren ahots glaziarrak distilatzen duen bakardade sentimenduak, intzigarra daragite
|
zuen
begi gogoetan; baita Rayrenetan ere itxuraz. Denak bultzatzen du Saldivia, zure neguko bidaia triste honen kronikari naizen honek, barbakoa errearen istorio gordin bezain eder eta sentimenduzkoaren gaizkile naizen aldetik, erredimitzeko bada sikiera taxuzko amaiera emango diodala; apurka apurka diminuendo, decrescendo, smonzando, stinguendo edo morendoan jaitsi, eta, nola bitsa hondarretan, desagerraraziko dudala, soinu handirik egin gabe amatatu.
|
|
|
Ondoren beltzezko beste bi azaldu dira, Dunne eta Tatxersen kamisetekin; batak bisera, besteak tximak. Interneten egindako bilaketa azkarraren arabera, ez bata ez bestea ez dira talde heavyak; horrenbestez, heavy bakarra
|
dut
begi bistan, nahiz eta etorri berriek praka motz ilunak izan. Kamareroak jeans motzak ditu soinean, rockero hutsa.
|
|
|
Lagun asko galdu nituen garai hartan, batekoak zein bestekoak. Ez
|
ninduten
begien aurrean ikusi nahi, eta halako herrarik ez nindutenei ezin nien aurpegira begiratu".
|
|
|
Aurrera egin ahala, bere sasoian karlisten eta aristokraten biltoki eder izandako lorategiaren bukaerara iritsi naiz, eta bertan frontoi abangoardista
|
dut
begi bistan. Z pilotalekuz betea dago, baina hau zeharo berezia da:
|
|
|
Lurrera begira eman dut Jabitxok kaña ekarri arteko tartea, eta begirada altxatzean ia ia lurrera bota dut tragoa. Orain guztiak
|
ditut
begira eta barrezka. Haserretzen ari naiz, isiltasunaren bidez haserre nagoela adierazi diet lagunei.
|
|
|
Irudimenez gertaeraren aurrean jartzen da pazientea, eta begiez mugimendu sakadikoak (azkarrak eta erritmikoak) egin behar ditu. Pentsamendu traumatikoez oroituko da, eta, aldi berean, burua geldi
|
duela
begiekin terapeutaren hatz erakuslearen mugimenduei jarraituko die; gero, burua zurian utziko du pazienteak, eta arnasa hartuko du sakon (Ventura, 2006). Begien alborako mugimenduek traumaren prozesaketa kognitiboa errazten dute.
|