|
2000
|
|
|
Dâailleurs, guztiz harritzekoa ere ez da, ze mutila net erakargarria da. Zer gura
|
duzu
ba nik esatea. En plus, Luisek bera zirikatzen jarraitzen du eta atzo, urrunera joan barik, aspirina bat eta kondoi bat eman zizkion:
|
|
|
Zorroa zabaldu eta, barnean, zer eta gereziak topatu ez
|
ditut
ba!!! Ohar bat ere atera dut, izenperik gabea, baina honela zioena:
|
|
|
Entzungo ez
|
nituen
ba! Ez duzu sinetsiko, baina hilabete honetan ostera ere hasi naiz atzazalak jaten.
|
|
|
Sartuko ez
|
dute
ba! Batzuek pepino bat, beste batzuek bibragailua, edo botila muturren bat...
|
|
2002
|
|
|
Gainera, bere zabarkeria ezkutatu ordez, hirekin hitz egiten duenean beti saiatzen duk hizketaldiak halako maila bat izan dezan. Alde batetik ulertzekoa duk haren jokaera, zeren betidanik jakin izan baitik hi Euskaltzaindikoa hintzela, Juanito San Martinek esanda ziurrenik, ez
|
dituk
ba alferrik biak eibartarrak eta biak adin bertsukoak. Beste alde batetik, txikitan akolito izana nonbait, haren hitz egiteko moduak Agirre Asteasukoaren sermoiak gogorarazten dizkik batzuetan, Leninen aipuak bestetan, eta ekonomia neo-liberaleko eskuliburuak beste zenbaitetan.
|
|
2003
|
|
|
Eta zeharkatu dut bigarren bagoia, eta hirugarrena (zorionez, errebisore muturbeltzarekin topo egin gabe, sekula ez baita komeni halakoen  susmoak piztea); baina harrapakin egokiegirik begiz jo ez. Eta,  itzultzekotan nintzela, laugarren bagoi bat topatu ez
|
dut
ba!
|
|
|
Atea zabaltzearekin haize hotzaren haginkada nozitu, eta, gutxienik ustean, Joaquin uniformez jantzitako guardia zibil batekin hizketan ikusi ez
|
dut
ba! Harekin konfiantza handia balu bezala, buruan txaplaka eginez.
|
|
|
–Zer egin behar
|
dugu
ba hain gogor sakatzeko?
|
|
|
–Izango ez
|
duk
ba! Atxilotzeko sekulakoa montatu zitean auzoan.
|
|
|
–Zer ikusi nahi
|
duzu
ba? –galdetu dio senarrak.
|
|
|
" Faborez, Joseba!", pentsatu du edredoia  bere aldera ekarriaz. Zer nahi
|
zuen
ba, arra  tsaldeko teleberrikoa atzera berriz ikustea?
|
|
|
Edo mesfidati. Zer nahi
|
duk
ba, Sartre jauna, haren ipurdiaren atzetik ibili hintzen moduan ibili eta gero. Bollera ote zitekeen ere zabaldu zuan noizbait auzoan, gogoratzen haiz?
|
|
2005
|
|
|
–Zer espero
|
zenuen
ba?
|
|
2006
|
|
|
Zure aitak agindu ez
|
zuen
ba ezer gertatu ezkero Ingoren kargu egingo zela. Beste zure aita honek ez zuen zu adoptatu arteko onik izan, eta zure kargu egin ginen.
|
|
|
Hitlerrek berak esan ez
|
du
ba emakumeok ez dugula zertan karrerarik egin. Soldaduak izateko behar zaituzte zuek, soldaduen ama izateko behar gaitu gu.
|
|
|
Ezagutuko ez
|
duzu
ba! Judua da, Sebastian du izena.
|
|
|
Milango nor libratzen da bere bikotekidearekin eztabaida sutsu bat izatetik? Ederrak
|
dituk
ba italiarrak! Usaindu orduko badutela eskua non sartu, hor hasiko zaizkik larrutan edo lapurretan, eta, ahal badute, bietan!
|
|
2007
|
|
|
–Bai. Jakingo ez
|
dut
ba. Haren jaioterria da.
|
|
|
" Itsasora noa! Itsasora noa!", oihukatu ez
|
zuen
ba, gizajoak. Igor ere hondartza ondoan hil zen.
|
|
|
Zertarako behar dugu dirua? Nahikoa
|
dun
ba iparralderantz tipi tapa jotzearekin! Tira, goazemazue!
|
|
|
" Eskopetarekin atera ez
|
duk
ba!".
|
|
|
Zuek ere mihirik gabe geratu zarete ala? Aitak hitzontzi galantak
|
dituzue
ba! Alajainkoa!
|
|
|
–Izango ez
|
duk
ba!
|
|
|
Gogoratzen duzue? Gogoratuko ez
|
duzue
ba!
|
|
|
–Jakin? Zer jakin behar
|
nuke
ba?
|
|
2008
|
|
|
–Zer esatea nahi
|
duzu
ba nik. Zuk uste duzun moduan, zure etxean nago, zure bizitzan sartu naiz baimenik eskatu gabe eta zure espazioa inbaditu dut.
|
|
|
–Eta zer uste
|
du
ba Hermannek. Errotak biratu egiten direla?
|
|
|
–Zer
|
dugu
ba. Eman al dut nik halakorik aditzera eskoletan, ala?
|
|
|
Zertarako?, nik usoa seinalatu ahala hik espiritu santua botatzeko?, erantzuten dio Tomasek, Ez
|
haut
ba ezagutzen!, eta hitzok esaten ari delarik, hegazti bat aireratzen da aurrez aurre duten muinotxo bateko sastraka artetik. Eskopeta begien parera jasorik, Tomasek tiro egiten du berriro.
|
|
|
Nik pentsatzen nuen jarduna ez zela hain eroa ere izango, ez behintzat Rosaren aldetik. Inaziori agindu ez zion ba kakoa gordetzeko eta hartu ez
|
zuen
ba autoaren argiak itzaltzeko tentua ere. Bestalde, belarretan itzulika ibiltzeak ba zuen alberdanian jarduteaz gainerako helbururik:
|
|
|
Halako batean argia piztu zaiola ematen du: Apezak ez
|
zuen
ba...
|
|
|
" Guk" erantzun genezake, hau da, kapaz gara erantzuteko: (1) diruak mundua mugitu baldin badu, zergatik ez
|
duen
ba mundutarra mugituko; (2) lehenagoko erlijioetan ere bazekitela jainkoa jaten; eta (3) bila ibili ezkero azalduko zaizkiola diruari nondik edo handik karbohidrato, proteina eta koipe monoinsaturaturen batzuk.
|
|
|
(Hau behingo bat da?, aldi bat da?). Ez
|
dute
ba esan nahiko behin bakarrik hiltzen garela. Ez dakit:
|
|
2009
|
|
|
–noski! Zer uste
|
zenuten
ba? –entzun genuen ahots ozen bat gure bizkarrean.
|
|
|
–Zer uste
|
zenuten
ba. Ea, galdetu berriro" atsoa, non zaude?".
|
|
|
ez dago zertan estresatu, lanak eta itomenak eta diruak ez dute bizitza oso bat merezi. Erleak bere denbora hartzen ez
|
du
ba eztia egiteko? " Baratxe, baratxe, jauna, hamarratzak amarauna", dio arin ibiltzeari bizi bizi deitu baino lehenagoko gure tradizioak.
|
|
|
–Ohartuko ez
|
ninduan
ba. Atso horrek galtzeko zorian jarri dik bere burua, esan nion nik begi bistakoa azpimarratzera behartzen duten baten jarrera goitik beherakoaz.
|
|
|
Burura etorri ez zaio ba leiho ondoko emakumea iruzurti hutsa dela, eta patio zaharrarena, aldiz, gezur biribila? Pentsatu ez
|
du
ba leiho ondokoak beretzat bakarrik nahi dituela ikusten dituenak, ez duela leihoaren pribilegioa inorekin partekatu nahi?
|
|
2010
|
|
|
Mari: Zuen arraza, ba, engoitik hi ere barne haiz ba gure arrazan, hire haurrak ere Agerrekoak
|
ditun
ba...
|
|
|
Ani: Ze eskuara ederra erabiltzen duen, norbait ari
|
dun
ba gutaz burlatzen...
|
|
|
Peio: Inpusulia dun zerbait hautsia ukan dezan, paperez eginak
|
ditun
ba oraingo gazteak!
|
|
|
Mari: Ba hori
|
duzu
ba, espainola, bazterren nahasteko lehen lehenak, frogatua izanen da beste behin egun, odol bero eta kokotero...
|
|
|
Mari (Berekiko): Apurra baino zerbait gehixago
|
dun
ba. Aspaldi din no ez dudala gazte bat entzun gu lehen mintzatzen ginen bezala mintzo, ber musika eta ber finezia, amerikano doinu hortaz kanpo bistan dun...
|
|
|
–Mandosokak zenbat luzero
|
dun
ba al dakik?...
|
|
|
" Asteartea eta..." esango du besteak. " Zer esan nahi
|
du
ba, hozberoak?", maxiatu da nire baitako neurona maxiatzailea.
|
|
|
–Zer nahi
|
duzu
ba. Nik esana, pare bat hilabete ere anuntziatua nuen, lizarraren bentaja hiru astekoa izan zela erreparatu orduko.
|
|
|
–Bai, baina beste eguraldi anuntzioaren hura nola
|
huen
ba?
|
|
|
Ezin gezago eta motelago zetorkion janaria: " ganbela honetan lelotuko ez
|
nauk
ba!".
|
|
2011
|
|
|
–Ez
|
duzu
ba pentsatuko hau guztia edonoren eskumenean utziko nuenik. Giltzaz ixten nuen beti beti eta hementxe gordetzen nuen giltza, esan zien mahai bateko kajoia seinalatuz?.
|
|
|
–Ez
|
duzu
ba... zeure idunekoa saltzeko asmoa izango?...
|
|
|
Joan egin, eta zuek? Freskatu egin duela, e?";" Zer nahi
|
duzue
ba, oraindik ere neguan gaude eta...".
|
|
|
–Bai, jakingo ez
|
dut
ba.
|
|
|
–Jakingo ez
|
dut
ba, maitea. Neuk abesten nuen txikia nintzenean.
|
|
|
Bietakoren batek edo bi biek bizirik segitzen badute, nireak egin du. Honezkero kantatu dute, nola ez
|
zuten
ba esango totel batek eraman dituela tiroketaren lekuraino. Hori entzundakoan, barre egin dute.
|
|
|
Jakina, ohartuko ez
|
nauk
ba. Jesus Maravall arriskuan zagok, esaten diot.
|
|
|
–Ezagutuko ez
|
zaitut
ba! Ondo gogoan dut nigatik egin zenuena.
|
|
|
Eta hala ere nola izan zuen ahalmena eta arnasa poesia idazteko. Eta gainera, Anna Akhmatovaren poesia gehienak ia klandestinoki jasoak daude, entzuten zizkiotenek, bisitatzera etortzen zitzaizkionean jendea, berak papertxoak ematen zizkion jendeari salbatu zitzan, ze poema gehienak erre egiten zituen, beldurra
|
zuelako
ba Stalinen erregimenaren sistemak egunen batean erregistro bat egingo ziola, miaketa bat, eta aurkituko zutela zerbait inkriminatzailea, eta orduan, ba horren beldurrarekin... Eta horrela bizitu zen, eta iruditzen zait galtzaile baten istorio izpirituala, istorio poetikoa, baina gainera berak nola kontatzen duen, bere galeraren zera hori.
|
|
2012
|
|
|
–Saltzea
|
luke
ba onena.
|
|
|
Umetan eta gaztetan lagunek iseka egiten zioten bere izenagatik, txantxa mingarriak eraman behar izaten zituen, bere izena gorrotatzeraino sufritzen zuen. Baina bere izen bereko mitoaren berri izan zuenetik, jakin zuenean Faustok dena eman zuela perfekzioa lortzeko, urrea egiteko sekretua, jakituriaren goi maila eta arte totalaren ereinotza eskuratu ez
|
zituen
ba, nahiz horretarako arima saldu behar izan??, gure Faustok Fausto mitikoaren pare izatea deliberatu zuen.
|
|
2018
|
|
|
Hilda eta lurperatua zegoen jendearen oroitzapenean: inori ez zitzaion bururatu ere egingo," hara, hara, komediantearen antza
|
du
ba clochard homeless kalejale
|
|
|
" Ezkutari bat topatu behar ez
|
zenuen
ba?", pentsatu zuen komedianteak;" ahor, zure ezkutaria, ahor zure Santxo, egiten ari zaren erokeria honen barruan, erotu den mundu honetan, ehun eta hogei kiloko clochard homeless txanponerrukia, daukan itxaropen guztia eta behialako gaztetasun guztia begietan biltzen zaion emakume bazterreko bat".
|
|
|
–Ezagutuko ez
|
dut
ba! Didier Fontaine elizako sakristaua zen:
|
|
2019
|
|
|
–Zer
|
duzu
ba?
|
|
|
Eta emazteak arrapostu: " Neu
|
nauzu
ba".
|
|
|
Hizkuntzaren mapan genero gramatikalaren auzian gehien interesatzen zaidana da hizkeraren etxea gero eta bizigarriagoa egiten saiatzea, eta interes horren barruan dago galderak âhausnarketakâ egiteko aukera. Neurtzen ez
|
dugu
ba adjektibo baldar batek esaldi pausatu batean izan dezakeen eragina. Erabiltzen ez ditugu bat nominalizazioak testua arin  tzeko?
|
|
|
Horregatik da zilegi esatea Odisea eta Iliada badirela itzulpenak ere. Odiseok uharte eta hizkuntza arrotzetako ipuinak ekarri ez
|
zituen
ba etxera. Zer da itzulpena ez bada testu jakin bat beste hizkuntza batera pasatzea?
|
|
|
Baina Berbelitz ez da fidatzen, poesia eta logika ez dira lagun onak. Galdegilea izan liteke Berbelitz bera bezalako bat, berak ere hitz egiten ez
|
du
ba etxeko balkoian dauzkan geranioekin, batez ere gutxi zaintzen dituenean eta barkamen eske?
|
|
|
Hiltzaileari jabetzak zilegiztatzen dio hil  keta. Egunero ikusten ez
|
dugu
ba genero indarkeriak nola lotzen dizkion katebegi berriak hilketen kate luze odoltsuari. Jabetza eta hilketa.
|
|
|
Apirilak ere
|
baditu
ba, bere efemeride trixteen artean, makina bat desgrazia eta mixeria sortu eta inori erantsiak. Ez da nire asmoa pasatako mixerietan aztarrika ibiltzea:
|
|
|
Pazko garaiak edukiko ez
|
du
ba, eguraldi eta inguruko kontuekin zerikusirik. Koarta tenporetaz jardutean ikusi dugu nola udaberriko lehen ilbetearekin ospatzen zuten hebrearrek beren jaialdi nagusia, Pazkoarena justu.
|
|
|
Dirua jartzen du korrituan... Asko balioko ez
|
du
ba?
|
|
|
Eta zer deritzozue: hor goian ikusi ditugun elorri xuriaren hilabete honekiko usadio eta ohitura bitxi horiekin zerikusirik ote
|
du
ba, elorrio hitzak berekin jaso duen neke, oinaze, jasanbehar, penalitate, sofrikario, etsipen punttu eta antzerako esanahi sorta hori dena. Beste kulturetan elorriaren hilabeteak izan duen tradizio zailtasunezko hori:
|
|
|
Jarri eskua: kiskaliko ez
|
du
ba! Horixe da pago edo haritza kiskalitako batean ikusten duguna.
|
|
|
Begira: Eguzkiak
|
baditu
ba, bere bidaian, kokagune bereziak, hor goian diren Zodiako zeinuekin bat datozen kale berezi horiek. Ilargiak ere bide beretsutik egiten du bere bidaia.
|
|
2020
|
|
|
Garrantzi gabeko xehetasun txikienei ere erreparatzea. Victor Hugo handiak esaten ez
|
du
ba xehetasun txikiak direla gertaera handien hazia. Edo orbela esaten du xehetasun txikien ordez?
|
|
|
Marianne batzuetan Jamieren kexu izaten da eta Peggyk honelakoren bat esanda uzten du: Bueno, matxista zerri bat da, zer espero
|
duzu
ba. Peggyk uste du gizonezkoak animalia nazkagarri batzuk direla, bulkadak kontrolatzen ez dituztenak, eta emakumeek ez luketela haiengana jo behar sostengu emozionalaren bila.
|
|
|
Mariannek denbora luzea behar izan zuen konturatzeko ezen Peggyk Jamie defendatzeko erabiltzen zuela gizonezkoei buruzko kritika orokorraren mozorroa Marianne Jamiez kexatzen zen bakoitzean. Zer espero
|
zenuen
ba?, esaten zion Peggyk. Edo:
|
|
|
Lorraineri sudur zuloak puzten zaizkio arnasa hartzean. Eta nola nahi
|
duzu
ba esatea?, esaten dio. Pentsatzen dut sexurako erabiltzen duzula esan nukeela, egokiagoa al da hori?
|
|
|
Konpara ditzagun: " Eta ulertzen haugu, nola ez
|
haugu
ba ulertuko?", esaten dio Atxagak Leteri;" Baina konprenitu egin nahi nuke Xabier Lete", Izagirrek.
|
|
2021
|
|
|
Ez dut interes zipitzik neure bizitza kategoria etikoen bidez arrastoan sartzeko. Nietzscheren basagizona ote
|
dut
ba eredu. Putza!
|
|
|
–Egongo ez
|
nauk
ba! –erantzun zion Hefestok?.
|
|
|
–Eta jendea nola aberasten dela uste
|
duk
ba?
|
|
|
–Zer nahi
|
duk
ba ordainetan?
|
|
|
–Zer uste
|
huen
ba?
|
|
|
Kar! ⣠Zer
|
dugu
ba han? â³ Han" gerra zibil hotza" dagoela, edo datorrela...:
|
|
|
Gustuko serie bat aukeratzen den... aukeratzen duten bezala? ⣠Besterik zer egin behar
|
duk
ba zerean?... ilunpe hontan? â³ Ilunpe distopiko hontan?
|
|
|
Eta nerea ere ezta, neure amarekikoa, ezta santu santua: ze uste
|
duzue
ba. Amarekin nekez biziko nintzateke ni, izebarekin bizi naizen bezala!
|
|
|
Patetikoa, komikoa, tragikomikoa eta dena. â³ Konfitamenduko antzerkia... konfitamendua hausteko antzerkia... ze nahi
|
duzue
ba? ⣠Ea ba goxa  tzen garen, edo lasaitzen garen, ezta?, badaukagu premia eta, neu aurrena naizela.
|
|
|
Hori ere sartzen dun gure... nere zerean... neure osotasun holistikoan. Ze uste
|
dun
ba hik? ⣠Nik uste diat... beti maite izan haudala, potto... ttotto...
|
|
|
â³ Neri grazia egiten didana da" 100.000" zenbakia. â Eta zer
|
du
ba, maixu jauna? ⣠Biribila dela Mariren zuloa bezala?
|
|
|
Orain zer? ⣠Orain zer
|
dugu
ba? â Ez al dakin?
|
|
|
â³ Etzekinat. Nola nahi
|
dun
ba jakitea. Baina... baina zorabio baten pare dun.
|
|
|
Ez al hengonan ba nazka nazka eginda? â³ Zer
|
du
ba hitz horrek? ⣠Garagarra eta ardoa aitatzen dira hitz hortan, baina garrantzizkoena ixildu egiten da:
|
|
|
balitekeela maskarak kaltea sortzea. Zer
|
du
ba harritzekorik. Arnasarik ezpaldin badugu hartzen behar bezala...
|
|
|
â³ Eta big izan gabe ere, txikian ere, datua beti datu, eta ezin kordokatu! â Eta... konspi mailan jarriko naiz pixkatean, e?!, zeuentzat bakarrik ez uzteagatik sail hori, ze
|
uste
zenuten ba. Beraz:
|
|
|
⣠Partikularra orokorra da; pertsonala soziala da... eta politikoa! â Zer
|
duzu
ba oraingoan? â³ Behin esan nizuen beldurtuta egoten naizela ikusita zeinekin egiten dudan bat, itxuraz behintzat.
|
|
|
Baina, baina... noraino? ⣠Zenbat falta
|
duk
ba hortarako. Azkenengo errematea besterik ez, motell!
|
|
|
⣠Ez beti... etzekiat: nola nahi
|
duk
ba jakitea nik? â Nola hortain marijakintsu tipora azaltzen haizen boladaka, ba...
|
|
|
â Bai! Ze uste
|
dun
ba. Hi bakarrik?
|
|
|
⣠Zer dagoen eta huraxe, hi! Zer nahi
|
duk
ba. Beti kognitibo poxitibo?
|