|
2012
|
|
|
253) 5 Datuberriagoek iritzi berberari eusten diote, indar handiagoz, kasu honetan Araba, Bizkaiaeta Gipuzkoari bakarrik badagozkie ere. UPV/EHUren Euskobarometro ikerketataldeak 2006rako (geroago ez
|
dute
autodeterminazioaren gaia landu) eman zituendatuen arabera,% 71k usten zuen politikariek adostu luketela eskubide hori (Euskobarometro, 2006).
|
|
|
Lehenengo datua erreferendumaren momentuari dagokio. 2006an, Euskobarometrok emandako informazioaren arabera, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoankontsultatutakoen% 64k uste
|
zuen
autodeterminazio erreferendum batek ezlukeela zatiketarik ekarriko gizartera (Euskobarometro, 2006). Haratago joanda, gai gatazkatsua izan da Euskal Herrian Euskal Estatu posible batek nolako eraginaizango lukeen estatu horretan sinesten ez dutenengan, eta zehatzago, badairitzi bat, noizbait haizatzen dena, esaten duena Euskal Estatu batek kanporatuegingo lituzkeela etorkinak eta espainiar sentitzen direnak9 Horretaz guztiaz datukuantitatiborik ez dugu, baina aukera dugu datu kualitatibo batzuk erabiltzeko, 5080ko hamarkaden artean etorritako hainbat immigranterekin eginiko elkarrizketetatik (ik.
|
|
|
Ingelesez autonomia ezartzeko moduetariko bat dela dioen artean, gaztelaniaz, berriz, modua, bera eta bakarra omen dena, dela dio. CANZUS aldetik 1993ko zirriborroak oposizio gogorra ezagutu arren, herri indigenek ez
|
zuten
autodeterminazioaren auzian atzera egin, eta gainera estatuaren papera eta zilegitasuna zalantzan jarri zituzten.
|
|
|
1960ko NBEren Batzar Nagusiaren 1.514 ebazpenak zabaldu egin zuen bidea: «Herri guztiek
|
dute
autodeterminaziorako eskubidea», 1 artikulua. Horrek lehen aldiz Europako estatu sistematik at zeuden herriak ere hartzen zituen bere baitan, eta argi utzi zuen eurak euren garapen sozial eta kulturalaren nondik norakoak askatasunean erabakitzeko libre zirela.
|
|
|
Hori bai, Mendebaldeko tradizioari jarraituz garatu den nazioarteko zuzenbidearen hainbat kontzeptu hartu eta esanahia aldatu egin zaie ikuspegi eta eskaera indigenei nazioarteko giza eskubideen diskurtsoan tokia egiteko. Jabetze horren adibide
|
ditugu
autodeterminazio, nazio, lurralde, garapen, genozidio, arraza bereizkeria eta jabego kontzeptuak. Indigenek definizioa zabaldu egingo dute euren eskaera eta honi dagokion nazioarteko aitorpen eta bermea posiblea egin dadin.
|
|
|
Ikasi egin dute gobernuak eta konstituzioak alda daitezkeela eta negoziaturikoak ezerezean gelditu. Horrexegatik nazioartean ospe eta oihartzuna
|
duen
autodeterminazioan bilatu dute euren interes eta posizioaren bermea. Funtsean estatuen blokeari aurre egiteko eta zinez eta borondate onez negoziatzera behartzeko tresna da autodeterminazioa.
|