|
2002
|
|
|
Gehienetan, turismo klasearen_ sindromeak afekzio arinak eragiten ditu, hala nola hanken hantura, beroa eta mina, eta muturreko kasuetan bakarrik eragin dezake heriotza biriketako enboliaren ondorioz, eta betiere arrisku espezifikoak dituzten gaixoetan. Zehazki, barizeak, obesitatea edo tronbosiarekin zerikusia duen edozein gaixotasun
|
duten
adineko pertsonak joera handiagoa dute sindrome hori izateko. Hori saihesteko neurri gisa, adituek hegaldian zehar kabinan ibilaldiak egitea, hankak eta besoak aldian aldian luzatzea, ur asko edatea eta alkoholik ez kontsumitzea gomendatzen dute.
|
|
2004
|
|
|
Glukosamina, kartilagoaren eraketan eta konponketan parte hartzen duen aminosakarido bat, gure organismoan modu naturalean sortzen den konposatu bat da, eta haren defizita, tradizioz, mina agertzearekin lotu izan da, batez ere artrosia
|
duten
adineko pertsonetan. Zenbait krustazeo (otarrainak, karramarroak, ganbak…) osatzen dituen kitinaren ezaugarriak eta organismo bizietan duten presentzia direla eta, forma bioerabilgarriak deskribatu dira.
|
|
|
Espainiako Adinekoen Erakundeen Konfederazioak (CEOMA) salatu duenez, Espainian “gehiegizko eta desegoki” erabiltzen dira zenbait lotura, hala fisikoak nola kimikoak, mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonak oro har eta Alzheimer gaitza duten pazienteak, bereziki. Hori dela eta, CEOMA erakundeak eta Iberdrola Fundazioak hitzarmen bat sinatu dute “Alzheimerra duen agure eta gaixoa askatzea” proiektua abian jartzeko.
|
|
2005
|
|
|
Ikusminak izateko zailtasunek, adineko pertsonek berezkoak, larriagotu egiten dute prozesua. Hartu beharreko prebentzio neurrien artean, aditu honek gogorarazi du gripearen aurkako txertoa 65 urtetik gorakoentzat gomendagarria dela, eta azpimarratu du" polipatologiak
|
dituzten
adineko pertsonentzat gomendatzen dela". Txerto hau bost urtean behin ematen da, eta pneumonia gehien sortzen duen ernamuinetik, pneumokotik, prebenitzen da.
|
|
|
Larrialdi oftalmologikoetako zerbitzu batera joaten diren 10.000 pazientetik batek erretinako enbolia bat duela kalkulatzen da. Arazo kardiobaskularrak, kolesterol plaka ezegonkorrak eta hipertentsio arteriala
|
dituzten
adineko pertsonei eragiten die erretina infartuak. Kolesterol edo kaltzio plakak arterien edo bihotz balbulen barne horman itsasten dira, baina askatu eta begiraino ere joan daitezke, karotidatik oso hurbil dagoelako bereziki sentibera den organoa.
|
|
2006
|
|
|
Kideak kanporatuak ziren bitartean, «gero eta adintsuagoak bidaltzen dituzte antzerkia egitera» esan zuen Azkunak. Milaka kilometro egin behar
|
dituzte
adineko pertsona horiek preso dauden bere seme alabak ikusteko. Baina Azkunari bost axola zaio biktima hauen samina.
|
|
|
kontsumitutako kalorien %50 karbohidrato, %25 gantz eta %12 proteina. Zenbat kaloria hartu behar
|
ditu
adineko pertsona batek egunean. Helduetan 2.400 gizonezkoetan eta 2.000 emakumezkoetan ekarpen normala kalkulatzen bada, zaharrek 2.000 eta 1.700 baino ez dituzte eskatzen, hurrenez hurren.
|
|
|
Hormona bereziki erabilgarria izan da zaharren insomnioan; adinarekin, pinu guruinaren inboluzioa gertatzen da, eta horrek melatonina gutxiago sortzen du, eta ohikoa da lo egiteko arazoak izatea. Gizakiei buruzko zenbait ikerketak aditzera eman dutenez, melatonina ahotik hartzen bada, oheratu baino 30 minutu lehenago, loezina
|
duten
adineko pertsonek lo egiteko behar duten denbora murrizten da. Arazo neuropsikiatrikoengatiko lo asaldurak (adimen atzerapena eta autismoa) dituzten haurretan ere, melatonina eraginkorra da loaren indukzioan nahiz luzapenean, baita helduetan baino erantzun hobea ematen duenean ere.
|
|
2007
|
|
|
Alzheimerraren Mundu Mailako Eguna dugu barikuan, hilaren 21an, eta hori aintzat hartuz ekitaldi sorta eratu dute asteon Durangaldeko Mankomunitateko eta Durangoko Udaleko Adinekoen sailek elkarlanean. Gaurko eta biharko prestatu dituzte ekitaldiak.Mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonen senide jagoleei laguntza ematen dion Zaindu egitasmoaren barruan berbaldia eta antzerkia antolatu dituzte. Bai gaixoarengan bai bere senide zaintzailearengan mendekotasunak daukan eraginaz “gizartea sentikortzea” izan dute helburu, nabarmendu dutenez.Bizkaian autonomia pertsonalari eta besteren laguntza behar duten pertsonei jaramon egiteari buruzko lege berria onartu eta jarri da indarrean; mendekotasuna duten pertsona eta familia arteko zaintzaileentzat dauden zerbitzuak arautzen ditu horrek.
|
|
|
Mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonentzako 134 eguneko zentro aztertu ditu CONSUMER eroski k, A Coruñan, Araban, Alacanten, Asturiasen, Bartzelonan, Kantabrian, Kordoban, Granadan, Gipuzkoan, Madrilen, Malagan, Murtzian, Nafarroan, Sevillan, Valentzian, Valladoliden, Bizkaian eta Zaragozan. Horretarako, eta herrialde osoko 1.700 zentroetako 1.000 bat zentrorekin harremanetan jarri ondoren, eguneko 134 zentroetako arduradunei egin zaie inkesta, eta eskatutako informazioa eman eta lagundu dute.
|
|
|
Horiek gero eta ohikoagoak dira erakunde soziosanitarioak (zahartzeari buruzko GKEen Nazioarteko Forotik ateratako datuak), eta agerian uzten dute Europar Batasunaren% 48 dela. Kopuru horien aurrean, adituek uste
|
dute
adineko pertsonen zaintzaileei arreta jartzeak, batez ere familian, tratu txarrak saihesten lagun dezakeela neurri handi batean. Pistan Tratu txarren adierazleak hausten den abusu motaren araberakoak dira.
|
|
|
Txostenean, espezialistek mendekotasunaren fenomenoa aztertu zuten beren graduetan, eta egoera horiek zahartzaroari lotuta dakartzaten ondorio ekonomikoak kalkulatu zituzten. Ikertzaile horiek kalkulatu zuten zenbat diru behar duen mendekotasuna
|
duen
adineko pertsona batek laguntza egokia emateko. Eta balorazio hori egiteko, bi faktore hartu zituzten kontuan:
|
|
|
60 urtetik gorako biztanleen artean, %26k dute sarbidea lanpostutik, nahiz eta %18k zentro publikoetatik sartzen diren ordenagailura, eta %46k, berriz, senide baten etxetik, seguru asko seme alabengandik edo bilobengandik. Helduak eta gutxi, baina' konektatuta' Ordenagailua
|
duten
adineko pertsona askok ere sarerako konexioa dute, baina ez da ahaztu behar 60 urtetik gorakoen %24 baino ez direla. Nolanahi ere, etxean Interneterako sarbidea %70 ingurukoa da adin tarte guztietan, baina %56koa da 60 urtetik gorakoen artean.
|
|
|
Oro har, sendagai horiek arazo bati aurre egiteko ematen dira, eta, askotan, tratamendu hobea izaten da”, argitu dute. Mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonak dira lokailu horiek gehien pairatzen dituztenak. Mendekotasuna duten adineko pertsonak dira lokailu horiek gehien pairatzen dituztenak.
|
|
|
Mendekotasuna duten adineko pertsonak dira lokailu horiek gehien pairatzen dituztenak. Mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonak dira lokailu horiek gehien pairatzen dituztenak. Arrisku handiena narriadura kognitiboa duten gaixoentzat da, batez ere Alzheimerra duten gaixoentzat (gaixo horientzat arrisku handieneko uneak dira zentro batean berriki sartzea, kokapen fisikoa lekualdatzea, pertsonal aldaketak eta hurbileko senideen edo erreferentziazko pertsonen galerak).
|
|
|
Erakundeentzako eta egoitzentzako prestakuntzak eta aholkularitzak errealitate hori alda dezakete. “Egin berri dugun azterlanaren arabera, mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonen %25 egoitzetan bizi dira eta lotura fisikoak dituzte. “Egin berri dugun azterlanaren arabera, mendekotasuna duten adineko pertsonen %25 egoitzetan bizi dira eta lotura fisikoak dituzte”.
|
|
|
“Egin berri dugun azterlanaren arabera, mendekotasuna duten adineko pertsonen %25 egoitzetan bizi dira eta lotura fisikoak dituzte. “Egin berri dugun azterlanaren arabera, mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonen %25 egoitzetan bizi dira eta lotura fisikoak dituzte”. Ikastetxe batzuetan, ehunekoa% 7koa da, baina beste batzuetan% 90ekoa.
|
|
|
Azterlan berria, aurrekoak baino zabalagoa eta osoagoa, baieztatzen duela dirudi. «Horrek esan nahi du medikuek oso serio hartu behar
|
dituztela
adineko pertsonen depresio sintomak, diabetea garatzeko probabilitatea dela eta», esan du Mercedes Carnethon ikerketaren zuzendariak. Suminkortasuna eta lo hartzeko zailtasuna dira, besteak beste, larritasuna agertzen dutenean 2 motako diabetesa garatzeko arriskuarekin lotzen diren sintoma batzuk.
|
|
|
Bitamina eta mineral iturria Ogi horietako gehienak bitaminaz (B1, B2, B6, B3 eta B9) eta mineralez (kaltzioa, magnesioa eta burdina) aberastutako irinekin egiten dira, halako moldez non osagai horien beharren zati bat betetzen baitute. Murtxikatzeko erraza Moldeko ogi integrala bereziki murtxikatzeko zailtasunak dituztenentzat diseinatuta dago, hala nola haurrak elikagai solidoak jaten hasten direnean edo hortz guztiak ez
|
dituzten
adineko pertsona batzuentzat. Sodio dieta murriztaileak dituzten pertsonek kontsumoa kontrolatu dute, baita gaixotasun zeliakoa edo kaseinarekiko alergia dutenak ere.
|
|
|
Aste batzuetan degradatzen ziren larru artifizialeko beste adabaki batzuek ez bezala, ehun berria sendo eta egonkor integratu zen. Orain, Intercytex izeneko larruazal hori ekoizten duen konpainiak egiaztatu behar du emaitzak onak diren paziente konplexuagoetan, hala nola, erreetan edo diabetikoetan eta sendatzen zailak diren ultzerak
|
dituzten
adineko pertsonetan. Gaixo horien eraginkortasuna frogatzen bada, ehun berriak larruazaleko lesio larrien tratamendua goitik behera alda lezake.
|
|
|
Alde batetik, ez da segurua zenbateko txikiko zordunketa kontuak aurkitzea, aitorpenean sartuta egon ez daitezkeenak. Eta bigarrenik, aitorpena egiten ez
|
duten
adineko pertsonak irtenbide horretatik kanpo geratzen dira. Horrela, hildakoak zerga bizitza aktiboa duen kasuetan bakarrik da bideragarria sistema hau.
|
|
|
Gainera, adinekoek lan asko egiten dituzte beren familia ingurunean (bilobak zaintzea, etxeko lanak…), eta, diru aldetik baloratuko balira, kostu handia izango lukete familientzat. Oso bestelakoa da mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonen eta osasun arazo larriak dituztenen kasua. Egoera horrek gastu handiagoa eragiten du behar dituzten zainketa espezifikoengatik.
|
|
|
Kontuan hartu behar da ez dagoela argitaratutako datu ofizialik. Baina uste dugu orain diru sarrerak hobetu behar
|
dituzten
adineko pertsonen kopuruaren arabera, gutxi direla oraindik alderantzizko hipoteka bat kontratatu dutenak. Eta hori gertatzen da, oro har, ez dakitelako existitzen dela.
|
|
|
Biztanleria gero eta zaharragoa denez eta bizi itxaropena handitu denez, espezialistek estrategia berriak planteatu behar
|
dituzte
adineko pertsonen patologia ohikoenak prebenitu eta tratatzeko. Batez ere, OMEren datuen arabera,% 50ek bi gaixotasun kroniko edo gehiago dituenean.
|
|
|
Ekitaldiko arduradunei galdeturik ezin izan ziguten erantzunik eman azaltzeko zein zen azken orduko aldaketaren arrazoia.EGUNEKO ESALDIAK… (…) Justiziaz eta solidaritateaz ari naiz.Juztiziazkoa eta gizalegekoa baita eskuzabaltasunez eta asmo bikainez erantzutea bizitza osoa lanean eman duzuenoi, bizitza osoa familiari eskaini diozuenoi eta, azken batean, gure gizartea eraikitzen ibili zaretenoi. ...emiak sorturiko erronkaren aurrean guztiok, guzti guztiok, jakin dugulako behar besteko mailan erantzuten, adostasun osoz.Jose Antonio Pérez Gabarain, Andoaingo alkatea. (…) Andoaingo egoitza berri hau gune ireki bat da; bertan, arreta integrala eskaintzen zaie mendekotasun mailaren bat duten eta egoera pertsonala, familiarra edota soziala direla-eta beren eguneroko bizitzan laguntza behar
|
duten
adineko pertsona horiei.Maite Etxaniz, Gizarte Politikako foru diputatua,
|
|
2008
|
|
|
Dosi handiagoak kontsumitzeak gibelaren ahalmen metabolikoa gaindi lezake, eta, ondorioz, metabolizatu gabeko azido foliko sintetikoa metatzen da plasman, eta horrek hainbat osasun arazo eragin ditzake. Ildo horretan, zenbait ikerketak berretsi dute metabolizatu gabeko azido folikoak bizkortu egiten duela B12 bitamina gutxi
|
duten
adineko pertsonen narriadura kognitiboa. Adineko pertsonek anemia kaltegarria izateko arrisku handiagoa dute B12 urritasunagatik, elikagaietako bitamina hori xurgatzeko gaitasuna mugatua baitute.
|
|
|
Praktikan, %39, 2k onartzen du inoiz ez dela joaten zinemara, erosketetara edo 65 urtetik gorako pertsonekin egindako ikuskizunetara, eta %21ek noizean behin joaten dela dio. Ondorio gisa, galdetutako biztanleen erdiak uste du gizarteak portaera “erregularra”
|
duela
adineko pertsonekin, eta lautik batek bakarrik uste du “ona” dela. Nagusi izateko pribilegioak CONSUMER eroski ko Adinekoen Gidak gure adinekoei arreta hobea emateko informazio zehatza eskaintzen du.
|
|
|
Animaliei buruz egindako ikerketen arabera, bilobalideak edo bilobalidoak kaltetutako neuronak birsortzen lagun dezake. Zirkulazioa hobetzeak garuneko zelulei oxigeno eta mantenugai gehiago ematea dakar, eta hori adierazten dute zenbait autorek adimen narriadura
|
duten
adineko pertsonen funtzio kognitiboaren bilakaera egokiaren arrazoi nagusitzat. Adinari lotutako oroimena galtzea, makula endekapena edo gorreria hobetu egiten direla dirudi, ginkgo bilobaren estraktua erabiliz gero, baina ebidentzia gehiago egon da produktu hori gaitz horien tratamendu gisa preskribatzeko.
|
|
|
Hamar biktimatik sei emakumeak dira, beste seik 74 urte baino gehiago dituzte, batek arazo psikologikoak ditu, zazpik arazo fisikoren bat edo gaixotasun kronikoren bat dute, bik ezintasunen bat dute, hiruk laguntzak behar dituzte eguneroko lanak egiteko, eta bik gizarte zerbitzuen laguntza edo laguntza jasotzen dute. Adituek tratu txar mota desberdinen artean ekonomikoa nabarmentzen dute, mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonengan eragin berezia duena. Isabel Iborra ikerketaren egileak azaldu zuenez, mendekotasuna faktore erabakigarria da, zaharrak ezin baitira defendatu eta laguntza behar baitute bankuan edozein kudeaketa egiteko.
|
|
|
Zaintzaileei dagokienez, erasotzaileen %72, 2k uste du egoera gainditzen duela, eta tratu txarrak ematen ez dituzten zaintzaileen %50ek. Sufritzen duten frustrazio horren erakusgarri da erasotzaileen %44, 4k uste
|
duela
adineko pertsona batez arduratzeak eragin negatiboa duela gizarte harremanetan; tratu txarrak ematen ez dituzten zaintzaileen kasuan, berriz, %18ra murrizten da. Sexuen arabera, erasotzaileen %75 emakumeak dira, eta %25, gizonak.
|
|
|
Gazteen %96, 5ek ere gomendatuko luke. Gazteekin elkarreragiten
|
duten
adineko pertsonak" etxe edo familia baten antzeko" giroan sentitzen dira. Generations United erakundeak (Belaunaldi Batuak) ere onurak dakarzkie bai adineko pertsonei bai gazteenei.
|
|
|
Hain zuzen, etxean egindako bizkotxoa pizgarria izan liteke goserik ez duten edo konstituzioaren arabera oso meheak diren zaharrentzat. Hala ere, hipergluzemiaz gain obesitatea
|
duen
adineko pertsona batentzat, aukerarik osasungarriena uko egitea da, pisu osasungarria berreskuratu arte behintzat. Bananak, mahatsak, pikuak eta diabetea Gaur egun, oraindik ere, hipergluzemia arazoak dituzten edo II. motako diabetea duten pertsonak aztoratu egiten dira, elikadura heziketarako lehen bisitan, nutrizionistak platanoa baimendutako fruta gisa aipatzen duenean; gakoa kopuruan dago, eta ez fruta motan.
|
|
|
Horrelako etxebizitza gehienak Madrilen eta Euskal Herrian daude. Madrilgo Erkidegoak gaur egun 500 etxebizitza inguru
|
ditu
adineko pertsona horientzat, eta baldintza batzuk ezartzen ditu etxebizitza horiek eskuratzeko: 65 urtetik gorakoa izatea, azken bi urteetan komunitatean bizi direnak.
|
|
2009
|
|
|
–Utzi bakean nire aita, putakumeak!?, adibidez, edo, behin azalpenak ematen hasiz gero, zera: . Aise
|
duk
adineko pertsona batekin sartzea, baina jakin nahi nikek zer egingo hukeen kabroi horrek nire aurka, armarik gabe bahengo! Fanellik baino gutxiago iraungo huke, hago ziur!?; kontua, baina, huraxe zen:
|
|
|
Guztientzako zerbitzuak izatea eta, beraz, aniztasunerako diseinatzea. Osasunaren Mundu Erakundeak (OME), proiektua bultzatzen duenak, uste du diseinu horretan funtsezkoa dela “mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonen eraginkortasuna ahalbidetzeko”. Funtsezkoa da “inoren laguntza behar duten adineko pertsonen eraginkortasuna ahalbidetzeko”.
|
|
|
Osasunaren Mundu Erakundeak (OME), proiektua bultzatzen duenak, uste du diseinu horretan funtsezkoa dela “mendekotasuna duten adineko pertsonen eraginkortasuna ahalbidetzeko”. Funtsezkoa da “inoren laguntza behar
|
duten
adineko pertsonen eraginkortasuna ahalbidetzeko”. Hainbat gaitasun dituzten erabiltzaileak izatea aurreikusi behar da, autonomia ezgaitasunaren gainetik nabarmentzea, bainurako behar adina eserleku eta instalazio izatea, eraikinetara sartzeko arrapalak izatea, pertzepzio, intelektua eta kultura beharretara egokitutako komunikazio teknologiak izatea.
|
|
|
Mendekotasunerako Laguntzaren Enpresaburuen Federazioak (EGF) aurten jakinarazi du okupazio maila ez dela %60ra iristen. CONSUMER eroski k, 2007an egindako azterketa zabal batean, mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonentzako 134 eguneko zentro aztertu zituen A Coruñan, Araban, Alacanten, Asturiasen, Bartzelonan, Kantabrian, Kordoban, Granadan, Gipuzkoan, Madrilen, Malagan, Murtzian, Nafarroan, Sevillan, Valentzian, Valladoliden, Bizkaian eta Zaragozan. Lortutako emaitzen arabera, mendekotasuna duten pertsonen eguneko arretarako ekipamenduek kalifikazio ona lortu zuten, nahiz eta %60k itxaron zerrendak zituen eta hamarretik bik bertan behera utzi zituzten.
|
|
|
Aholkularitza dietetikoa eta, muturreko kasuetan, elikadura enterala edo parenterala ez dira aski. Era berean, testosterona eta nutrizio osagarriak ematea, ariketa programekin batera, indarra eta higadura orokorra ez
|
duten
adineko pertsonentzako tratamendu berri bat da. Zenbait ikerketak frogatu dutenez, gorputz masa giharra mantendu edo handitu egin dezake.
|
|
|
" Utzi bakean nire aita, putakumeak!", adibidez, edo, behin azalpenak ematen hasiz gero, zera: " Aise
|
duk
adineko pertsona batekin sartzea, baina jakin nahi nikek zer egingo hukeen kabroi horrek nire aurka, armarik gabe bahengo! Fanellik baino gutxiago iraungo huke, hago ziur!"; kontua, baina, huraxe zen:
|
|
2010
|
|
|
Orain arte, hauek izan dira hautagai ohikoenak: autonomoak eta enpresaburu txikiak, langabezian dauden pertsonak, gaitasun ekonomikorik ez duten gazteak, etorkinak eta lan merkatuan sartzeko arazoak dituzten eta negozio txiki bat jarri nahi
|
duten
adineko pertsonak. Espainiako Aurrezki Kutxen Konfederazioak (CECA) adierazi du emakumeak eta etorkinak direla kreditu mota hori gehien erabiltzen dutenak.
|
|
|
Hori da oraindik lortu ezin den helburua pertsona askorentzat. Ezintasunen bat dutenek ondo baino hobeto dakite zein diren errutina normalizatu bat galarazten dieten oztopo nagusiak, baina sentsazio hori bera
|
dute
adineko pertsonek ere; izan ere, adinagatik, zenbait hirik dituzten zailtasunak aurkitzen hasten dira, eta aldi baterako mugikortasun murriztua duten pertsonek edo zenbait hiritako oztopoei aurre egitera behartzen dituzten egoeretan daudenek. Irisgarritasun unibertsala onuragarria da guztientzat.
|
|
|
Europako proiektu batean, Andaluziako Berrikuntza eta Informazioaren eta Komunikazioaren Teknologien Zentroko (CITIC) ikertzaileek parte hartzen dute, eta Alzheimerra
|
duten
adineko pertsonen independentzia ahalik eta denbora gehienean ahalbidetuko duen etxe adimendun bat eraikitzen ari dira. Proiektuak “Smart Home for Elderly People” (HOPE) izena du, eta adineko pertsonei, Alzheimer gaitza dutenei, bizimodu independenteagoa izaten lagundu nahi die, bizitza soziala eta gaitasun mentalak luzatu ahal izateko.
|
|
|
Batzuetan, teknika horiek ez dira aski, eta konpontzeko kirurgia egin behar da, platina eta torlojuekin edo kanpotik finkatzeko gailu batekin. Tratamendua gorabehera, horrelako lesioak
|
dituzten
adineko pertsonek ez dute eskumuturraren mugikortasun osoa berreskuratuko, batez ere haustura ez badago talka batekin lotuta, osteoporosiarekin baizik. Erorketa arina denean, eritasun horren garapen goiztiarra adieraz dezake.
|
|
|
Praktika horiek koordinazioa, muskulu indarra eta elastikotasuna hobetzen dituzte. Elikadurari dagokionez, Osteoporosiaren eta Hezurretako Eritasun Metabolikoen Espainiako Fundazioak (FHOEMO) berriki egindako azterlan baten arabera, bitamina maila desegokiak
|
dituzten
adineko pertsonen %60 dira. Haustura horiei aurrea hartzeak zahartzaroan ohikoa den gaixotasun baten tratamendua hobetu lezake, osteoporosia, hain zuzen.
|
|
|
Heriotza tasa ere askoz txikiagoa zen ariketa multzoan, kontrol taldearekin konparatuta jarraipen aldian. Autoreek ondorioztatu zuten eguneroko jarduera fisiko erregularra osteopenia
|
duten
adineko pertsonei gomendatu behar litzaiekeela.
|
|
|
Bitaminak narriadura kognitiboari aurrea hartzeko Oxfordeko Unibertsitatean egin eta “PLoS One” (Public Library of Sciences One) aldizkarian argitaratu den azterlan baten arabera, B6 bitamina dosi handiak kontsumitzeak erdira murrizten du narriadura kognitibo arinaren (DCL) aurrerapen abiadura. Aurkikuntza hori garrantzitsua eta onuragarria da, batez ere oroimen arazo arinak
|
dituzten
adineko pertsonentzat, DCL Alzheimerraren arrisku faktore bat baita. Ikertzaileek 70 urtetik gorako 217 boluntariorekin egin zuten lan, oroimen eta DCL arazoekin.
|
|
2011
|
|
|
Zerbikaletako edo garondoko arazoak
|
dituzten
adineko pertsonek ere gorabehera asko izaten dituzte, baita zenbait sendagai hartzen dituztenek ere (depresioaren aurkakoak eta analgesiko indartsuak), horien nahigabeko ondorioetako bat zorabioa eragitea edo burua nahastea izaten da eta.
|
|
|
Langabezia tasa handitzea, hipoteka hilero ordaintzeko arazoak edo familia loturarik eza izan dira Espainiako herri nagusietan aktibatu den gizarte zerbitzu horren eskaria handitzeko arrazoi nagusiak. Gero eta pertsona atzerritar eta langabetu gehiago dago, baita kotizazio gabeko pentsioa
|
duten
adineko pertsonak ere, jantoki horietara joaten direnak ostatua ordaintzera janari gastuak aurreztera, Concepción Dancausa Madrilgo Udaleko Familia eta Gizarte Zerbitzuko ordezkariak azaltzen duenez. Gero eta atzerritar eta langabe gehiago joaten dira, baita kotizazio gabeko pentsioa jasotzen duten adineko pertsonak ere.
|
|
2012
|
|
|
Lau dosi, kalkulatu du begiz jota, bost agian. Giltzurruna gaizki
|
duen
adineko pertsona bati bihotza suabe suabe eta ia arrastorik utzi gabe gerarazteko beste.
|
|
|
Mediterraneoko kulturan eta dietan ohikoak diren polifenoletan aberatsak diren elikagaien kontsumo handia (intxaurrak eta oliba olio birjina, esaterako) arrisku faktore kardiobaskularrak
|
dituzten
adineko pertsonen oroimen probetan eta funtzio kognitibo globalean puntuazio hobearekin lotzen da. Ondorio horretara iritsi da Predimed (Prebentzioa Dieta Mediterraneoarekin) programako parte hartzaileekin egindako ikerketa berria.
|
|
|
Gurutze Gorriak laguntza deialdi bat egin dio Espainiako gizarteari maiatzaren 31n (osteguna), lehen aldiz bere historian, krisi ekonomikoak areagotu dituen gizarte urrakortasuneko egoerei erantzuteko gaitasuna handitzeko beharrari erantzuteko; izan ere, Espainiako biztanleen %21, 8 pobreziaren mugatik behera geratu da. Deialdi honen bidez, erakundeak 300.000 pertsona gehiago zauritu nahi ditu, bereziki kide guztiak langabezian dituzten familiak, etxe pobreetan bizi diren haurrak, familia prekarizazioaren ondorioz familia erantzukizunak
|
dituzten
adineko pertsonak, iraupen luzeko langabetuak, etxerik gabeko pertsonak edo gazte langabeak. Joan den maiatzaren 16an, erakundeak, urteko txostena aurkeztean, 30 milioi euro jarri zituen egoera oso ahulean dauden 300.000 pertsonei arreta zabaltzeko beharrezko funtsetan.
|
|
|
Alzheimerrean, batez ere, oroimena galtzea eragiten du. Hala ere, ohikoa da horrelako eritasuna
|
duten
adineko pertsonak ere deprimituta egotea, apatiarekin edo gabe. Nola bultzatu zahar apatikoa Román Albercak, SEN Espainiako Neurologia Elkarteko neurologoak, dioenez, «gaixo apatikoak iniziatiba eta interesa galtzen du, eta emozioak gora egiten du.
|
|
|
«Hori bai gainere, argi izan behar du albaitaritza gastuak bere gain hartu dituela eta zakurra egunean hiru aldiz atera duela paseatzera, batez beste 20 minutu aldi bakoitzean». Zahar batek adoptatutako zakurraren adina eta tamaina Txakur heldu bat egokia da mugikortasun murriztua
|
duen
adineko pertsona batentzat Mugikortasun murriztua duen adineko pertsona batentzat, lau urteko txakurra da egokia. «Oso gaztea ez den txakur bat aukeratzea komeni da, txakurkume batek egiten duen aparteko lana saihesteko», adierazi du txakur hezitzaileak.
|
|
|
«Hori bai gainere, argi izan behar du albaitaritza gastuak bere gain hartu dituela eta zakurra egunean hiru aldiz atera duela paseatzera, batez beste 20 minutu aldi bakoitzean». Zahar batek adoptatutako zakurraren adina eta tamaina Txakur heldu bat egokia da mugikortasun murriztua duen adineko pertsona batentzat Mugikortasun murriztua
|
duen
adineko pertsona batentzat, lau urteko txakurra da egokia. «Oso gaztea ez den txakur bat aukeratzea komeni da, txakurkume batek egiten duen aparteko lana saihesteko», adierazi du txakur hezitzaileak.
|
|
2013
|
|
|
Ekimenean nahi
|
duten
adineko pertsonek eta herriko hainbat eragilek eta boluntariok hartuko dute parte. Asteazkenero egingo dituzte irteerak, 10:30ean herriko plazatik irtenda, edota 10:45ean, igerilekuaren aurretik abiatuta.
|
|
|
Azterketaren egile nagusiak adierazpen hauek egin zituen: «pisu normala
|
duten
adineko pertsonek pisuari eutsi behar diote». Gorputzeko gantz gehiegi izateak bizi itxaropena murrizten du 70 urtetik aurrera Zehatzagoa izan zen, azkenik, aldizkarian 2012ko ekainean argitaratutako metaanalisia International Journal of Epidemiology:
|
|
|
Gorputzeko gantz gehiegi izateak bizi itxaropena murrizten du 70 urtetik aurrera Zehatzagoa izan zen, azkenik, aldizkarian 2012ko ekainean argitaratutako metaanalisia International Journal of Epidemiology: pisu normala
|
duten
adineko pertsonen kasuan ere, gizonezkoetan 102 zentimetro baino gehiagoko zirkunferentzia bat, edo 88 zentimetro emakumeetan, hiltzeko arrisku handiagoarekin lotzen da. Hala, bada, azterketa zorrotzik berrienek arrazoia ematen diote bai Hipokratesi bai Willett irakasleari.
|
|
2014
|
|
|
Gurutze Gorria Arreta ematen duten adineko pertsonen %12 Gurutze Gorria hauek dira: bere kargura familia ugari
|
duten
adineko pertsonak. Gaur egungo krisi sozioekonomikoaren testuinguruan, «talde ahulenetako bat» direla dio, izan ere, askotan «familien euskarri ekonomiko eta emozional nagusia izatera pasatu dira: hipotekak onartzen dituzte, seme alaben eta biloben elikadura, eskolako materialen, jantzien, jangelen fakturak ordaintzea».
|
|
|
Ehun urtetik gorako pertsonak ez dira hain apartak, eta hiri batzuetan kopuru handia lortu dute. Txinak uste
|
du
adineko pertsona gehienak daudela. Izan ere, Medikuntzaren eta Naturaren Nazioarteko Elkarteak (INMA) Nantong hiria izendatu zuen ekainaren hasieran, eta «Bizitza luzeraren hiriburua» izendatu zuten, 1.031 milioi lagun bizi baitziren bertan.
|
|
|
Oparitu konpainia. Adineko lagunen lagunak «2015erako bakardadea izatea» galtzera gonbidatzen ditu, bakarrik bizi diren edo konpainia behar
|
duten
adineko pertsonentzat, beren etxean edo gestioak egiteko, esate baterako, medikutara edo bankura joateko, besteak beste. Bakardadea da adinekoen kezka nagusietako bat.
|
|
|
Une honetan webgunean eskaintzen diren baliabideak hurrengoak dira: aisia partekatua, adingabeak, premia bereziak dituzten adingabeak, premia bereziak
|
dituzten
adineko pertsonak, eguneroko zereginak eta denbora bankuak.
|
|
2015
|
|
|
Egin beharreko lana da, garrantzitsua, baina denbora eskatzen du, eta ausardia. Tratu txar fisikoen eta ekonomikoen kasuan, berriz, tresna ugari badira, eta aintzat hartu ditugu prozedurarako.Generorik ba al
|
dute
adineko pertsonen kontrako tratu txarrek. Zer atzeman duzue. Datu guztiak behar bezala aztertzeko ditugu.
|
|
|
Modu egokian elikatzeko arazoak
|
dituzten
adineko pertsonen profila ezaugarri hauek irudikatzen dute: emakumeak gehiago dira gizonak baino, hileko errenta txikia du (600 eurotik beherakoa), bere osasun egoera txartzat edo oso txartzat jotzen du, ez du ikasketarik eta hainbat kidetako familian bizi da, ondorengo zuzenak ez direnekin, edo bestelako bizikidetza formulak dituen familian.
|
|
|
Lankidetzan aritzeko GKEak Eguberrietan boluntario izateko aukera batzuk baino ez dira, baina beti dago aukera boluntario gisa espezializatuta dauden beste web batzuen bidez bilatzeko: Haiak.org. (e) n Adinekoen lagunak boluntarioak behar dituzte urte osoan, batez ere Gabonetan, baldin eta bakardade sentsazioa
|
badute
adineko pertsonak begi bistakoa da. Bartzelonan, Madrilen edo Valentzian erakunde horrekin lan egin nahi duenak informazio saio baterako izena eman dezake bere webgunearen bidez. Aktoreentzat, clownak Haurrekin lan egitea gustuko duten magoak Madrilgo Haur Elkarte Onkologikoaren proposamena dago ASIOIA. Artista bila dabil arratsaldeko ikuskizun txiki bat egiteko ospitaleetako instalazio onkologikoan.
|
|
2016
|
|
|
– Familiartekoren bat laguntza behar
|
duen
adineko pertsona bada edo ezintasunen bat badu: etxekoandreek egiten zuten zaintza.
|
|
|
Diru-laguntzak eskatu ez
|
dituzten
adineko pertsonek horretarako bi arrazoi izan ditzaketela uste dute Udalak eta Baigerak. Alde batetik, Gizarte Zerbitzuek diru-laguntzak eskaintzen dituztela ez jakitea, eta bestetik, laguntzen berri izanda ere, horiek eskatzeak" erreparoa" ematea.
|
|
2017
|
|
|
Adinari dagokionez, bestalde, 65 urte edo gehiago
|
zituzten
adineko pertsonek 12.400 euro baino gehiago jaso zituzten 2015ean, eta haien ondotik, 45 eta 64 urte artekoak ageri ziren kopuru handienarekin: 12.000 euro inguruko diru sarrerak izan zituzten.
|
|
|
Eta dinamika horretan sartzen garenean, ziur nago hasierako erresistentzia horiek gaindituz joango garela guztiok, eta konturatuko garela erraz egin daitekeen lana dela. ...atuko bi egun horietan errefusaren edukiontzia ireki behar izatea, eskarmentuak esaten baitigu baxu baxua izaten dela horra joan ohi den kopurua”. Errefusaren irekiera zabaltzeko aukeraErrefusaren edukiontzia bi egunetan ez baizik eta egunero zabaltzeko aukera izango dute, esate batera, haur oihalak erabiltzen dituzten gurasoek (0tik 4 urte bitarteko haurrak dituztenak), edo eta mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonak etxean dituzten familiek. Horretarako, interesa dutenek Udalean eskaera egin dute. Txartelak jasotzeko aukeraJorge Segurado zinegotziak adierazi duenez, banatu beharreko 5.000 txarteletatik 3.382 eskuratu dituzte herritarrek.
|
|
2018
|
|
|
Lehentasun maila gorenekotzat hartu behar dira baita euskarazko hiztun elebakarrak, adibidez, euskaraz baino ez dakiten umeak, edota erdaraz komunikatzeko gaitasuna murriztua
|
duten
adineko pertsonak. Pazienteari begirako osasun arretaren ikuspuntutik, paziente horiei kalitateko arreta bakarrik eman ahal zaie euskaraz artatuak izateko aukera eskaintzen bazaie.
|
|
|
Lehentasun maila gorenekotzat hartu behar dira euskaraz baino ez dakiten umeak, edota erdaraz komunikatzeko gaitasuna murriztua
|
duten
adineko pertsonak.
|
|
|
Horretarako, boluntarioen sare bat sortu du Madrilen eta Galizian, adineko pertsonei konpainia eta laguntasuna eskaintzeko, bai etxean bertan, bai egoitzetan. Gainera, eguneko zentroak ere badaude, eta egun osoan estimulazio kognitiboa edo fisikoa behar
|
duten
adineko pertsonentzako zerbitzu pentsatuak dituzte. Eta oraindik aukera gehiago daude, adibidez zahartze aktiboa sustatzeko programak.
|
|
2019
|
|
|
Bakoitzak bere mugak ezagutu behar ditu, eta ez du haratago joan nahi. Kirola egiten hasi nahi
|
duten
adineko pertsonak, hobe crossfit arekin ez egitea», aholkatu du Sergi Sastre-k. Lesioak, beste kirol batzuetan bezala Noski, crossfitak ez du lesioetatik ihes egiten, baina ez da beste kirol batzuk baino kaltegarriagoa, zenbait ikerketak berresten duten bezala.
|
|
|
“Proiektu hau eraikiko balitz, galdu egingo litzateke Abando auzoan dagoen azken aukera gertutasun espazio publiko bat sortzeko (etxeetatik 300 metro baino gutxiagora) eta horren premia handia
|
dute
adineko pertsonek eta inguruko haurrek, baita Cervantes Ikastetxe publikoko ikasleek ere, zeinak ez daukan espazio handirik aire librean jolaserako”, gaineratu du guraso elkarteak.
|
|
2020
|
|
|
Otsailaren 29an, igandez, entzuten hasi ginen albisteak ez ziren batere lasaigarriak, eta orduan hasi ginen eskuak sarritan garbitzen eta egunero tenperatura hartzen. Gainera, familietan
|
genituen
adineko pertsonei ahal zutela etxetik kanpora ez irteteko esateari ere orduan ekin genion.
|
|
|
Aitzitik, badira zenbait hormona immunopotentziatzaile (endorfinak), erlaxazio eta asebetetze egoeretan askatzen direnak. Halaber, ikusi da bizitza sozial onargarria
|
duten
adineko pertsonek beren defentsak egoera hobean dituztela bakarrik daudenek baino. apenaGure immunitatearen egoera onean eragin dezakegu Ezin ditugu gure geneak aldatu, ez gure adina, ez igaro dugun gaixotasun kopurua, baina aldatu egin ditzakegu gure bizimoduan eragina duten faktore guztiak, hala nola ariketa egitea, dieta osasuntsua egitea, lo ondo egitea, txertoa jartzea… Eta zenbat denbo... Horren arabera.
|
|
|
Hala ere, garrantzitsua da kontu handiz ibiltzea eta hori egin baino lehen ziurtatzea, bateraezintasun gatazkak saihesteko. 10 Dirua irabaztea etxez etxeko zerbitzuak eskainiz Lisatzea, janaria prestatzea, jostea… Zeregin horiek egiteko denborarik ez
|
duten
adineko pertsonak edo profesionalak izan daitezke zure bezero potentzialetako batzuk. Aurkitu ondoren, publizitate ona egin eta etxean jaso eta entregatzeko zerbitzua eskaintzen baduzu, berehala sartuko zara dirua zerbitzu horiek emanez.
|
|
|
Eusko Jaurlaritza Guztion Artean sustatzeko egitasmoa amaitzen ari da; elkartasun sare bat osatu dute koronabirusaren krisiari aurre egiteko, bakarrik bizi diren edota familiaren babesik ez
|
duten
adineko pertsonen oinarrizko beharrak asetzeko asmoz. 70 urte baino gehiago dituztenei emango diete zerbitzu hori, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, uste baitute pandemiaren egungo fasean «pertsona bereziki zaurgarriak» ez liratekeela etxetik atera, «osasunarengatik, adinarengatik, edo bestelako arrazoiengatik».
|
|
|
Otsailaren 29an, igandez, entzuten hasi ginen albisteak ez ziren batere lasaigarriak, eta orduan hasi ginen eskuak sarritan garbitzen eta egunero tenperatura hartzen. Gainera, familietan
|
genituen
adineko pertsonei ahal zutela etxetik kanpora ez irteteko esateari ere orduan ekin genion.
|
|
2021
|
|
|
ONENA Egoera eta patologia desberdinetara egokitutako menuak. Telefono bidezko arreta, menua irensketa arazoak
|
dituzten
adineko pertsonei egokitzeko. Horretarako, testurizazio maila desberdinak eskaintzen ditu.
|
|
|
Kasu horretan, organismoan burdina gehiegi izatea odol transfusio kopuru handi baten ondorioz pixkanaka metatzearen ondorioa da. Hartutako hemokromatosiak jatorri genetikoko anemia larriak dituzten eta transfusioa behar duten gazteen artean diagnostikatzen dira, baita hartutako anemia kronikoak
|
dituzten
adineko pertsonen artean ere. Zein dira hemokromatosiaren sintoma nagusiak?
|
|
|
Aire konpainiek, orain Renfek ere, eserleku bat kostu gehigarririk gabe hautatzeko aukera ematen ez duten txartelak dituzte. Gauza bera gehiago ordaintzeko modu bat da (ibilbide bat egitea), eta, batzuetan, ez du erantzuten leihoan joateko edo leku gehiago izateko lehentasunari, baizik eta adingabeko seme alabekin edo premia bereziren bat
|
duten
adineko pertsonekin bidaiatzeko beharrari.
|
|
|
Oro har, aurkikuntzek adierazten dute osagai anitzeko ariketa programek eragin onuragarria
|
dutela
adineko pertsonen erorketen arrisku faktoreetan. Bestalde, aipagarria da 17 ikerketetatik 14tan indareta oreka ariketak erabiltzen direla.
|
|
2022
|
|
|
Badira zenbait hilabete Hondarribiko Udaleko Gizarte Zerbitzuetatik
|
duela
adineko pertsonekin lanean diharduten irabazi asmorik gabeko erakundeekin elkarlanean hasi zela. Horretarako, Adinekoen Mahaia eratu zuten, besteak beste, Nagusilan, Kasino Zaharra edota Afagi bezalako elkarteekin.
|
|
|
Klinikako okupazio terapeuta Loreto Velillak azaldu duenez," patioa eta bertako txokoak erabiliz erabiltzaile eta pazienteek gehiago ibili ahal izango dira, memoria eta esperientzia positiboak sortuz, estresa gutxitzen lagunduz eta lo zikloak egonkortuz, argi naturalari esker". Gaineratu duenez," patioa erabiltzaileen behar espezifikoen arabera diseinatu da, hau da, dementzia motaren bat
|
duten
adineko pertsonak, eta lehengoratze edo errehabilitazio prozesuan daudenendako". Angel Gardachal klinikako gerenteak azaldu duenez," ingurune seguru bat diseinatu da, osasuna eta ongizatea maximizatzeko, proaktibitatea sustatzeko eta erabiltzaileek ahalik eta gehien modu autonomoan eta aktiboan bizi ahal izan dezaten".
|
|
2023
|
|
|
Hala izan behar luke mendekotasuna
|
duten
adineko pertsonen elikadurak
|
|
|
Esnekiak 3 anoa egunean. Esnea eta esnekiak, batez ere, nutrizio gabezia edo nutrizio eskaera handia
|
duten
adineko pertsonentzat dira egokiak. Hobe da gantz, gatz eta azukre erantsi asko duten produktuak saihestea.
|
|
|
Halakoetan, kasurik okerrenak hartu behar dira kontuan. Adibidez, ikusmen ona edo usaimenik ez
|
duen
adineko pertsona bati buruz hitz egiten badugu, agian ez da konturatuko moldeko ogi batek lizun orban txikiak dituen edo esnea azidoa den. Noiz arte da zuhurra menderatu duen elikagai bat kontsumitzea?
|
|
|
|
Zuen
adineko pertsonarik ez zegoenez, umeekin zenuten harremana. Nolako eragina dauka eurengan okupazioak eta bortizkeriak?
|
|
|
EHPMk salatu du gero eta gehiago direla etxebizitza, elikadura, osasun eta arreta duinik lortu ezin
|
duten
adineko pertsonak, bizitzaren garestitze" esponentzialaren" ondorioz. Jakitera eman dituzten datuen arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 167.718 pentsiodunek jasotzen dute 1080 eurotik beherako pentsioa, eta Nafarroan 51.306 dira kopuru horretara heltzen ez direnak.
|
|
|
Eztabaida publikoak ere sortuko ditu hari berriak, modu batera edo bestera josi beharrekoak. Lehen mailako erronka
|
dugu
adineko pertsonen zaintzarena. Eta aukera ezin hobea aurretik.
|
|
|
Esparru honetatik, adineko pertsona bat hauskorra dela esan dezakegu zaurgarritasun fisikoa duen, ezintasun fisiko eta/ edo mentalerako joera duen eta arazo sozialak edo bere gizarteratzea eta laguntza baliabideak eskuratzea arriskuan jartzen duten demografia eta testuinguru arloko faktoreak
|
dituen
adineko pertsona denean (Puig Llobet, Lluch Canut eta Rodriguez Avila, 2009).
|