|
2007
|
|
|
Nahi
|
nuke
nire lana euskaraz burutu eskolan euskara ikasten duten nire haurrak lagundu nahi ditut euskara lehen hizkuntza bezala transmititu nahi diet nire haurrei esaldi sinple batzuk ulertu nahi ditut euskarari esker lan bat atzeman nahi dut
|
|
|
Oro har eta irakurketa orokor bat egite aldera, emaitzak ez
|
ditut
nik sobera ongi baloratzen izan ere portzentaien goranzkoa ez baita gertatzen kasu askotan. Oraindik ezagutza handia den herrietan beheranzko joerak nabarmentzen ari dira eta ezagutza makurragoa den lekuetan ere ezagutzaren datuak gero eta handiagoak izan arren ez baitugu lortzen euskara normal erabiltzea bizitzaren esparru guztietan.
|
|
2009
|
|
|
Belar gaiztoak yan
|
ditu
nire bidexka izkutuak... Ala bakanak dakartzi bide gañeko mastiak, eta ortziak peitu du eguzki (palta du).
|
|
|
E. Baxok, iaz aldizkariak omendu zuenak4, nahiko presentzia handia izan zuen hasierako zenbaki haietan. Nire pozerako, esan behar
|
dut
nik ere azkar egin nuela aldizkaria neure, eta hasiera garai haietan artikulu bat argitaratu nuela" Hizkuntzak abertzaletasunen egituratzean" izenekoa5 Baina, azpimarratu behar da, ezinbestean, hasiera hasieratik Txillardegik aldizkarian izandako presentzia eta gidaritza handia.❚
|
|
|
Jainkoaren egarria da gizonaren zorion mina. Zerbait Absolutu behar
|
zuen
nire bihotzak. Hartan atsedena eta atsegina edateko.
|
|
|
Aseezina da, ordea, giza bihotzeko sentimendu hori, maitearen maitasunak ere bete ezin duena, eta ondorioz giza-larritasuna: " Alabaina, gehiago behar
|
du
nire bihotzak, ‘zerbait’ eskatzen dit orain lehen baino ere bortitzago. Eta, zer eman diezaioket nik?
|
|
2010
|
|
|
...aniaren ondoan hego euskal herrian, frantsesaren ondoan ipar euskal herrian, ingelesaren ondoan han eta hemen), Mitxelenak esan zuen modura," iraupena eta hazkuntza segurtatzeko behar adinako tokia" eginez. bizikidetzaren interesekoa da euskara erdararekin" konpainia noblean" bizitzeko lekua eraikitzea, bai noski; baina lehenik eta behin euskararen beraren interesekoa dela uste
|
dut
nik. onartu behar dela uste dut, batzuentzat euskara eta beste batzuentzat gaztelania izatea lehen hizkuntza edo hizkuntza nagusia, bakoitzak gauza batzuetarako hizkuntza bat eta beste batzuetarako bestea erabiltzea, solaskide batzuekin batez ere hizkuntza batean eta beste batzuekin bestean jardutea, zonaldez zonalde aldeak egotea. ez dakit datorren mendean zein izango den hemengo bi hizkuntzen a... eta, gainera, onargarria al da bizikidetzaren ikuspegitik?
|
|
|
Dena den, beste lagun batzuk ezagutzen genituenez eta hauek erdaldunak zirenez, ezin genuen euskaraz hitz egin haiek aurrean zeudenean, egokia iruditzen ez zitzaigulako. Euskaraz hitz eginez, euskara bultzatzen genuela oso garbi geneukan, ikastolan jasotako hezkuntzagatik baina etxean jasotako hezkuntzagatik ere bai(...) Zangotzan zailagoa da euskaraz aritzeko giroa aurkitzea eta egun asko nabaritzen dut, nik beste esperientzia oso ezberdinak bizi
|
ditudalako
nire klasekoekin edo Iruñeako lagunekin alderatuta. iruñerria eta hortik beherako hiriak oso erdaldunak dira (atarrabian %15 inguru euskaldun; barañainen, berriozarren, burlatan, iruñean, lizarran eta zizur nagusian %10; tafallan eta zangozan %5). hiri horietako gure gazte gehienei euskara eskolan/ ikastolan ikasi izanak ondorio batzuk ekarri dizkie. haietariko anitzendako euskararen esperien... eskolan dena euskaraz, etxean ezer ez edo apurtxo bat, kalean deus ere ez, lagunekin oso gutxi... hau da, gazte askorendako euskara bizipen etena edo ez jarraitua izan da, bizipen atomizatua eta batzuetan, eskolara mugatua. hori horrela izanda, euskara eremu akademikoari lotzen diote hala bizipenetan nola erabilera ohituretan. zenbait aldiz, gazteek beraiek aitortuta, eskolan baizik ez dute erabiltzen, eskolatik kanpoko harreman guztiak (familia, lagunartea, aisia...) erdaraz eratu dituztela. iruñeko gazte batek dio euskara beretako hizkuntza akademiko hutsa dela, ez dagoela bere sustraiari edo familia jatorriari lotuta, kosta egiten zaiola, euskaraz deseroso sentitzen dela. euskaran deserrotutako hiztuna dirudi, ingurune erdaldunean hazita euskaran gozatzeko aukerarik izan ez duena. gazte horren frustrazioa hunkigarria da, areago ere jakinda bere ikasbidean euskarari behingoan bizkar eman beharrean, unibertsitatean euskaraz ikasten segitzea hautatu zuela. gazteek inguru soziolinguistikoaren eragin erdalduntzaile ikaragarria jasotzen dute. zail zaie euskara erabiltzea. gazte euskaldun horietako anitz nolabaiteko euskaldun ezinduak dira, erdal inguruak berak ezinduak, inguruak ez baitie bide eman euskara normaltasunez erabiltzeko eta horretara ohitzeko. ingurune erdaldunetan erdara beharra eta ohitura da, gizarte araua orotan. euskaraz egiteko aldiz, aukerarik ez, ohiturarik ez eta ondorioz, anitzetan, erraztasunik ere ez. euskararen erabilera kuantitatiboki ez nahikoa eta kualitatiboki arlo bakarrekoa (akademikoa, eta ez arlo askotarikoa) izatearen ondorioz, euskara erabiltzea kosta egiten zaie gazteei. euskara ez da haien adierazpide osoa izaten eta ez ohi dute bat batean egiten. adinkideekiko harreman informaletan (anai arrebekin edo lagunekin) erdaraz egiteko ohitura ezarrita dute. erabiltzeko zailtasunak eta adierazmen nahikoa mugatuta dute euskaraz. horren jabe izanda, haien euskararen kalitateak kezka ematen die eta ziurtasuna kendu. hobetu beharrari egiten diote aipu behin eta berriz. kasuren batean horixe da, hain zuzen, unibertsitatean euskaraz ikasten (nafarroan euskaraz egin daitezkeen bi titulazio bakarrak) segitu izanaren arrazoia:
|
|
2011
|
|
|
begien bistako etorkizunean bizirik aterako bazen, euskal konstelazio etnokulturalak ez zuen beste biderik, bere ustez, euskaraerdaren elkarbizitzarako formula bat diseinatu, adostu eta aplikatzea baizik. hain irabazi murritzerako? Baietz uste
|
dut
nik: gauden baino egoera ahulagoan nekez egongo gara hartan saiaturik. horregatik heldu diot gaiari. gatozen, beraz, harira. has gaitezen errazenetik.
|
|
|
Fishmanen adieran," posible da diglosia kasu ahulenetatik indartsuenetara, eta are handik gorakoetara, continuum bat ezartzea" diosku Mikelek. eta hori hala bada ere, arazoa horixe bera dela uste
|
dut
nik, continuum horretan elkarren antzik ez duten makinatxo bat egoera sartu ahal direla, sartu nahi dituela Fishmanek. Izan ere, elkarren artean zer ikustekorik ba ote dute honako egoera hauek:
|
|
|
Lerro kopuru mugatua izan dute iritzi emaileek eskueran, beren ondorio azalpenak, juzkuak eta balioespenak eskaintzeko. Lerro kopuru mugatua
|
dut
nik ere, hainbatean zabaltzen utzi zaidan arren, erantzunidazkia prestatzeko. Luzaz jardungo nukeen balioespen horien gibelerraiak xehekiro aztertzen:
|
|
|
" Nik ondo ulertu badut, zalbidek ematen d(...) uen gomendioa(...) (hINBeren, rLSren) azken aurreko azpi etapetan gelditze (a) da," governmental operations at higher and nationwide levels" azken azpi etapara iritsi gabe". hirutako bat: azaldu nahi nuena ez dut ondo azaldu, zenbait ohargilek ez
|
du
nik esandakoa ondo ulertu edo biak batera. ez naiz esaten hasiko, hiru aukera horietatik zein den itxurazkoena. gauza batzuk enpirikoki froga litezke, dena den: ez txosten honetan eta ez gainerakoetan idatzi dut inoiz Maria Josek ulertu omen didana32 Aspaldiko urteotan esaten ari naizena, funtsaren funtsean33, honako hau da:
|
|
2012
|
|
|
Horrekin lotuta gaineratzen du: " gauza praktikoak hobeto ulertzeko, nire hizkuntzan hitz egin behar
|
dut
nik". Azken argudio horrek euskaldun osoentzako bakarrik balioko lukeela uste dugu.
|
|
2016
|
|
|
Hori gertatzen da, esate batera, Santio auzo egoera aztertzeko. Uste
|
dut
nik behatutako hango elkarrizketak oso direla baliotsuak argiak pizteko, eta Santioko hizkuntz erabilera nolakoa den hobeto ikertzeko eta arrazoietan sakontzeko, baina ez dutela balio bere horretan ondorio handiagorik ateratzeko.
|
|
|
Hitzaldiari berari ekiten diodala, aitortu behar dut, euskararen bilakaerari buruzko jardunaldian sarrera hitzaldia ematera gonbidatu nindutenean," zer esan behar
|
dut
nik hor?" galdetu niola nire buruari. Hasieran, hizpide," Eta hemendik aurrera zer?" dokumentua hartzea pentsatu nuen.
|
|
2017
|
|
|
] eta orduan esan egin behar duzu · egon behar da une bat ados jartzeko esateko" bale" · orduan une batzuetan ezagutzen ez ez zaituztenean eta orduan · ea badaude une batzuk nik esfortzua egiten dudana aldatzeko baina batzuetan pentsatzen dut: begira ez banauzu ulertzen zer nahi
|
duzu
nik esatea[?] zergatik ez duzu zuk aldatzen eta zuk ere kat hitz egin hau da jende horrekin baldin badakit ez duela hitz egiten nik esfortzua egiten dut ez zait batere axola beraz, zentzuzkoa da pentsatzea katalana mantentzen dutenek nabarmen areagotzen dutela jatorriz gaztelania hiztunak direnek katalana praktikatzeko duten aukera, horrela egiteko prest edo motibatuta daudenei. bestalde, inkeste...
|
|
|
Tira ohartu nintzen altxor hau
|
nuela
nire sudurraren azpi azpian eta zergatik ez nuen erabiliko, bada. Hamabi urteetatik joaten nintzen Irlanderako eskola batera edo udako eskola batera hobe esanda eta suposatzen dut irlanderaren beste alde bat ikusi nuela han// ikusi nuen herri hizkuntza izan zitekeela eta komunitateko hizkuntza eta abar horretaz konturatu nintzen eta eredu hori hartu nahi izan nuen eskolan sentitzen bainuen benetan ere denbora galtzea zela han bertan hiztun zaharrak izanik haiekin irlanderaz ez egitea (J3, 44).
|
|
2019
|
|
|
Baikortasunez lan egin behar dugu, euskaltzale guztion helburua bera baita: euskara zabaltzea eta euskaldunei euskaraz bizitzeko aukera ematea, lasaitasunean eta poztasun positiboan. mikel zalbideren artikuluak eta ikuspuntu azalpenak, niretzat, soziolinguista izanik ikasketaz eta ofizioz, oso interesgarriak izaten dira beti eta zerbait ulertzen ez badut edo zalantzarik
|
badut
nire burua, nire kosmobisioa, zabaltzen saiatzen naiz, zer esaten duen eta zergatik esaten duen ulertzeko. zalantza sortzen didaten puntuak ulertzeko beste enfoke bat erabiltzen saiatzen naiz: errealitatea beste ikuspuntu batetik begiratzen. errealitateari buruz dudan ikuspuntua, modu horretan zabalago bihurtzen da, osoago, eta askotan mikel zalbideren ikuspuntua besarkatzen edo behintzat ulertzen bukatzen dut, baina ez beti noski. artikulu honen aurreneko paragrafoan deskribatzen nuen belaunaldikoa da mikel zalbide.
|
|
2021
|
|
|
Aitzineko partean erran baldin badut hiru sareek haien onurak
|
zituztela
nire buruari gezur bat erran diot hala ere. Nahiz eta alde onak badiren, sistema bakar batean sinesten dut.
|