|
2017
|
|
|
Txapelketa honen hasierako urteetan formatu klasikoago bat izan ohi zuten saioek, betiko ariketekin.
|
Duela
bi urte, aldaketa bat ematea erabaki zuten, ordea, eta bertsolarientzako ariketa berriak sortu zituzten: errima erronda –errimatzen duten hitzak bata bestearen ondoren esatea, eliminatu arte, habanera puntu erdika… Formatu tradizionalarekin zertxobait apurtzen saiatu ziren bestelako jende bat ere plazara animatzeko, bertsotan onenak izan ez arren beste abilidade batzuk dauzkatenak.
|
|
|
Oiartzungo Maquinaria Bonak enpresako bulego teknikoan egiten nuen lan, eta lantegia itxi egin zen 59 urte nituenean. Aukera ona zela pentsatu nuen buruan
|
nituen
bi kapritxo egiteko: neure bertsoen liburua Auspoan ateratzea (Dozenaka sortuak), eta txosten hau eta Xenpelarri zor zaiona izeneko lan honi ekin nion.
|
|
2018
|
|
|
Eta horri esker, bertsolaritzarentzat arrotzak ziren guneetako ikuspegiak txertatu dira plazan, eta ikuspegi horiek txertatu izanak oraindik gehiago errazten du bertsolaritzarako sarbidea. Uste
|
dut
bi fenomenoek elikatzen dutela elkar.
|
|
|
batetik espektakularizazioa eta, bestetik, fragmentazioa. Nik uste
|
dut
bi horiek abiadura ezberdinetan joango direla. Pentsa dezakegu espektakularizazioaren bidez prozesua handituz eta sendotuz doala, eta, era berean, izan daiteke ahulezia adierazten duen prozesu bat.
|
|
|
Bertsolaritzaren inguruan
|
baditut
bi irudi nire bizitzan. Kontrajarriak dira erabat eta bigarrenak hartzen du gaina «bertsolaritzaren sentsazioa» dudanetan.
|
|
2019
|
|
|
Bertsolaritzan garatutako umorea (k) aztergai, genero ikuspegitik da lehen egin dudana. Boterearekin harreman zuzena
|
duten
bi eremu egungo bat bateko bertsolaritzaren testuinguruan aztertu ditut. Hau da, genero sistema eta umore sistema nola uztartzen diren.
|
|
2021
|
|
|
“Manterola jauna: Aspaldi ez da izan, nire adizkide maitea, Ondarrabian, aurten bezelako pestarik, batezere euskal izkuntz, bere lege ta oitura zar eta ondasunai dagokien gauzen gañean; bada Ayuntamentu edo Batzarre argidotarrak, ezaguturik zeñen on dan antziñako jostaera egogiak berriztzea gaurko denbora naasi oetan, ekar
|
erazi
ditu bi bersolari obeenetakoak (…)
|
|
|
Hobeak izaten dira bat batean sortzen diren saioak, koplariek, emozioen edo jan edanaren eraginez, euren baitako onena ematen baitute”. Eta Nafarroan ikusitako saio bat dakar gogora apaiz bat gai jartzaile
|
zutela
bi baserritarrek eskainirikoa, lur batzuen inguruko jabetza umorez bustiriko bertsoen bidez ebatzi zuena. Edo Donibane Lohizune inguruetan euren baserria saltzera behartutako bi anaiak bertsoen bidez adierazi zuten bizitza modernoarekiko arbuioa.
|
|
|
Argazkilari baldarroi bigarren aukera, eta hirugarrena, eman zizkigun.
|
Duela
bi hamarkada, argazki txukunik egin nahi zuenak kamera handi samarra eramatea ia derrigorra zuen. Kamera handia, ordea, nabarmenegia da lapurrentzat; eta objektiboa helburu duen pertsonarentzat ere bai askotan.
|
|
2022
|
|
|
Artetik eta zientziatik, bietatik
|
dute
biek. Bai xakean, bai bertsolaritzan badira maisulanak, partida edo bertso sorta gogoangarriak, jendeak asko miresten dituenak.
|
|
|
Nik gehiago nabaritu dut batzuen sorpresa: “Zer egin duzu
|
duela
bi urtetik hona? ”. Nik uste dut hobeki egiten dudala bertsotan, eta gauza batzuk propio findu ditudala, baina esentzian bertsolari berdina naiz.
|
|
|
|
baitugu
bi heren.
|
|
2023
|
|
|
Beste maisu batek, Errenterian bizi zuan, ez zian familiarik edo umerik behintzat eta esan zidan, asteburuan Errenteriara bere etxera joan behar
|
genuela
biok. Etxera joan eta amari esateko hori.
|
|
|
Egun, Ezkion bizi haiz Aitziberrekin, haren gurasoekin eta
|
zuen
bi semeekin.
|
|
|
Bere mendi eta larreak gatazka ugariren jokaleku ere izan dira: ...etorrela, hots, lekurik altuena), nafarrek Noaingo bataila galdu ondoren bertatik erretiratu ziren (ez gipuzkoarrek kanoi batzuk lapurtu baino lehen, jakina denez, Gipuzkoako armarrian presente egon baitziren kanoi horiek lau mende luzez, 1979an Batzar Nagusiek ezabatzea erabaki arte), Frantziako Iraultzaren ondoren errepublika berriaren eta Espainiako Erresumaren arteko kalapiten testigu izan zen
|
duela
bi mende pasa, 1876an Karlos VII.a erregegai karlista bertatik igaro zen erbestera zihoala (bide beretik joan ziren foruak) …
|
|
|
Edo Abadiaren inspirazioaren atzean Xahoren eragina ere egon zitekeela suma daiteke: ikasle garaietatik harreman estua
|
zuten
biek, Abadiak Xahoren lana gertutik jarraitzen zuen eta honek bertsolaritzaren apologia, Aitorren kondaira eta kantutegiaren zati bat argitaratuak zituen laguna Euskal Herrian finkatu zenerako. Bestalde, garai hartan hil berria zen Juan Inazio Iztuetak bertsolaritzaz idatzitakoen berri ere izan zezakeen Abadiak.
|
|
|
“Esango nuke orain arte batez ere lagunarteko saioetan aritzen naizela gustura, bertso afarietan edo bertso bazkarietan, baina plaza bakarra aukeratu banu, seguruenik garrantziagatik edo inguruan daukan erreferentzialtasunagatik Ermuko San Martin jaietako urteroko saioa aukeratuko nuke. Maila altuko bertsolariak etortzen dira;
|
duela
bi urte izan nuen bertan aritzeko aukera”.
|
|
|
Hogeita bost bat urte joan dira ordutik, eta izan dut aukera bertsolaritza beste toki askotatik bizitzeko, eta Iruñeko beste toki askotan. Baina gauzak zer diren, Hegoalde Ikastolako soinketa gelan egon ginen
|
duela
bi hilabete eskas, Nafarroa Arenako finaleko eguerdian, bertsolariek atseden har zezaten, ikastolakoek utzitako koltxonetak hartzeko. Biribildu da haria.
|
|
|
ez
|
dituenez
bi begi
|