|
2001
|
|
|
1 Aldeko edo kontrako jarrerak, ukipen egoeran dagoen hizkuntza bat ikasteko eta erabiltzeko erabakiarekin erlazionatzen dira; motibazioak, berriz, (integratiboak edota intrumentalak) bigarren hizkuntzan lortzen den gaitasun mailarekin lotzen dira. Clement eta Noels ek (1990) talde pertenentziari garrantzi berezia ematen diote, prozesu psikosozialak,
|
talde
menperatzaileetan eta menperatuetan ez baitira berdin gertatzen: 1) Talde menperatzaileetan (bizitasun etnolinguistiko altukoak) exotaldearen hizkuntzaikasteak ez du jatorrizko hizkuntza arriskuan jartzen; horregatik, motibaziointegratzailea izan ohi da exotaldearen hizkuntza ikasteko arrazoi nagusia; 2) Talde menperatuetan (bizitasun etnolinguistiko baxukoak), berriz, exotaldearen hizkuntza ikasteak jatorrizko hizkuntza galtzeko sentimendua gara dezake; horregatik, exotaldearen hizkuntza ikasteko nagusi den arrazoiamotibazio intrumentala izan ohi da.
|
|
|
Clement eta Noels ek (1990) talde pertenentziari garrantzi berezia ematen diote, prozesu psikosozialak, talde menperatzaileetan eta menperatuetan ez baitira berdin gertatzen: 1)
|
Talde
menperatzaileetan (bizitasun etnolinguistiko altukoak) exotaldearen hizkuntzaikasteak ez du jatorrizko hizkuntza arriskuan jartzen; horregatik, motibaziointegratzailea izan ohi da exotaldearen hizkuntza ikasteko arrazoi nagusia; 2) Talde menperatuetan (bizitasun etnolinguistiko baxukoak), berriz, exotaldearen hizkuntza ikasteak jatorrizko hizkuntza galtzeko sentimendua gara dezake; horregatik, ex... Bestalde, bigarren hizkuntz gaitasunaeta erabilera ziurtatu eta errazteko behar diren taldearteko harremanen kalitatea eta kantitatea azaltzeko, prozesu afektiboak hartu behar dira kontuan; horiek taldearteko jarrerek baldintzatzen dituzte, akulturazio teoriak dioenbezala.
|
|
|
harrera taldea/ etorkin taldea. Horrela, autore horien eredua, ukipen egoera berrietan (harrera
|
taldea
menperatzailea da) zein tradizionaletan (etorkin taldea menperatzailea da) aplikagarria gertatzen da.
|
|
|
harrera taldea/ etorkin taldea. Horrela, autore horien eredua, ukipen egoera berrietan (harrera taldea menperatzailea da) zein tradizionaletan (etorkin
|
taldea
menperatzailea da) aplikagarria gertatzen da.
|
|
|
Nahiz eta lau arlo teoriko horien artean korrelazio positiboak izatekojoera izan, dimentsio horiek elkarren artean askeak dira, horregatik ez diranahi eta nahi ez positiboki korrelazionatuta aurkitu behar, lehen aipatu denmoduan. Hala ere, korrelazio positibo hori gertatzen denean, hau da, estatusaltuko
|
taldea
menperatzailea denean eta gehiengo taldea bere egoera mantentzen saiatzen denean, ukipen egoeran dauden taldearteko distantzia handitu egiten da; horixe da euskara eta euskal hiztunen egoera (estatusbaxuko taldea, menperatua, gutxiengoa eta egoera aldatzen saiatzen dena). 3) Lehen aipatu diren analisi eta aplikazio mailak baino orokorragoak direnak: maila sozietala eta politiko territoriala (Azurmendi, 1987, 1988, 1999), edo sozietala eta historiko soziala (Hogg eta Abrams, 1999); ikuspegihorretatik taldeak sortu eta garatzen diren eszenatokiak kontuan hartzendira; emaitza enpirikoen kontraesanak esplikatzeko azken analisi maila hauerabiltzen da askotan.
|
|
|
1) Indibidualak, eta 2) Taldekoak edo kolektiboak; azkeneko horietanhonako taldeak sartzen ditu: a) subiranotasuna aldarrikatzen duten taldeseparatistak; horrelako kasuetan,
|
talde
menperatzaileak deslegeztatu egitendu eskakizun hori; b) Ameriketako Estatu Batuetan lan diskriminazioa salatzen duten talde txiroak (beltzak, emakumeak, talde marginalak). Orokorrean, talde bakoitzak daukan boterearen arabera proposatzen ditu gatazkakonpontzeko estrategia ezberdinak, eta estrategia horiek zuzenbidea ulertzeko era ezberdinak adierazten dituzte:
|
|
|
Orokorrean, talde bakoitzak daukan boterearen arabera proposatzen ditu gatazkakonpontzeko estrategia ezberdinak, eta estrategia horiek zuzenbidea ulertzeko era ezberdinak adierazten dituzte: A)
|
talde
menperatzailea, batezere gehiengo taldea denean?, proporzionaltasunaren kriterioaz baliatzenda, B) talde menperatuak, berriz, gutxiengoa denean bereziki, berdintasunaren estrategia proposatzen du.
|
|
|
l.IELTaren ikuspegitik, talde menperatuetako kideek hiru bide dituzteidentitate positiboa lortzeko: 1) Indibiduala, edo mugikortasun indibiduala: talde menperatuko kide bat,
|
talde
menperatzailean sartzeko asmotan, beretaldetik urruntzen saiatzen da, eta horretarako, beste taldearen hizkuntzaedo mintzaira estiloa erabiltzen du; 2) Sormen soziala: talde menperatuarenegoera hobetzeko, taldeak alderatzeko kategoriak berdefinitzen dira; estrategia horretan, talde menperatuko kideek ez dute nahitaez beste taldearenhizkuntza eta mintzaira estiloa erabili behar; 3) Lehia soziala:
|
|
2002
|
|
|
Zein ziren horieninteresak eta boterearen oinarri materialak? Zer nolako erlazioa izan zuten ahaidehoriek eta hirietako
|
talde
menperatzaileek. Etsaitasuna beti?
|
|
|
Era berean, Soledad Tena k, Donostia, Errenteria eta Hondarribiko gizarte
|
talde
menperatzaileak, aberastasuna merkataritzatik ateratzen zutenak, hartuzituen aztergai.
|
|
|
Aldi horretarako gutxi gorabehera, Luis MaBilbao k eta Santiago Piquero k fiskalitatearen arazoa hartu dute aztergai. Alderditeknikoez aparte, oraindaino burutu diren ikerketek garbi adierazten dute BerantErdi Aro eta Aro Berriko zerga sistema tokiko
|
talde
menperatzaileen interesakbabeste ko pentsatua izan zela18.
|
|
|
|
Talde
menperatzaileez aparte, boterearen jokuan sartzen ziren gizarte taldeak aldebatera utzita, beren lanetik bizi zirenen mundua daukagu. Oro har, hona hemengabeziarik nabarienak Nafarroako edo Nafarroari buruzko historiografian.
|