|
2000
|
|
|
Ikerketa sozio psikologiko askokiradoki izan du hizkuntza eta identitateaelkarri lotuta agertzen direla: hizkuntzaren erabilpenak eragina dutalde identitatearen sorreran, eta
|
talde
identitateak eragina duhizkuntz jarrera etaerabilerarako ereduetan (1)
|
|
|
Bestalde, Berry-k eta bere kolaboratzaileek (Schmookler 1984; 1986; Berry1980; 1984; 1990; 1997) gutxiengo egoeran dauden
|
taldeen
identitatearen eta estatuaren arteko erlazioak lotzeko eredu teorikoa garatu dute: Gizarte Anitzetan daudenKultur Erlazioen Eredua.
|
|
|
ii) Integrazioa, norbere kultur
|
taldeko
identitateari eutsiz eta gizarte zabalagoaren partea izateko nahia azalduz.
|
|
|
iii) Bereizte, separazio edo independentzia, norbere kultur
|
taldeko
identitateari eutsiz gizarte zabalagoaren kide nahi izan gabe; hau da, gizarte zabalagotik bereiziz, izate independientea izateko nahia azalduz.
|
|
|
GUTXIENGO EGOERAN DAUDEN
|
TALDEEN
IDENTITATEA ETATALDEARTEKO GATAZKA
|
|
|
gure identitate sozialaren zatirik handiena gure partaidetza taldeetan errotzen da, eta identitate sozial positiboadesiratzeko joera dugu, eta motibaturik aurkitzen gara talde positiboen kideak izateko. Era honetan, gutxiengo egoeran dagoen talde baten identitatea bi eratakoaizan daiteke, gehiengo egoeran dagoen
|
taldearen
identitatearen aurrean: Tajfel en (1978) araberako identitate ziurra edo identitate ez ziurra.
|
|
|
status quoaren ilejitimitatea etainestabilitatea (Ikus Valencia 1991). Orduan izango da posible, gutxiengo egoerandagoen taldeak gehiengoan dagoen
|
taldearekiko
identitate ziurra sortzea, eta, gehiengoan dagoen taldeari abantaila ateratzeko, edozein gauza egitea (Moscovici& Paicheler, 1978). Gainera, gutxiengo egoeran dagoen taldearen eta estatuarenarteko erlazio horretan, taldearteko erkaketak futsezko zeregina betetzen du (Tajfel, 1978).
|
|
|
Ondoren agertuko ditugun bi ikerketa enpirikoekin, aurreko bi prozesuakilustratzen saiatuko gara bakarrik. Hain zuzen ere, lehen ikerketan, gertakizun historikoek gutxiengo egoeran dauden taldeak
|
talde
identitatea sendotzeko estrategiadesberdinetara nola eramaten dituzten aztertzen saiatuko gara: batzuk estatuarekinindentifikatzen dira eta beste batzuk estatutik bereizten dira, honela, taldeen kokapen horiek beren talde identitatearen autoestimarako funtsezko funtzioak betetzendituztelarik.
|
|
|
Hain zuzen ere, lehen ikerketan, gertakizun historikoek gutxiengo egoeran dauden taldeak talde identitatea sendotzeko estrategiadesberdinetara nola eramaten dituzten aztertzen saiatuko gara: batzuk estatuarekinindentifikatzen dira eta beste batzuk estatutik bereizten dira, honela, taldeen kokapen horiek beren
|
talde
identitatearen autoestimarako funtsezko funtzioak betetzendituztelarik. Bigarrenean, aldiz, Berry-ren identifikazio estrategiak ikusten saiatukogara, horren ondorioz azalduz ezen berezko hizkuntza duten gutxiengo egoerandauden taldeek identitate estrategiatarako funtsezko tokia beteko dutela gatazka egoeretan, hain zuzen ere, norbere eta beste taldearekiko identifikazio eta estereotipoetan.
|
|
|
batzuk estatuarekinindentifikatzen dira eta beste batzuk estatutik bereizten dira, honela, taldeen kokapen horiek beren talde identitatearen autoestimarako funtsezko funtzioak betetzendituztelarik. Bigarrenean, aldiz, Berry-ren identifikazio estrategiak ikusten saiatukogara, horren ondorioz azalduz ezen berezko hizkuntza duten gutxiengo egoerandauden
|
taldeek
identitate estrategiatarako funtsezko tokia beteko dutela gatazka egoeretan, hain zuzen ere, norbere eta beste taldearekiko identifikazio eta estereotipoetan.
|
|
|
1 Ikerketa: Estatuen eta gutxiengo egoeran dauden
|
taldeen
identitateak
|
|
|
Arestian esan dugun moduan, prozesu historiko sozialek eraman dituzte gutxiengo egoeran dauden taldeak, batzuek estatuarekin identifikatzera, horrela asimilazio estrategia erabilirik, beren talde autoestima areagotzeko? eta beste batzuek, aldiz, estatuarekiko identifikazioaren aurrean beren
|
taldeko
identitatea areagotzera,, horrela bereizte estrategia erabilirik, beren talde autoestima areagotzeko?.
|
|
|
Hitz batean esanda, Frantziako balizko historiaren irakaskuntzak, arestian erabilitako hitzak kasu honetara egokituz, frantses nortasuna eskaintzen du, Frantziako historia identitate frantsesaren isla litzateke eta nazioaren (Frantzia) eta herritarren (herritar frantsesen) arteko lotura ezarriko luke (Breully k aipatzen duen autorreferentziazko sinbolismoa), talde nortasuna nazioaren inguruan indartuz80 Antzeko zerbait esan genezake geografiaren irakaskuntzari buruz; Iraultza frantsesak lurraldea nazioaren gorputz modura hartu zuen eta lurraldea batzeaz baino lurralde berri baten produkzioaz hitz egin genuke; Korinman ek eta Ronain ek dioten moduan, frantsesei frantses kontzientzia eman baino areago, iraultzaileek, forjan un espacio de representación que coagula en el topónimo Francia? 81 Hau da,, l' Hexagone? Estatu Nazioaren Frantziaren nortasun elementua,
|
talde
identitatearen errepresentazio bilakatu zen, honen guztiaren oinarrian Estatuaren mugen zilegitasuna indartzeko helburua egonik. Beraz, geografiaren irakaskuntzak ere zeregin garrantzitsua beteko zuen ideologia nazionala sustatzeko momentuan:
|
|
|
Espainiarra den lurraldea nazio espainiarraren gorputza izango litzateke; arestian, l' Hexagone, z hitz egin dugunez, orain. Zezen Larrua? Estatu Nazio espainiarraren nortasun elementua dela esango genuke, eta espainiarrak (omen) diren horien
|
talde
identitatearen errepresentazio bilakatzen dela. Zer esanik ez, aurrez aurre dugun apustua Estatu espainiarraren mugen legitimitatea indartzearena da; Frantziaren kasuan gertatzen zen bezala, hemen Espainia bat eta zatiezinaren irudi, naturala?
|
|
2001
|
|
|
identitate pertsonala. Identitate sozialaren teoriak dioen bezala, identitatea continuum batean(
|
talde
identitatea identitate pertsonala) koka daiteke (Tajfel, 1978, 1982; Turner eta besteak, 1987). Azurmendi, Romay eta Valenciaren (1996) IETPE lan horren aurrekari nagusia izango da.
|
|
|
3 Gizarte baten gizabanakoarteko harremanak honela uler daitezke teorikoki: 1) Continuum bat bezala: a) bi muturren artekoa, mutur batean nortasunaren ezaugarrietan oinarritutako gizabanakoarteko harremanak kokatukolirateke, eta, bestean,
|
talde
identitatean oinarritutako taldearteko harremanak (Tajfel, 1978); b) esklusiboak eta beren artean aurkakoak diren hiru muturren arteko continuuma: giza mailakoa, taldeartekoa eta gizabanakoa (Turner, 1987); taldearteko mailak gizabanakoen arteko harremanak definitzendituenean, despertsonalizazioa sortzen da, eta, horren ondorioz, harremanak homogeneoak izaten dira; eta gizabanako mailak pertsonen arteko harremanak definitzen dituenean, aldiz, gizabanakoen ezaugarriak mantentzen dira eta harremanak heterogeneoagoak dira; c) lau muturren artekoa: gizabanakoa (taldearen partaideen motibazio eta ezaugarri pertsonalak), taldekoa (taldearen sinesmenak eta helburuak), (pertsonenarteko interakzioaren ondorioz sortzen diren rol informalak) eta taldeartekoa (gizabanakoei esleitutako rol sozialak) (Ayestaran, Martrnez Taboadaeta Arrospide, 1996).
|
|
|
Fenomeno horien eta identitatearen artekoharremanak elkarmenpeko zirkularrak eta dialektikoak dira: talde identitateakposible egiten ditu fenomeno hauek eta, aldi berean, hauek identitatea sendotuegiten dute; talde jarduerak arrakasta duenean, identitate positiboa lortzen da; halaere, fenomeno horien bitartez ez bada emaitza onik lortzen
|
,
talde identitatea ez daderrigorrez ahultzen: –el caso de los nacionalismos puede ilustrar este punto?
|
|
2006
|
|
|
Bizitzaren munduaren erreprodukzio kulturalak(?) tradizioaren jarraipena ez ezik, eguneroko praktika komunikatiboari kasuan kasurako aski izango zaion jakintzaren koherentzia ere bermatzen dio(?). Bizitzaren munduaren integrazio sozialak,(?) legitimoki erregulaturiko harremanen bitartez, ekintzen koordinazioa zaintzen du eta, era berean,
|
taldeen
identitateari jarraipena ematen dio(?). Bizitzaren munduko kideen sozializazioak(?) hurrengo belaunaldiei ekintzarako gaitasun jeneralizatuak eskuratzea bermatzen die eta bizitza indibidualak biziera kolektiboekin sintonizatzeaz arduratzen da (Habermas, 1992:
|
|
2007
|
|
|
Taldearen eginkizuna da kidearilaguntzea taldea osatu duen topalekua eratzen duten aspektu bakoitzean. Taldehorietako bat, gizabanakoari
|
talde
identitatearen izaera ematen diona, herria edonazioa da, eta horixe da lehentasunez Europako testuinguruan aztertuko duguna.Hona hemen talde horrek bere kideei ematen dizkien aspektuak: giza elkartasuna, kohesio sozio-ekonomikoa, hizkuntza, berezko kultura (historia, legeak, ohiturak).
|
|
|
|
Talde
identitateen auzian Smith-ek egiten duen lehendabiziko zehaztapenahonako hau da:
|
|
|
Horrek esan nahi du, besteak beste, komunitatenortasuna ez dela eraikitzen eduki ekonomiko hutsez, Europatik irits dakigukeendiru laguntza soilez. Era horretako
|
talde
identitateak erabatekoak dira, osoak, bizitzaren munduaren zentzua eta esperientzia hornitzen duten iturriak. Ekonomiaeta legeria bizitzaren atal batzuk besterik ez dira.
|
|
|
|
Talde
identitateen auzian Smith-ek egiten duen lehendabiziko zehaztapenahonako hau da:
|
|
|
nazio estatuak hala irudikatuzuen, herria lehenago, gizartea geroago. Eta horrela irudikatu ziren giza identitateakzientzietan, bai
|
talde
identitatea, bai norberaren identitatea. Esanak esan, kontuanhartu behar dugu eskaera horren jatorri politiko eta modernoa.
|
|
|
Ez dago baldintza mentalik identitate duintasunen kontu intelektualak aintzat hartzeko. Hala eta guztiz ere, bizitza ekonomiko orori dario norbanakoaren eta
|
talde
identitatearen auzia, identitatearen kontu hau ez baita bizitza berabaizik. Bizitzaren eta bizimoduaren ispilurik zintzoena identitatearen problematikada, garenaren lekuko delako.
|
|
|
Eliz hierarkiako jendea, leku ezberdinetakoak elkartzen direnean kontzilio batean adibidez, edo estudianteria unibertsitateetan biltzen denean Europa osotik, hizkuntza edo nazioka taldekatzen eta organizatzen dira. Elizan eta estudianterian ez dago estamento edo herronka diferentziarik, eta
|
talde
identitatearen seinale ageriena hizkuntza da. Hala ere, nazioaren eta hizkuntzaren berdinketa ez da beti estriktoa (nazio germaniarrean txekiarrak sar daitezke, etab.).
|
|
2009
|
|
|
Horrela bada, lantestuingurua norberaren identitate positiboa irabazteko eremu esanguratsua da. Lantestuinguruko portaera positiboak negatiboak baino abstraktuago deskribatzeannorberaren
|
taldearen
identitatea babestea lortzen da (Tajfel eta Turner, 1979). Etxeko testuingurua, berriz, pertsona arteko harreman hurbilekin lotzen da. Eremupribatuan emakumeen eta gizonen arteko elkarrekintzak, talde arteko mailan lankidetzakoak izanik, ez dute norberaren identitate soziala babesteko motiborik ematen.
|
|
2011
|
|
|
Horrela, autonomo xamarrak diren pertsonek lagun taldearekiko mendetasun pixka bat sumatzen dute, baina mendeko nortasunaren nahastea duen nerabea familiako mendetasunetik lagun taldearen mendeko izatera pasatzen da.
|
Taldearen
identitate kolektiboan edo lagun kuttunarekiko harreman estuetan murgiltzen da sarritan mendeko nerabea (Marcia, 1993; Hartup, 1999). Hots, familiaren mendeko izatetik taldearen mendeko izatera pasatzen da.
|
|
|
Mendebaldeko gaurko giro kulturalak banakoen identitatea, arrakasta eta edertasuna azpimarratzen ditu,
|
taldeko
identitatearen aurretik. Kultura kolektibistetan niaren mugak iragazkorrak dira, norberaren garapena taldeko beste kideen garapenari estuki lotua baitago.
|
|
2014
|
|
|
Emakume izendatua izatea aurrebaldintza izan daiteke zenbait elkartasunmota gertatzeko. «Emakumeak» edo «amak»
|
taldeen
identitate bat eraikitzen dutenerretorika politikoek, akaso, arbuioa sor dezakete helburu zituzten talde agerikoengan.Hortaz, Lacanen formula ezagunari, alegia, ez dagoela subjektu bilakatzerik aldezaurretik pairatu gabe dagokion subordinazioaren puska bat, honako hau gehigeniezaioke modu apur bat baikorragoan:
|
|
2017
|
|
|
aurreko urteko gertaerak, bizitzan zehar bizitako inflexio puntuak eta gertaera sozio historikoak; gainera pertsona guztiek bizi izandako ebaluaketa subjektiboak (i.e., galera, etekina, etab.) biltzen ditu. Emaitzak
|
taldeen
identitateak eta pertsonen ongizaterako inpaktua kontuan hartuta eztabaidatzen dira.
|