|
2002
|
|
|
1998an
|
sortutako
Euskara Kultur Elkargoa Fundazioak euskal kultura eta euskara ezagutzea eta garatzea du helburu. Sortzaileen artean Nafarroako Gobernuaren Hizkuntza Politikan aritutako zenbait lagun zeuden, tartean Estebe Petrizan eta Elkargoaren egungo presidente Jose Luis Mendoza, eta hasiera hasieratik argi izan zuten giza arloan eta esparru berrietan lan egin beharra zegoela.
|
|
2003
|
|
|
Hemeretzigarren mendeko ereintza ez zen basamortuagorrean galdu, eta, neguko isilune laburraren ondoren, 1918an agertzen dira lehen aztarnak Arturo Campionen eskutik. Ez da kasualitatea Iturralde Suit jaunak euskaroenelka rgoa rentzat marraztutako haritz mardularen ikurra, bere gurutze zabala eta guzti, Euskaltzaindiak bereganatu izana, eta orduan
|
sortutako
Euskara zaharraren izena Akademiaren Euskera aldizkari ofiziala bihurtu zen.
|
|
2008
|
|
|
Hola 1921ean, Okzitaniako Tolosako unibertsitatean Henri Gavel irakasleak eman zituen euskal ikastaro batzuen haritik, bertan euskara katedra iraunkor bat sortzeko aukera azaldu zen384 Euskaltzaindiak aukera horren alde egin eta katedra sortu zenean diruz lagundu zuen. Hanburgoko unibertsitatean 1923an H. Urtel ek
|
sortutako
euskara katedra ere lagundu zuen Euskaltzaindiak385 Beraz, azkenean, atzerriko bi unibertsitatetan euskara katedrak sortu ziren.
|
|
|
Batetik, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako Foru Diputazioen eraginez
|
sortutako
Euskararen Akademiaren xede nagusia euskararekin zerikusia duten gai guztiak lantzea da. Gainera, Euskaltzaindia Hegoaldeko bi Autonomia Erkidegoetan, euskarari dagokienetan, erakunde aholku emaile ofiziala da.
|
|
2009
|
|
|
Hartu duten erabakia guztiz politikoa da. Horren harira, Foru Aldundiaren erabakiaren bitartez Kultur Errotaren eredu parte hartzailea eta gizarte ekimenetik
|
sortutako
euskara elkarteen garapena zalantzan jarri dutela azaldu du Maite Agirre Federazioko kideak.
|
|
2011
|
|
|
1979ko Txostenetik ateratako aipua eta 1981eko maiatzean
|
sortutako
Euskararako Kabinete Teknikoaren egitekoa berdintsua denez, gure ustez Kabinetea txostenak ereindako hazitik sortu zen. Kabinetea dena den, Gregorio Monreal unibertsitateko errektoreak sortu zuen, «UPV/ EHUan hizkuntz politika berria bideratzeko asmoz»538 Arestiko kapituluan aipatu dugunez, unibertsitateko barne zerbitzu berri honi Euskararako Kabinete Tekniko izena jartzea ez zen kasualitatea izan.
|
|
|
Bestalde, harrigarria bada ere, batzuek nahiago izan zuten, euskarari uko egin, defendatzen zuten euskara eredua erabili baino. Finean, askorentzat, bereziki abertzale zaharrentzat, euskararen batasuna, eta hortik
|
sortutako
Euskara Batua, euskara erregistro idatzian erabiltzeari uzteko aitzakia izan zen.
|
|
|
tutako gerraurreko aldizkarietan finkatutako moldea zen Euskal Herriarekin lotutako ikerketa lanak erdaraz argitaratzea. Frankismo garaian
|
sortutako
euskarazko aldizkariak, berriz, tematikoki orohartzaileagoak ziren. Hau da, hizkuntza txiki batean argitaratuagatik, ez ziren tematikoki mugatuak.
|
|
|
Ondoko urteetan 2 zikloko irakasgai gehiago euskaraz emateko (Genetika, Antropologia eta abar) eskari berriak bideratu zituen fakultateko Euskara Batzordeak. Izan ere, Zientzia Fakultatean
|
sortutako
Euskara Batzordeak 1987 urtean euskara plangintza bat diseinatu zuen 5 urterako euskarazko irakaskuntzaren zabalpenerako571.
|
|
|
Azkenean, unibertsitatearen klaustroak Monrealen proposamena onartu zuen, funtsean Etxebarriaren 1982ko agiria zena, hurrengo urteetan
|
sortutako
Euskara Batzordearen ekarpenetik osatua. Hala, 1985 urteko estatutuen 8 tituluak bi erakunde berri sortzea aurreikusten zuen:
|
|
|
Nolanahi ere, Branka eta Zuzen aldizkarien kasua aipagarria da, bertan, ikuspegi militante batekin izan arren, Soziologia, Zientzia Politiko eta Filosofia arloetako maila jasoko artikuluak argitaratu zirelako euskaraz, eta hurrengo atalean ikusiko dugunez, hein handiz gerora Giza eta Gizarte Zientzien esparruan
|
sortutako
euskarazko aldizkarien aurrekari izan zirelako.
|
|
2012
|
|
|
Zabaltzak badaki estatu nazio ezberdinetan
|
sortutako
euskarazko literaturaezin dela tankan itxitako konpartimentuetan banatuta balego bezala irakurri7 Bainaez du dakiena jakin nahi, eta hortaz, ez jakitea erabakitzen du, horixe baita estatunazioen egitura ustez ez ideologiko eta sasidemokratikoa bere horretan mantentzekobide bakarra. Lhandek aipatzen zuen les basques n, ontpas de litterature axiomarenazken errepikapenak halako patriotismo konstituzionalista baten defentsa egitekobalioko dio Zabaltzari (historia ukatutako herriari estatu nazioen Historia ezarribitartean).
|
|
|
Zabaltzak badaki estatu nazio ezberdinetan
|
sortutako
euskarazko literaturaezin dela tankan itxitako konpartimentuetan banatuta balego bezala irakurri8 Bainaez du dakiena jakin nahi, eta hortaz, ez jakitea erabakitzen du, horixe baita estatunazioen egitura ustez ez ideologiko eta sasidemokratikoa bere horretan mantentzekobide bakarra. Lhandek aipatzen zuen les basques n, ontpas de litterature axiomarenazken errepikapenak halako patriotismo konstituzionalista baten defentsa egitekobalioko dio Zabaltzari (historia ukatutako herriari estatu nazioen Historia ezarribitartean).
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria gizarte eragileen ekimenez eta Eusko Jaurlaritzaren babes ekonomikorik gabe
|
sortutako
euskarazko kazeta izan zen. Lehen zenbakia 1990eko abenduaren 6an kaleratu zuen.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria gizarte eragileen ekimenez eta Eusko Jaurlaritzaren babes ekonomikorik gabe
|
sortutako
euskarazko kazeta izan zen. Lehen zenbakia 1990eko abenduaren 6an kaleratu zuen.
|
|
2014
|
|
|
«Hizkuntza politika itxuragabe hau tinko eta ozen salatzen dugu», esan zuen. Haiek
|
sortutako
euskararen lege «eskasa» ez betetzea ere leporatu zien. Beraz, «erasoen zerrenda amaigabea» baztertu, eta euskararen aldeko hizkuntza politika «eraginkorra» garatzeko eskatu zion Nafarroako Gobernuari.
|
|
|
Jose Maria Gorordo alkateak, bere agintaldia hastearekin batera (1987an), hiria euskalduntzeko plangintza zehatza garatzeari ekin zion. Bi urte lehenago
|
sortutako
Euskara Zerbitzua Koldo Celestino Herri Batasunako zinegotziaren ardurapean geratu zen eta hiru lan ildo jorratu zituen hurrengo urteetan: Udala bera barrutik euskalduntzea (hizkuntza eskakizunak ezarri, kiroldegiak elebitasunera ekarri etab.); kanpora begirako lana (gurasoentzako eskolak eskaini, Euskal Txokoak sortu...) eta, azkenik, herri taldeekin elkarlana.
|
|
2015
|
|
|
Bernat Etxepare eta Joanes Leizarragatik hasi, Sarako Eskolatik igaro eta Aita Larramendi, Agustin Kardaberaz, Jose Antonio Mogel, Txomin Agirre eta enparauetaraino, erlijioa erraietaraino zegoen sartuta euskal literaturan. Zela doktrina erlijiozkoa zabaltzeko, zela moral katolikoa hedatzeko baliagarria zelako, bakanak ziren zio estetiko hutsengatik
|
sortutako
euskarazko literatur lanak. Esan dugun legez, Atxaga eta Izagirre Panpina Ustela idazten hasi zirenean ere, oraindik nukleo erlijiozko bat (Arantzazuko frantziskotarrak) zen euskal literaturako erdigune nagusienetakoa, nagusiena ez bazen.
|
|
|
Hala ere, aldi berean, euskararen hedapena indartzeko apustua egin behar zela erabaki genuen, hein batean, eskaria eskaintzarekin pitz daitekeela uste baitugu, eskariak eskaintza piztu behar duen bezalaxe. Konpromiso horren isla
|
sortutako
Euskara Saila izan zen eta sail horri jarritako eginbeharrak:
|
|
|
Hiztegien ebaluazioa burutzeko gainditu beharreko oztopoak ez dira gutxi. dokumentu edo esaldi multzoetiketaturik ez izateak sailkapenean oinarritutako ebaluazio estrintseko bat burutzeko ezintasuna dakar, eta ez dago eskuz
|
sortutako
euskarazko polaritate lexikorik, beraz ebaluazio intrintsekorik ere ezin burutueskuz lagin bat aztertzen ez bada.
|
|
2017
|
|
|
Artikulu honen zioa arte garaikidean
|
sortutako
euskarazko bibliografiaren ikuspegi orokorra ematea da. Horretarako, aldizkari akademikoak, monografia espezializatuak eta arte zentro eta museoek ekoitzitako katalogoak eta bestelako argitalpenak aztertuko dira, irakurleari iturri eta baliabideak eskaintzeko asmoz.
|
|
2018
|
|
|
Baina Nafarroan udal ikastola guztiek ez zuten bukaera zoriontsurik izan. Iruñerriko Uharte, Atarrabia eta Burlatako ikastolek ere, bakoitzaren herrietan
|
sortutako
Euskararen Udal Patronatuaren332 bitartez, beren ikastolak udal ikastetxe bihurtzea lortu zuten. Hiru herriak elkartuta ikastola bakar bat egitea erabaki zuten," Hiruerri" izena eramanen zuena.
|
|
2019
|
|
|
–Euskaltzaindia 1919an sortu genuen, jarraitu du azalpena androideak?, baina gure akademiaren historia kontatzen hasteko, nire ustez, denboran askoz atzerago jotzea komeni da, 31 urte lehenagora zehazki. 1888an, artean 24 urte baino ez zituela, nire adiskide handi Resurreccion Maria Azkue hautatu zuten Bilboko Institutu Probintzialak Bizkaiko Aldundiaren ekimenez
|
sortutako
euskara katedraren arduradun izateko, eta apaiztu eta egun gutxira hasi zen lanean, urrian. Katedrarako gainerako hautagaiak Miguel Unamuno, Sabino Arana Goiri, Luis Zirilo Iza eta Pedro Alberdi ziren.
|
|
2020
|
|
|
Ez dira garai errazak euskarazko hedabideentzat; izan ere, koronabirusak munduko txoko, jendarteko ertz eta herriko bazter guztiak kolpatu ditu, eta euskarazko hedabideen sektorea ere bai. Baina herri ekimenez
|
sortutako
euskarazko hedabideek badute euskarri bat, martxan dituzte bihotzak eta birikak, eta hori argi ikusi da pandemiak eragindako krisiaren erdian: tokiko euskarazko hedabideen kontsumoak ikaragarri egin du gora.
|
|
2021
|
|
|
Abian da Gazte Sortzaileak bekaren 2021eko deialdia. Urtero bezala, gazteek gazteentzat
|
sortutako
euskarazko ekitaldi kulturalak sustatzeko egitasmoak 4.000 euro arteko diru laguntza eskainiko die gazte arabarrei; baita aholkularitza profesionala eta lanen estreinaldirako bitartekaritza ere.
|
|
|
Izan ere, 2021erako lehentasunak identifikatu eta zehazteko orduan, iazko lanketaren inguruko balorazioa lehenetsi du Udalak. ...eko errepasoa egiterakoan, 2020 urte hasieran elkartutako hezkuntza (edo hizkuntza normalkuntza) mahaia osatzearen garrantzia nabarmendu du Udalak, “Udala bera, UEMA, ikastetxea, guraso elkartea eta euskalgintza norabide berean joatea ezinbestekoa delako hizkuntzaren normaltasunaren bidean”, adierazi dute udal arduradunek prentsa ohar bidez. Horrekin batera, Euskaraldiaren antolaketarako
|
sortutako
euskara taldea bizirik mantentzeren aldeko apustua eta gazteen aktibazioan (hezkuntzatik, aisialditik eta gaztelekutik helduta) eta euskalduntze alfabetatzean eragiteko beharra azpimarratu ditu Udalak.“Mendarok bere nortasun eta izaera euskalduna mantentzea da gure nahia eta horretarako ezinbestekoa da herri osoa euskalduntzea, urratsez urrats. Ezin diegu aukerei ihes egiten utzi; euskararekiko ilusio eta grina piztea dagokigu, etorkizunera begira, Mendaron euskaraz bizitzen jarrai dezagun”, adierazi dute Udaletik.
|
|
|
Adimen artifiziala eta mugaz gaindiko lankidetza: azpiegitura linguistiko, adimendun eta irisgarri baten bidean.Biltzarrotan, egitasmoan orain arte garatutako tresna guztiak aurkeztu dira, tartean, Euskaltzaindiak
|
sortutako
Euskara eskuz esku tresna digitala.
|
|
2022
|
|
|
Halere, euskaraz telebistan egon zen azken filma edo dokumentala zein izan zen oroitu ezin gabiltzala, ikus entzunezko plataformek
|
sortutako
euskarazko azpidatziak bihurtu ditugu gure hizkuntzaren helduleku eta berme, eta askorentzat etxean sortutako hutsune behartu hori betetzeko aukera den euskal zinemari ez diogu garrantzi bera eman nahi izan.
|
|
2023
|
|
|
Haritzaren azalera zehatza (2008) eta Inorako bidaia (2011). Hitzen ahairea saiakera plazaratu zuen 2018an, zeinetan idazleen eta musikarien elkarreraginetik
|
sortutako
euskarazko kantagintza aztertu zuen.
|