|
2009
|
|
|
Ez da harrigarri liburuko lehen eskaintza Elias Canettirentzat izatea, hots, bere oroitzapen pertsonalen hausnarketaz La lengua absuelta edo La antorcha en el oído bezalakoetan egin baitzuen «bereak esate hori». Besteak beste, atal bereziki interesgarria da liburuan 22.a, non kontatzen duen Agirrek Azkue bisitari zetorkionean, bere etxera
|
sartzera
gonbidatzeko lotsaz, beti atarian edukitzen zuela, bere bizileku txiki, txiro eta desordenatua ez erakustearren. Uribek euskal literaturarekiko dugun jarreraren paralelismoa bilakatzen du eta ezkutatzeko jarrera hori senalatzen kaltegarrientzat.
|
|
|
Uribek euskal literaturarekiko dugun jarreraren paralelismoa bilakatzen du eta ezkutatzeko jarrera hori senalatzen kaltegarrientzat. Etxe aurretik pasatzen diren horiek
|
sartzera
gonbidatu ditu bere liburuak eta zerbait eskaintzeko saioa egin. Obserbazio lirikoan apoiatzen da gehienbat eta ezaguna den Uriberen sentiberatasun poetiko erakargarria hor da liburuan zabal zabal, liluratzaile.
|
|
|
Zuek baino geroago
|
sartu
naiz foroan, eta nik aukeratutako liburua azaldu nahi dizuet, Lourdesek ere aipatua: Urre urdinaren lurrina.
|
|
|
Kirmen Uriberen Bilbao New York Bilbao, Anjel Lertxundiren Zoaz infernura, laztana eta Jokin Munozen Antzararen bidea. Nobedadeen kategorian
|
sar
genitzake hirurak, azken bi urteko epean argitaratuak izan baitira. Nobedade izate horrek bultzatu nau haiek hautatzera, baina bestelako arrazoiak ere izan dira tartean.
|
|
|
Bikote harremanak ditu aipagai, eta bereziki harreman horietan sortzen diren menpekotasun harremanak. Emazte jipoitua den Rosaren barruan
|
sartzeko
saioak Hamaseigarrenean aidanezeko Martzelina ekarri dit gogora, hura osoki kanpokoek ikusten zuten bezala tratatu zuenez. Nobela beltzaren intriga modu erakargarrian eratzen du eta hizkera bizkor, zehatzean kontatzen narradore neutro baten bidez. Genero beltza eta psikologikoaren arteko mistura da liburu hau eta agian horrek erakarri ditu irakurleak.
|
|
|
Finantziazio erantzukizunean sorturiko gero eta zama handiago horren ondorioz, zenbait ostatarik erabaki zuten beharrezkoa zutela elkar sorosteko erakunde bat. Euskaldunek hartan dirua
|
sartuko
zuten eta, beharrezko balitz, diru laguntza bat jaso zezaketen osasun edo heriotza gastuetarako. Boiseko La Sociedad de Socorros Mutuos eratu zen 1908an, 200 kide inguru zeuzkalarik.
|
|
|
Leun leun leihoan barrena
|
sartzen
arratseko giro isilean
|
|
|
esaten diogun hori. Informazio bat
|
sartu
eta beste bat irteten da kutxa beltzera, kutxa beltzaren barruan zer gertatu den oso ongi jakin ez dakigularik. Poema batera ere, pertsona bat animo egoera jakin batekin sartzen da, hau da, bere barne oreka etengabe zalantzan jartzen duten beldur, tristezia eta galerek eragiten dioten desorden batekin sartzen da[?].
|
|
|
Informazio bat sartu eta beste bat irteten da kutxa beltzera, kutxa beltzaren barruan zer gertatu den oso ongi jakin ez dakigularik. Poema batera ere, pertsona bat animo egoera jakin batekin
|
sartzen
da, hau da, bere barne oreka etengabe zalantzan jartzen duten beldur, tristezia eta galerek eragiten dioten desorden batekin sartzen da[?]. Poema horretatik irtetean desorden hori txikiagoa bada, esan nahi du poema on bat zela, eta ulertu egin dela.
|
|
|
Informazio bat sartu eta beste bat irteten da kutxa beltzera, kutxa beltzaren barruan zer gertatu den oso ongi jakin ez dakigularik. Poema batera ere, pertsona bat animo egoera jakin batekin sartzen da, hau da, bere barne oreka etengabe zalantzan jartzen duten beldur, tristezia eta galerek eragiten dioten desorden batekin
|
sartzen
da[?]. Poema horretatik irtetean desorden hori txikiagoa bada, esan nahi du poema on bat zela, eta ulertu egin dela.
|
|
|
Poema horretatik irtetean desorden hori txikiagoa bada, esan nahi du poema on bat zela, eta ulertu egin dela. Ez daude kutxa beltz asko, geure bakardadea bertara
|
sartu
eta handik nolabaiteko kontsolamenduarekin eta modu ordenatuagoan ateratzen dena. Poesia, beharbada, ez da ezer askorik, baina gogorragoa da neurtitzetatik at dagoen aterperik eza[, más dura es la intemperie de los versos?].
|
|
|
Prospektore askok erabiltzen zituzten halako zakuak laginak eramateko. Eskua
|
sartu
zuen azkar. Errifle ipurdi bat ikusi nuen.
|
|
|
Halako batean, seme txikia korrika batean
|
sartu
zen apirikuan eta nire ondoan eseri zen. Mutila beso bakarra zela ikusi nuen.
|
|
|
Idazteko prozesuaz hitz egin digu hemen Anjel Lertxundik. Idazlea idazten, bere zurrunbiloan
|
sartuta
. Gero, ateratzen dena ateratzen dela, zaila egiten zaio bati berak buruturiko obraz kritika (literarioa) egitea.
|
|
|
Berari gosaria eman ondoren, garbigailuan arropa
|
sartzen
hasi da ama. Gertaera pozgarria mutikoarentzat.
|
|
|
Goiz horretan, mutikoak eskua
|
sartu
du patrikan eta aitaren autoko giltzei begira jarri da. Aitatxo asko poztuko da aurkitzen dituenean eta, kontu handiz, sukaldeko mahaiaren atzetik erortzen utzi ditu.
|
|
|
Berak gero kantatu du en serio italieraz, portugesez, katalanez ere bai. 1966an egin zuen kanta eder bat katalanez, edo
|
sartu
du alemana batzuetan. Hizkuntza asko.
|
|
|
Urte horretan bertan UNR Nevada Renoko Unibertsitatean Euskal Ikasketen Programa abiarazteko ardura hartu zuen. Hogeita hamahiru urtez jardun zuen lan horretan, 1999aren amaieran erretretan
|
sartu arte
.
|
|
|
Herrian nire aitonaz gogoratzen zen bakarra Klaudia izeneko emakume itsu bat zen, sutondoan bastoiari helduta isilik eserita egoten zen emakume bat, irratiaren konpainiari ere uko egiten ziona; izan ere, berak azaldu zuenez, bazituen bere oroitzapenak. «Badut beraren aditzea», esan zuen emakume xaharrak gure aitonaz; seme bakarra zen eta Urtsulatarren komentura
|
sartu
ziren arrebak ere ba omen zituen, baina Ameriketara joan zen.
|
|
|
Kostata, baina azkenean Laxaltek lortzen du New Yorkera lehenik eta Euskal Herrira ondoren eramango dituen hegazkinean
|
sartzea
Dominique. Hasiera batean, idazleari zaila egiten zaio aitaren bidaiarekiko erresistentzia ulertzea.
|
|
|
Nire kotxearen arazoa, berriz, piezaren aldaketak ere ez zukeen konponduko. Kotxe fantastikoaren bi motorretatik funtzioan zegoen bakarrak bere azken hatsa botata zuela esan daiteke, eta horrela, jada, nire bizitzaren laurden bat joana denean, ezinikusiaren tunelaren barruan
|
sarturik
, zeruko izarren laguntzaz baizik ez baliatuz, aurrera egiten du nire motorrik gabeko kotxeak. Hobeto esanda, energia berriztagarriei esker doa aurrera:
|
|
|
Saiatuko bazinate neska edo mutil itsu baten paperean
|
sartzen
, dena begirik gabe egiten, bai jantzi, bai ikastolara joan bere liburu eta tramankulu bereziekin, zer pentsatuko zenukete. Zer desiratuko zenukete?
|
|
|
Denok berdinak gara liburu baten aurrean, denok begiak ditugu liburuaren azala irekitzen dugunean. Pertsonaia baten paperean
|
sartzen
gara, ditugun arazoak eta mundu iluna atzean utzi, aurrera jo eta bat batean beste bat gara, eta pertsonaiaren begietatik ikusten dugu. Etxeak, jendea, mendiak, hiriak, itsasoa, izarrak?
|
|
|
Egia da eguzkiaren eta izarren argia, eta haien kolorea ezin ditudala irudikatu, baina berotasunaz aparte, beste zerbait iristen zait burura, beste informazio mota bat. Argitasun izpi bat sentitzen dut, disdira apur bat leku ñabar batetik
|
sartzen
denean bezala. Udaran ezinezkoa suertatzen zait eguzkiari aurrez aurre begiratzea.
|
|
|
Nik esango nioke, iraganeko kilkerraren bila antzeman ahal izan ditudan begi beltz horiek gaur dituen berberak direla. Baina orain muturra
|
sartuko
banu, arreta galaraziko nioke eta Aneren gogoeten bidea jarraitu nahi dut beste puska batean. Umetako portaerak, nagusitan, eskalaz aldatzen dutela, besterik ez.
|
|
|
Ez du burua birarazi umetako irribarre harekin agurtu duena nola aldentzen den ikusteko. Uretara
|
sartu
da. Azken bainua.
|
|
2010
|
|
|
«Hazia» ipuinak, gainera,
|
sartzen
ditu harremanetan Katu jendea eta Galerna nobela, edo nouvelle a; nobela laburra, alegia. Bai baitu Iratxe Esnaolaren estreinakoak norabide bereko hausnarrik.
|
|
|
Zail egin zait bizitzaz enpo dagoen emakume batek halako testigantza utz dezakeela sinestea, lagunekin hitz erdi bat egiteko gauza ez denean, adibidez. Karmele Jaio
|
sartu
da, narratzailea sortzerako orduan, adineko emakume baten larruan, geure testuingurukoa (ez zaigu arrotz egingo bizi den herria, dena blaitzen duen moral kristaua, armiarma sare soziala), eta eskertzekoa da eginahala, baina ez ote den atarian geratu, sakonera jo gabe errazkerian erori, hori dut inpresioa.
|
|
|
Ekologista itxura zuela atzera zeluloidean
|
sartu
|
|
|
herrietan jada irlandera nagusi. Azkenekoan Aran Uharteetarako zerbitzua betetzen zuen arrantza ontzian
|
sartu orduko
beste mundu batean murgiltzea izan zen: irlanderaz bizi zirenen munduan.
|
|
|
Teodoro Hernandorena zizurkildarrak() kudeaturik, beraz, bai pilotari datxekionez bai politika arduraz, taldea osatu zuen: Ramon Laborda bergararra() (Milango Scalara kantatzera joatear zegoenean, Loiolan erabaki zuen apez
|
sartzea
hara joan ordez; beneditarra ere izan zen Silosen, baina Donostiara itzuli zen, apez soil gisa. Kantari ona izaki, haurrei kantu eta dantzak irakasten ibili zen, Poxpolina ekimenan; gerla ondoren Eresoinkan, Parisen, eta abarretan), Aingeru Irigaray beratar sendagilea(), bereziki kulturgintzan trabaturik zebilena Hernandorenarekin batera.
|
|
|
Aukeran, nahiago biopoemak. Jakinik horietan datozen egiak itsasoan
|
sarturik
igerian infiniturantz abiatzeko gogoa pizten didatela. Ni baitan naizen hiri setiatutik ihes egiteko.
|
|
|
Arabian chick lita*
|
sartu
duen idazleak beloaren atzean ezkutatzen diren pasioez hitz egiten du.
|
|
|
XX. mendean
|
sartzean
, euskal letretako puntako protagonistak goitizenzale izan genituen: Lizardi, Lauaxeta, Orixe, Kirikiño?
|
|
|
Ezizen bat behar nuen, batez ere giroa oso iluna ikusten nuelako. Sarrikon ari nintzen ikasten eta polizia egun biz behin
|
sartzen
zenhara. Gainera, ezizen bat edukitzea bereizgarria ere bazela sentitzen nuen.
|
|
|
Atzerantz so egin eta inor ikusi ez duelarik, ez du birritan pentsatu: sotora
|
sartu
da, ezaguna du-eta lehendik erakusketak egin ohi diren kripta. Arratoi zuloaren goxora edo xagu tranpa ihesbiderik gabekora sartzen ari ote den ez dakienak bezala jaitsi ditu eskailerak, bertan zer aurkituko ezjakin; itxaropenik gabe, baina, eta hori iruditu zaio harrigarriena?
|
|
|
sotora sartu da, ezaguna du-eta lehendik erakusketak egin ohi diren kripta. Arratoi zuloaren goxora edo xagu tranpa ihesbiderik gabekora
|
sartzen
ari ote den ez dakienak bezala jaitsi ditu eskailerak, bertan zer aurkituko ezjakin; itxaropenik gabe, baina, eta hori iruditu zaio harrigarriena, baita desesperaziorik gabe ere.
|
|
|
Oraingoan, ordea, istorioa diferentea izango da. Aldatzeagatik besterik ez bada ere, zuzen zuzenean Konstituzio plazara
|
sartuko
dela ebatzi du. Herio batean lasterka, pausoak zenbatuz zeharkatzen saiatuko da ertz segururaino eramango duten azken ehun metroak.
|
|
|
Portaletasko arkuan barna herio batean portua utzi eta Alde Zaharrera korrika
|
sartzen
denean, hauspoak Konstituzio plazara heldu aurretik huts egingo dion beldur da une batez. Baina segi beharra dauka, atzera begiratu gabe segi beharra, nahiz eta jakin orpoz orpo jarraitzen diotela, errukirik gabe jauzi egingo lioketela lepora amore eman bezain laster, pitbull amorratuen eran lepora jauzi.
|
|
|
Duda egin du, Konstituzio plazara
|
sartu
ez sartu, baina azkenean, arkuen petik hara zuzendu beharrean, eskuinera hartu du, Bulebarreko zumardia urrun lausoan bistatuz. Liburutegi Nagusiko sotorantz ematen duen atea parez pare zabalik du ezkerrean.
|
|
|
Duda egin du, Konstituzio plazara sartu ez
|
sartu
, baina azkenean, arkuen petik hara zuzendu beharrean, eskuinera hartu du, Bulebarreko zumardia urrun lausoan bistatuz. Liburutegi Nagusiko sotorantz ematen duen atea parez pare zabalik du ezkerrean.
|
|
|
Saiatu nintzenean, ordea, eztarrian trabaturik geratu zitzaizkidan bezperatik prest nituen hitzak. Jadanik ez nintzen neure buruaz hain seguru, eta, hanka
|
sartzeko
beldur, nahiago izan nuen isilik jarraitu, zer gerta ere.
|
|
|
Hamar urte betetzeko hilabete batzuk falta nituela jolastu ginen hondarrekoz. Bainugelan geunden, eta zakila nire aluan
|
sartzera
saiatzen ari zinen enegarrenez. Ordurako ama ezkondua zen berriz, eta aitaordea entzun nuen etxeko atea irekitzen, lanetik bueltan.
|
|
|
Min handia eman zenidan gau hartan. Aitzina eta gibelera aritu zinen, zakila nire aluan
|
sartu
nahian, nire kexei jaramonik egin gabe. Maddiren behakoa saihestu nuen, hark kokotsetik heldu eta bekoz beko geratu ginen arte.
|
|
|
Neu baino bortz urte zaharragoa zinen, eta zinez miresten zintudan. Horregatik egin nuen zuk galdatu guztia irriz eta susmo mendrenik gabe, are kanpadendan
|
sartzen
eta aitaren neska lagunaren bizkar zorroa miatzen ikusi zintudanean ere. Bularretako beltz bat atera zenuen handik.
|
|
|
Dendan
|
sartu
zinen berriz ere, eta zerbaiten bila aritu han barruan. Egunkari zahar bat erakutsi zenidan, dendaren sarreratik.
|
|
|
Orrialde batzuk erauzi eta bola moldea eman zenien, irri tipia egundo galdu gabe. Paperezko bi bola ziren eta bularretakoan
|
sartu
zenizkidan. Niri beha geratu zinen bertze behin.
|
|
|
Udaberrirako ateratako Aulki jokoa urteko eleberririk interesgarrienetakoa izan zen eta Donostiako Liburuaren Eguneko azokan euskal libururik salduena, Atxagaren Zazpi etxe Frantzian eleberriaren ondotik. Eta iazko abenduaren 13an bukatu zen Euskal Herriko Bertsolari Txapelketan finalean
|
sartzeko
zorian geratu zen, zortzigarren alegia (Andoni Egaña kontatu gabe), Sustrai Colinarengandik oso puntu gutxira.
|
|
|
Beste batzuetan seigarren ahaleginean etortzen da. Riomundo, aldiz, burua horretan jarrita eta ordu asko
|
sartuta
idatzitako nobela da eta aurreko txapelketaren bezperan bukatu nuen. Finalerdia nuen larunbatean eta ostiralean entregatu nuen testua.
|
|
|
Jon Maiarentzat nobela hori idaztea gogorra izan omen zen. «Egunero ordenagailuaren aurrean eseri eta orduak
|
sartzeak
eta bakardadeak berak lanaren sentsazioa ematen zidaten, nahiz eta tarteka gozatzera iritsi nintzen. Orduan konturatu nintzen zein zaila den idazlearen ofizioa.
|
|
|
idazlea berak aukeratutako leku batean ari da lanean, ez diote non idatzi behar duen agintzen. Zeure etxeko ganbaran
|
sar
zaitezke eta hasten zara lanean. Ez dauka, bestalde, bertsoaren presarik.
|
|
|
Alderantziz zailagoa dela uste du. «Asteasun eguna pasa, eguerdian eta arratsaldean kantuan aritu eta goiz samar libratzen bazara, oso zaila izaten da etxera joan eta nobelako pasartean
|
sartzea
. Lanean has zaitezke, baina alferrik izaten da gehienetan.
|
|
|
Agian gaur egungo lan gehiago
|
sartuko
ditugu etorkizunean, baina oraingoz gure iraganeko herentzia sendoa esploratzeari lotuta gaude. Horretan bereizten gara irakurketa talde informal gehienetatik, benetako fenomenoa nola Britainian hala Ameriketan?, zeren horiek normalean nobela berri bat hautatzen baitute eta ordubetez edo biz eztabaidatzen (irentsiak izateko jaiotako liburuak?).
|
|
|
Penaz, baina ezetz esan nuen. Ni ez nengoen nire paisaia modu horretara defendatzeko prest, beste errespetu bat nion Iparraldeko paisaia hari, beste errespetu bat nire oroitzapenei, eta, gauzak horrela, ez nintzen jokoan
|
sartu
.
|
|
|
Funtsean problema honakoa da: irakurketa ez dago
|
sarturik
pertsonaren prestakuntza intelektualaren barrenean; irakasle askorenean ere ez, ez eta, zoritxarrez, hedabideetan agertzen diren kritikari ugarirenean ere. Eta begi bistakoa da kritikari askoren irakurtzeko moduak irakurle arruntarenaren antz handia duela.
|
|
|
«irakurle hoberena itzultzailea da. Gauza da testua xehe xehe egiteko, larrutzeko, muin muinera
|
sartzeko
, puskatu eta desegiteko, eta, gero, beste bat sortu eta hari bizia emateko».4
|
|
|
Ez dut uste irakurtzea krisian
|
sartu
denik ere. Eta, hala bada, ez dakit zer parametro zehatzetan egiaztatzen den.
|
|
|
1960ko martxo apiriletan hogeita hirur eguneko «permisione» oporraldi bakarra ukan nuen. Euskal Herrian eta orokorki Frantzian, jendea société de consommation delakoan
|
sartzen
hasia zen buru belarri, eta norbait Aljerian soldadu bazuten familietarik kanpo, populuak hango «gertakizunez» axola guti zuen, salbu aferak sobera irauten zuela, diru gehiegi gastatuz. Frantziarren aspertze horri esker, De Gaulle bakerako bidearen irekitzen hasia zen.
|
|
|
Egonezin horretarik nola ihes egin, etsiturik depresioan ez
|
sartzeko
–Gure bordj eta gotorleku zaharreko zoko batean, harresiari lotua, bazegoen dorre hertsi eta luze bat, gehiago baliatzen ez zena, barneko eskaler batekin.
|
|
|
Nik, ordea, Estatuaren aurkako sentimendu gogorra bildu nuen, kasik anarkikoa, baita buruzagi politikoen aurkakoa, haiek Aljeriara bidali gintuztelakoz, eta horretan lehena izan zen Guy Mollet lehen ministroa, SFIO alderdi sozialistako idazkari nagusia: bakea hitzemanez deputatuen hauteskundeak irabazirik, gobernuburu
|
sartu
zen 1956ko urte hastean, eta laster bere hitza janez, soldaduzka berriki bukatua zuten gazteak Aljeriara bidali zituen, eta bistan dena soldaduzkara deituak zirenak ere bai. Beraz Estatuaren etsai bilakatu nintzen, haatik ez oraino euskal abertzale.
|
|
|
Al Kantarako zintzurra! Ate horretan
|
sartzean
, tren leiho irekitik begira, erreka basaren zurruta bizia entzun nuen, eta menditik hura bezala jaisten zitzaidan haize mehe baten fereka hotxa nire izate guziaz hurrupatu: askatasunaren lehenbiziko hatsa!
|
|
|
Kabiliako parean, Djurdjura mendikateko gailur elurtsuak miretsi nituen urdinean igeri, Kilimandjaro luze bat bezala, uharte gora eta zuri baten antzo, inguru guzian kolorez bat egiten baitzuten zeruak eta lurrak. Lehen egunean Constantine/ Kazentinaraino heldu ginen emeki; bigarrenean Aures mendi beltzen ertzetik, Al Kantarako zintzur gorrien behera Saharako desertu mitikoan
|
sartu
, eta bigarren gaua Touggourten pasatu nuen. Saharan ez omen du euririk egiten, haatik urtean behin edo berritan egiten du, eta gau horretan egin zuen.
|
|
|
Goiz batzuez izotz arina, gero eguzki distiranta eta kolore miresgarriak bai zeruan, bai lurrean, bereziki goiz arratsetan. Martxoan ondar haizea maiz jaikitzen da, laino idor bat hedatuz eta denetan
|
sartuz
, janarietaraino: hareak gauza guziak irin hori batez estaltzen ditu, eta jatean hortzen artean kurruskaz ari zaizu.
|
|
|
Iragan mendeko 50eko hamarkada zen, lehenengo magnetofoiak salgai jarri ziren garaia. Ximun Haranek aparatua Alemanian erosi zuen, baina Frantziara
|
sartzea
debekatua zuen. Baimen berezi bat behar izan zuen aduanan horretarako.
|
|
|
Eguerditan gu eskolatik atera kanporat eta heldu ziren bi kamioi berde handirekin; gu haurrak besoetan hartzen gintuzten, altxatzen eta.Gero, seriotu zen hura.Espainolak joaiten baitziren, Izabako bila, ene etxe ondotik pasatzen ziren berriki. Alemanek zaintzen züen jendeen
|
sartu
irtena.Bazen couvre feu a [etxeratze agindua]! Ez zen argirik pizten ahal eta fitsik; dena zerratürik, ate eta leiho.44an joan ziren.
|
|
|
Soldadu arropan nintzen kantuan Hazparnen. Hemen agitu nintzen baina behar nüen armadara
|
sartu
eta Buchetek. Mauleko Kontseilu Jeneralakoa zen hura?, armadara abisatu eta: «Hoa trankil, gurekin jinen hiz Hazparnerat kantuan aritzera!
|
|
|
Nik han kantatua da hori. Arratsaldea iragan genüen han eta goizean bi edo hiru orenetan etxean
|
sartu
. Izan ginenean hotel Aurreran, arratsaldea pasatu genüen eta ilundu zen eta istorio.
|
|
|
»Ba al dakizu zer egin nuen aldizkari haren aleak postaz jaso bezain laster? Haietako bat hartu, kartazal batean bildu, nire adiskide haren etxera joan eta bertako gutunontzian
|
sartu
, inolako eskaintza hitzik edo oharrik gabe; ez nion postaz bidali ere nahi izan, pentsa ezazu zein hunkituta egon nintekeen ergelkeria harekin.
|
|
|
Ez nintzen haietako bat ere argitaratzera iritsi. Gero, hori badakizu, filosofia ikasketak amaitu nituen, beken eta ikerkuntza proiektuen zurrunbiloan
|
sartu
, eta hemen naukazu, Bergsonen eta Heideggerren inguruan hausnarrean, eta behin behineko lan horrekin liburutegian. Baina ez dut sekula santan fikzio gehiago idatzi.
|
|
|
Nekazariak ziren gehienak, bizian atzerritarrik ikusi gabeak. Hauek, berriz, western etan bezala etortzen ziren, saloira
|
sartu
eta «whiskie!» hots egiten zuten, harro harro. Burroughsek emaztea zuena buruan pistola tiro bat jo eta hil zuen, erdi jolasean ari zirela.
|
|
|
Aita
|
sartu
zen. Negarrez aurkitu ninduen, ogi eske.
|
|
|
Omenaldi bat egin zioten eta hitz egin behar zuen egun hartan Bernardo Atxagak egiten zion aurkezpena.
|
Sartu
baino lehen Toledoko kale estuetan barrena ibili ginen, Xukrik taberna honetan eta hartan geldialditxoak egin nahi zituen moskatel kopatxo batzuk dastatzearren, ordurako ez bide zegoen alkoholismotik oso urruti. Bere liburuetan ikusten da betidanik edan duela asko, alkohol asko eta denetik, droga asko eta denetik, sexu asko eta denetik, batik bat prostitutak:
|
|
|
Bakarrik
|
sartu
ninduten kirofanora. Parapetorik jartzeko denborarik ez zen izan, nahiz eta ikuskizuna baino okerragoa izan zen nire barruak ateratzen zuen hotsa.
|
|
|
Mugimendu bortitz batez gurdia ilaratik atera, pasilloan aurrera bultzatu indarrez eta ordaindu beharrik gabeko irteeratik jo nuen kanpora, pauso irmo eta biziz. Autoan
|
sartu
, musika bolumen altuan jarri eta supermerkatuaren aparkalekutik irten nintzen lehenik, eta Donostiatik gero, nora joan behar nuen arrastorik gabe. Maitaneren ondora ez nintzela itzuliko, horixe zen nekien gauza bakarra.
|
|
|
–Ni ez naiz saltsa horietan
|
sartzen
.
|
|
|
Ordurako, ordea, joana zitzaidan autoan aurrera segitzeko gogoa. Urrutirago joan beharrik gabe, Pancorboko herrian
|
sartu
eta autoa hantxe gelditzea erabaki nuen. Gero, autotik irten eta paseo bat egin nuen herriko kaleetan.
|
|
|
Baina ez nekien oso ondo zer egin nezakeen egoera hartan irauteko, nire ihesari arnasa ematen jarraitzeko. Horregatik, bide ertzeko kluba ikusi orduko ia ia pentsatu ere egin gabe
|
sartu
nintzen barrura.
|
|
|
Eliza bat balego ni
|
sartzeko
modukoa
|
|
|
Xenofobia mehe mehe baina hilgarri bat sumatzen da tabernako giroan atzera aurrera, eta bere «arraza esetsiaren» gainean eragindako bidegabekeriak hasten da Bloom bero bero salatzen, lagunen oniritzia lortu nahian beharbada bera ere historiaren biktima delarik. Hala, erretorikazko putzu bero batean
|
sartzen
da une batez, zapalkuntzaren aurreko erresistentziazko putzu batean. Segituan, ordea, handik ateratzen da ostera ere:
|
|
|
Lagunaren mailak sortutako irudiak buruan nituela, Nazio Batuen oroipenezko lorategiko ikono erlijioso bakarra den Buda diskretuaren baten aurretik igaro nintzen, eta 1916ko hilerrian
|
sartu
. Nik oso maite dut ibilaldiaren zati hau, sikomoro handi handi baten azpira eramaten baitu, eta zuhaitz horren itzalak eragin lasaigarri bitxi bat izaten du.
|
|
|
Eta ni taldean
|
sartuko
nintzateke
|
|
|
Baina aterkinik gabe, busti nintzen apur bat. Kafetegi dotore batera egin nuen korrika, eta bustita
|
sartu
nintzen, destenplearekin. Zerbitzariak adeitsu eman zidan ongietorria, ea zerbait beroa nahi nuen eta holakoak esanez.
|
|
|
Oso altua zen, hanka luzeduna, ondo egina. Autobusean
|
sartu
zenean, bere gona labur harekin, niri kostatzen zitzaidan paisaiari begiratzea eta deskribatzen zizkigun eraikuntza historikoak mirestea. Gau hartan bertan amets egin nuen:
|
|
|
Zigarro bat piztu ondoren esan zigun handik aurrerakoa sekretupean gorde beharrekoa zela, ezin geniola inolaz ere inori aipatu. Esplikatu zigun Franco gaiztoa zela, ama bera kartzelan
|
sartu
zuela eta bera ere bai, urte luzez. Gerra bat aipatu zuen, baina guk ez genekien oraindik gerra zer zen.
|
|
|
Behin, nire adiskide baserritar bat eta biok zangen gainetik saltoka genbiltzala txahal bat harrapatu nahian, Ruadh m.u.ing na Scamall izena zuen zelai batera heldu ginen, hau da, «hodei ibiltariak ispilatzen diren ile adats gorri lakar baten antzeko zelaia». Bost silabatan
|
sartutako
irudi sail sotil hura deigarriagoa zen nolabait ere bila genbiltzan «behi» gorria bel beltza gertatu izana baino, abere hark aspaldi desagertua baitzuen bere kolore ukitu bereizgarria. Zoko lohitsu batetik txahala atera eta zakurrari utzi genion euli hodeiak berekin zeramatzan aberea gidatzen.
|
|
|
Mendi muinoaren alde hartako azkeneko etxe lasto sabaidunetako batean, lurmutur eta badia guztiak izendatzen zekizkien gizon bat bizi zen, hasi súmaire deritzanetik, bertan
|
sartzen
da marea fiordoan?, sruthair izenekoraino: handik izokinak, uzten zietenean, Catrowniskey aintziraraino joaten ziren.
|
|
|
Ez zagok dudarik, hi marinela izateko jaio haiz, gaizto itxura horrekin. Bai, gaizto guztiak baforeetan
|
sartuta
ibiltzen dituk, itsasoan ibiltzeko gaiztoa izan behar dik batek, itsasoa bera baino gaiztoagoa.
|
|
|
Hori ez da itsasoa, Extebanek, han ez dago barkurik, han ez dago garabirik, han ez dago marinelik ere, marinelik gabeko itsasoa ez da egiazko itsasoa. Portuan ilunabarra ikusiko dugula dio arrebak, eguzkia uretan
|
sartzen
ikusiko dugula, eguzkia ez da erreka zuloetan sartzen, itsasoan sartzen da. Ni zurekin igoko naiz teilatura, harriak lako begi gogorrekin Benitok.
|
|
|
Hori ez da itsasoa, Extebanek, han ez dago barkurik, han ez dago garabirik, han ez dago marinelik ere, marinelik gabeko itsasoa ez da egiazko itsasoa. Portuan ilunabarra ikusiko dugula dio arrebak, eguzkia uretan sartzen ikusiko dugula, eguzkia ez da erreka zuloetan
|
sartzen
, itsasoan sartzen da. Ni zurekin igoko naiz teilatura, harriak lako begi gogorrekin Benitok.
|
|
|
Hori ez da itsasoa, Extebanek, han ez dago barkurik, han ez dago garabirik, han ez dago marinelik ere, marinelik gabeko itsasoa ez da egiazko itsasoa. Portuan ilunabarra ikusiko dugula dio arrebak, eguzkia uretan sartzen ikusiko dugula, eguzkia ez da erreka zuloetan sartzen, itsasoan
|
sartzen
da. Ni zurekin igoko naiz teilatura, harriak lako begi gogorrekin Benitok.
|
|
|
Kostaldera joan behar omen dugu eta ni ez noa, itsasoa kaka zaharra da, animaliaz betea dago, baina alferrik da hitzik egitea haiei, ez dute konprenitzen, ezin duzu haiekin laster egin, ez datoz zuregana, ez dizute zaunka egiten... Eramaten banaute ihes eginen dut, astero etorriko naiz, ez dakit, urrun dagoela uste dut, baina uste dut gezurretan ari direla, uste dut bafore batean
|
sartuta
Ameriketara naramatela, beti berdin egiten dute, arrebari bakarrik esaten diote egia. Eta lagunen isiltasuna luzatu egiten baitzen, osaba bat daukagu Ameriketan, Pampan, zaldiz ibiltzen da eta zilarrezko txanponekin lotzen du alkandora.
|
|
|
Carmiñaren seme deabru hori teilatura igo da, bai, bai, denak bildu ditut, nondik igo da ordea, nik zer dakit, ez nazazula mareatu, armairu gainekoak bildu al dituzu, kamioi zahar horretan ez da dena
|
sartuko
, begira zenbat traste oraindik, Benito, Jainkoaren izenean, lepoa hautsiko duzu hortik erorita, atzeko madariondotik aurrena, eta gero handik uraren kanalean goiti segurenik, hala pentsatu zuen mutikoak, ezinezkoa zen hura beretzat, hanka luzeak eskatzen zituen. Ezkutatu eginen zen, horixe ezkutatuko zela, santua baletor orain, edo alanbratzailea, haiekin alde egiteko Arantzazura, edo Petrak ezagutzen ez zuen zokoren batera.
|
|
|
Imazigen horien eskuetan zeuden ettebel «gerla danborra» eta botere politikoa. Tuaregak beren buruaren jabe ziren oraindik, dominazio koloniala jadanik gainean zuten arren, inguruka, saia bezala, jauzteko, baina haien bihotz eta solasetara
|
sartu gabe
oraindik.
|
|
|
Alde bakarreko moduan, konfirmatu ere, zeren tuaregek ez diote lagundu haren «anaia edo arreba» izateko, baizik hilzorian dagoenarekiko abegiagatik, gizalege hutsagatik; akafarrari lagundu diote. Oso bestelakoa da Charles de Foucaulden ikuspegia, honentzat frère universel izatea tuaregak era batean edo bestean artegi kristau frantsesera
|
sartzea
delako.
|
|
|
Pub batean musika zuzenean jotzen ari direla, bere instrumentuarekin
|
sartzen
den musikari batek erritual bat jarraitu behar du. Hasteko, ez da komenigarri gehiegi nabarmentzea, ezta inoiz ahaztea ere besteen lurralde edo eremuan sartzen ari zarela.
|
|
|
Pub batean musika zuzenean jotzen ari direla, bere instrumentuarekin sartzen den musikari batek erritual bat jarraitu behar du. Hasteko, ez da komenigarri gehiegi nabarmentzea, ezta inoiz ahaztea ere besteen lurralde edo eremuan
|
sartzen
ari zarela. Pinta bat erosi, eta barraren bazterretik kantu pare bat gutxienez entzun egin behar duzu.
|
|
|
Iluntzean, Cork hiriaren erdialdera itzuli nintzen. Nire oroimenekin eta frantses ardo botila bat lagun, jatetxe batean afaltzera
|
sartu aurretik
, Gallagher gogoratuz, Patrick Street kalean jotzen aritu nintzen pixka bat: «?
|
|
|
Bizi zela, Dylan Thomas-ek, Beckett-ek eta Joyce-k hoberenen artean ezarri zuten haren lana. Hildakoan, bere Mendebaldeko kanoneko zerrenda eztabaidatuan
|
sartu
du Bloom ek. Ingeles literaturan duen itzalak itzalpean utzi du O. Brienen alderdi zeltikoa.
|
|
|
Bónapárt Ó Cúnasaren autobiografia aizuna da An béal bocht, Corca Dorcha herriko landetxe zirtzil batean sortzen denetik Dublingo presondegi batean
|
sartzen
duten arte. Tartean iragaten dira dozenaka gertakari barregarri eta sinestezin, protagonistaren ibilera aldrebesen eragile eta ondorio.
|
|
2011
|
|
|
Harako bidea lasai samarra izan zen, salbu eta hiri handietara
|
sartzeko
uneetan: Mikelek hartzen zuen bolantea orduan, hiriaren eromenean barneratzeko.
|