|
2009
|
|
|
Mendiarekin zoramena zuen; eta mendiko artzain eta nekazariekin topo egitean hau galdetu eta beste hura esan ibili ohi zen. Jende orrekin izketalditxo bat egin gabe ezin utzi, eta izketaldi oiek bultza ninduten ontan
|
sartzera
.
|
|
|
Hamazazpi urte zituela, bere bideak aldatu eta Jesusen Lagundian
|
sartzeko
erabakia hartu zuen, bere anaiak bezelaxe.
|
|
|
Eta nola ahantziko, 2005eko maiatzaren 13an, Pello Esnal adiskideak eta biok Antoniorekin Xabierren egin genuen egun pasa hartan egin genion eskabide zehatza, bere artxibo handia Gipuzkoako Foru Aldundirako utzi, eta Auspoa sail osoa digitalizatzeko baimena eman ziezagun. Ez berehala, baina bietan baietz agindu zigun, baina bera ez
|
sartzeko
digitalizazio kontu eta holakoetan, bestela ere gaindituta zebilela eta. Izan ere, Antoniok bazekien ez zegoela ondo (egunez erdi lotan eta gauez erdi esna, berak esan ohi zuen bezala), eta presa zeukan bere lanak argitaratzeko, behar bada bere azkena geroz eta hurbilago ikusten zuelako.
|
|
|
Narrazioa eta olerkia
|
sartzen
dira. Adinari begira, bi maila dira:
|
|
|
Laborantza ikasketak burutu zituen Frantziako Angers hirian: hemeretzi urte zituela
|
sartu
zen eta hogeita birekin irten, ingeniari tituluarekin (Ingenieur Agriculteur de lEcole Superieure dAgriculture d' Angers).
|
|
|
Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutuna Europako Kontseiluak bultzatu zuen. 1992an onetsi zen baina, estatu gehienak mesfidati agertu ziren haren aurrean eta 1998ra arte ez zen indarrean
|
sartu
, lehendabiziko bost estatuek berretsi zutenean.
|
|
|
Eta abar. Bestalde, multzo horietako bakoitza hainbat azpimultzo eta taldetan banatua egon ohi da, bakoitza bere programa propioaz armatua eta, sarri, elkarren arteko gerra gupidagabean
|
sartuta
, sarri baino sarriagotan hizkuntzaz kanpoko interesek piztu eta esplikatzen dituzten gerretan. Baina gertakari oro bizirik den gizarte batean gertatzen da, kasu honetan komunismoaren erorialdiaren ondorengo Txekian, eta hizkuntzak gizarte osoa zeharkatzen du, gertakari guztiak.
|
|
|
Ez da erraz konpontzeko moduko kontua: gorago azpimarratu dugun legez, zinez ugariak dira jokoan
|
sartzen
diren faktoreak; arazo nagusia, hain juxtu ere, eragile horietako bat isolatu nahi izatea da, ardura nagusia (bakarra, sarri) hari egotziz; hurrengo pausoa eragile zehatz horren gainean (direla hizkuntzalariak, direla politikariak, direla kazetariak...) erruak pilatzea izaten da, hots, borrokak areagotzera baino ez daraman bidea. Zeren gezurra ematen du ikusteak txekiarrek beren ortografia eztabaidatzeko erabiltzen duten kar saindua... ikusiko ez bagenu oso antzeko kasuak Espainian, Holandan, Frantzian, Norvegian, Azerbaijanen, Galizian edo Euskal Herrian bertan.
|
|
|
Uste dut beste hizkuntzetan zertxobait berdin egin zutela dio Peillenek baina mendebaldeko gure auzo mintzairetan etimologia galdu duten hitzak hizkuntza klasiko batetik (grekoa, latina) gehiago hartu dituztela. Adibidez, euskaldun zaharrek ez zuten gogo hitza arnas hitzarekin lotu; hizkuntza erromanikoetan spiritus eta anima arnas hartzearekin lotuak dira eta Elizako latinak gure hizkuntzan
|
sartu
ditu.
|
|
|
Gero dio Sorbonan, Mitxelena Parisen zegoenean, semantikazko klaseak hartu nituen. Lehenik tropoen sailean
|
sarturik
A letratik Z letraraino hitz bakoitzaren hedadura aztertu eta hori lanaren erdia baizik ez zen izan.
|
|
|
Oro har, biologo izateak lagundu du Biologiaren hiztegia aztertzeko unean, baina ez naiz itsutu, baitakit gure hizkuntzak ere latinari, gaskoiari eta gaztelaniari hiztegi orokorrerako hitz franko mailegatu dizkiela. Halere, biologia hiztegian bertan, tabuek ekarri hitzez kanpo, eman dezagun gorputzaren hiztegian, ez da mailegu larregi, elizako latinak denborarekin
|
sartu
bat edo beste.
|
|
|
Zeintzuk dira, baina? Oraingo joera ikusi azaltzen du eta euskaldunek literatura idazleak izan ezik hitzen sortzeko eskubidea galdu dute eta nazioarteko izateko aitzakian gaztelaniazko termino zarrasta bat
|
sartu
digute. Oroitzen naiz UZEI erakundeari, orduan haiekin lanean abiatu nintzelako, protesta egin niola, haien garairaino erabiltzen genuen jakintza bazterturik hitz horren ordez, gaztelaniazko zientzia inposatu zigutela eta galdetu nien zer iritzi izango zuten Iparraldekoak frantsesetik hartuz zianza idazten hasi bagina, baina ordukoz euskaniolaren atea irekia zegoen eta internazionalak gara.
|
|
|
Estigmatizados por la guerra liburuan aro historiko desberdinak jorratu ditu Aulestiak, hala nola II. Gerra Karlista, Primo de Riveraren diktadura eta Gerra Zibila eta Francoren diktadura. Orotara, 43 pertsonen idazleak, gehienak zertzelada biografikoak
|
sartu
ditu liburuan. Denek esan du lan egin zuten euskararen alde.
|
|
|
Obrari buruz, genero guztiak jorratu zituela azpimarratu du, eta 60 urtetan zehar, nekerik gabe, euskara hezkuntzan
|
sartu
behar zela aldarrikatu zuen, baita bultzatu ere. Bere obra nagusia, Jurgi Kintanaren aburuz, Euskal Akademia sortzea izan zen, euskara normalizatu eta normatibizatzeko.
|
|
|
Lehenengo liburua Gasteiz hiriari badagokio, bigarren honetan Malizaeza merindade barruan zeuden herri guztien toponimoak bildu dira, hots, Ali/ Ehari, Aretxabaleta, Armentia, Arriaga, Berroztegieta, Castillo/ Gaztelu, Eskibel, Gardelegi, Lasarte, Monasterioguren eta Mendiola herrietako toponimoak. Gobeo/ Gobeu ere
|
sartu
da.
|
|
|
Eta etxekoek ahaleginak egiten jarraitu zuten. Urteak joan urteak etorri, XX. mendea
|
sartu
zen eta ordurako argi ikusi zen mota horretako proiektu iraunkor batek erakunde publikoen babesa izan behar zuela.
|
|
2010
|
|
|
Bertoko ikasleentzako euskarazko lehenengo gaitasun proben antolaketa berak egin zuen, Euskaltzaindiak babestuta. Ikastoletan lanean ari ziren eta Irakasleen Eskolan
|
sartzeko
titulua behar zuten Andereñoentzako Batxilergoko Ikastaroen antolaketa bere gain haru zuen. Euskal Herriko Unibertsitatearen Ohorezko irakaslea 2005ean.
|
|
|
Filosofian doktorea. 1968an Quebec-era joan zen eta hango soziolinguistekin harremanetan
|
sartu
zen: William Mackey, Richard Bourhis,... hogei urte eman zituen Quebecen, Filosofia irakasle.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko mugimendu euskaltzalean (Euskaltzaleen Biltzarrean, Euskal Kultur Erakundean...). Ipar Euskal Herrian egin diren inkesta soziolinguistiko gehienetan esku
|
sartu
du. Euskal Kultur Erakundeko buru izana.
|
|
|
Urrestillan (Azpeitia Gipuzkoa) jaioa. 1961ean, Loiolako Herri Irratian
|
sartu
zen eta laster euskarazko irratsaioak antolatzen hasi zen. Bertsolaritza arloan lan handia egindakoa da.
|
|
|
Geroztik gauzak aldatu dira. Parlamentuak, biltzar bateratuan bildurik, Konstituzioaren XII. atalean artikulu bat
|
sartu
zuen baieztatuz: Eskualde hizkuntzak Frantziaren ondarean daude:
|
|
|
Narrazioa eta olerkia
|
sartzen
dira. Adinari begira, bi maila dira:
|
|
|
MUGARIK GABEKO TELEBISTA kanpainaren aldeko 12.420 sinadura bildu dira Euskaltzaindiaren Nafarroako ordezkaritzan. Kopuru horren barnean Iruñeko ordezkaritzan bertan jaso direnak
|
sartzen
dira, baita ordezkaritzatik bideratuta Nafarroako euskaltegi, ikastetxe, elkarte eta abarretan bildu direnak ere. Azpimarratzekoa da Nafarroako zenbait Mankomunitate eta udaletako euskara teknikariek kanpaina honen alde egin duten lana, bildu diren sinadura ugari euren bitartez jaso baitira.
|
|
|
Hemen sortu, 1889 urteko azken egunean, hemen hazten hasi eskolan eta etxeko eta lur lanetan, hamalau urterekin apaiz izateko erabakia hartu eta Baliarrainen latin eta beste ikaskuntzetan bi urte eman ondoren, Gasteizko Seminarioan
|
sartu
zen eta 8 urtetan (azken urte erdia Burgosen) apaiz ikasketak burutu eta 1914an apaiztu zen gure euskaltzaina izango zena. Ordenatu ondoren, 23 urte, gerra etorri arte, Gasteizko Apaizgaitegian irakasle izango da, hiru lurraldeen garai hartako Elizbarrutiak egoitza Gasteizen zuen-eta.
|
|
|
Hori dela-eta, aldizkari zientifikoek azken aldian daramaten homologazio prozesu orokorraren baitan, Euskera rekin ere ahalegin berezia egin du Akademiak: CSIC (Consejo Superior de Investigaciones Científicas) erakundeak ezarri dituen kalitate ereduen arabera ebaluatu ahal izateko, beharrezkoak diren Latindex irizpideak bete dira, eta izen bereko Katalogoan
|
sartu
da. Bestalde, helburu horri atxikiz, Idazketa Batzordea eta Aholku Batzordea eratu dira eta artikulu zientifikoei, propio behar duten egitura eta tratamendua eman zaie.
|
|
2011
|
|
|
alde batetik, erakundearen lan eta bizitza akademikoaren berri ematen du; eta bestetik, Akademiaren lan esparruetako ikerketa artikuluak, liburu aipamenak eta bestelakoak biltzen ditu. 2010ean eraberritu egin zen, eta ikerketa aldizkari batek izan behar dituen baldintzak bete zituen; horren ondorioz, Latindex izeneko katalogoan
|
sartu
zen.
|
|
|
Narrazioa eta olerkia
|
sartzen
dira. Adinari begira, bi maila dira:
|
|
|
hau izan zen ikasi zuen hirugarren hizkuntza, bere herrira itzultzean ikasi zuelarik. 1942an, Seminarioan
|
sartu
zen eta hor Humanidadeak ikasi zituen. 1947an Seminariotik irten eta Valladoliden batxilergoa amaitu zuen, 1949an.
|
|
|
1947an Seminariotik irten eta Valladoliden batxilergoa amaitu zuen, 1949an. Andres Mañarikua irakasle izan zuen Seminarioan, eta horren gomendiak jarraituz, Deustuko Unibertsitatean
|
sartu
zen Zuzenbide ikasketak egiteko; Valladoliden lizentziatu zen, 1954an. Hiru urte geroago Ekonomia ikasketak egitea erabaki zuen, Bilboko Ekonomia Fakultatean.
|
|
|
Gero, 1963an, Astra enpresan hasi zen lanean, Gernikan. Bertan zegoela, kartzelan
|
sartu
zuten, arazo politikoak zirela medio, eta irten zenean lanik gabe geratu zen. Orduan, bere kontura, aholkularitza bulego bat zabaldu zuen Gernikan, 1974 arte; urte horretan Kataluniako inbertsio enpresa batekin hasi zen lanean, 1978 arte.
|
|
|
Lehenengo bi liburukietan corpusean ez zeuden (edo osorik ez zeuden) Leizarragaren Testamentu Berria, bizkaierazko Egiaren kanta, eta Oihenarten Atsotitzak
|
sartu
dira; baita Martin Harrieten Gramatikako bi hiztegiak ere.
|
|
|
Horretaz gain Duhaldek idatziriko Birginia testua, Euskaltzaindiak publikatu berri duena eta Larramendiren hiztegiaren eragina Iparraldean bere neurri betean erakusteko ezinbestekoa dena, osorik hustu da OEHra. Besterik ere
|
sartu
da, Hegoaldeko XVI. eta XVII. mendeetako testu guztiak hiztegiratzeko falta ziren dokumentuak, besteak beste.
|
|
2012
|
|
|
Euskaltzaindiak eta Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioak antolatzen dituzten sari hauek idazle gazteak literatura mundura erakartzeko asmoz sortuak dira. Narrazioa eta olerkia
|
sartzen
dira. Adinari begira, bi maila dira:
|
|
|
Gero, liburuarekin batera zabaltzen den CD ROMean kausituko ditu, batetik, paperezko argitalpenaren datuak, eta bestetik,
|
sartu
ahal izan ez zen bestelako informazio guztia ere, hizkuntzazkoa edo etnolinguistikoa.
|
|
|
Lagunarteko afaritan, berriro ere, Zabaleta anaia arrebak eta Xendarineko Ahizpak kantari, pilotalekuaren alde guztietatik
|
sartzen
zen haize hotzari hortzak erakutsiz, eta Mutrikuko trikitilariak.
|
|
|
Are gehiago, informazio hori ez du saltzailearekin partekatzen. Eta azkarra da, bezeroak, Paypal kontu bat sortu ostean, ez duelako salmenta bakoitzeko bere datu ekonomikorik
|
sartu
behar. Horretaz gain, malgutasuna ere eskaintzen du, erosleak bere kreditu/ zor txartela edo kontu korronte zenbakia baliatu ahal izango baititu.
|
|
|
CSIC (Consejo Superior de Investigaciones Científicas) erakundeak ezarri dituen kalitate ereduen arabera ebaluatu ahal izateko, beharrezkoak diren Latindex irizpideak betetzen ditu Euskera agerkariak; hori dela eta, izen bereko Katalogoan
|
sartuta
dago. Bestalde, helburu horri atxikiz, Idazketa Batzordea eta Aholku Batzordea eratu dira eta artikulu zientifikoei, propio behar duten egitura eta tratamendua ematen zaie.
|
|
2013
|
|
|
Azore uharteek, Kanaria uharteek, Cabo Verdek eta Madeirak osatzen dute Makaronesia. 172 arauko leku izenekin batera arautu zen Makaronesia leku izena, baina, itsasgunea ez denez, 172 arauan
|
sartu
beharrean, uharteen arauan (70 arauan) txertatzea hobetsi da.
|
|
|
Haren iritziz, batetik, nafarreraren barnean kokatu beharrak dira Imotz, Basaburu Nagusia eta Larraungo hego ekialdea. Zehatzago, nafarreraren erdiguneko azpieuskalkian dakuski Etxaleku Gartzaron lerrotik ekialderako herriak, Ultzama aldeko hizkerekin batera; lerro horretatik mendebalera (Albiasuraino), berriz, beste ezaugarri konbinazio batzuk ageri dira, eta hizkera horiek nafarreraren mendebaleko azpieuskalkian
|
sartzea
proposatu du, Leitza eta Goizueta aldeko euskararekin batera. Bestetik, Larraungo ipar mendebaleko eta Araitz Beteluko euskarak badituzte mendebaleko azpieuskalki horren ezaugarriak, baina nafarreraren ezaugarri batzuk falta dituzte, eta, beraz, eremu hori nafarreraren eta erdialdeko euskararen arteko zubi hizkeratzat hartu du.
|
|
|
Honako hauek dira: hutsak zuzendu edo betetzea, adibideak gehitzea, azpi sarrera gehiago egitea (hitz elkartuak, esapideak, kolokazioak, e.a.), eta esanahiak zehaztea, honen arabera adibideak sailkatuz, baita ere berriak
|
sartuz
.
|
|
|
Hilabete batzuk geroago, 1964ko otsailean, José Miguel Barandiaran euskal arkeologo eta etnologoaren eskutik abiatu zen. 70eko hamarkadaren erditik aurrera, Ana Etxaide euskal filologoak Katedraren zuzendaritza hartu zuen, euskalkiak berreskuratzeko beste lan ildo bati ekin zion eta euskal hizkuntzalaritza ikasketa planetan
|
sartu
zuen.
|
|
|
Gero, liburuarekin batera zabaltzen den CD ROMean kausituko ditu, batetik, paperezko argitalpenaren datuak, eta bestetik,
|
sartu
ahal izan ez zen bestelako informazio guztia ere, hizkuntzazkoa edo etnolinguistikoa.
|
|
|
Eta hori izan da bigarren gaia, hots, antologiei espazio bat zabaltzea. Koldo Izagirreren, Asun Garikanoren, Jabier Kaltzakortaren, Lourdes Otaegiren edota Iñaki Sarriugarteren testuak atmosfera horren barruan
|
sartzen
dira.
|
|
2014
|
|
|
1968an, agintariek aldizkaria debekatu egin zuten. Alfabetatze lanetan buru belarri
|
sartu
zen orduan Retolaza.
|
|
|
Nola bakarrik ibiltzen nintzen maiz kara hango karriken artean, Cuzcora egin nuen bidaiaren artekek hainbertze oroitzapen ekarri zizkidaten gogora, nire bizitza lanbrotuan zehar zinez edo ustez gertatuak, eta horiek guziak mantso mantso paper mutur batean paratzen hasi nintzen?.Esan zuenez, liburuan badira datu autobiografikoak, baina ez da autobiografia bat, inondik ere; liburuan egiazko historioak narratu ditut, fikzionatuz, historioak ia ia istorio bihurturik, baina ez da nobela bat; liburuan hausnarketak egiten ditut, han hemenka, baina ez da saiakera liburua; bidaiak ageri dira, baina ez da bidaia liburua ere. Puzzle bat da liburua.Gazte atera nintzen etxetik gaineratu zuen hamar urte baizik ez nituen, eta kolkoan
|
sartu
nituen, isil isilik, garai hartako historiak. Denboraren indarrak ekarri dituen bertze batzuekin nahasi zaizkit azkenean.
|
|
|
Bai atzoko hitzaldia, baita joan den astekoa ere, Gasteizko toponimia, gure leku izenen gaineko argibideak izenburupean antolatu den zikloaren barruan
|
sartzen
dira. Azken ekitaldia azaroaren 8an izango da.
|
|
|
Bi kasuok, Iruritakoa eta Iruñekoa, hizpide izan ditu Patxi Salaberrik gaurko agerraldian: Pozgarria da ikustea nola arriskutan egon den Iruritako euskara, diktaduraren garaian gibelka joan zena, gero, euskara eskolan
|
sartzearekin
, berriz ere aitzina joan den, nola, eta hau zinez ekarpen polita eta bihotz emangarria da, euskara eskolatzearekin galdu eta etxean erdara sartu zuten haur haien ondorengoek, oraingo haurrek, eskolatzearekin euskara irabazi eta atzera etxean sartu dute.
|
|
|
Pozgarria da ikustea nola arriskutan egon den Iruritako euskara, diktaduraren garaian gibelka joan zena, gero, euskara eskolan sartzearekin, berriz ere aitzina joan den, nola, eta hau zinez ekarpen polita eta bihotz emangarria da? euskara eskolatzearekin galdu eta etxean erdara
|
sartu
zuten haur haien ondorengoek, oraingo haurrek, eskolatzearekin euskara irabazi eta atzera etxean sartu dute. Iruñeko egoera gaineratu du latzagoa da:
|
|
|
Pozgarria da ikustea nola arriskutan egon den Iruritako euskara, diktaduraren garaian gibelka joan zena, gero, euskara eskolan sartzearekin, berriz ere aitzina joan den, nola, eta hau zinez ekarpen polita eta bihotz emangarria da? euskara eskolatzearekin galdu eta etxean erdara sartu zuten haur haien ondorengoek, oraingo haurrek, eskolatzearekin euskara irabazi eta atzera etxean
|
sartu
dute. Iruñeko egoera gaineratu du latzagoa da:
|
|
|
Zortzigarren kapituluan, literaturaz aparteko testuetan euskararen testigantza idatzia zer nolakoa izana den jasotzen saiatzen da autorea. Horren barruan
|
sartzen
dira, adibidez, euskaraz idatzitako gutunak batetik, erdaraz idatzitako gutunetan euskaraz agertzen diren esaldiak eta esamoldeak, bestetik.
|
|
|
Bere lanaren esparrua eta metodologia aurkeztu ondoren, bigarren kapituluarekin lanaren mamian
|
sartzen
da egilea: euskararen historia sozialean sartzen gara bete betean.
|
|
|
Bere lanaren esparrua eta metodologia aurkeztu ondoren, bigarren kapituluarekin lanaren mamian sartzen da egilea: euskararen historia sozialean
|
sartzen
gara bete betean. Atalburu honetan euskararen presentzia instituzio administratibo jakinetan lantzen du autoreak.
|
|
|
CSIC (Consejo Superior de Investigaciones Científicas) erakundeak ezarri dituen kalitate ereduen arabera ebaluatu ahal izateko, beharrezkoak diren Latindex irizpideak betetzen ditu Euskera agerkariak; hori dela eta, izen bereko Katalogoan
|
sartuta
dago. Bestalde, helburu horri atxikiz, Idazketa Batzordea eta Aholku Batzordea eratu dira eta artikulu zientifikoei, propio behar duten egitura eta tratamendua ematen zaie.
|
|
2015
|
|
|
liburu batean edo CD ROM batean. Liburuan irakurleak galdera bakoitzeko bildu erantzunak aurkituko ditu, fonetikoki idatziak eta herrialdeka eta herrika zerrendetan aurkeztuak, ondoan dagozkien interpretazio kartografiko bat daukatela.Gero, liburuarekin batera zabaltzen den CD ROMean kausituko ditu, batetik, paperezko argitalpenaren datuak, eta bestetik,
|
sartu
ahal izan ez zen bestelako informazio guztia ere, hizkuntzazkoa edo etnolinguistikoa.
|
|
|
aldarrikatzen hasi baitziren.1877 urteari ere begirada eman dio Agirreazkuenagak, urte horretatik aurrera euskal pizkundea indartu zen-eta. Adierazi duenez,. Hegoaldean euskal abertzaletasunak bere egitasmo politikoen artean
|
sartu
zuen euskararen ezagutza gaitasun modernora egokitzea. Iparraldean aldiz, euskararen etorkizuna ez zen egitasmo politikoen esparrura lotzen.? 1919 urtea aintzat hartzekoa da.
|
|
|
XX. mende hasieran zenbat egin ote ziren. Haren mezuari esker, jende asko
|
sartu
zen euskararen aldeko lanean, bere jarraitzaile politikoak mezu hori zabaltzen ahalegindu ziren?. Eta honako hau gaineratu du: –Mende hasiera horretan garatu zen Euskal Pizkundeak asko zor dio Sabino Aranaren bultzadari.
|
|
|
1951ean apaiztu zen eta Baionan eman zuen lehen meza. 1962an, Hazparneko misio taldean
|
sartu
eta zazpi urtez herriz herri ibili zen, predikari, Lapurdin, Nafarroa Beherean eta Zuberoan. Zazpi urte horiek igaro ostean, Aiherrako errektore izendatu zuten.
|
|
|
Orain, 209 izen gehiago erantsi dira. Greziar eta erromatar pertsona izenez gainera, beste zibilizazio eta inperio garaikide garrantzitsu batzuetako pertsona izen batzuk ere
|
sartu
dira, hala nola Kartago, Fenizia, Partia eta abarretakoak (Hanibal, Hasdrubal, Kosroes, Mitridates, Seleuko?) Beraz, 566 pertsona izenez osatutako izendegi greko erromatar bat du arauaren bigarren bertsioak.
|
|
|
Arauaren lehen bertsioak 249 izen bildu zituen. Orain, 83 izen gehiago erantsi dira, eta Fenizia eta Kartagoko hiru jainko jainkosa nagusi ere
|
sartu
dira. Beraz, 335 mitonimoz osatutako izendegi greko erromatar bat du arauaren bigarren bertsioak.
|
|
|
Antton Luku antzerkigile eta antzezleak adierazi zuenez,, antzerki lanek leku berezia dute literaturan. Irakurri ez ezik, erraten dira ere, eta argia ikusten dutelarik publikatzen dituzten gorputzek beste lengoaia baitarabilte denbora berean, ez daitezke erraz epai taulagaina ahanzten bazaie.Lukuren hitzetan, Antzerki aretoan tenorez jinik ere ez dira behatzaile oro batean
|
sartzen
obran eta berankor horien biltzeko egilearen artea da hemen eta han saihets eta gibel ate batzuk irekirik uztea, sentsibilitate horiek guztiek publikoa deitzen duguna osa dezaten iluna eginen deneko".
|
|
|
Euskera aldizkaria indizatzeak, bestek beste, datu base hauetan
|
sartzeko
aukera emango dio: Science Citation Index Expanded?; Social Sciences Citation Index®; eta Arts and Humanities Citation Index®.
|
|
2016
|
|
|
Eta guk baiezkoa eman dugu, beharrezkoa dugulako elkarrekin gogoeta egitea?. Hala bada, lankidetzaren beharra azpimarratu du, argi utziz, ez garela
|
sartzen
gurea ez den arlo batean. Berak baino lehen, euskaltzainburuak ideia bera azpimarratu du:
|
|
|
Apaiz baxenabartarra, ezizenez Sokorri (Baigorri, Nafarroa Beherea, 1926. Kanbo, Lapurdi, 2015), euskal idazlea, bertsolaria, euskaltzain osoa eta apaiza izan zen. Uztaritzen egin zituen erlijio ikasketak Belarrea baserriko seme zaharrenak, eskolan
|
sartu arte
ez zekiela frantsesik (euskara zuen ama hizkuntza). Laborantza maite zuen, baina apaiztea erabaki zuen azkenik.
|
|
|
Mitinlari modura ere nabarmendu zen, lan politikoarekin batera kultur sustatzaile ere aritu zela 1936ko Gerra aurreko urteetan.Gipuzkoako Abesbatza sortu zuen eta Jesus Guridiren Amaya opera Bartzelonan ematea lortu zuen. Joseba Zubimendirekin batera, euskarazko lehen irratsaioa egin zuen eta buru belarri
|
sartuta
ibili zen Euskaltzaleak, Eusko Pizkunde edo Eusko Nekazarien Bazkuna erakundeen sorreran ere. Berea da euskal abertzaletasunak propagandarako grabatutako lehen film luzea, Euzkadi izenekoa, 1933an Donostian estreinatua.
|
|
|
Karmele Perez Urrazak Apuntes para Clase de Vascuence liburuan aurkitutako argazkia Akademian eskegita dagoena baino fidagarriagoa omen; honela, Manual del Vascófilo liburuaren azalean
|
sartu
du Mendebalde Kultur Elkarteak
|
|
|
Liburuaren mamia herririk herri Etxebarriak batu dituen mito eta esakuneek osatzen dute. Horiez gain, eta osagarri gisa, hiztegia, aurkibide tematikoa eta berriemaileen inguruko datuak
|
sartu
ditu zeberioarrak lan ikusgarri eta arretatsu honetan.
|
|
|
1975ean ekin zion bilketa lanari bizkaitarrak, Ander Manterolaren eskutik Etniker taldean
|
sartu
zenean. Gorbeialdeko mitoak batzen hasi zen garai hartan, eta 1995ean plazaratu zuen Gorbeia inguruko etno ipuin eta esaundak (Labayru) liburuan jaso zituen ordura artekoak.
|
|
2017
|
|
|
Bestelako kritikak ere badira, baina horrelakoetan, eta sarri ikusi den moduan, kritikatzen duena bere burua erakutsi nahian dabil. Kritikak kritika, Akademiak bere lanari eusten dio, euskal gizarte osoaren mesedetan, akatsetatik ikasi eta hobetzen ahaleginduz, ahal duen neurrian.Hori bai, batzuetan eskatzen zaio Akademiari ez dagozkion arloetan
|
sartzea
edo tematzea. Euskaltzaindia gizarte eragilea da, bai, baina dagokion esparruan, hau da, euskararen arloan.
|
|
|
Euskaltzaindia gizarte eragilea da, bai, baina dagokion esparruan, hau da, euskararen arloan. Hortik gora ez du zertan
|
sartu
.
|
|
|
Beraz, esango zenuke Euskaltzaindia XXI. mendeko akademia bat dela edo oraindik zerbait falta zaio mende berrian bete betean
|
sartzeko
–Euskaltzaindiak iraganean, orainean eta etorkizunean jarri behar du begia, halabeharrez, baina, aurretik esan dudan legez, esfortzu berezia egiten ari gara teknologia berriak ezarri eta gure lana gizarteratzeko. Kontu horretan dago kezka, gakoa eta giltza Akademiaren etorkizunerako.
|
|
|
Horretarako, bidean indexatutako aldizkari izateko zeuden aukerak aztertuz jokabide bat egituratu genuen. Baita lortu ere, Latindex katalogoan
|
sartuz
2011n.
|
|
|
Batxilergorako azken urteetan ginen mutiko gazteak bulkatu gintuen Eskualzaleen Biltzarrak urtero eskoletan antolatzen zituen lehiaketetan parte hartzera, eta hor hasi nintzen ni ere euskaraz idazten. Bigarren maila bukatzean, Angerseko laborantza ingeniari eskolan
|
sartzen
lagundu ninduen.Gero, 1957an eta 1958an, Eskualdun Gazteriako kapilau edo omonier lanetan ari zelarik hobeki ezagutu nuen, eta harenganik asko ikasi euskaldungoaz eta euskal mugimenduaren historiaz. Gazte hilabetekariko buru zela, kazeta horretan hilabetero idatzi nuen 1957ko buruiletik 1958ko abendura, lehen urrats publikoak eginez lan horretan.
|
|
|
Gainera, karia horretara, Eskualdun Gazteriako, eta, bereziki, Gazte kazetako idazkaria zen Joana Idiarten ezagutza egin nuen, eta 1961az geroztik espos gara, guraso, aitaita amama ere bai. (Piarres Charritton) Hirugarren epe batean, Hazparneko Saint Joseph ikastetxeko zuzendari berri zela, irakasle taldean parte hartu nuen 1961eko urtatsetik. Laster, 1964 ikasturtean, lankide
|
sartu
zitzaizkigun Kristiana Etchalus (biologian) eta Txillardegi (matematikan). Eguberri aldean Paueko prefetak erbestera joateko agindua eman zion Txillardegiri, eta honek ezetz erantzun; ez zela joanen.
|
|
|
Euskaraz mintzo ginen beti familian eta herrian. Frantsesez ikasten hasi nintzen sei urteetan, herriko eskola publikoan
|
sartu
nintzelarik, ene lagun guziak bezala?. Eta bere bizi osoan anitz ekarri dio zubererari, zubereraren sustatzaileetarik jakintsu bat izanez. Honela, hamar pastoralen idazlea da eta horietarik zortzi emanik izan dira, azkena René Cassin delarik, Sohüta herriak 2013an eman zuena.
|
|
|
Ez zen lan erraza izan, kontuan izanik, besteak beste, hango agintarien euskaltzaletasun eskasa. Lapurdiko hiriburuko Thiers karrikatik oraingo Gazteluberriraino, kalbario handia jasan behar izan zuten Jean Haritschelharrek eta Piarresek.Erretiroa hartu nuenean, euskaltzain oso mailara
|
sartu
ninduten. Ia aho batez izan zen, bi boto zuri bakarrik.
|
|
|
ikerlana ondu du. Lan honetan, azkaindarraren obra sakonki aztertu du, eta, opari gisa, argitaratu gabe zeuden bi lan
|
sartu
ditu liburuan.
|
|
|
Testuak eskaintzeko unean testu berriak publikoari hitz eginen zutenak sortzen eta eskaintzen zituen hurbiltzen zitzaizkion taldeen arauera. Publikoarekiko lotura hori, herritarrekin komunikatzeko helburu hori zen berria, modernoa, euskaldunei mundu berrian
|
sartzeko
bide berria eskaintzen zuen, euskaraz, mundu berria herrietako plazetan erakusten zuten.
|
|
|
Premisa horretatik abiatuta egin behar dugu lan, eta, ildo horretan, gauza ugari egin ditu udalak dagoeneko euskara sustatzeko: euskarazko udal kultur eskaintza bikoiztu egin da, lehenengo aldiz Civivox kultur etxeetan euskarazko programazioa
|
sartu
dugu, haur eskoletan handitu egin da euskarazko eskaintza, bikoiztu egin da euskara zerbitzuari bideratutako aurrekontua, itzultzaile taldea handitu dugu udaleko komunikazioa ele biz izan dadin... Alde horretatik, euskararen ordenantza eguneratzeko akordioa hartu zuen gobernu talde honek, eta horretan dihardugu lanean.
|
|
|
Ondorioz, B1, B2, C1 eta C2 mailekin parekatuko dira guztiak. Dekretu honen helburua HABEk (Helduen Alfabetatze eta Berreuskalduntzerako Erakundea) ematen dituen tituluak eta Euskaltzaindiaren B titulua
|
sartzea
izan da nagusiki, euskararen ezagutza egiaztagiri eta titulu ia guztiak baliokidetuta baitzeuden aurretik ere. Horiekin batera, Herri Ardulararitzaren Euskal Erakundearen (HAEE) eta Osakidetzaren 4 hizkuntza eskakizunak ere baliokidetu dira.Orain, titulu eta egiaztagiri guztiak Hizkuntzetarako Europako Erreferentzia Marko Bateratuarekin baliokidetu dira, zeinek eman dituen gorabehera:
|
|
|
Era bereizgarri eta ikusgarrian erakusten dira baliabide hauek, horretarako lotura propioak sortu baitira.EEPren web orrian ezarritako loturetan, erabiltzaileak honako atal hauek izanen ditu kontsultagai: Hiztegiak eta corpusak, Arauak, Onomastika Euskararen Herri Hizkeren Atlasa, Gramatika, eta kontsulta arinak egiteko Jagonet zerbitzua.Barnean
|
sartuz
, Hiztegiak eta corpusak estekan honako baliabide hauek kontsulta daitezke: Euskaltzaindiaren Hiztegia, Orotariko Euskal Hiztegia, Lexikoaren behatokiaren corpusa, Oinarrizko lexiko teknikoak, Aita Lhande-ren hiztegia, Diccionario vasco español francés, eta Hitz elkarketa eta maileguzkoa hitzak.
|
|
|
Gainera, Estatu espainolean izandako Idazle Elkarteen lehen bileran jasotako dokumentuan, euskara ere gainerako hizkuntza ofizialekin parekatzea eskatu genuen, hasiera batean horrela ikusi ez bazen ere. Eskarietan Etxepare Institutua aintzat hartzea ere
|
sartu
genuen, Instituto Cervantes-en maila berean jarriz.EKKIren sorrera ere bultzatu zenuten... Bai, apustu handia izan zen, horretarako Cedrotik atera behar izan baikinen. Egia da oraindik EKKIk ez duela emaitzarik eman.
|
|
2018
|
|
|
Euskaltzain urgazle izendatu zuten 2003an eta euskaltzain oso pasa den otsailaren 23an, Roberto González de Viñasprerekin batera. Euskaltzaindian 1992tik
|
sartzen
den seigarren emakumea da. Miren Azkarate izan zen lehena.
|
|
|
BESTELA, BETI IZANGO GARA BIGARREN MAILAKOAK. Zuk aspalditik ezagutzen duzu Euskaltzaindia. Ze momentutan ikusten duzu Akademia. Urte asko egin ditut barruan lanean, baina nire esparruan
|
sartuta
. Azken urteotan ikuspegi orokorragoa izateko aukera izan dut eta esan dezaket aldaketa ikusten dudala, onerako.
|
|
|
Aurten Xabier Kintana euskaltzain osoaren biografiari ekingo zaio. Aurtengo udazkenean berriro egingo da Astelehen Buruzuria, formatu akustikoan egiten den musika errezitaldien zikloa. ...kultur hedapenerako ekintzak, ikastaroak, hitzaldiak, erakusketak, liburuen aurkezpenak, kultur ekintzei buruzko prentsa-aurrekoak eta bestelako ekimenak burutzeko, herri erakunde eta elkarteekin elkarlanean. Euskaltzaindiak hizkuntzaren arloko aholkularitza eskainiko die Udaleko sailei, bilbotarrei informazio egokia emate aldera.Akordio hori euskara sustatzeko Udalak duen ekintza planaren barruan
|
sartzen
da eta hiru helburu estrategiko hartzen ditu bere gain: euskararen transmisioa, erabilera soziala eta hizkuntzaren kalitatea.
|
|
|
Eliza, hezkuntza, osasuna... Bere lanaren esparrua eta metodologia aurkeztu ondoren, bigarren kapituluarekin lanaren mamian
|
sartzen
da egilea: euskararen historia sozialean sartzen gara bete betean.
|
|
|
Eliza, hezkuntza, osasuna... Bere lanaren esparrua eta metodologia aurkeztu ondoren, bigarren kapituluarekin lanaren mamian sartzen da egilea: euskararen historia sozialean
|
sartzen
gara bete betean. Atalburu honetan euskararen presentzia instituzio administratibo jakinetan lantzen du autoreak.
|
|
|
Zortzigarren kapituluan, literaturaz aparteko testuetan euskararen testigantza idatzia zer nolakoa izana den jasotzen saiatzen da autorea. Horren barruan
|
sartzen
dira, adibidez, euskaraz idatzitako gutunak batetik, erdaraz idatzitako gutunetan euskaraz agertzen diren esaldiak eta esamoldeak, bestetik.
|
|
|
eskatu zion Euskaltzaindiari Arritxu Iribar kazetariak. Gehienen ahotan, berriz, norberak beretik, hizkera naturala
|
sartzeko
bidea erraztea.
|
|
|
Zentzu horretan, askatasun osoa izan dute, sortzeko beti behar beharrezkoa den askatasuna. Guk hizkuntza eta kultura lotu nahi izan ditugu mendeurreneko ospakizunetan, eta Ghero bete betean
|
sartzen
da helburu horretan. Orain, gizarteratu dezagun eta publikoak erabaki dezala, esan du Urrutiak.
|
|
2019
|
|
|
–Orain arte arreta gutxi eskaini izan zaio ahozkotasunari. Denbora gutxi dago horretarako, ikasleen ahozkotasuna ez da ebaluatzen, irakasleen artean prestakuntza gabezia handia dago, ez da proiektu curricularretan
|
sartzen
, gutxi ikertzen da, material eza dago??
|
|
|
Zergatik? . Denbora gutxi dago horretarako, ikasleen ahozkotasuna ez da ebaluatuko, irakasleen artean formakuntza gabezia handia dago, ez da proiektu curricularretan
|
sartzen
, gutxi ikertzen da, materialik eza?. Hori guztia gainditu beharra dagoela azpimarratu du Sevillako Unibertsitateko irakasleak.
|
|
|
Hitzarmen hau euskara sustatzeko Udalak duen ekintza planaren barruan
|
sartzen
da eta hiru helburu estrategiko hartzen ditu bere gain: euskararen transmisioa, erabilera soziala eta hizkuntzaren kalitatea.
|
|
|
Hizkuntzen arteko bizikidetzaren aldePedro Sánchezek ez du adierazpenik egin; bai, ordea, Andres Urrutia euskaltzainburuak. Urrutiak eskerrak eman dizkio Pedro Sánchezi, eta gogoratu du Euskaltzaindia bere mendeurrenean bete betean
|
sartuta
dagoela,, eta jakina da ehun urte hauetan euskararen defentsarako eta aurrerakuntzarako jardun duela Akademiak, egoera politiko oso desberdinetan, gainera?.. Horrezaz gain, jarraitu du euskaltzainburuak, Euskaltzaindiak beti aldeztu ditu aniztasuna eta hizkuntzen arteko bizikidetza?, eta adierazi du etorkizunean ere betiko leloari eutsiko diola: –Euskara aho mihietan dugula etorkizunari so ari gara euskararen akademian, Euskal Herri osoa aintzat hartuta.
|
|
|
Baionan eta Maulen erakutsi ondoren, Hazparneko Mediatekan izanen da erakusketa ibiltaria, maiatzaren 2tik ekainaren 6a bitarte(
|
sartzea
dohainik).
|
|
|
Euskaltzaindiak Bilbon antolatu duen Nazioarteko Literaturari buruzko mintegiak bigarren eta azken eguna izan du, gaur. Literaturari eta hizkuntzen arteko itzulpenari eskainitako jardunaldiak, Aurelia Arkotxa arduradunak bezperako aurkezpenekoan aipatu bezala, sortzaile eleaniztunaren tailerrean
|
sartzea
du helburu eta, hala, idazle jakin batzuen artxibo eta bibliotekak arakatu dira gaurkoan.
|
|
|
Amaigabea du dilema: literatur eremu autonomoa osatu (eta beraz itzulpena errefusatu), ala hizkuntza menderatzailera itzuli eta literatur eremu nagusitu batean
|
sartu
, hedapenaren izenean; aitortza indibidualaren desioari bidea eman ala engaiamendu kolektiboari fideltasuna erakutsi; itzulpena bai, ez, erdibidean gelditu, baina non eta nola bilatu erdibidea?
|
|
|
Patxi Salaberri euskaltzainak, iraganean hartutako erabaki okerrez eta batzordeari egin izan zaizkion kritikez mintzatu da Arauketa eta ikerketa, elkarren adiskide beharrakhitzaldian: . Toponimia anitz aldiz eztabaida iturri izaten da, hainbat aldagai
|
sartzen
baitira jokoan arlo horretan, herrien izenetan bereziki. Hizkuntza gaiak dira asko, baina gizartearekin ere zuzenean loturik dago beste aldetik, eta beraz, baita politikarekin ere?.
|
|
|
Izen neutroen (genero marka gabeen) saila lehen aldiz
|
sartzen
da Euskaltzaindiaren pertsona izendegian, eta 500 izen inguru gehitu dira bertan. Pertsona izen txikigarriak ere txertatu dira.
|
|
|
Pertsona izendegiari dagokionez, bide berriak aurkeztu ditu Akademiak: izen neutroak (genero markarik gabeko izenak) lehen aldiz
|
sartu
dira, eta 500 bat izen gehitu dira bertan. Lehenago zeuden pertsona izen txikigarri bakanei beste batzuk gehitu zaizkie.
|
|
|
Lehenago zeuden pertsona izen txikigarri bakanei beste batzuk gehitu zaizkie. Izendegiaren berezko izaera irekia eta dinamikoa mantenduz, era guztietako izenak
|
sartzen
jarraituko du Euskaltzaindiak. Aurkezten dugun honetan orain arte dokumentatu ditugunak sartu dira, baina zerrenda zabalik dago eta izen berriak aztertu ahala datu basean gehituz joango gara, azaldu du Paskual Rekalde Euskaltzaindiaren Onomastika batzordeko kideak.
|