|
2003
|
|
|
Kontua ez da besteren errukia piztea, baizik eta gure izateko eta sentitzeko modua ezagutzera ematea, gure buruari aukera ematea gizatiarrago, mugatuago eta errealago azaltzen garenean gure inguruko
|
pertsonek
hobeto ulertzen gaituztela eta, are, erosoago sentitzen hasten direla ikus dezagun.
|
|
2008
|
|
|
Baina zein izango da kostua, guztira? Euskal Y-a egin behar dugula diozu, Iñigo, enpresak lehiakorragoak izateko, eta horrek, nolabait,
|
pertsonak
hobeto egotea ekarriko du. Baina pertsona horiei erakusten badiezu nola geratuko den lurraldea Euskal Y-a egin eta gero, pertsona horiek informazio guztia edukiko balute, zer esango lukete?
|
|
|
Imsersok 2006an eta 2007an emandako diru-laguntzarekin, ikerketa horrek belaunaldien arteko 132 praktika identifikatu zituen Espainian. Horietako 30 sakon aztertu ondoren, parte hartzaileen %89, 4k uste du haien ekintzak adineko
|
pertsonak
hobeto sentiarazten dituela, eta %85, 2k, berriz, beren kabuz gauzak egiteko gai direla. / imgs/ 2008/ 06/ pareja maior artikulu Bestalde, parte hartzaile nagusi gehienek(% 94,3) belaunaldi gazteenen hezkuntzari laguntzen diote, eta beste belaunaldi batzuekiko harremanari esker hobeto sentitzen dira.
|
|
|
50 milioi pertsonak baino gehiagok dute gaixotasun mental larria mundu osoan, Preston Garrisonek, Adimen Osasunerako Munduko Federazioko (WFMH) idazkari nagusiak, jakinarazi duenez. “Buru eritasun larriaren zeharkako ondorio bat zaintzaileen osasunean eragin negatiboa izan dezakeela da, fisikoa zein mentala; horregatik, hain da garrantzitsua familiako kideek behar duten laguntza lortzea, maite dituzten
|
pertsonak
hobeto zaintzeko”. “Keeping Care Complete” ekimenaren helburua da gaixotasun mental larria tratatzen, zaintzen eta harekin bizi direnek bizitza errealaren erronkei aurre egitea eta konponbideak proposatzea.
|
|
|
Beste hipotesi batzuen artean, “higienearen teoria” famatuari eman zaio jatorria. Teoria horren arabera, adin goiztiarreko infekzioak dituzten
|
pertsonak
hobeto babestuta egongo lirateke alergien eta gaixotasun mota horien aurrean. Teoria horren arabera, higiene handiena duten herrialdeetan bi erakundeak handitzen ari dira; garapen bidean dauden herrialdeetan, berriz, gaixotasun infekziosoak are garrantzitsuagoak dira.
|
|
|
Teoria horren arabera, higiene handiena duten herrialdeetan bi erakundeak handitzen ari dira; garapen bidean dauden herrialdeetan, berriz, gaixotasun infekziosoak are garrantzitsuagoak dira. Adin goiztiarrean infekzioak dituzten
|
pertsonak
hobeto babestuta daude alergien eta gaixotasun autoimmuneen aurrean Gainera, azken urteetan aurrera egin da gaixotasun horien ezagutzan, eta familia azterketa askok baieztatzen dute badela aurrejoera genetiko bat haientzat. Hala ere, badirudi beste faktore batzuk ere badirela, orain arte ezezagunak, eta horiek ere funtsezkoak izan behar dute gaixotasuna garatzeko, Cristina Lerínek, Palma de Mallorcako Miramar Poliklinikako Erreumatologia Zerbitzuko arduradunak, jakinarazi duenez.
|
|
2009
|
|
|
Halaber, “estimu berritua” hartzen dute iraganeko bizipenengatik, depresio sintomak murrizteagatik eta ezbeharraren aurrean sendotzeagatik, Sareak ziurtatu duenez. Adineko
|
pertsonek
hobeto egiten diote aurre buruko gaixotasunari, trebetasun sozialak garatzen dituzte eta malgutasuna eta enpatia bezalako ezaugarriak sustatzen dituzte. Onura kognitiboek memorizatzeko gaitasuna handitzen dute.
|
|
2010
|
|
|
Bostak beti elkarrekin ibiltzen dira. Panpina hauen bidez, haurrek modu didaktiko eta erraz baten ezagutu ditzakete gaixotasun psikiatrikoak, eta aldi berean, burutik gaixo dauden
|
pertsonak
hobeto ulertzen lagunduko die. Panpina bakoitzarekin bere historia klinikoa, gaixotasunari buruzko informazioa eta gaitzari aurre egiteko tratamenduari buruzko informazioa datoz.
|
|
2011
|
|
|
Arrazoi du, bai, gure amak! Aldaketa horiez guztiez jabetuta, Osakidetzak Dualia enpresa arrasatearraren teknologiaz baliatzea erabaki du, eta
|
pertsonak
hobeto artatzeko sistema ezarri du, bat batekoa, berehalako itzulpenak egiteko gai den zerbitzua. Sanitarioaren eta pazientearen arteko komunikazioa hobetu egin du itzulpen zerbitzu berriak, erraztu egin du sanitarioaren lana eta diagnostiko zehatzagoak egiteko aukera eskaintzen die profesionalei.
|
|
|
Honela zioen: «Heziketa honen bitartez,
|
pertsonak
hobeto ulertzen du zein den masa hedabideek gaurko gizartean betetzen duten funtzioa, zein den haien oihartzun soziala, baita zeintzuk diren komunikazio mediatizatuaren ondorioak ere».
|
|
|
Baina elikagaien osasungarritasunak gutxiago kezkatzen duela dirudi, eta herrialderen batek hori erregulatzeko arauak ezartzen baditu (adibidez, eskolako jantokietan janari osasungarria eskaintzea), ez da ia kontrolatzen edo betetzen. Ikertzaile horiek ikusi zuten ikasleen jantoki batean barazki edo fruta gehiago doan eskainiz gero
|
pertsonek
hobeto jan dezaketela, baita proba amaitu ondoren ere. Halaber, neurri sinpleak har daitezke atalei, kaloriei, aukerei edo nutrizio informazioari buruz.
|
|
2012
|
|
|
– Jokabidearen bidez eragiten da.
|
Pertsonak
hobeto ulertzeko sortutako eraikuntza teorikoa da.
|
|
|
Emakume menopausikoetan, izerdi bereizgarria gaueko hipogluzemiarekin nahas daiteke. Diabetesaren aurkako ohitura osasungarriak Azterketaren emaitzen arabera, lo egitean ordutegi erregularra duten
|
pertsonek
hobeto kontrola dezakete gluzemia. Joslin Diabetes Center diabetearen ikerketa eta arreta zentro klinikoko adituek adierazi dutenez, badirudi ariketak loaren kalitatea eta kantitatea hobetzen duela, nahiz eta ordu jakin batzuetan egin behar den.
|
|
2013
|
|
|
Bada, Birminghameko Unibertsitateko (Erresuma Batua) adituen azken gomendioetatik urrun samar dago, eta, gainera, jarduera fisikoa sartzearen garrantzia azpimarratzen dute. Ariketa fisikoa egitea eguneroko bizitzan leunak norberarengan konfiantza areagotu dezake eta
|
pertsona
hobeto sentiarazi. . Aldiz, pisu galeraren muturretara joateak kontrako efektua eragiten du maiz, eta sentimendu negatiboak eragiten ditu.
|
|
|
Adimen koziente handiena duten
|
pertsonek
hobeto atzematen dute inguruan gertatzen dena, eta ikuskortasun handiagoa dute
|
|
|
Ariketa erraza da, «garunaren ahalmen inkontzientea, mugimendu bisual ez garrantzitsua iragazteko» neurtzen duena. Ikerlariek adierazi dutenez, «funtsezko mugimendua automatikoki kentzean garunak dituzten
|
pertsonek
hobeto betetzen dituzte adimeneko neurri estandarrak». Valentziako Unibertsitateko adimen test hau huts egiten duten erantzunak zigortzeko diseinatu da.
|
|
2014
|
|
|
Bere egileek, Herri Otot Unibertsitateko talde batek, Edinburgon (Erresuma Batua), elektrodo mugikorrak erabili zituzten zenbait boluntariok ingurune naturaletan emandako erantzunak aztertzeko. 8 Osasun mentaleko arazoak dituzten pertsonentzako laguntza Depresioa, antsietatea eta buruko beste gaixotasun batzuk dituzten
|
pertsonak
hobeto sentitzen dira naturarekin kontaktuan egoteagatik, Essex-eko Unibertsitate Britainiarreko ikertzaileen ikerketa baten arabera, ehun gaixo baino gehiagori galdetu ondoren. 9 Irudimena eta soziabilitatea hobetzen ditu Eguraldiak, naturaz inguratuta, sormena eta soziabilitatea estimulatzen ditu.
|
|
2016
|
|
|
Taldean lantzen dugu gaia ondoren. Ez gara psikologoak eta ez dugu talde terapiarik egiten, baina erremintak eta bide ezberdinak eskaintzen ditugu
|
pertsona
hobeto sentitzeko. Amets egitea bultzatzen dugu, eguneroko gertaerak aztertu eta pertsona bezala hobetzen saiatuz.
|
|
2017
|
|
|
Familiak, lagunek eta gertuko beste pertsonak ematen diotena. Inguruan babes sare sendoa duten
|
pertsonek
hobeto jasaten dute, bakarrik eta babes sistemarik gabe eta laguntza eskatzea kostatzen zaien pertsonek baino.
|
|
|
Horregatik, eta gaur egun
|
pertsonak
hobeto mantentzen direlako, oso gutxik onartuko dute zahar deituak izatea.
|
|
|
Schuman eta Scott, 1989) eta bere azalpena bizitzako garapen adinarekin lotuta dago. Mannheimen (Schuman eta Scott, 1989 en aipatuta) ustez,
|
pertsonek
hobeto gogoratzen dituzte gertakizun historikoak hasierako nerabetasunean eta heldutasunean, norberaren identitate soziala formatzeko garai bat delako. Bestela esanda, adinak ere badu inpakturik gogoratzen dugunean, ez delako gauza bera adibidez, krisi ekonomikoa enplegutik erretiratzear bizitzea, 25 urterekin familia sortuz baino.
|
|
|
senideen eta diabetesa duten pertsonen artean sor daitezkeen gatazkak. Horietako bat da maitea ez dela bizi estiloaren «polizia» bihurtu nahi, eta, aldi berean, diabetesa duen pertsonaren arretan gehiago parte hartu nahi duela, nahiz eta familiakoen %37k esaten duen ez dagoela ados, bizi diren diabetesa duen
|
pertsonari
hobeto nola lagundu ez jakiteagatik. Diabetesaren Espainiako Federazioak, gaixoekin eta senideekin hainbat urtez lan egin ondoren, egiaztatu egin du beharrezkoa dela «3 mota» ere errealitate horretara egokitzea, diabetesarekin bizitzen ikastea, eta patologia horren ezaugarriak ezagutzea; izan ere, horren araberakoa izango da maite duenari gertatzen zaiona lagundu eta ulertzea.
|
|
2018
|
|
|
Eta baita ere, pertsonen osasuna zaintzen duten nazioarteko, Europako eta tokiko erakundeak. Elikagaien segurtasuna hobetzeko, herritarrei informazioa emateko eta
|
pertsonak
hobeto elikatzeko programak eta kanpainak diseinatzen dituzte Munduko Osasun Erakundeak (OME), Elikagaien Segurtasunerako Europako Agentziak (EFSA) edo Nekazaritza, Arrantza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioak (MAPAM). Hurrengo ekimenak gure dietaren eta jaten ditugun elikagaien kalitatea hobetzeko ahaleginaren tokiko hiru adibide dira:
|
|
2019
|
|
|
|
Pertsonak
hobeto ezagutu zenitzakete hauek epaitu aurretik.
|
|
2020
|
|
|
Horregatik da fama txarra. Baina badira froga zientifiko nahikoak (ikasitako
|
pertsonak
hobeto zehazten dituzten azterketetatik abiatuta) neurrizko kontsumoak, dieta orekatu baten parte bada, organismoan ondorio onuragarriak dituela zehazteko, hala nola 2 motako mellitus (DM) diabetesaren arriskua murriztea eta glukosaren metabolismoaren adierazleak hobetzea. Urteko Nutrizio Berrikuspenean (2017) argitaratutako metaanalisi baten arabera, kafea modu erregularrean kontsumitzeak gaixotasun kardiobaskularrak %5 eta Parkinsonen arriskua %30 murrizten ditu.
|
|
|
Ez da infekzio bat ezkutatzea; sukarra deuseztatzea sendagaiaren berezko efektua da. Nahiz eta
|
pertsona
hobeto egon sintoma hori ez duelako, gaixorik jarraitzen du, infekzioa eragiten duen agenteak aktibo jarraitzen baitu. Azkenean EMAk ez erabiltzea gomendatzeko aukera zegoenez, ez ote zen hobe zuhurtasun printzipioa aplikatzea eta ez administratzea?
|
|
|
Jarduera itxierak ERTE moduan izapidetuko dituzte kasu askotan. Legeak esaten duena kontuan izan behar dugu (gutxienekoak dira), baina sindikatuan antolatuta legeaz gaindiko neurriak adostu daitezke
|
pertsonak
hobeto zaintzeko. Kontuan izan: a) Ezinbesteko kasu moduan egiten badute (hala egiten saiatuko dira).
|
|
2021
|
|
|
Eta
|
pertsonarik gabe
hobeto?
|
|
2022
|
|
|
Ikastaroa suizidio jokabidea izan dezaketen kolektibo kalteberekin harremanetan dauden profesional ez sanitarioentzat eta sanitario ez klinikoentzat izango da. Hartan, suizidio jokabidearen inguruko oinarrizko kontzeptuak azaltzen dira, hala nola gizarte eragileek arriskuan dauden
|
pertsonak
hobeto detektatzeko, eta hasierako laguntza emateko. Aurreikusten da aurten sei ikastaro egitea, eta bakoitzean 500 leku eskaintzea.
|
|
|
Egituratzearekin, unibertsalizaziorako joera ere egon daiteke, eta, gainera, langileen baldintzak hobetzen lagunduko luke. Eta, finean,
|
pertsona
hobeto artatzea ekarriko luke guztiak.
|
|
|
Antzekoa aurkitu zuten Alemanian, kasu honetan bizitza betetasuna edo asetasuna (life satisfaction) neurtuta. Hirietan berdeguneak (lorategiak eta parkeak) hurbil edukitzeak
|
pertsonak
hobeto sentiarazten zituela frogatu zuten, eta efektua biziagoa zen adinekoentzat. Era berean, epe luzerako garapen kognitiboan antzeman dira onurak.
|