|
2004
|
|
|
Zinezko etika, beraz, ez da inposatzailea, ez eta inposatua izan behar, argitasunez eta zentzuz onargarria eta bereganatzeko modukoa baizik. Ildo honetatik, kontzientzia etikoa da
|
pertsona
bakoitzak bere buruaz praxikoki jabetzeko duen barne argitasuna, errealitatearen osotasuna kontuan izanik eta, beraz, errealitatearen beharkizun objektiboez eta beste pertsonen oinarrizko beharrizanez ere jabetzeko barne argitasuna orobat.
|
|
2005
|
|
|
" Hizkuntza, nazioaren eta iraganaren ekintza den heinean, gizakiari arrotza zaion zerbait da" eta, zentzu honetan," gizaki hau hizkuntza horri lotuta" agertzen zaigu; aldi berean, ordea," gizaki honek berak aberastua, indartua eta suspertua ikusten du bere burua, hain zuzen, hizkuntza hartan bere aurreko belaunaldiek jarritako guztiagatik" 139 Produkzio linguistiko guztiak kontestu espazio tenporal jakin batean emandako gertakari historikoak dira eta, beraiei esker eta aldi berean, gizabanakoek —bakoitzak bere erara— iraganeko hainbat bizipen jasotzen eta gaurkotzen dituzte. Honi esker
|
pertsona
bakoitzak bere aktibitatea martxan jartzen du, benetan sortzaile izateko aukera irabazten du eta, honen guztiaren haritik, bere giza-formazio prozesuan aurrera egiten du. " Hizkuntzak" askoz ere gehiago dira" zeinu arbitrarioak" baino eta," euren egituraren berezitasunari esker", posible zaigu" bizitza espiritualean sakonago sartzea" eta, honela," egia ikertzeko eta ezagutzeko baita iritziak eta karakterea osatzeko ere baliabideak aurkitzea" 140 Beti ere hizkuntzak, gorago aipatu bezala, gizabanako ezberdinek bat egiten duteneko puntua edo hauen pertzepzio eta egitasmoak elkarri ezagutzera emateko esparrua osatzen du, berau gainera gizakiaren indibidualitate errealarekin erlazio estuago eta biziagoan aurkitzen den elementua delarik.
|
|
|
Norberaren hizkuntzak eta bestelako hizkuntzek, honela ikusi dugu lehenik, etenik gabe eskaintzen dizkiote gizakiari honek bere garapenerako behar dituen situazio ezberdinak, hau da, ezagupen edo sentipen berriak edukitzeko aukerak. Ondoren, eta aurreko ideia zehaztuz, hizkuntza ezberdinak ikastea bestelako mundu ikuskerekin konfrontatzea dela adierazi dugu eta, baita ere, nola jarduera horrekin
|
pertsona
bakoitzak bere ikusmoldea aberasteko aukera duen. Bestela, eta gai konkretu bati helduz, itzulpengintzak berez aurkitzen dituen gainditu ezinezko mugez aritu gara eta, hemendik, ikusi dugu hizkuntza ezberdinak ezagutzea eta erabiltzea ze aberatsa izan daitekeen gizabanako bakoitzarentzat.
|
|
|
Gizaki bat osatzen duten ezaugarri guztiak dira garrantzitsuak, jakina, baina honek ez du esan nahi hauen artean sailkapen bat egiterik ez dagoenik edota egin behar ez denik. Alderantziz,
|
pertsona
bakoitzak bere humanizazio prozesuan bere bideari jarraitu behar baldin badio, honela ikusi dugu jada, jakin egin behar du bere baitan nor den eta berez zer den. Metodo konparatiboa, honela, beharrezko tresna bezala ageri da, bai funtsezko ezaugarri horiek identifikatzeko bai bakoitzari garapenerako erreferenteak eskaintzeko.
|
|
|
" Erreala dena posible denarekin behar da izan konparatua, honela antzeman ahal izateko nola hurbildu gaitezkeen beharrezkoa denera" 45 Konparazioaren metodoa, bigarrenik, ezinbestekoa da hainbat gizabanakoren artean diferentziak eta antzekotasunak aurkitzeko eta, hemen oinarrituz, gizabanako horiek izaera ezberdinen arabera taldekatzeko. Humboldten esanetan, hain zuzen, saihestu beharreko" akatsa" da" klase bakar bat ezagutu" edota" banako isolatu bakoitza klase partikular batean bihurtu" nahi izatea46
|
Pertsona
bakoitzak bere nortasuna baldin badu ere, gizadiaren parte den heinean, beste pertsonekiko loturan ezagutu eta ulertu behar du bere burua eta, gainera, hauekin batera bakarrik eraman ahal izango du bere formazio prozesua aurrera. Esan beharra dago, beti ere, erkaketa ezberdinen bitartez lortutako giza-karaktereen multzokaketa behin behineko taldekatze erlatiboa dela, eta ez behin betiko klasifikazio absolutua, ze, azken batean, giza-ikerketan dena da gutxi gorabeherakoa.
|
|
2007
|
|
|
Honela azaltzen digu Fermosok haren ideia hori: ...helburu esleituz" 87 Herbarten pedagogiak, beraz, izaera teleologikoa du, eta, zentzu honetan, ez da harritzekoa berak hezkuntza" borondatearen hezkuntza" bezala formulatu izana, eta berorren helburua" karakterearen sendotzea" bezala88 Hezkuntzaren helburua, bestela esanda, gizabanakoari bere pertsonalizazio prozesuaren kontrola hartzen laguntzea izango litzateke, alegia,
|
pertsona
bakoitzari bere erabakiak erantzukizunez —bai eta erabaki horien ondorioen erantzukizuna— hartzen laguntzea. Horren haritik, Deweyk berak," hezkuntza moralaz" hitz egiterakoan, zera dio:
|
|
2010
|
|
|
Beraren gainetik dagoen norbaitek zerbait egitea nahi du. Hitzematearen bidez, ordea, gizakiak betebeharra hartzen du berarentzat;
|
pertsona
bakoitzak bere baitan du botere hori, eta berak erabakiko du bere modukoari, behekoari edo goikoari begira gauzatzen duen, ez duelako eskubidea egikaritzen inori begira, baizik eta bere buruari begira, eta ez du inor behartzen eskubide hori onartzera, hala nahi ez badu.
|
|
2011
|
|
|
Arrazoimen abstraktuaren egia objektibo eta unibertsalek ez dute interesik sortarazten existentzialistengan,
|
pertsona
bakoitzak bere egia subjektiboa eta pertsonala bilatzen baitu. Horretarako beharrezkoa da bizipen pertsonaletan oinarritzea:
|