|
2008
|
|
|
Lehenengo taldea asimilaziorako aplikazioek osatzen dute, hau da, itzulpen automatikoa erabiltzen dutenak beste hizkuntza batean idatzitako dokumentuak oro har ulertzeko (adibidez, Interneten argitaratutako testuak). Txat bateko elkarrizketen itzulpena da asimilaziorako itzulpen automatikoaren beste adibide bat; txat horretan parte hartzen duen
|
pertsona
bakoitzak bere hizkuntza erabil dezake eta beste parte hartzaileen ekarpenak irakur ditzake bere hizkuntzara itzulita. Aplikazio mota horietan, oso azkar itzuli behar da, hobe mementoan bertan, eta zuzenean erabiltzen da, landugabe; batzuetan, ez da osorik irakurtzen eta normalean, ez da gordetzen irakurri ondoren.
|
|
|
• Lehen hizkuntza
|
pertsona
bakoitzaren bizi arteko ezaugarria da eta, horregatik bada, aldagai horrek aztertutako populazio osoan izan ditzakeen aldaketak oso geldo gertatzen dira.
|
|
|
Uste horiek bitan sailkatzen dituzte: " exozentriko" ak (kanpoko bizindar testuinguruan jartzen badute arreta) edota" egozentriko" ak(
|
pertsona
bakoitzak bizindaregoeraren barruan norberak duen egoerari jartzen badio arreta). Uste horiek hizkuntza jokabideak aurreikusteko erabiltzen dira.
|
|
2009
|
|
|
Esaldi hau extrapolatuz esango genuke" euskararen erabileran eragitea ez dela metodo arazoa, pertsona arazoa baizik".
|
Pertsona
bakoitzak erabaki behar du nola jokatu nahi duen hizkuntza transmisioarekiko. Aldagai kognitibo eta afektiboekin egin behar dugu lan.
|
|
2010
|
|
|
Batzuetan oso argia da, besteetan ñabarragoa edo ez hain definitua. Baina normalean gure inguruko
|
pertsona
bakoitzaren balorazio linguistikoa egina daukagu, kontzientea edo inkontzientea. Eta interakzio linguistikoak balorazio horren baitan gertatzen dira, eta asko markatzen ditu.
|
|
|
Gizartearen balioak belaunez belaun mantentzen dira, nahiz eta ez den modu mekaniko edo determinista bat jarraitzen. Aldiz, talde edo
|
pertsona
bakoitzak aukeratzen du bere berezitasunak nola azpimarratu. Hori bera gertatzen da hizkuntzen alorrean ere.
|
|
|
Hemen aipa daitezke honako ezaugarriak: 1) gizartearen eta norbanakoaren indarrak batera azpimarratzea, 2) sozializazioan ohiturak jarraitzea eta berrikuntzak sortzea, 3) berdintasunak eta ezberdintasunak maneiatzen jakitea, 4) identitatea positiboki eta negatiboki erabiltzea, 5) hizkuntza aniztasuna ondo eta ez hain ondo gestionatzea, 6) norbanako edo
|
pertsona
bakoitzaren normatibotasuna eta atipikotasuna batera bultzatzea, 7) norbanakoaren garapena bakarrik eta partekatuz egin beharra, 8) norbanakoaren ardura handitzea eta murriztea, 8) norbanakoen egozpen kausalak barnean eta kanpoan jartzea aukeratzea, 9) norbanakoaren efizientzian jarraitzea eta berritzea eskatzea, eta abar.
|
|
2011
|
|
|
Arkaitz Zarraga – Lanparak eta ispiluak soziolinguistika ezagutza zabaltzeko zait, neurri batean edo bestean. Agian hezkuntza sisteman integratuta egon litzateke hori, ez soziolinguistika asignatura modura, ez, gehiago beste zentzu batean.
|
pertsona
bakoitzak gauza batzuk pentsatu behar ditu, informazio bat eduki behar du, informazio hori tratatu behar du, gauza batzuk egitea erabaki behar du. esate baterako, euskaltegira doazen euskara ikasleekin izan ohi dugun kezka izan ohi da ez dizkiegula hainbat gai ezagutzera eman. Berak ere ez ditu inoiz planteatu, eta momentuz bere jarrera euskara ikastea da, diren arrazoiak direla, baina ez daki zehazki zer den euskara, nolako erabilera duen, ez eta herri batean hizkuntza elkarbizitza dela ere.
|
|
2012
|
|
|
Familiakideen, lagunen, lankideen edo bizilagunen arteko harremanak dira, esaterako, kalean gertatzen direnetatik gehienak. Horregatik,
|
pertsona
bakoitzak maila horretan duen batez besteko harreman sarearen tamaina finkatuz gero, kalean gerta litezkeen elkarrizketen kopurua mugatzeko beste balio lagungarri bat izango genuke. Gai honen inguruan gizarte zientzien arloan dagoen
|
|
2013
|
|
|
Ibilbideen arteko lotura
|
pertsona
bakoitzak egiten du, bere identitatearen arabera bereziki. Egite horretan, parte hartzen dute zenbait printzipio orokor, edo" lege psikologikoak" deitzen direnak.
|
|
|
Baina azken finean hori guztia pertsonetan ematen bada ere, nola hori konkretuki ematen den
|
pertsona
bakoitzean ulertzeko, jakin behar dugu gizartearen eraginaren arabera ematen dela gehienbat, harremanen sozializazioaren bitartez; horren ondorioak dira ere txostenean aipatzen diren ideia batzuk, adibidez: sare sozialaren garrantzia, pertsonak direnak eta egiten dutenak ere ulertzeko.
|
|
|
Horregatik, psikologiaz gain, gizarte psikologia ikuspegia ere ezinbestekoa zaigu, adibidez: (1) nolako komunikabide iturri erabiltzen dituen
|
pertsona
bakoitzak, eta gizartetalde bakoitzak ere, ulertzeko, (2) baita iturri aukera horiek nola funtzionatzen duten jakiteko ere.
|
|
|
Ibilbideen arteko lotura
|
pertsona
bakoitzak egiten du, bere identitate arabera; horregatik: 1) nahiz eta identitatea eraikitzen joaten den eten gabe pertsona bakoitzean, 2) halako barne koherentzia gordetzeko joeragatik (gorago esan bezala), bakoitzaren identitatea nahiko mantentzeko joera du, baita ere neurri handian gaurko mundu mugikorrean (post-modernismoa eta neo modernismoa, globalizazioa, neoliberalismoa...).
|
|
|
Ibilbideen arteko lotura pertsona bakoitzak egiten du, bere identitate arabera; horregatik: 1) nahiz eta identitatea eraikitzen joaten den eten gabe
|
pertsona
bakoitzean, 2) halako barne koherentzia gordetzeko joeragatik (gorago esan bezala), bakoitzaren identitatea nahiko mantentzeko joera du, baita ere neurri handian gaurko mundu mugikorrean (post-modernismoa eta neo modernismoa, globalizazioa, neoliberalismoa...). Txostenean askotan aipatzen dena da identitatea, eta honako ideia hau ere:
|
|
|
—
|
Pertsona
bakoitza: norbanakoak, bakoitzak dituen nortasunarekin+ identitatearekin+ motibazioekin+ emozioekin..., bakoitzak bere indar-gune eta ahuleziekin...
|
|
|
Hainbat arrazoi on egon daitezke euskalduntzeko,
|
pertsona
bakoitzak berea du. Batzuen motibazioa pragmatikoa izan daiteke, euskara beharrezkoa edo praktikoa zaie, bizitzaren eremu batzuetan; beharbada, lanerako behar dute, edo lagun taldearen hizkuntza da, edo, agian, harreman mundu berri bat zabaltzeko erabiltzen dute.
|
|
|
Gero, konturatu gara faktore sozialek ez dutela eragin handirik pertsonen iritzietan. Geografiak eta
|
pertsona
bakoitzaren inguramenak (Ikastola, etab.) dute eragin handiena. Azkenik, ikerketa lan hau batez ere
|
|
2016
|
|
|
|
Pertsona
bakoitzak tresnak eduki lituzke, euskararekin duen harremana (edozein izanda), lotura (edozein izanda) eta ezagutzarekin (edozein izanda) zerbait egiteko. Hizkuntzarekiko duen grina zerbaitetan bilakatu eta gauzatzeko.
|
|
2017
|
|
|
8 nerabeen testigantzak txertatzeko garaian talde elkarrizketetan parte hartu zuen
|
pertsona
bakoitza kode batekin identifikatu nuen: letra bat (M edo n) eta zenbaki bat. ikerketa lan honetan generoa ardatzak garrantzia zuenez, M letrak mutila adierazi nahi du eta n letra neska.
|
|
|
1 SARRERA hizkuntza inoiz ez da testuingururik gabe gertatzen eta, hortaz, nekez aztertu daiteke hizkuntza testuingurua kontutan hartu gabe. hizkuntzaren gizarte praktikei begiratzeko beharrezkoa zaigu aldagai sozialak aintzat hartzea: ...re, genero kategoriak euskal herrian egun ematen diren hizkuntza praktikekin gurutzatuko ditut. nerabeekin egindako ikerketa esploratzaile baten bidez generoak euskara eta beste hizkuntzen erabileran izan dezaketen garrantziaz mintzatuko naiz. halako azterketa bat nerabezaroan kokatzeak adinari buruz hitz egitea dakar. kultura gehienetan bezala, gurean ere, adina gizarte antolaketaren oinarria da.
|
pertsona
bakoitzaren kokapen soziala jaio den unetik pasa den denboraren araberakoa da. Mendebaldeko kulturan biziaroa modu linealean gauzatzen da, heldutasuna bizi helmuga bihurturik. iruditegi sozial horren arabera, heldua da erreferentzia eta eredua; haurrek, nerabeek eta gazteek iritsi (heldu!) behar duten tokia. azken hamarkadetan euskal herrian abiatu den euskararen biziberritze prozesuan adinaren faktoreak garrantzia izan du, indar handia jarri baita eskolaren bidez haur eta gazteak euskalduntzeko ahaleginean. estrategia horren onurak eta gabeziak azalarazten ari dira, eta adinaren ardatzak hainbat gako eman ditzakeela uste dut. bestetik, egungo gizartea generoaren arabera antolatua dago eta, norbanakoen sozializazio prozesuan" bi sexuen" araberako bereizketa egiten indar eta energia handia erabiltzen da. genero aldagaia kontutan hartzea ezinbestekoa da edozein talde edo jarduera soziala ulertu ahal izateko, eta generoa analisi kategoria gisa erabiltzeak, genero harremanak botere harremanak direla ikusarazten ahalbidetzen digu. genero rolen bidez kategorizatzen eta eraikitzen dira subjektuak, eta esperokoa da horrek hizkuntzaren gizarte erabileran ere eragina izango duela. hizkuntza eta bere erabilerak gizartearen isla baitira, eta hizkuntzak ez direlako diskurtso, arau, uste eta praktiketatik aparte dauden egitate autonomoak:
|
|
2018
|
|
|
7 Txapen erabilera ere puntu funtsezkoa izan da. Rolak banatzeko balio izan zuen,
|
pertsona
bakoitza txapa batekin identifikatzen baitzen. Oso ondo zeuden rolak markatuta, baita dena ondo kontrolatuta ere edozein galderaren aurrean.
|
|
2019
|
|
|
Azken erronka edo" Erronka eguneratua" deitu zaienak dira kontuan hartu ditugunak: berdin da noiz hasitako erronkalaria izan edota noiz hartutako erronka izan,
|
pertsona
bakoitzak hartutako azken erronka edo erronkarik berriena da honakoa. kasu batzuetan lehenengo hartutako erronka izango da, baina erronkaz aldatu duten pertsonen kasuan, berriena da jasotzen duena.
|
|
2021
|
|
|
adibidez, Europar Errusiako biztanleen kasuan, faktore nagusia hizkuntza izaten zen; aldiz, Asiaren erdialdeko herriak sailkatzeko desberdintasun fisikoak hartzen ziren aintzat, hizkuntzen arteko mugak ezartzea zailago zen eta (Grenoble, 2003).
|
Pertsona
bakoitzaren natsionalnost sobietar nortasun agirietan ofizialki finkatuta gelditu zen eta ezaugarri aldaezin bihurtu zen. Behin bakarrik aukeratu ahal zen, adin nagusira heltzerakoan, eta gurasoetatik batena ere ez zen natsionalnost ezin zen hartu.
|
|
|
Aipatu beharra dago gutxiengoak zentzu etnikoan ulertzen direla, lehen azaldu dugun sobietar natsionalnost kontzeptuaren antzera. Beraz, gutxiengoaren estatusak ez du nahitaez hiritartasunarekin loturarik izan behar3 Erroldetan ere
|
pertsona
bakoitzaren identitate etnikoa hartzen da kontutan.
|
|
2023
|
|
|
esate baterako, abenduan antolatu genuen truke azoka. Azokara etorri zen
|
pertsona
bakoitzak trukatu nahi zituen objektuak ekarri zituen eta, horietako bakoitzaren truke, bono bat jasotzen zuen beste edozeinengatik aldatzeko. Objektu guztiek zuten balio bera eta diru bako hainbat transakzio egon ziren.
|