|
2002
|
|
|
Zetazeoen beste mehatxu handienetako bat kutsadura da. Ikerketa zientifikoek agerian utzi dute
|
oso
toxikoak eta iraunkorrak diren konposatu poluitzaileen (organokloratuak, metal astunak, hidrokarburoak…) zirkulazio eta metatze kezkagarria dagoela munduko itsaso guztietan. Itsasoko ugaztunak kate trofikoaren amaieran daudenez, oso zuzenean jasaten dituzte kutsadura horren ondorio kaltegarriak, katean zehar pilatu diren konposatu horien kantitate handiak hartzen baitituzte.
|
|
2003
|
|
|
Aditu horiek diotenez, etorkizunean sendagai bat garatu ahal izango litzateke, nornikotinaren propietateak toxikotasunik gabe erreproduzitzeko. “Nornikotinarekin egiten diren tratamenduek Alzheimerrari aurre egiteko gaitasuna dute, baina
|
oso
toxikoak eta psikoaktiboak dira”, diote. Hori dela eta, Jandak eta Dickersonek osagai terapeutiko berriak ikertzera animatzen dituzte zientzialariak, gai baitira substantziaren abantailak haren elementu kaltegarririk gabe erreproduzitzeko.
|
|
2007
|
|
|
2004ko maiatzean, Estatu Batuetako Food and Drug Administration (FDA) erakundeak tratamendu termikoaren pean dauden produktuetako furanoaren presentziari buruzko inkesta baten emaitzak argitaratu zituen. Furanoa, dioxinekin batera,
|
oso
toxikoa eta iraunkorra da ingurumenean, eta erraz disolbatzen da gantzetan. Hori dela eta, organismoetan metatzen da ingurunetik eta kate trofikoan zehar.
|
|
|
Kutsatzaile organikoak Stockholmeko Hitzarmena 2004an jarri zen indarrean, eta kutsatzaile organiko iraunkorren (COP) aurrerapena geldiarazteko nazioarteko proiektu handienetako bat da; besteak beste, dioxinak eta furanoak. Ingurumenean
|
oso
toxikoak eta iraunkorrak diren substantziak dira, eta hobeto disolbatzen dira koipetan uretan baino. Hori dela eta, organismoetan metatzen dira ingurunetik eta kate trofikoan zehar.
|
|
|
Hondakinen propietate fisiko kimikoak, nahasketaren kasuan izan ditzaketen bateraezintasun erreakzioak eta azken tratamendua kontuan hartuta, zazpi sailkapen talde ezarri dira: Disolbatzaile halogenatuak (produktu likido organiko
|
oso
toxiko eta narritagarriak eta, kasuren batean, kantzerigenoa); disolbatzaile ez halogenatuak; disoluzio urtsuak; azidoak; olioak; solidoak; eta aurreko taldeetan sartu ezin diren hondakin bereziak, oso arriskutsuak direlako, baita zaharkituak edo iraungita dauden erreaktibo puruak ere. Bestalde, kantzerigeno gisa sailkatutako substantziak aparte jasotzen dira, lanean agente kantzerigenoen eraginpean egoteagatik langileak arriskuetatik babesteari buruzko 665/ 1997 Errege Dekretuaren arabera.
|
|
2008
|
|
|
Cordis agentziaren arabera, Gotenburgoko Unibertsitateko (Suedia) eta Kopenhageko (Danimarka) ikertzaileek proteina bat aurkitu dute, eta, horri esker, artsenikoa(
|
oso
toxikoa eta kartzinogenoa) egon daiteke toxikotzat jotzen diren eremuetan arroza landatzeko. 20 milioi pertsona baino gehiago egon litezke modu kronikoan artsenikoaren eraginpean garapen bidean dauden eremuetan, hala nola Bangladeshen, Indiako parteetan eta Nepaleko eskualdeetan, Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundearen arabera (Unesco).
|
|
2009
|
|
|
Zientzia Ikerketen Kontseilu Goreneko (CSIC) ikertzaile talde batek zurkaitzak aldatzea lortu du, TNT (trinitrotoluenoa) hondakinak dituzten urak eta lurzoruak deskontaminatzeko gai izan daitezen.
|
Oso
toxikoa eta ezabatzen zaila den kutsatzaile hori Europako eta Estatu Batuetako eremu zabaletan dago, batez ere gerren eta armamentuaren fabrikazioaren ondorioz. Zientzialariek genetikoki aldatu dituzte zuhaitz horiek, kutsatzailearekiko erresistenteagoak izan daitezen eta gehiago xurga dezaten.
|
|
2018
|
|
|
Merkurioa:
|
oso
toxikoa eta legeztatu gabe oraindik. Zenbait kontsultatan, aparte gordetzen dute.
|
|
2022
|
|
|
Egia esan, tabakoaren errekuntzatik datorren kea (zigarroak, puruak, pipak) 4.000 substantzia desberdinez osatuta dago: Horietatik 69
|
oso
toxikoak eta kantzerigenoak dira. Produktu horietako batzuek gure organismoan duten eragina azpimarratzearren, lehenik eta behin, nikotinaren ondorioak aipatu lirateke, tabakoarekiko mendekotasun fisikoaren arduraduna baita nikotina.
|
|
2023
|
|
|
Memoriari, bizikidetzari eta biktimei dagokienez, begirune falta ikaragarria da. Iraganaren irakurketa kritiko bat egin behar dute, ezinbestekoa da; baina oraindik mendekotasun handia dute eta harreman
|
oso
toxikoa ETAren munduarekin. Lokatzetan EH Bildu sartu da buru belarri, eta horrek denei eragiten digu, eztabaida asko espainiartu dutelako.
|