|
2001
|
|
|
larruazaleko geruzarik superfizialena edo azalekoena gehiegi hazten da, eta bere ugalketa ikaragarri bizkorra denez, azkenerako erori eta ezkatatu egiten da. Eta okerrena zera da, gaur egun erabili ohi diren tratamenduak, edo ez direla eraginkorrak, edota efektibo samarrak direnak
|
oso
toxikoak direla.
|
|
|
Beste hainbeste gertatzen da merkurioarekin ere:
|
oso
toxikoa izan arren, etxeetako termometroetan erabili egiten da oraindik
|
|
|
Hala ere, benzopireno motaren araberakoa da arriskua. Murtziako Unibertsitateko Medikuntza Legaleko eta Toxikologiako katedradun Aurelio Lunak dioenez, “batzuk ez dira
|
oso
toxikoak, eta beste batzuk, alfa benzopirenoa deritzona esaterako, oso kantzerigenoak dira”. Horixe da, hain zuzen, Osasun Sailak konfiskatutako oliba patsaren olioan aurkitutako bentzopireno mota.
|
|
|
Azken urteotan, ikerketa sakona egin da hura atzeman eta prebenitzeko. Ez dira gehiegi aztertu, eta, asko diren arren," aflatoxina" deritzenak bakarrik ezagutzen dira,
|
oso
toxikoak baitira. Aflatoxinak sortzen dituzten lizunekin lotuta daude.
|
|
|
Alde horretatik, Pascual Fernándezek esan zuen dioxina eta furano emisioei buruzko neurri programa bat jarri berri dela martxan, hitzarmena aplikatzeko eta konposatu horien ondorioak murrizteko lehen urrats gisa. Hitzarmen horretan, pestizidetan erabiltzen diren hamar substantzia jasotzen dira, baita furanoak eta dioxinak ere,
|
oso
toxikoak baitira, espezieetan metatzen baitira eta airetik distantzia handira garraiatzeko gai baitira.
|
|
|
Mikotoxinek eragindako kutsadura Mikotoxinak, moho jakin batzuen metabolismoak sortutakoak, oso substantzia toxikoak eta kartzinogenikoak dira gizakiarentzat eta animalientzat; horregatik, azken urteetan ikerketa sakona egin da horiek detektatzeko eta prebenitzeko. Mikotoxinen artean, aflatoxinak nabarmendu behar dira,
|
oso
toxikoak baitira. Aflatoxinen eraketa Aspergillus generoko lizunekin lotuta dago.
|
|
2002
|
|
|
Silicon Valley n, punta puntako teknologiako enpresa askoren kuartel nagusiak dauden Kaliforniako haranean, aspaldi piztu ziren alarmak. Ted Smith, “Silicon Valley Toxics Coalition” eko zuzendaria,
|
oso
toxikotzat jotzen dituen hondakin horiek hazten ari diren abiadurarekin ikaratuta dago. Estatuko gobernuentzat, birziklatze programa eraginkorrak egiteko ordaindu behar den prezioa altuegia da; industriak, berriz, uste du ezin duela bere gain hartu bakarrik, eta hainbeste neurri neurriz kanpokoak direla.
|
|
|
Azken batean, itsaski bilketa on baten ondoren, artseniko maila hodeietatik pasatuko da, baina ez dute horretaz arduratu behar:
|
oso
toxikoak ez diren artseniko forma organikoak dira, oso xurgagarriak baina ez metagarriak, eta erraz iraitzi daitezkeenak. ALUMINIOA Aluminioa lurrazaleko metal ugariena da.
|
|
|
ALUMINIOA Aluminioa lurrazaleko metal ugariena da. Ez da
|
oso
toxikoa, eta horregatik erabiltzen da freskagarri eta garagardo latetan, sukaldeko tresnetan edo janaria bildu eta kontserbatzeko (aluminio paper gisa). Kasu askotan, aluminio hori polimero plastikozko geruza fin batez estalita egoten da.
|
|
|
Are gehiago, azken hori kartzinogenotzat hartzen da. EZTAINUA, MERKURIOA ETA KADMIOA Eztainu metalikoa ez da
|
oso
toxikoa, eta, horregatik, duela hamar urte erabiltzen da kontserba latak fabrikatzeko. Hala ere, merkurioaren kasurik ezagunenean gertatzen den bezala, haren forma organikoak askoz arriskutsuagoak dira.
|
|
|
Zetazeoen beste mehatxu handienetako bat kutsadura da. Ikerketa zientifikoek agerian utzi dute
|
oso
toxikoak eta iraunkorrak diren konposatu poluitzaileen (organokloratuak, metal astunak, hidrokarburoak…) zirkulazio eta metatze kezkagarria dagoela munduko itsaso guztietan. Itsasoko ugaztunak kate trofikoaren amaieran daudenez, oso zuzenean jasaten dituzte kutsadura horren ondorio kaltegarriak, katean zehar pilatu diren konposatu horien kantitate handiak hartzen baitituzte.
|
|
|
Gainera, Sagarminagak azaltzen duenez, prozesu hori azkartu egiten da animaliak barau faseetatik igarotzen direnean, eta fase horietan, hain zuzen ere, bizirik irauteko gantz erreserba horietara jotzen dutenean, edo emeak edoskitzaroan daudenean, esnearen bidez kutsatzaile horien kantitate handiak transmititzen baitituzte, eta horiek kumeen heriotza ere eragin dezakete. Hidrokarburoak itsasora isurtzeari dagokionez,
|
oso
toxikoa izateaz gain, oso geruza trinkoa osatzen dute itsasoaren azalean, eta horrek ez du argiari pasatzen uzten. Horrek eragina du fitoplanktonak egiten duen fotosintesi prozesuan, hori baita itsas elikadurako sareen oinarria.
|
|
|
Azterketa horietan frogatu denez, kalitatea kontrolatzeko sistema deformatutako proteinak kentzeko nahikoa ez bada, prioi kopuru txikiek nerbio zelulak suntsitzen dituzte. Lindquistek eta Mak koordinatutako lanek lortu dute mekanismo bat zehaztea, zeinaren bidez prioi normala
|
oso
toxiko bihur baitaiteke neuronentzat, eta malformazioa nola kutsa daitekeen beste proteina batzuekin. Proteosomen inhibitzaileak erabili ditu Susan Lindquistek esperimentuetan.
|
|
2003
|
|
|
Aditu horiek diotenez, etorkizunean sendagai bat garatu ahal izango litzateke, nornikotinaren propietateak toxikotasunik gabe erreproduzitzeko. “Nornikotinarekin egiten diren tratamenduek Alzheimerrari aurre egiteko gaitasuna dute, baina
|
oso
toxikoak eta psikoaktiboak dira”, diote. Hori dela eta, Jandak eta Dickersonek osagai terapeutiko berriak ikertzera animatzen dituzte zientzialariak, gai baitira substantziaren abantailak haren elementu kaltegarririk gabe erreproduzitzeko.
|
|
2004
|
|
|
A posteriori erabiliz gero, kaltegarria izan daiteke. Gainera, ez utzi produktu horiek haurren eta maskoten eskueran,
|
oso
toxikoak baitira. Horregatik, erabiltzen ari zaren bitartean eskularruak erabili dituzu.
|
|
|
Artikulu horiek osasunerako kaltegarriak diren elementuak dituzte, eta, bereziki, substantzia kantzerigenoak (bentzenoa eta formaldehidioa), alergenoak, narritagarriak edo ugaltze sistemari eragin diezaioketen elementuak, hala nola almizkle artifizialak eta ftalatoak. Jim Murray BEUCko zuzendariak dioenez, “uste ez bezala, etxeko aire gozagarriek eta lurrinek ez dute airea garbitzen, baizik eta kutsatu egiten dute substantzia
|
oso
toxikoak isurtzen dituztelako”. Probatutako aire freskagarri guztietatik, arriskutsuenak errekuntzaz funtzionatzen dutenak dira, kandelak eta intsentsua bezalakoak, eta atzetik difusore elektrikoak.
|
|
2005
|
|
|
|
Oso
toxikoak:
|
|
|
Nitrogeno soberakinak, tipikoki, amoniako modura (NH3) askatzen dira. Amoniakoa substantzia disolbagarria baina
|
oso
toxikoa da, eta zuzenean eskreta daiteke, edo, bestela, hain toxikoa ez den beste substantziaren baten modura kanpora daiteke.
|
|
|
Urmael baten barruan dauden elementuen beste etsai batzuk Laburnum eta ereinotza dira. Biek hostotza eta hazi
|
oso
toxikoak dituzte, urmael bateko urarekin kontaktuan egoteko. Egiten badute, seguru asko, barruan duen animalia bizitza guztia akabatuko dute.
|
|
|
Arriskuaren ebaluazioa NBIPren arabera, produktu kimiko horiek kalteak eragin ditzakete nerbio eta immunitate sisteman, minbizia eta ugaltze nahasteak eragin ditzakete eta haurren garapen normala alda dezakete. Arrisku maila kutsatzaile batetik bestera aldatzen bada ere, produktu kimiko horiek antzeko ezaugarriak dituzte; esaterako,
|
oso
toxikoak, egonkorrak eta iraunkorrak dira (urteak edo hamarkada batzuk irauten dute) degradatu baino lehen, eta lurrundu egiten dira, eta distantzia luzeak egiten dituzte airean eta uretan zehar. Horren ondorioz, gizakien gantz ehunean eta basa espezieetan metatu daitezke.
|
|
2006
|
|
|
Sugeon pozoia
|
oso
toxikoa da. Ez dute askorik, baina nahikoa odola urtzeko.
|
|
|
Bi miligramo eskas minutu batean, baina
|
oso
toxikoa da.
|
|
|
% 20 burdina eta aluminioa dira, eta aprobetxatu egin daitezke, baina oso zaila da horiek erauztea. Ondoren, osagai minoritarioak daude, hala nola beruna, artsenikoa edo merkurioa,
|
oso
toxikoak, behar bezala tratatu behar direnak eta gailu elektronikoetan ezkutatuta daudenak: Monitoreek eta telebistek berun kantitate handiak dituzte.
|
|
|
Hala ere, birziklatzearen kostua kontsumitzaileari pasatzen ari zaio, eta hark zuzenean ordaindu behar du produktua entregatzean, edo gainprezioa izan behar du prozesuagatik. Gainera, horrelako zerbitzurik ez dago ordenagailu ‘klonikoetan’ Fujitsuk karkasa biodegradagarria zuen ordenagailu eramangarriaren lehen modeloa merkaturatu zuen 2002an Mugikorrak ordenagailuak baino kezkagarriagoak dira; izan ere, sarri berritzen dira, eta litioz, nikelez edo kadmioz osatutako bateriak
|
oso
toxikoak dira. Bateriak, berriz, erraz birzikla daitezke.
|
|
2007
|
|
|
Ingurumenari egiten dizkioten kalteak bitan sailkatzen ditu No Incinerators in Cheshire guneak. Batetik, Britainia Handian airera isurtzen diren dioxina guztien erdia edo gehiago zaborren erretzeak eragiten duela, ahaztu gabe kiskalketaren bukaeran geratzen diren errauts
|
oso
toxikoak. Bestetik, kiskali egiten direla baliabide asko eta onak, birzikla daitezkeenak eta erre direlako gure haurrek eta ondorengoek erabili dituztenak.
|
|
|
Aurkikuntza garrantzitsua da oso. Izan ere, urrea ez da
|
oso
toxikoa giza gorputzerako.
|
|
|
Van Gogh ek kadmioaz margotzen zuen garaian, medikuntzan ere erabili zen kadmio ioduroa hainbat gaitz tratatzeko, nahiz eta kadmioa
|
oso
toxikoa izan. Garai hartakoa da, baita ere, lehenengo nikel kadmiozko pila.
|
|
|
Uraz gain, bestelako osagaiak ere behar ditu gorputzak, hala nola elikagaiak, energia lortzeko. Zelulek elikagaiak deskonposatzen dituztenean, energia lortzearekin batera,
|
oso
toxikoak diren konposatuak sortzen dituzte hondakin gisa. Konposatu horiek gorputzetik kanporatzea ezinbestekoa da zelulek ongi funtziona dezaten.
|
|
|
2 Zerrenda positiboaren metodoa: substantziak
|
oso
toxikoak bailiran tratatzen dira.
|
|
|
Ekologistak Martxan taldeak salatu du Bayer ek Australiako hondakin
|
oso
toxiko bat erraustea onartu duela
|
|
|
Alemaniako Dormagen herrian hondakin arriskutsuen errauskailu bat eraikitzearen eta Leverkusen en handitzearen berri eman zuen. Gaur egun, 300 bat enpresak, Alemaniakoek zein kanpokoek, jende asko bizi den eskualde batean dauden instalazio horietara 600.000 tona produktu
|
oso
toxiko bidaltzen dituzte urtean, adierazi du Ekologistak Martxan taldeak.
|
|
|
2004ko maiatzean, Estatu Batuetako Food and Drug Administration (FDA) erakundeak tratamendu termikoaren pean dauden produktuetako furanoaren presentziari buruzko inkesta baten emaitzak argitaratu zituen. Furanoa, dioxinekin batera,
|
oso
toxikoa eta iraunkorra da ingurumenean, eta erraz disolbatzen da gantzetan. Hori dela eta, organismoetan metatzen da ingurunetik eta kate trofikoan zehar.
|
|
|
Kutsatzaile organikoak Stockholmeko Hitzarmena 2004an jarri zen indarrean, eta kutsatzaile organiko iraunkorren (COP) aurrerapena geldiarazteko nazioarteko proiektu handienetako bat da; besteak beste, dioxinak eta furanoak. Ingurumenean
|
oso
toxikoak eta iraunkorrak diren substantziak dira, eta hobeto disolbatzen dira koipetan uretan baino. Hori dela eta, organismoetan metatzen dira ingurunetik eta kate trofikoan zehar.
|
|
|
Maiatzaren hasieran, Michigango Estatuko Unibertsitateak jakinarazi du hildako animalien laginetan melaminaz gain beste kutsatzaile batzuk aurkitu dituela, besteak beste, azido zianurikoa, melamina metabolito bat. Hipotesia da, FDAk baieztatu gabe ere, konposatu horiek, berez
|
oso
toxikoak ez direnak, askoz ere kaltegarriagoak izango liratekeela batera gertatzen direnean, zeren eta erreakzionatu egingo bailukete eta giltzurrunen funtzionamendua blokeatuko luketen kristalak eratuko lituzkete. Orain arte, FDAk kaltetutako herritarren 10.000 jakinarazpen inguru jaso ditu.
|
|
|
Imagen: Andreas Levers Stockholmeko Hitzarmena sinatu duten herrialdeek 5 substantzia gehitu dizkiote “dozena zikina” izenekoari, hau da, ingurumenerako eta osasunerako
|
oso
toxikotzat jotzen diren Kutsatzaile Organiko Iraunkorren (COP) zerrendari. Hala, Hitzarmeneko kide diren herrialdeek 17 substantzia horien erabilera ezabatzeko edo murrizteko eta nahigabeko emisioak murrizteko betebeharra hartzen dute beren gain.
|
|
|
Hondakinen propietate fisiko kimikoak, nahasketaren kasuan izan ditzaketen bateraezintasun erreakzioak eta azken tratamendua kontuan hartuta, zazpi sailkapen talde ezarri dira: Disolbatzaile halogenatuak (produktu likido organiko
|
oso
toxiko eta narritagarriak eta, kasuren batean, kantzerigenoa); disolbatzaile ez halogenatuak; disoluzio urtsuak; azidoak; olioak; solidoak; eta aurreko taldeetan sartu ezin diren hondakin bereziak, oso arriskutsuak direlako, baita zaharkituak edo iraungita dauden erreaktibo puruak ere. Bestalde, kantzerigeno gisa sailkatutako substantziak aparte jasotzen dira, lanean agente kantzerigenoen eraginpean egoteagatik langileak arriskuetatik babesteari buruzko 665/ 1997 Errege Dekretuaren arabera.
|
|
|
Yves Rocher landare kosmetikoen enpresak agindu du bezeroei oparitutako poltsa batzuk kentzeko Espainian, kadmioa (metal astun
|
oso
toxikoa) barruan dagoelako. Enpresa horrek opariak egiten dizkie bezeroei, hala nola zapiak, nezeserrak, ispiluak, etab. Azaroko sustapenean poltsa bat zen oparia.
|
|
2008
|
|
|
Lurzoruetan, sedimentuetan eta ehun organikoetan metatzeko joera dute, eta erraz sar daitezke elikadura katean. Hondakin solido edo arriskutsuen errausketa, metalen galdaketa, paperaren fabrikazioa eta plagizida askoren edo
|
oso
toxikoak diren beste produktu kimiko batzuen ekoizpena dira dioxinak sortzen dituzten prozesuen adibide batzuk. DDPC izeneko substantzia bat Dioxinen eraginpean egoteko modurik ohikoena elikagaiak kontsumitzea da, hala nola haragia eta esnekiak.
|
|
|
Cordis agentziaren arabera, Gotenburgoko Unibertsitateko (Suedia) eta Kopenhageko (Danimarka) ikertzaileek proteina bat aurkitu dute, eta, horri esker, artsenikoa(
|
oso
toxikoa eta kartzinogenoa) egon daiteke toxikotzat jotzen diren eremuetan arroza landatzeko. 20 milioi pertsona baino gehiago egon litezke modu kronikoan artsenikoaren eraginpean garapen bidean dauden eremuetan, hala nola Bangladeshen, Indiako parteetan eta Nepaleko eskualdeetan, Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundearen arabera (Unesco).
|
|
|
Gogoratu lanpara hauek merkurioa dutela, substantzia
|
oso
toxikoa
|
|
|
Lanpara horiek ahalbidetzen duten energia aurrezkiaren onura (goritasun bonbillek baino %80 energia gutxiago kontsumitzen dute) merkurio lurrunen ondoriozko kutsadurak lausotu ez dezan, Ecologistas en Acción erakundeak Administrazioak “gaikako bilketa sistemak eta birziklatze sareak hobetzearen” alde egiten du. Bi miligramo inguruko merkurioa duten arren, termometro batek baino 1.000 aldiz gutxiago, substantzia hori
|
oso
toxikoa da, haurren nerbio sistemaren garapenari eragiten baitio. Halaber, organismoetan metatzeko (biometaketa) eta kate trofikoetan (bioanplifikazioa) kontzentratzeko gaitasuna du, bereziki uretako elikadura katean.
|
|
|
Erakunde ekologistak instalazio horietako bitan bildutako lurzoruak eta sedimentuak aztertu ditu. “Aurkitu ditugun substantzia asko
|
oso
toxikoak dira, batzuek haurren ugaltze sistemaren garapenari eragin diezaiokete eta beste batzuek garunaren eta nerbio sistemaren garapena alda dezakete”, esan zuen Greenpeace Internazionaleko Unitate Zientifikoko Kevin Brigden ek. “Ghanan, Txinan eta Indian, langile asko haurrak dira, eta substantzia arriskutsu horien maila garrantzitsuen mende daude”, esan zuen Brigden ek.
|
|
2009
|
|
|
Osmioa
|
oso
toxikoa da eta gainera metatu egiten da, beraz, berarekinegin behar den prozesu guztiak kanpai pean egin behar dira etasobera gelditzen dena gorde behar da ontzi egokietan.
|
|
|
Zientzia Ikerketen Kontseilu Goreneko (CSIC) ikertzaile talde batek zurkaitzak aldatzea lortu du, TNT (trinitrotoluenoa) hondakinak dituzten urak eta lurzoruak deskontaminatzeko gai izan daitezen.
|
Oso
toxikoa eta ezabatzen zaila den kutsatzaile hori Europako eta Estatu Batuetako eremu zabaletan dago, batez ere gerren eta armamentuaren fabrikazioaren ondorioz. Zientzialariek genetikoki aldatu dituzte zuhaitz horiek, kutsatzailearekiko erresistenteagoak izan daitezen eta gehiago xurga dezaten.
|
|
|
Azken horretan, arku mediterraneoko herrialdeak sartzen dira, besteak beste, Espainia. Halaber, debekatuta dago
|
oso
toxikotzat jotzen diren substantzia kimikoak erabiltzea (kantzerigenoak, mutagenikoak, etab.). pestizidak egiteko, segurtasun irizpide zorrotzagoak aplikatuko dira substantzia neurotoxikoen eta immunotoxikoen kasuan. Osagai zainduen zerrendan, ezti erleentzat kaltegarriak diren substantziak ere sartzen dira.
|
|
2010
|
|
|
Kontsumo txikiko bonbillak
|
oso
toxikoak direla esan izan da zenbaitetan, baina hori gehitxo esatea da.
|
|
|
Isuria
|
oso
toxikoa da. Lokatz gorriak silizioa, burdina eta beste hainbat metal astun ditu, narritadurak sortzen ditu begietan eta sudurrean, eta kirats handia dario.
|
|
|
Barazki bozogeno gehiago Juka elikagai arazotsua da tiroideko arazoak dituzten pertsonentzat, tuberkulu hori eguneroko dietaren parte den eskualdeetan. Juka gordinaren kontsumoa, berez, kaltegarria da, glukosido zianogenikoen kantitate handiak biltzen dituelako, hala nola tiozianatoa (bozitogenikoa) eta
|
oso
toxikoak diren beste batzuk, hala nola linimarina, zeina, aktibazio entzimatikoa dela eta, hidrogeno zianuro bihurtzen baita. Juka oinarrizko elikagaia den eskualde gehienetan, kozinatuta, frijituta edo egosita jaten da, krema eta pure forman, edo hartzituta.
|
|
|
Kutsatzaile kimikoa Furanoa dioxinekin batera dator, biak baitira ingurumeneko kutsatzaile organiko iraunkorrak (COP). Substantzia horiek
|
oso
toxikoak dira, eta hobeto disolbatzen dira koipetan uretan baino. Minbiziaren Nazioarteko Agentziak (IARC) “gizakientzako balizko kantzerigenotzat” jotzen du, animaliekin egindako azterketetan, furanoa gibelari eta giltzurrunari eragiten dion toxikotzat hartu da.
|
|
|
Lesio horiek beta amiloide izeneko proteina baten hainbat forma molekularren metaketaren ondorio dira. Zelulentzat
|
oso
toxikoa izateaz gain, beta amiloide gehiago metatzea eragiten du, eta horrek neuronak hiltzen ditu. Prozesu hori saihesteko, PCP kodetzen duen material genetikoa sartu da neuronetan eta giza jatorriko zelula astroglialetan, zeluletan bertan dagoenari gehitzeko.
|
|
|
Forma ez organikoak dira toxikoenak, eta landareek lurzoru edo ur kutsatuetatik xurga dezakete, baita hostoetan metatzen diren partikuletatik ere. Aitzitik, artsenikoaren forma organikoak itsas organismoetan daude eta ez dira
|
oso
toxikoak, baina metatzeko eta ez organiko bihurtzeko gaitasuna dute. Kutsatzaileen portaera ez da homogeneoa urteetan zehar, ez eta kontsumitzeko ohiturak edo elikagaietako kutsatzaileen kontzentrazioa ere.
|
|
2011
|
|
|
Adierazi dutenez, PMMA substantziak eragiten du arriskua.
|
Oso
toxikoa dela azaldu dute, eta heriotza eragin dezakeela. Danimarkan, esaterako, iaz, substantzia horrekin nahastutako speeda hartu ondoren, bederatzi lagun hil zirela ohartarazi dute.
|
|
|
Gasolinen errekuntza produktuetan, beruna oxido moduan edo metal edo halogenoekin konbinatua agertzen da. Gizakiontzat
|
oso
toxikoa da. Gainera, biometakorra da.
|
|
|
Zerrenda horrek, oraingoz, debekaturik dauden 21 kutsatzaile organiko iraunkor ditu. Erabaki horretatik aurrera eta urtebeteko epean, pestizida hori zirkulaziotik kanpo geratu da, zenbait azterlanek kontaktu dermikoari edo arnastutakoan
|
oso
toxikoa dela frogatu ondoren. Pestizida gehien erabili duten herrialdeak hauek dira:
|
|
|
CNIOk azaldu duenez, Fernández Capetilloren lanari esker, sendagai horien erabilera eraginkorragoa defini daiteke, tratamendu mota horren onura berezia jasoko luketen pazienteak identifikatzeko estrategia bat deskribatzen baitu. Gogoan dute, gainera, minbizia tratatzeko muga nagusietako bat dela, erabiltzen diren botikak tumorearentzat
|
oso
toxikoak diren arren, ehun osasuntsuarentzat ere toxikoak direla, eta hori da, hain zuzen ere, irratiaren eta kimioterapiaren albo ondorio gehienen kausa nagusia.
|
|
|
Hala ere, azterlan horrek erakusten du salmonella infekzioen suszeptibilitate handiena immunologia efektu oso espezifiko batek eragiten duela, eta ez diola eragiten immunitate sistema osoari”, azaldu du Eleanor Riley irakasleak, ikerketaren egile nagusietako batek. Malariaren parasitoak eragindako infekzioaren ondorioz, odoleko zelula gorriak lehertu egiten dira aldizka, eta, hala, parasitoaren kumeak askatzen dira, baita zelulatik kanpo hemoglobina
|
oso
toxikoaren degradazio produktua ere. Ikertzaileek ikusi zuten ezen, malaria duten saguetan (gizakiek duten salmonelosiarekiko suszeptibilitate bera dute), gorputzaren erantzun naturalak, hemoglobinaren degradazio produktuaren arriskuetatik babesteko, entzima oso selektiboa baita, sistema immunologikoari eragiten diola eta globulu zurien (neutrofiloen) ekoizpena geldiarazten duela, zeinak funtsezkoak baitira salmonella ez tifoideoaren aurka borrokatzeko.
|
|
|
Albaitariek egindako ikerketek, ordea, zera diote: zakur gorotza
|
oso
toxikoa dela eta makina bat gaxotasun dituela berarekin. Lan baldintzataz arduratzen den Osalan organismoak zer dioen jakin nahi dugu”.
|
|
|
Hau honela izanik, eta mahai gainean bi sistema egonik, bata atez atekoa %85etik gorako birziklapen mailarekin eta bestea 5 edukiontzia kasurik onenetan ere ez duena %35eko maila gainditu, ez du zentzurik 5 edukiontziaren alde egitea. Honek zabor guztiaren %65 inguru erraustea esan nahi du, errauts eta ke
|
oso
toxikoak sortuz. Beraz, ez zaigu ulergarria egiten Zero Zabor filosofiarekin bat egiten dutela esan eta ia guztia birziklagarriak diren hondakinak erretzea helburu duen sistema baten alde egitea.
|
|
2012
|
|
|
Ibilgailuen trafikoak isuritako metalen artean, beruna da ezagunena; gasolina berundunaren erabilera duela hamarkada pasatxo debekatu bazuten ere, kutsatzaile horrek errepide ertzei itsatsita jarraitzen du. Baina nahiz eta metal hori
|
oso
toxikoa izan, Carrerok egiaztatu du badirela ingurumenarentzat kaltegarriagoak izan daitezkeen beste batzuk, disolbagarriagoak direlako eta lurzoruko geruza sakonagoetara errazago pasatzen direlako. Barioa eta zinka nabarmendu ditu:
|
|
|
Suak, tenperatura igotzearekin batera, langileen kalte eta heriotzen eragile nagusi diren keak eta gas
|
oso
toxikoak sortzen ditu. Gainera, giza ondorioak eta ekonomia ondorioak larri larriak izan daitezke.
|
|
|
konposatu hauek landare askotan daude, batez ere solanazeoetan (patatak, alberjinia?). Haien artean solanina dago,
|
oso
toxikoa. Glikoalkaloide hau patatei argia ematen zaienean sortzen da eta alde berdeetan dago.
|
|
2013
|
|
|
: horien osagai kimikoak
|
oso
toxikoak izan daitezke, eta, beraz, ez dira komunetik behera bota behar.
|
|
|
Konposatu kimikoak dira dioxinak,
|
oso
toxikoak.
|
|
|
uretan dauden koloratzaileak eta substantzia organiko kutsatzaileak hartzen ditu. Esperimentuek frogatu zutenez, hauts zuriak 33 aldiz xurgatu zuen bere pisua etilenglikola, industrian erabiltzen den eta giza organismoarentzat
|
oso
toxikoa den likido koloregabea. Erregai motorretan aztertu zen eta emaitza bera izan zuen:
|
|
2014
|
|
|
4 kategoria: giza osasunarentzat arriskuren bat izan dezaketen fluidoak, substantzia toxiko edo
|
oso
toxiko bat edo gehiago, substantzia erradioaktibo, mutageniko edo kantzerigeno bat edo gehiago dituztenak.
|
|
|
62 Dioxinak konposatu organiko batzuk erretzean sortzen diren osagai kimikoak dira, batzuk
|
oso
toxikoak. Dioxinak sortzeko errekuntza prozesuan kloroak egon behar du, klororik ezean ez dira sortzen.
|
|
|
Lanpara fluoreszente estandarrek gutxi gorabehera 15 mg merkurio
|
oso
toxikoa dute, kontsumo urrikoek 5 mg inguru. Ondorioz, erabilitako lanparak beti hondakin bereziekin jaso behar dira.
|
|
|
Eztainua. Metalezko eztainua ez da
|
oso
toxikoa, eta, beraz, kontserba latak fabrikatzeko erabiltzen da. Kezkagarriena forma organikoa da, merkurioa bezala, arriskutsuagoa baita.
|
|
|
Hori dela eta, komeni da honako sei trikimailu hauek eskura izatea felidoak seguruak (eta zoriontsuak) izan daitezen: opari seguruak egitea, Gabonetako zuhaitzetik babestea, apaingarriak eta argiak saihestea, Pazko lorea urruntzea(
|
oso
toxikoa da). ), ez eskaini janari arriskutsurik eta gorde txoko lasai bat, Gabonetako bisitetatik urrun, spn jaiak etxean direnean.
|
|
2015
|
|
|
Gela berezi batean sartu ninduten, bakarrik, aire girotu sistema berezi bat lagun, infekziorik eta ez hartzeko. Hori horrela egiten omen dute, zeren kimioterapia
|
oso
toxikoa baita eta izugarri beheratzen baitu defentsa sistema gaixoarengan.
|
|
|
Hiru sendagai hauek
|
oso
toxikoak dira eta bigarren mailako ondorioak eragiten dituzte: goragaleak, urdaileko minak eta ilea jaustea, besteak beste.
|
|
|
Aplikatzeko, nekazaritzako jardunbideak aldatu behar dira, modurik komenigarrienean, berezko etsaiak akabatzea ekiditeko. Esate baterako, jardunbide garrantzitsu bat litzateke, zentzu horretan, intsektizida kimikoen dosia eta aplikazio kopurua murriztea eta berezko etsaientzat
|
oso
toxikoak ez direnak hautatzea.
|
|
|
–
|
Oso
toxikoak (lokal independentean eta aireztatze behartuarekin)
|
|
|
Ezinbestekoa da nork bere burua babestea, ez arnasteko gasa, lurruna, partikulak edo hautsa. Produktua toxikoa edo
|
oso
toxikoa baldin bada, MASKARA erabil daiteke, kontu izanda ez dadin busti; eta behin erabili eta botatzekoa izan ezean, ondo garbitu behar da berriz erabili aurretik.
|
|
|
Plagizida toxiko edo
|
oso
toxikoa erabiltzen bada, derrigorrezkoa da aurpegi babesa edo maskara janztea, arnasten den aireko produktua atxikiko duen kartutxoarekin. Plagizida jakin batzuetarako badaude berariazko iragazkiak (horietarako edo multzo baterako), onenak direnak.
|
|
|
Plagizida toxiko edo
|
oso
toxikoarekin lan egiten den bakoitzean jantzi behar da, hala nola nahasketak egiterakoan, ponpak eta tangak betetzerakoan, suntsiketa lanetan, etab.
|
|
|
Beti babestu behar dira begiak edozein zipriztin, lurrun, hautsetatik... baina kontu berezia izan behar da produktu korrosiboa, toxikoa edo
|
oso
toxikoa denean. Plagizida asko narritagarriak izan daitezke, eta batzuek lesio larriak eragiten dituzte ikusmenean, baita itsutasuna ere.
|
|
|
Fumigazioak egiteko, produktu
|
oso
toxikoekin egin ohi direnak, txartel berezia behar delako
|
|
|
ia intsektu guztien nerbio sistemari erasanez jarduten dira. Iraunkortasun gutxikoa da eta
|
oso
toxikoa da arrainentzat.
|
|
|
produktu kimiko lurrunkorrak dira, eta horien artean daude D D eta 1 D. Erabilera orokorreko plagizidak, hala nola, kloropikrina eta metil isotiozianatoa, nematodoak, onddoak eta belar gaiztoak kontrolatzen dituzten biozidak dira. Produktu lurrunkorrak erabiltzeak azala zigilatzea eskatzen du,
|
oso
toxikoak baitira, jarduera txikikoak azalean eta airean erraz lurruntzekoak baitira. Horietako gehienak, metilo bromuroa izan ezik, laborea ezarri baino hilabete lehenago aplikatu behar dira.
|
|
|
–
|
Oso
toxikoa edo Toxikoa: burezurra, bi tibia gurutzaturen gainean (T)
|
|
|
R 50:
|
oso
toxikoa uretako organismoentzat
|
|
|
|
Oso
toxikoa, arnastuz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa, larruazala ukituz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa, irentsiz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa uretako organismoetarako.
|
|
|
|
Oso
toxikoa, arnastuz eta larruazala ukituz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa, arnastuz eta irentsiz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa, arnastuz, irentsiz eta larruazala ukituz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa, larruazala ukituz eta irentsiz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa: ondorio itzulezinak eta oso larriak jasateko arriskua, arnastuz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa: ondorio itzulezinak eta oso larriak jasateko arriskua, larruazala ukituz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa: ondorio itzulezinak eta oso larriak jasateko arriskua, irentsiz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa: ondorio itzulezinak eta oso larriak jasateko arriskua, arnastuz eta larruazala ukituz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa: ondorio itzulezinak eta oso larriak jasateko arriskua, arnastuz eta irentsiz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa: ondorio itzulezinak eta oso larriak jasateko arriskua, larruazala ukituz eta irentsiz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa: ondorio itzulezinak eta oso larriak jasateko arriskua, arnastuz, larruazala ukituz eta irentsiz gero.
|
|
|
|
Oso
toxikoa uretako organismoetarako, ur giroan ondorio kaltegarriak sortaraz ditzake epe luzera.
|
|
|
a) Materia
|
oso
toxikoak b) Materiatoxikoak
|
|
|
–
|
Oso
toxikoak
|