|
2000
|
|
|
Eta zeren horretarakotz baitaude eroetxeak, eroak harat joan daitezen, ez pintoreak eta artistak! Bai, nik
|
orain
arte uste izan dudana baino pintore hobea nauk, beharbada...
|
|
2002
|
|
|
Ikerketa berriek, ordea, paradigma hori zuzenduegin dute. Orain badakigu ezen, geroago ospe handikoak izan ziren zenbait historialarik naziek ezarritako ideologiarekin (antisemitismoa; arraza ariotarrari buruzkoikerketa sasi zientifikoak) izan zuten konpromisoa,
|
orain
arte uste izan dugunabaino askoz ere sakonagoa izan zela.3
|
|
2003
|
|
|
Renaud Scheifler zientzialariak zuzendutako adituen arabera,
|
orain
arte uste baino askoz kutsadura maila handiagoa dago. Ikerketa abenduan argitaratu zen New Scientist aldizkarian, eta, haren arabera, zenbait kutsatzaile, hala nola kadmioa, giltzurrunetan kalteak, anemia eta hezur arazoak eragin ditzakeena, elikadura katean sar liteke.
|
|
|
Errinitis alergikoari buruzko hiru mila lan zientifiko baino gehiago aztertu dira, eta, azterketa horren arabera, gaixotasun beraren, alergiaren eta ez bi patologia desberdinen adierazpenak dira gaitz hori eta asma,
|
orain
arte uste zen bezala. “Errinitis alergikoa eta horrek asman duen eragina” izeneko lan hau egiteko, mundu osoko 55 elkarte zientifikok hartu dute parte, besteak beste, Alergologia eta Immunologia Klinikoaren Espainiako Elkarteak (Seaic).
|
|
|
Jada ez litzateke ikasgela jokalekurik esanguratsuena, baina bai familiak, lagunarteak, elkarteak eta antzeko gizarte testuinguru biziak. Jada
|
orain
arteko uste nagusia, hots," euskara erabiltzeko ikasi egin behar da lehendabizi", beste honekin trukatu litzateke, hau da," hizkuntzak erabiltzen direnean hobetzen da erabiltzaileen hizkuntzazko gaitasuna".
|
|
2004
|
|
|
Azterketak dioenez, generoa “elementu erabakigarria da disfuntzio sistolikoa duen bihotz gutxiegitasunaren pronostikoari dagokionez”. “Frogatu ahal izan dugunez, patologia hori duten emakumeetan berdin gertatzen da bihotzaren uzkurdura ona edo txarra den,
|
orain
arte uste baitzen hori garrantzitsua zela, eta bihotz ahultasuna duten emakumeek bilakaera okerragoa zutela, gizonekin gertatzen denaren antzera”, ondorioztatu dute Gregorio Marañongo kardiologoek.
|
|
|
Hala ere, UVBak eragindako kalteak larruazalaren kanpoko geruzetan aurkitu ziren. UVA izpiek zelula amak larruazalean banatzean izan ditzaketen eraginengatik, ikertzaileek ondorioztatu dute mota horretako argi ultramoreak larruazaleko minbizia garatzen lagun dezakeela,
|
orain
arte uste baino gehiago. Aurkikuntzak ez ditu dermatologoak harritzen, aspalditik baitzekiten A erradiazioek kartzinoma basozelularrak eta espinozelularrak garatzen laguntzen dutela “eta, seguruenik, baita melanoma ere, azaleko minbizi oldarkorrena”, dio Eduardo López Bran katedradunak, Madrilgo Ospitale Klinikoko Larruazalaren Institutuko zuzendariak.
|
|
|
Tradizioz, muskuluak luzatzeko ariketak muskuluetako lesioei aurrea hartzeko modu onenetakotzat hartu izan dira, baina uste hori ezeztatzen du Kirol Medikuntzako Eskola Amerikarraren aldizkariak argitaratu berri duen ausazko azterketa batek. Luzatze ariketen bidez, muskulua luzatu eta erlaxatu nahi da; izan ere,
|
orain
arte uste zen horrela tentsioa arintzen zela. Bestalde, berotzeak ikasleak aipatzen ez duena zenbait ariketaren bidez artikulazioak prestatzen ditu esfortzu fisikoen aurrean.
|
|
|
Izan ere, kontsumitzaile gehienek ez dute nahasmen handirik sortu oliba olio birjina estraren azidotasuna eta oliba olio birjinaren azidotasuna (finduaren eta olio birjinaren nahastea), ekoizlearen olio ekoizleak azidotasun maila handiagoa edo txikiagoa baitu. Nahasketa horrek oraindik ere irauten du, eta ez du zerikusirik birjina estra baten kalitate eta zapore mailarekin,
|
orain
arte uste izan den bezala. Egoera paradoxikoa Oraingoz, produktuak etiketatzearen bidez ematen duen informazioa ez da oraindik behar bezain eraginkorra kontsumitzaileak aparteko kalitatea duen produktu natural horren bertuteez kontzientzia har dezan, hori baita dieta mediterraneoaren oinarria.
|
|
|
Zaurgarritasun handiagoa “Science” artikuluak beste aurkikuntza bat egin du, ikerketa honetan erabilitako ekipamendua orain arte erabilitakoarekin alderatuta zehatzagoa delako. Geologoek egiaztatu dute masa izoztu handi horiek isurtzen diren arroka ohea
|
orain
arte uste baino sakonera txikiagoan dagoela. Pinu Uharteko glaziarraren kasuan, arroka oinarria aurreikusitakoa baino 400 metro beherago dago, batez beste.
|
|
|
Espainiako ikertzaileek ondorioztatu dute GIBa 12 orduan erreplikatzen dela,
|
orain
arte uste zen denboraren erdian.
|
|
2005
|
|
|
Beraz, argi dago nukleoaren eta mantuaren arteko muga ez dela etenune sismiko soila, eta
|
orain
arte uste izan dena baino askoz ere sekretu gehiago gordetzen dituela. Etorkizunean, tomografia sismikoaren teknikak hobetu ahala eta gero eta indar handiagoko ordenagailuak erabiliz, Lurreko muga ezezagun honek gordetzen dituen sekretuetako asko ezagutu ahal izango dira.
|
|
|
Europako hainbat unibertsitatetako paleontologo eta biologo ebolutiboek osatutako nazioarteko talde batek baieztatu du Brontze Aroan, duela 4.000 urte inguru, bazela komunikazio jariakor bat (baita merkataritza trafiko bat ere) Gibraltar itsasartearen bi aldeetako herrien artean. Aurkikuntza horrek esan nahi du kontaktu horiek
|
orain
arte uste baino 3.000 urte lehenago gertatu zirela gutxienez. Izan ere, oso gutxi zekiten Afrikako iparraldeko populazioek historiaurrean Iberiar Penintsularen garapenari nola eragin zioten.
|
|
|
Bai kafea bai txanpinoiak antioxidatzaileen iturri garrantzitsuak dira,
|
orain
arte uste baino askoz gehiago. Estatu Batuetako zientzialariek egindako bi azterketek gure dietaren bi osagai horiei buruzko errebelazioa eskaintzen dute, askotan akonpainamendu zereginera bideratuta.
|
|
|
Lortutako ondorioetatik, zientzialari taldeak nabarmendu du “amerikarrek kafearen antioxidatzaile gehiago lortzen dituztela beste iturri dietetiko batetik baino”. Harrigarria da,
|
orain
arte uste baitzen gure dietako antioxidatzaile gehienak frutetatik eta barazkietatik zetozela. Baina baieztapen hori ez da errealitatetik urruntzen.
|
|
2006
|
|
|
Zientzialari talde batek jakin du Pluton
|
orain
arte uste baino hotzagoa dela
|
|
|
Paleontologo britainiar batek jakin du “Homo sapiens” duela 46.000 urte inguru iritsi zela Europara,
|
orain
arte uste baino azkarrago hedatu zela kontinentean, eta 6.000 urte “bakarrik” bizi izan zela neandertalekin, eta ez 10.000 urte uste zen bezala. Paul Mellars, Cambridgeko Unibertsitateko (Erresuma Batua) Arkeologia Sailekoa, ondorio hauetara iritsi da gure arbasoen hondakin fosilei 14 karbonoaren metodoa aplikatu ondoren.
|
|
|
“Marrazoak kontinua arriskuan zeuden mundu osoan, arrantza jardueraren intentsitatearen ondorioz. Baina gure aurkikuntzak iradokitzen du ahulagoak izan daitezkeela
|
orain
arte uste zena gehiegi ustiatzeko. Ikus dezakegun bezain urrun, ez dago marrazoen erreserba ezkuturik ozeanoko abisu sakonetan”.
|
|
|
Gaua aprobetxatzen dute ehizatzeko, goi maiztasuneko uhinak igortzeko gaitasun ezaguna erabiliz, beren presa gidatzeko eta “hondoko zaratatik” bereizteko. Duela gutxi, Marylandeko Unibertsitate Estatubatuarrak egindako azterlan batek frogatu zuen saguzarrek
|
orain
arte uste baino metodo konplexuagoak dituztela beren elikagaia kokatzeko. Ugaztun guztien artean, saguzarreko emea da, antza, ernalketaren unea kontrolatzeko gai den bakarra.
|
|
|
EBko txosten baten arabera, Salmonellak Europako hegazti haztegietan eragindako kutsadura zifrak
|
orain
arte uste baino askoz handiagoak izan daitezke.
|
|
|
Askotan, inportazioak ekialdeko herrialdeetatik datoz, eta,% 50etik gorako prebalentzia izanik, Espainiako merkatuko kutsadura mailaren berri ematen dute. Dirudienez, Salmonellak eragindako kutsadura
|
orain
arte uste baino askoz handiagoa bada, ez du ezertarako balio kontsumitzaileei ezkutatzeak, kontrakoa baizik. Kontsumitzaileak prebentzio eta babes neurriak hartzeko aukera izan behar du, eta hori bereziki garrantzitsua da; izan ere, baserrietako kutsadura gero eta handiagoa da merkatuan, batez ere txikizkarietan.
|
|
|
p53 proteinak, “genomaren zaintzaile” izenekoak, DNAren erreplikazioan gertatzen diren akatsak hautematen ditu,
|
orain
arte uste zen bezala; ahalmen nagusia minbizia sor dezaketen geneak identifikatzea da. Horixe da Nature aldizkarian argitaratzen diren bi artikuluren ondorio nagusia.
|
|
2008
|
|
|
Gertakizun haietan, badirudi Eibarrek
|
orain
arte uste izan dena baino paper garrantzitsuagoa jokatu zuela. Udaletxean sortu ziren istilu latzek horrela adierazten digute; gertakizunongatik Eibarko 175 auzokide zigortu zituztela jakiteak, esate baterako, auzokide guztiak?
|
|
|
Hala ere, horretarako, “ehun urte baino gehiago” igaro lukete; izan ere, emisioak orain bertan behera utzi arren, beroketak jarraitu egingo luke, Kaliforniako irakaslearen arabera. Taleyk onartu zuen klima aldaketaren ondorioak “seguruenik”
|
orain
arte uste baino “katastrofistagoak” izango direla; izan ere, IPCCk 2005eko datuekin eman zituen iragarpenak, eta, ordutik, informazio eta fenomeno berriak daude, hala nola Groenlandiako izotz urtzea edo aztertzeko gaitasun handiagoa duten sateliteen jaurtiketa.
|
|
|
Nahiz eta iraganean alde batera utzi, ur multzo txiki horiek garrantzitsuak dira, karbonoa abiadura handian xurgatzen dutelako eta aurretik uste baino askoz gehiago daudelako, esan zuen ikertzaileak. Izan ere, azterketa “Global Biogeozentrical Cycles” aldizkariaren azken zenbakian argitaratu da, eta kalkulatu du munduan 304 milioi laku natural eta nekazaritza putzu daudela,
|
orain
arte uste zena halako bi. “Efektu konbinatu horren ondorioz, nekazaritza putzuek urtero karbono dioxidoa nahiz ozeanoak bahi ditzakete”, esan zuen Duartek.
|
|
|
Herbehereetako ikertzaileek egindako ikerketa baten arabera, gurasoen ugalkortasun arazoek eragina izan dezakete haurren garapen neurologikoan. Hala ere, in vitro ernalketaren teknikak ez du areagotzen haurren nahaste arriskua,
|
orain
arte uste zenaren kontra, Groningen Zentro Mediko Unibertsitarioko (Herbehereak) Karin Middelburg doktoreak zuzendutako ikerketak gehitu du. In vitro ernalketa haurdunaldietatik jaiotako haurren mugimendu orokorren kalitatea aztertu eta ugalkortasun arazoak dituzten bikoteen ikuskera naturalaren emaitza da lana.
|
|
|
“Nature” aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, hiesaren pandemia 1900 inguruan hasi zen,
|
orain
arte uste baino hamarkada batzuk lehenago. Gaixotasunaren hedadura bat etorri zen Afrikako hiriguneen garapenarekin, Arizonako Unibertsitateko (Estatu Batuak) Michael Worobey doktoreak zuzendutako ikerketaren arabera.
|
|
|
Kostaldeko eremu “hilak” dira itsas uretako oxigeno kontzentrazioaren erorketaren ondorioz baliabide bizien zati handi bat galtzen dutenak, hipoxia izeneko fenomenoa. Bada, eremu horiek urteko %5eko erritmoan hazten dira, eta horrek esan nahi du itsas biodibertsitatea kolapsatzeko arriskua askoz handiagoa dela zientzialariek
|
orain
arte uste zutena baino, Ikerketa Zientifikoen Kontseilu Goreneko (CSIC) ikertzaileek ondorioztatu dutenez. Carlos Duartek eta Raquel Vaquer ek diote hipoxia dela planetako itsas biodibertsitatearen mehatxu handiena.
|
|
|
“Organismo horiek, oro har, uste baino askoz sentikorragoak dira oxigeno erorketaren aurrean. Hori dela eta, hipoxia duten kostaldeko ekosistemen kopurua
|
orain
arte uste zena baino askoz handiagoa da, izan ere, hipoxikotzat jo ez diren eskualde askotan organismoak oxigeno gabeziaren ondorio negatiboak jasaten ari dira”, ohartarazi du ikertzaileak.
|
|
|
Salmonella spp., Escherichia coli, Mycobacterium tuberculosis edo Stapylococcus aureus dira esne gordinak dituen patogenoetako batzuk, eta manipulazio eta higiene neurri egokiak izatera behartzen dute prozesu osoan, mikrobio karga hori murrizteko. Patogeno ohikoenen deskribapenak, aipatutakoen gisakoak, errealitate berri bati egiten dio aurre orain, “International Journal of Systematic and Ebolionary Mikrobiology” aldizkarian argitaratutako azterlan baten arabera, “esne gordinaren mikrobio populazioa
|
orain
arte uste zena baino askoz konplexuagoa da”. Erresistentzia patogenoa Esne gordinean pasteurizazio eta hozte prozesuekiko erresistenteak diren patogeno berriak identifikatzen dituzte Bere osaera kimikoagatik eta uraren presentzia handiagatik (bere pisuaren %80 ura da), esnea oso elikagai egokia da mikroorganismoak hazteko; horietako batzuk onuragarriak dira, hala nola bakterio laktikoak.
|
|
|
Planetako biodibertsitate santutegirik handiena Hego Orcadas uharteetan dago, Penintsula Antartikoaren parean, eta ez Galapagoetan,
|
orain
arte uste izan den bezala, British Antarctic Survey (BAS) eta Hanburgoko Unibertsitateko (Alemania) zientzialari talde baten aurkikuntzaren arabera. Horrek ingurumen espezie horiei nola erantzun jakiteko balioko du.
|
|
|
Edozein modutan, auzia Europako Auzitegira eramaten badu Espainiako Gobernuak bere jarrera «sutsu,
|
orain
arteko uste sendoarekin» defendatuko duela agindu du De la Vegak. Europak ere arrazoi emango diela uste du, gainera.
|
|
|
Beraz,
|
orain
arte uste zena baino 300 urte lehenagokoa da Stonehengeko lehen harri zirkulua. Zirkuluen antzinatasuna ez ezik, beste zenbait datu ere ondorioztatu dituzte azterketatik.
|
|
2009
|
|
|
Nature n argitaratutako artikulu baten arabera, plaka tektonika duela lau mila milioi urte baino lehenago hasi zen; hau da,
|
orain
arte uste zena baino lehenago. Hori ondorioztatu dute artikuluaren
|
|
|
Nature n argitaratutako artikulu baten arabera, plaka tektonika duela lau mila milioi urte baino lehenago hasi zen; hau da,
|
orain
arte uste zena baino lehenago. Hori ondorioztatu dute artikuluaren egileek, Kaliforniako Unibertsitateko geologoek, arroka zahar batzuetan topatutako mineraletatik.
|
|
|
Murtziako Unibertsitateko ikerketa baten arabera,
|
orain
arte uste ez bezala, Espainiako hego ekialdeko erreka erdilehorrek landare eta animalia espezieen biodibertsitate handia dute. Hala, bada, ikertzaile taldeak mito bat du:
|
|
|
Ikerketa batek 8 kromosoma (giza organismoaren 23 kromosoma pareetako bat) azpimarratzen du, hura agertzearen errudun handi gisa. Beraz, faktore genetikoak
|
orain
arte uste baino garrantzitsuagoak dira. Genearen bila Bonneko Unibertsitateko genetistek (Alemania) erbi ezpaina duten 460 gaixoren DNA aztertu dute, eta horien erdiak baino gehiago sakon aztertu dituzte.
|
|
|
II. motako diabetesa duten gaixoek, ohikoena eta herritarren artean arrisku kardiobaskularrik handiena duten patologietako bat, hurbilago ikusten dute beren arazoa, ikerketa zientifiko baten bidez frogatu baitute,
|
orain
arte uste zenaren kontra, gaitz hori ez dela gaixotasun metabolikoa, immunologikoa baizik. Lana Harvardeko zientzialari talde batek egin du, eta Laura Herrero Bartzelonako Unibertsitateko (UB) Biokimika eta Biologia Molekularreko Departamentuko irakasleak parte hartu du.
|
|
|
Hiru gene berri horietako bi, clusterina (edo CLU) eta PICALM izenekoak, talde britainiarrak identifikatu zituen, eta hirugarrena, 1 hartzaile osagarria (edo CR1), talde frantsesak. Garuneko hantura Zientzialariek uste dute garunaren hantura
|
orain
arte uste baino garrantzitsuagoa izan daitekeela Alzheimerraren garapenean; beraz, gene horiekin elkarreraginean aritzeak tratamendu berri eta eraginkorragoei bide ematen die. Williams doktoreak gaineratu zuen Alzheimerraren garapenean hanturak duen funtsezko eginkizuna egiaztatzeak esan nahi duela parazetamola edo ibuprofenoa bezalako erabilera arrunteko antiinflamatorioekin tratatzea.
|
|
|
Gaixotasunik ezagunenetako bat “Blackberryren erpurua” da, mugikorrarekin testu mezu gehiegi idazten dituelako. Gehiegikeria horrek, eskuan artikulazio mina eragiteaz gain,
|
orain
arte uste izan den bezala eragiten du. Bi azterketa berriren arabera, besoan eta lepoan ere mina eragin dezake.
|
|
|
CC lizentziek autoretzari buruzko arazoak konpondu bainoago luzatu egiten dituzte, edo gehienez behin behinean tapatu, batek daki noiz arte. Benetan jakintzaren trukean (sare lanean) oinarritutako kultura librea sortzea bada helburua, komertzioaren ideia guztiz birpentsatu behar da,
|
orain
arteko uste guztiak hankaz gora jarri etxe berria zimenduetatik eraikitzen hasteko. Ados, ez da lan erraza, gure egunerokoan hain errotua dugun sistema kapitalistaren oinarriei eta bidenabar gure jokaerei astinaldi autokritiko gogor bat egitea esan nahi baitu, baina posible da.
|
|
|
Ikerketaren arabera,
|
orain
arte uste izan den baino pertsona gutxiago jan zituzten; 35 lagun, hain zuzen ere.
|
|
2010
|
|
|
Ikerlana Alemaniako Bonn Unibertsitateko ikertzaile talde batek egin du. Aurkikuntza horri esker egiaztatu dute Indiako biodibertsitatea ez zela garatu modu isolatu batean,
|
orain
arte uste zen bezala.
|
|
|
Nature aldizkariak eman du Dikika ikerketa proiektuan ari den nazioarteko antropologo taldearen aurkikuntzaren berri. Ikerlanean ondorioztatu dute Lucy ezagunaren espezieak (Australopithecus afarensis)
|
orain
arte uste zena baino ia milioi bat urte lehenago jaten zuela okela eta horretarako harriak erabili ohi zituela.
|
|
|
Gainera, Big Bangaren ondoren zer gertatu zen jakiteko aztarnak emango dituela espero dute. Baina galderak ere sortu ditu; izan ere, badirudi izarrak ez zuela hidrogenorik, eta hori ez dator bat astronomoek halako izarrei buruz
|
orain
arte uste izan dutenarekin.
|
|
|
Txikia izan arren, “Lyssianasid Amphipod” delakoak bizitza garatzeko baldintzei buruz orain arte ezarritako printzipio guztiak haustea lortu du. Ikertzaile estatubatuarren egiaztapenak kapitulu berri bat ireki du goi mailako erakundeek muturreko baldintzetan aurrera egiteko duten gaitasuna aztertzeko; izan ere,
|
orain
arte uste zen mikrobio gutxi batzuk bakarrik zirela gai kondizio horietan bizitzeko. Ia 190 metroko sakoneran, ur ilunetan eta Antartikako izotzaren azpian izoztutako tenperaturetan dauden izakien irudiei esker, ikertzaileek muturreko beste leku batzuetan (Europan, Jupiterren ilargi izoztuan) bizia aurkitzeko aukerari buruz hausnartu dute.
|
|
|
Duela bost urte inguru mineral horren aurkikuntzak uraren existentziari buruzko eztabaida piztu ondoren, ikertzaileek Tororen krater martetarra aztertu zuten. Ondorio nagusia izan zen Marten artean ur kantitate handiak zeudela likidoan edo izotz moduan,
|
orain
arte uste baino 600 milioi urte geroago. Filosofikatoen lehen aurkikuntza horretatik mineral horien metaketa ugari aurkitu dira, batez ere meteoritoek eragindako kraterren barruan.
|
|
|
Azken horietako batek datu harrigarriak eman ditu: aerosol organikoak egoera solidoan daude atmosferan, ez likidoan,
|
orain
arte uste zen bezala.
|
|
|
Bestalde,
|
orain
arte uste izan denaren kontra, urtarrilaren 24ko data daraman olerkia, Ankea ebakiko nuke deritzona hain zuzen, ez da, dataren aldetik behintzat, Lotsatiren sinaduraz agertu zen azkena. Orain arte jaso gabe egon den Nere maite ederra izenekoak, Euzkadi egunkarian argitaratuak, martxoaren hasierako data dakar.
|
|
|
Aingerua ametsaz mintzo delarik, ulertzen dut lurreko bizitzaz ari dela. Eta
|
orain
arte uste nuenetik bestelakoa da: lurreko bizitza hau parada ezin hobea da gizakiarentzat, iratzartzeko aukera eskaintzen diolako.
|
|
2011
|
|
|
Afrikan sortutako homo adarreko lehen banakoak (Homo habilis) duela bi milioi urte inguru atera ziren kontinentetik, eta Georgiara iritsi ziren. 1991z geroztik Dmanisiko aztarnategian aurkitutako fosilak, Homo georgicus direlakoak (Afrikako Homo habilis en ahaideenak), ez dira duela 1,77 milioi urtekoak,
|
orain
arte uste zuten moduan, 200.000 urte lehenagokoak baizik. Halaxe dio Jordi Agustik, Dmanisiko aztarnategiaren inguruko ikerketa egin duenak.
|
|
|
Edonola ere, Ibarluzearen azterkizuna 511 dibulgazio kritikek osatu dute, eta azpimarratzekoa da ikasleak corpus hori osatu eta aztertzeko jarraitutako sei irizpideen sendotasuna. Alde horretatik, ikerlan honek datuak eskaintzen ditu, frogak,
|
orain
artean uste genuena baieztatzeko: dibulgazio kritiken hedapen eta sendotasun eskasa, batetik, eta kritikarien espezializaziorik eza, bestetik.
|
|
|
Horrenbestez, ikerketak bertan behera utzi du orain arteko hipotesi nagusia. Izan ere,
|
orain
arte uste zuten Australiako aborigenak Afrikatik Europara eta handik Asian barrena iritsitako migrazio bakar baten ondorengoak zirela. Alabaina, aborigenaren ilearen DNAk erakutsi du haren arbasoak bidean topatutako giza espezieekin gurutzatu zirela, bai neandertalekin eta baita denisovarrekin ere.
|
|
|
Gainera, izaki haiek sakonera txikiko uretan bizi izan zela ere ikusi dute. Horrenbestez, ondorioztatu dute halako biota konplexu batek aurrera egin badu ozeanoetako oxigenazioa
|
orain
arte uste baino konplexuagoa izan zela. Izan ere, alga horiek guztiek oxigeno librea behar zuten arnasteko, eta ez zuketen aurrera egiterik izango ingurunea anoxikoa izan balitz.
|
|
|
Aerosol atmosferikoek
|
orain
arte uste baino eragin handiagoa izan dezakete klima aldaketan. Hala erakusten du Michigango Unibertsitatearen azterlan batek, “Proceedings of the National Academy of Sciences” aldizkariaren edizio digitalean argitaratu denak.
|
|
|
Emandako datu hauek irauli egiten dute ikerketa: azpikoz gora jartzen dute
|
orain
arte uste genuena. Talde arriskutsu baten aurrean gaude; hiltzaileak direla erakutsi dute eta tentuz ibili behar dugu, denak harrapatu nahi baldin baditugu.
|
|
|
Eta hari horretatik tira egiteak matazaren bihotzera eraman nau: kulparen sentimenduak ez dauka zertan antzua izan, har guztiak ez dira
|
orain
arte uste nuen bezain putakumeak: izan litezke jarrera berrien akuilu.
|
|
2012
|
|
|
Biologian eta gizarte zientzietan gehien onartzen den hipotesietako baten arabera, hala izan luke. Hala ere, badirudi oinarrizko sei emozioen agerpena eta intentsitatea (poza, ezustekoa, nazka, haserrea, beldurra eta tristura) ez direla
|
orain
arte uste bezain unibertsalak. Artikulu honetan azterketa bat egiten da, emozioak modu desberdinean hauteman daitezkeela pertsonaren kulturaren arabera.
|
|
2013
|
|
|
«Garai horren berri izateko, idatzietara jo izan da, eta indusketa arkeologikoek bertako ideiak baieztatu izan dituzte», Iñaki Garcia Bilboko Arkeologia museoko zuzendariaren esanetan. Garai hartako euskaldunak nola bizi ziren jakiteko, ordea, arkeologiak aldatu egin du
|
orain
arte uste zena. Museoan jarri duten Baskonia.
|
|
|
Erregistro militarrean ageri diren informazio horiek erakustera ematen dute,
|
orain
arte uste zenaren kontra, Oxobi gerla tokian izan zela. Gainera, datek bat egiten dute.
|
|
2014
|
|
|
Merkataritzaren ikuspegitik, produktu horrek ez du inolako interesik, eta, hain zuzen ere, horregatik, nahiko datu gutxi daude hari buruz. Hala,
|
orain
arte uste zen 1.000 milioi tona arrain mesopelagiko zegoela ozeanoetan, baina, Azti Tecnaliako ikertzaileek ondorioztatu dutenez, 10.000 milioi tona daude, benetan. Biomasaren kalkulu berriok erakusten dutenez, berriz ebaluatu dira biomasak ozeanoko ziklo biogeokimikoetan duen rola.
|
|
|
Haurrek tabako kearekiko sentikortasun berezia dute, eta horrek nabarmen handitzen ditu asma eta bestelako arnas arazoak dituztenen arriskuak. Duela gutxi egindako azterlan batek dioenez,
|
orain
arte uste baino haur gehiagori eragiten diete zigarroek. Ondorio horien aurrean, jarraian azaltzen da zer lotura duten tabako kearen eraginpean dauden haurrek eta arnasketa arazoek, zeinen garrantzitsua den haurren asma detonantea hautematea eta haurrek arazo horrekiko duten zaurgarritasunaren zifra batzuk.
|
|
2015
|
|
|
Auzi morala litzateke? Beharbada cyborg bat da eta ez,
|
orain
arte uste izan dugun moduan, robota?
|
|
|
Lehen estatuak maila honetan hartzen zituen eskumen asko bereganatzen dira, eta ez bakarrik ekimen publikoari dagokionez, ekimen pribatuak ere eskumen berriak barnehartzen ditu eta. Nazioarteko mailan, bestalde, estatu arteko erakundeek gero eta botere gehiago biltzen dute, eta zalantzan ipintzen dute nazio estatuaren subiranotasun absolutua,
|
orain
arte uste zenez. Ekonomiaren mundu mailako interdependentziak estatuen arteko erakundeak eragiten ditu, baina egingarri izateko erabaki bateratu eta azkarrak hartu behar dira, eta hori erakunde komunei erabaki ahalmena emanik bakarrik lortzen da.
|
|
|
Klima aldaketak eragin zuzena du
|
orain
arte uste baino espezie gehiago desagertzean. Duela gutxi egindako ikerketa zientifiko batek dioenez, planetako sei espezietik bat desagertu egin daiteke egungo emisioen eta tenperatura igoeraren erritmoari jarraituz gero.
|
|
|
). Planetako sei espezietik bat desagertu egin liteke klima aldaketak gaur egungo ibilbidea jarraitzen badu 131 ikerketa desberdinetako datuak konbinatzen dituen metaanalisiak erakusten du klima aldaketak eragina duela
|
orain
arte uste zen baino biodibertsitate galera garrantzitsuenean. Azterketak agerian uzten du espezieen desagerpena handitu egiten dela berotze globalarekin, eta tenperatura gradu zentigrgradu igotzen den bakoitzean erritmoa bizkortzen dela.
|
|
2016
|
|
|
Produktuaren jarraibideek gomendatzen dute gehienez ere egunean bi txandatan erabiltzea, gehienez ere 10 minutuz. Aspaldidanik haurdunentzako musika gerrikoak badaude ere, musika emateko berariaz diseinatuak,
|
orain
arte uste zen nahikoa zela bozgorailuak tripatik hurbil jartzea edo aurikularrak gainean jartzea, estetoskopioa balitz bezala. Hala ere, aurkikuntza horren bidez, kanpoko soinuak sabelaldera distortsionatuta iristen dira, ia murmulo gisa.
|
|
2017
|
|
|
Bainan zein da Matalazen egiazko historia? Allande Etxartek helarazi daukun Matalaz ez balitz zaldiz agertu liburuan ikusten dugu Iban gaztea artxiboz artxibo inkesta eramaiten eta aitzinatu arau ohartzen gira
|
orain
arte uste zena ez dela hain fidagarria, oro har Matalazek defendatu zituen Xiberotarren kontrakoek zutela gertatutako guziaren berri beren gisa hedatu. Elementu berriak agertzen dauzkigu gaur Allandek (alias Iban).
|
|
2018
|
|
|
Zientzialariek diotenez: mundua
|
orain
arte uste baino muturreko tenperaturak jasateko prestatzen da. Iragarpen meteorologikoko sare global berri batek emandako emaitzen arabera, planetak muturreko tenperatura gehiago eta maizago jasango ditu hurrengo lau urteetan.
|
|
|
Harreman berezi batek ez du zertan izan menpekoa. Lotura eta atxikimendua beharbada ez dira berak
|
orain
arte uste bezain txarrak. Ondu gabeko ideien zertzeladak...
|
|
2019
|
|
|
–Baina..., baina, azter ezazu zorrotz, jauna;
|
orain
artean uste bainuen nik... faltsua zela.
|
|
2020
|
|
|
Hain izan zen handia ezen proposatu baita sei eta hamar urte arteko sumendi negua abiatu zuela planetan osoan, atmosferara botatako partikulen ondorioz. Modu berean, zientzialari askok uste dute hondamendiak kinka larrian jarri zituela garaiko gizakiak, botila lepo ebolutibo baten modukoa eraginez.Nazioarteko zientzialari talde batek Nature Communications aldizkarian aurkeztutako datuen arabera, ordea, eragin hori ez zen izan
|
orain
arte uste izan den bezain katastrofikoa. Izan ere, Dhabako aztarnategian (India) aurkitutako harrizko tresnen datazioa aurkeztu dute, eta, horretan abiatuta, dokumentatu ahal izan dute bertan izan zen giza-jarduna.
|
|
2021
|
|
|
Eboluzio horren hastapena adituek
|
orain
arte uste baino lehenago koka daitekeela adierazten du horrek, Urgellen aburuz. Eta bada beste puntu interesgarri bat Azkoitiko testuan, bere ustez:
|
|
2022
|
|
|
Gabriel Aresti idazlearen lehen lanak 1953koak dira,
|
orain
arte uste zena baino urte eta erdi lehenagokoak, erlijio liburu batean aurkitutako bi poema dira, Gabriel Mana Arestik, otsailaren 16an sinatuak. Kortazarrek azaldu duenez, ikasketa garaian egin sonetoak dira, baina bere literaturaren kontzeptuaren barnean kokatuta.
|
|
|
A.L: Dantzatik,
|
orain
arte uste nuen ama izatearekin amaituko zela nire oholtza gaineko jarduna. Eta gaur da eguna esan dezakedana geldialdi bat izan daitekeela, baina sare on bat eraikitzeko gai banaiz eta laguntzarekin, jarraituko nukeela, hori baldin bada momentu horretako erabakia.
|
|
|
Stokesek azaldu du
|
orain
arte uste zutela Antartika mendebaldeko eta Groenlandiako izotz geruzak baino sendoagoa zela Antartika ekialdeko izotz meta, baina orain konturatu direla Antartika ekialdeko izotza ere atzeraka hasia dagoela, batez ere itsas korronte epelenekin kontaktuan dagoen lekuetan. Abramek zehaztu du:
|
|
|
Mundu guztia galduta dago eta
|
orain
arte uste nuen guztiok inprobisatzen ari ginela bizitzan, nahiz eta batzuek dena oso argi edukiko balute bezala jokatu, denok gabiltzala momentuan zer egin asmatu nahian. Baina, orain, pentsatzen hasia naiz alternatibo deituriko jendeak, eguneratze soziopolitikoetan eta mundua habitatzeko era disidenteetan egunean mantentzeko ahalegina egiten dutenek, funtsean, plan txiki bat zutela.
|
|
|
Ordutik Lapurdum/ Baionako xingar azpia.Haatik laborantzaren hastapenez argi berririk ekartzen digute Mikel Duvertek aipaturiko indusketek:
|
orain
arte uste zen baino askoz ere zaharragoak dira.
|
|
2023
|
|
|
Euskaltzaindiak azaltzen duenez," Xikito" erran behar zen beti bertsuaren ondoren, lagunak ez zuen laidoztatua sentitu eta borrokatzeko aitzakiarik, baina berak asmatu edo ikasi bertsu batez erantzuteko beharra zuen. Bilbaok azaldu duenez,
|
orain
arte uste zen beti gizonezkoak gizonezkoari botatzen ziola xikitoa, baina" hemendik aurrera perreka xikitoak erran genukeela iruditzen zait". Oihenarten kobla hauek erakusten digute andreak gizonari" xikito" erraten diola, baina gizonak andreari" perreka", erran nahi baita" piltzarra edo andre zarpaila".
|
|
|
Europako eta Ipar Amerikako hainbat herritarrek 2011 eta 2022 bitartean egin zituzten 51.351 zeruko behaketa aztertu dituzte zientzialari batzuek, eta ondorioa argia da: argiaren kutsadura %9, 6 handitu da urte horien artean,
|
orain
arte uste baino zortzi puntu gehiago, eta lehen 250 izar ikusten ziren leku batean hemezortzi urte geroago 100 ikusten direla ondorioztatu dute. Are gehiago:
|
|
|
1999 urtean egin zuen aurkikuntza Paco Etxeberria auzi mediku eta EHUko ikertzailearen taldeak, eta, orain, aurkikuntza haren azterketa zehatza argitaratu dute, eta ondorio batera heldu dira: Europan gatazka handiak gertatzen zirela gutxienez
|
orain
arte uste baino mila urte lehenago, eta horren lehenengo zantzuak Euskal Herrian agertu dira.
|