|
2000
|
|
|
Senatore erradikalaren esanetan: " Canal Vasco ren emisioek herrialde honetako euskaldunen eta beren jatorriko lekuaren arteko lotura sendotzeko balio izango dute, batez ere,
|
orain
arte euskal kultura, tradizio, historia eta gizartearen garapenari buruzko informazioa jasotzeko zailtasunak zituztenei begira".
|
|
|
Berriz ere, sektore guztiak biltzeko espektatibak zabalduko balira, Nafarroan Batzarrerekin eman zen esperientziatik pasa litzateke. Hura izan zen
|
orain
arte Euskal Herrian eman izan den batasun indartsuena. Ez bere emaitzengatik, baizik eta suposatu zuen signifikazio sozialarengatik.
|
|
2001
|
|
|
Pilotaleku baino polikiroldegi gehiago, espazio berri hauen ondorioz betiko frontoiak haurren jolasetarako edo behin behineko aparkalekutarako (Lapurdiko Sarako errebote frontoi zoragarria honen adibiderik negargarriena izan liteke) baztertuta geratu dira. Hiritar bizimoduak eta usadioek ez dute barkatzen, eta
|
orain
arte Euskal Herriko topikoak «herri bakoitzeko frontoi bat» (gutxienez, eta zein baino zein ederragoa) bazioen, belaunaldi batzuetan hainbat mendetako historia bizi izan duten harriak modernitatearen biktima bihur daitezke.
|
|
|
Beraz, integrazioa, ohiko zentzuan bederen, ez zen gertatu. Horren isla, neurri handiz,
|
orain
arte Euskal Herrian PSOE eta PPren feudo izandako guneetan argi ikus dezakegu (Ibaizabalen ezkerraldean, Gasteizen, Ermuan, Irunen...), hots, autoktonoak urri ziren eskualdeetan. Hortaz, maiatzaren 13ko hauteskundeetan" hain segur" ez genituen herritar horiek ustekabeko sorpresa eman ziezaguketen.
|
|
2002
|
|
|
EAEko gotzainen azterketa ez da aldendu
|
orain
arte euskal elizaren zati handienak egin ohi duen azterketetatik. Ohikoak esateaz gain, analisi ausart eta zorrotza egin du egun euskal gizarteak bizi duen egoeraz.
|
|
|
Nazio Batuen Erakundea (NBE) da horietako bat. Europako NBEren egoitza Geneva dago (Suitza) eta
|
orain
arte Euskal Herrian salaturiko torturen kasuekiko elkartasun zabala erakutsi du. NBEn errelatore edo kontalari berezia dago.
|
|
2003
|
|
|
Komunitate bakoitzak trazadura proposamen erakargarri bat egin du, natura eta ondare balioak izateaz gain zailtasun ertaina duena eta luzeegia edo zorrotzegia bihurtzeko arriskurik ez duena. Bidexken sareak arautzea eta seinaleztapena homogeneizatzea ere erabaki zen,
|
orain
arte Euskal Herrian, Errioxan eta Extremaduran bakarrik garatu diren eta Espainiako Mendizale Federazioak proposatutako ereduari jarraitzen dioten mendi ibiliei buruzko dekretuak sustatuz.
|
|
2004
|
|
|
Horrela, Eroskiren hedapenak zartadakoa jaso du, ez bakarrik Valentziako Komunitatean, baita Murtzian eta Kataluniako parte handi batean ere, ia erabat desagertu baita Mediterraneoan. Haustura horren bertsio ofiziala Valentziako kooperatibaren enpresa estrategia berri batean datza, eta estrategia hori erabakiak
|
orain
arte Euskal Herriko kooperatibaren zuzendaritzan zentralizaturik egon izanak determinatua da. Consumek dio erabakitzeko eskumen handiagoa nahi duela.
|
|
|
Laguntzak laguntza eta oztopoak oztopo,
|
orain
arte euskal zinemarik ez dagoela esan izan da. Orain zerbait pizten hasi ote den...
|
|
|
Ondoren, behin oinarri teoriko horiek finkatuta,
|
orain
arte euskal historia curriculumari lotuta egin diren bi proposamen aztertzen dira. Hola III. atalean EAEko hezkuntza sisteman ikas daitekeen Euskal Herriko historia ikasgaia aztertzen da, bere bertute eta gabeziak agerian jarriz.
|
|
2005
|
|
|
Broma da, baina ideia ez da hutsala, ez dakit konturatzen garen, euskal literaturaren historia errepasatuz gero euskal idazleak oso gutxi izan direla oraintsu artean, eta gutirentzako lanean, Santxo Jakintsuaren gortesaurentzat bakarrik, irakurtzen zuen populuak erdaraz irakurtzen zuelako literatura popularra. Euskal idazleak elitistak izan gara derrigorrez eta, zailagoa da Raymond Chandler edo Rubem Fonseca bezala idaztea,
|
orain
arte euskal estiloak ere apur bat aristokratizanteak izan dira...
|
|
|
HABE. Hainbat dira
|
orain
arteko euskal literaturaren historiak. Zer ekartzen dio berririk liburu honek euskal literaturaren historiari?
|
|
2008
|
|
|
Juan Antonio Urbeltz euskal folklore eta kulturan adituaren marko teorian oinarritu dira Erketzekoak azalpenak prestatzeko. Erketzeko ordezkariek adierazi dute berezia izango dela emanaldia,
|
orain
arte euskal dantzak ikustera joateko ohiturarik ez dutenei ere irekia, dantzak beste ikuspuntu batekin jasotzekoa. Urte osoan aritu dira Erketzekoak emanaldia prestatzen, lan handia egin dute hainbat herritarren laguntzarekin.
|
|
|
Nire ustez, gutxiengo baten interesen metaketa da eta izan da,
|
orain
arte Euskal Herria eta Estatu espainiarraren arteko gatazka politikoa bideratu duena. Eta gatazka politikoa gainditzeko bide bakarra hau da:
|
|
|
Egiturazko arazoak, ez baitira gai herritarron hezkuntza eskubideak bermatu eta herri honi, bere beharrei zein garapenari, erantzungo dien unibertsitate eredurik eskaintzeko. Horretaz gain,
|
orain
arte euskal unibertsitariook pairatzen genituen eskubide urraketak areagotu besterik ez dira egin: euskaraz ikasi, lan egin zein bizitzeko ezintasuna; demokrazia eza; merkatuaren araberako unibertsitate eredu neoliberala; estatuen interesei erantzuten dien unibertsitatea...
|
|
2009
|
|
|
Izan zitekeen arren, historian bazterrean gelditu zen Euskal Herria osatu dute Hedoi Etxarte idazleak eta Alain M. Urrutia marrazkilariak Ihes Ederra komiki liburuarekin. Bazterrean geldituriko Euskal Herria,
|
orain
arte euskal literaturan bazterrean utziriko medio batean. Gasteizko Gora tabernan egin dugu hitzordua, hain zuzen ere, komikia sortuz joan den gune berean.Nolakoa litzateke mundua Espainiaren eta Frantziaren 1808 eta 1813 arteko gerlan mugak hegoaldera hedatu ahal izan balitu Frantziak?
|
|
|
Eta azkenaldian gertatzen ari den legez, hedabideetara bidalitako prentsa ohar baten bidez enteratu gara ikastolok. Ez hori bakarrik,
|
orain
arte Euskal Herriko Ikastolen Konfederazioan lanpostu berri bat sortzeko guztien adostasuna ez ezik, bideragarritasun plana egitea ere ezinbestekoa zen. Oraingoan, ordea, ez bideragarritasun planik, ezta adostasunik ere!
|
|
2010
|
|
|
Horren harira, Igeregik argi utzi du ikastolek
|
orain
arte Euskal Herria terminoari eman dioten adiera ematen jarraituko dutela. Guretzat Euskal Herria hitza kultur adieratik haratago doa, eta premisa hori mantenduko dugu, adierazi du.
|
|
|
Patxi Zabaleta: Gernikako Akordioak badauzka ezaugarri batzuk
|
orain
arte Euskal Herriko politikagintzan izan ez direnak eta berriak direnak. Zalantzarik gabe, berritasun horrek, gainera, badu azpimarratzeko alde bat:
|
|
2011
|
|
|
Aurten, ligako izen ofiziala aldatu behar izan dute,
|
orain
arteko Euskal Herri osoko parte hartzeari eusteko. 2010ean, beste urte batzuetan baino gehiago, euskal xakeko sektore batzuk zalantzan ipini zuten nafarren eta iparraldekoen parte hartzea.
|
|
|
Kapitulu honetan Euskal Irrati Telebistaren historia laburki agertu nahi dugu,
|
orain
arte euskal komunikazio taldeari buruz argitaratutako liburu eta ikerlanakberrikusiz, baita. El proceso de convergencia digital en los grupos mediaticos: Elcaso de la radiotelevision publica vasca, Euskal Irrati Telebista?
|
|
2012
|
|
|
Ziur da presoak birgizarteratzeko Barne Ministerioak proposatu dituen neurriak legeak babestuta daudela eta, beraz, ez direla, inolaz ere, «ahultasunaren erakusgarri». Nolanahi ere, lehendakariak ohartarazi du arreta gunea «presoetan eta Batasunaren munduan» jarri behar dela, uste duelako
|
orain
arte euskal presoek gizarteratzeko neurriekin bat egin ez badute, haien «erruagatik» izan dela. Rodolfo Ares Herrizaingo sailburuaren iritziz, «bide onean» doa Barne Ministerioaren plana, eta bat dator Eusko Jaurlaritzak espetxe politika malgutzeko egindako eskariarekin.
|
|
|
i) Autogobernuaren babes ikuspegia:
|
orain
arte euskal autogobernua gureezaugarriak babesteko tresnatzat hartu da, eta babes ikuspegi hori gainditubeharra dago. Euskal Herriak behar duen autogobernu mailak gure herriizaera onartzeaz gain, euskal herritarren erabakitzeko eskubidea onartuz, Euskal Herriaren garapenerako tresna izatea lortu behar da.
|
|
|
Ikerketari dagokionean, historialaria naizenez, munduko historiografiari dagokionean indarrean dauden joerak eta metodologiak trenaren ikerketari aplikatzea gustatuko litzaidake. Esate baterako,
|
orain
arte Euskal Herrian trenaren inguruan egin diren ikerketak ekonomiaren historiaren ikuspuntutik egin dira nagusiki.Trenak Euskal Herrian eragin ekonomiko handia izan zuen. Egun ere hala du, baina horretaz gain, trenak eragin soziokultural nabarmena ere izan zuen XIX. mendetik aurrera, martxan jarri zutenean.
|
|
2013
|
|
|
Imotz, Basaburu Nagusia, Larraun eta Araitz Betelu. Oraindik ere eremu aski ezezaguna da euskal dialektologian eta nabarmena da Larraun eta Araitz Betelu ia aztertu gabe egon direla
|
orain
arteko euskal dialektologiako lanetan. Tesiaren zuzendaria Iñaki Camino izan zen.
|
|
2014
|
|
|
Ez behar bada eraikuntza nazionalean baina libertitzean bai. Ez da gutxiago, honek
|
orain
arte euskal jendea baturik atxiki baitu. Nahiago dut zibilizazioan izan robespierrismoan baino.
|
|
2015
|
|
|
(...) konkurrentzia oportunista eta diglossikotzat hartu dugu euskaldunok agerkari berriok geure
|
orain
arteko euskal aldizkariei egiten diotena.?
|
|
|
Telebista milioika pertsonaren eguneroko errealitateren parte zentrala eta XXI. mendearen hasierankomunikabideekin lotutako aisian eragilerik garrantzitsuenetarikoa dela esan daiteke.Egunerokotasunean telebistak duen zentraltasunaz jabeturik, lan honek lau adin taldetan banatutako (Gazteak, Helduak 1, Helduak 2, Nagusiak) bederatzi eztabaida talde eta sei sakoneko elkarrizketarentelebistarekiko harremanen esplorazioa eta aisia humanistaren perspektiban oinarritutako interpretazioeredua eskaintzen ditu. Komunikabideen kontsumoaren eta ikus entzulerien ikerketa batez ere tenikakuantitatiboen bidez bideratu da
|
orain
arte Euskal Herrian, baina komunikabideen ingurunearenaldaketa azkar eta hazkorrak eragindako erronkei erantzun aldera, hurbilketa kualitatiboa proposatzenda lan honetan.
|
|
2016
|
|
|
Hala, proposamen guztiak arrazionalak izan dira eta arrazionaltasunaren izenean defendatu dira. Baina, esperientziaz dakigun bezala, politikak badu bere alderdi libidinala,
|
orain
artean Euskal Herrian kontutan hartu ez dena: sufrimendua, gozamena, masokismoa, eta abar.
|
|
2017
|
|
|
tresna estandarizatuarengabeziak zaila egiten du euskaldun hiztunen azterketa. Ondorioz,
|
orain
arte euskal afasiaz datugutxi bildu dira eta ikerketa lan gutxi garatu ahal izan dira. Bestalde, euskal gizartearenegoeraren konplexutasunak (egoera soziolinguistikoa) erronkak sortzen dizkio testestandarizatuen sortzeari, ondoko partean azaltzen dugun bezala.
|
|
|
Familiendako lasaitasun handi bat da. Maule, Larzabale edo Bankan bizi, Baxe Nafarroa eta Zuberoako familiek eskola arruntean eskolatuak izateko beharrezkoa duten egitura eskura izanen dute,
|
orain
arte Euskal Herri barnealdeko familieri ukatua zitzaiena. Seaskak orain arte bezala inklusio politikan aitzindari izaten segituko du eta herritarrak deitzen ditu, inklusio politika aitzinerat eramateko, Integrazio Batzordeak antolatzen duen diru biltze kanpainan parte hartzerat.
|
|
|
Mendebaldeko multxoan parte hartzen dutenez, bidaia eta joan etorri asko egiten dute asteondarretan, Nantes eskualdera joan arte. Multxo honetan 8 talde daude eta
|
orain
arte euskal taldea bigarren sailkatzen da. Txapelketako partida gehienak, errezebitzen dutenean, Angelun egiten dituzte, baina gertatzen zaiote beste nunbait aritzea, hala nola helduden ibiakoitzean Hazparneko Mendeala gelan, 19:00etan.
|
|
2018
|
|
|
Gehienak bisonteak eta zaldiak dira, baina ahuntz, uro eta orein bakar batzuk ere badaude. Beraz,
|
orain
arte Euskal Herrian ezagutzen diren aztarnategien artean, irudikapen gehien dituen santutegi paleolitikoa da Atxurrakoa. Irudiez gain, horien egiteko erabili ziren zenbait tresnaren hondarrak ere atzeman dituzte ikerlariek, hala nola silexezko zizel bat, silex xafla batzuk eta hareharrizko lanpara bat.
|
|
|
Joseba Intxaustik, Joxe Azurmendik, Paulo Agirrezabaltzategik eta Joan Mari Torrealdaik sortu zuten Jakin kultura taldea 1956an, eta ondotik, izen bereko euskarazko aldizkaria martxan eman zuten. Markel Olano Gipuzkoako ahaldun nagusiak jakinarazi du aurtengo Gipuzkoako Urrezko Domina talde horri emanen diotela, sortu zenetik
|
orain
arte euskal hizkuntza eta kulturaren alde egin duen lan baliosa sariztatzeko. Olanoren arabera," talde horri eusten jakin dute, eta azpimarratzekoa da, gure herrian eta gure kulturan parekorik ez duena:
|
|
2019
|
|
|
Sei Inkesta Soziolinguistiko egin dira
|
orain
arte Euskal Herri osoan. Lehena 1991n egin zen eta 2016an azkena.
|
|
2020
|
|
|
Adituen arabera azpimarratzekoak dira ahulguneak erabilera planen diseinuaz, inplementazioaz, jarraipenaz eta ebaluazioaz ari garela (Martinez de Luna, 2014). Xumeki, nolabaiteko jarraipen akademikoa ekarri nahi du ikerketa honek
|
orain
arteko euskal soziolinguistikaren esparru honetara.
|
|
2021
|
|
|
EEP Euskararen Erakunde Publikoak bekak eman ditu
|
orain
arte euskal irakasle bilakatzeko formakuntza intentsiboetarako. Harremana izan dute EEPrekin, baina Isasari iduri zaio bere ahalmenen mugetara heldua dela erakundea.
|
|
|
Estrukturalismoaren ildotik sortu ziren metodologia berriak, testugintzan, poetika eta semiotika arloetan garatutakoak batez ere 80ko hamarkadan, euskal eremura sartu ziren orduko kritika literarioaren berritzeko gisa. Lau garai horiek aipatuko dira kronologikoki datozen kapituluetan, erakusteko zein izan diren
|
orain
arteko euskal literaturaren historiak eta zer baldintzetan eginak izan diren.
|
|
|
Orobat, intrantsitiboen artean baditugu intrantsitibo absolutibodunak (neska esnatu da), eta intrantsitibo ergatibodunak (neskak eskiatu du). Sailkapen hau ez dator bat, ez
|
orain
arte euskal gramatikek (EGLU barne) egin duten sailkapenarekin, ez eta hizkuntzalari askok egin duten inakusatiboen eta inergatiboen arteko sailkapenarekin9.
|
|
|
Emakume Migratu Feministak Sociosanitarias (EMFS) elkarteak lehenbiziko urteurrena bete du. Mendekotasuna duten pertsonak etxean zaintzen dituzten langileak batzen ditu eta,
|
orain
arte Euskal Autonomia Erkidegoan mugitu diren arren, bidean aurrera egin ahala eragin esparrua zabaltzeko gogoa dute. Helburua:
|
|
|
Izan ere, halako eredu sozialean xx. mendeko instituzioek (familiak, eskolak, Elizak, eta abar) lehen baino zailtasun handiagoak dituzte pertsonen bizitza arautzeko. Ahuldutako instituzio horien artean daude
|
orain
arte euskal gizartean ekintza kontrahegemonikoaren protagonismoa izan duten alderdiak eta erakundeak ere. Hartara, gaurko egunean politikoki jardutea ez da soilik aldaketa sozial eta politikoaren aldeko ekintza indibidual edo kolektibo bat, emantzipazio pertsonalerako esperientzia ere bada, eta modu erabakigarrian esku hartzen du bat beraren ezagutzan eta identitate eraikuntzan.
|
|
|
Esan nahi baita, indibidualizazioak eta kolektibismoak tentsioan dauden bi ardatz ezartzen dituzte gazteen aktibismo berrian: batak
|
orain
arte euskal gizartearen zati esanguratsu batean indarrean egon den politika komunitario eta parte hartzailearen tradizioari jarraipena ematen dio; besteak, berriz, tradizio horrekin etena dakar.
|
|
2022
|
|
|
" Zehar Errefuxiatuekin" kudeatzen du ukrainar errefuxiatuak errezebitzen dituen isuri fondoa, jaurlaritzaren partaidetzarekin, errefuxiatuei laguntza ekartzen die. Kasik 4.000 dira
|
orain
arte Euskal Herrira jin diren errefuxiatuak.
|
|
2023
|
|
|
Dagoeneko aski trebea da euskal dantzetan eta euskara kontuetan ere poliki hasia da, izan ere erraintsa eta giroa etxean baititu, Carolina bere ama euskara irakaslea izanik; euskarak eta euskal kulturak denbora dezente hartzen dute bi belaunaldiz erreferentzia Argentina ukan duen familia euskal argentinar huntan, Euskal Herriko erroak bereziki Ortzaizen ezarririk. Baina
|
orain
arte euskal etxe eta euskal dantza talde bateko parte hazi izanak, Argentinan, horrexek, gehiago galdegin dio Unairi, urrats berrien ematea, eta Euskal Herrira etorririk bertan ikasi eta praktikatzea: euskara eta probintzia bakoitzeko dantzak.
|
|
|
Nola gaindi genezake euskararen kosifikazioa? Nola desikasi
|
orain
arte euskal hizkuntzaren lanketarekin loturiko jarrera murriztaileak. Nola gara genezake euskarak duen zentzu komunitarioa gazte unibertsitarioekin?
|
|
|
Zaintzaren inguruko antolaketa ez da erraza izan
|
orain
arte Euskal Herria deritzogun honetan. Erakunde publikoen perspektibatik, orain arteko antolaketak ez dio erantzun zaintzaren beharraren galderari.
|
|
|
Kezkagarria da Arabarako, Bizkairako eta Gipuzkoarako Hezkuntza Lege berriak euskal kultura definitzean agertzen duen anbiguotasun hori, hain zuzen ere,
|
orain
arte euskal kulturaren inguruko bestelako hitzarmen sozialak errotu direlako hezkuntza guneetan; beraz, euskarazko irakaskuntzaren testuinguruan ere hitzarmen sozial berriak ari dira zabaltzen, euskarazko kulturgintzaren kaltetan, kultura gutxituaren zein kultura komunitatearen markoak kontuan hartzen ez dituena. Gogoan izan behar da mugimendu eta anbiguotasun joko horren bitartez Eusko Jaurlaritzak duela hamarkada luze hainbat eragileren artean adosturiko hitzarmen sozial bat arrakalatzen ari dela.
|