|
2001
|
|
|
Ezaugarri organoleptiko bera dute animalia beraren atal guztiek, eta aldatu egiten da adinaren, arrazaren, sexuaren eta hazkuntza baldintzen arabera. Kalitatea edozein dela ere, atzeko aldea lehen mailakoa da, balio biologiko
|
oneko
proteinatan aberatsa; erretzeko egokia da, koipe gutxiago eta digestio gehiago baitu. Aurreko piezak bigarren eta hirugarren kategoriakoak dira, eta denbora luzez egosi behar dira, samurragoak izan daitezen.
|
|
|
Dieta obo lakto begetarianoan sartu beharreko elikagaiak Dieta osoa izan dadin, hauek sartu dira egunero: 1 Esnea edo esnekiak edo soja produktu gotortuak (kaltzioarekin eta A eta bitaminekin) eta osagarri gisa hartzitutako zenbait alga eta sesamo (Klamath, Hiziki, Wakame…), batez ere kaltzio iturri eta kalitate
|
oneko
proteina gisa. 2 arrautza bat+ zuringo bat, nahi denarekin nahastuta, proteina osoaren eta beste elikagai batzuen iturri gisa.
|
|
2004
|
|
|
Oreka lortzeko, afaltzeko plater bakar gisa hartzen bada, entsaladak kalitate
|
oneko
proteina dosiak (arrautza, oilaskoa edo indioilarra, arraina, urdaiazpikoa, gazta...), irintsuak (ogi pixka bat, arroza, pasta edo patatak) eta olioa eduki behar ditu, barazkiez gainera.
|
|
|
Oso aukera egokia da ogiaren betegarriak barazkiak baditu (letxua, tomatea, tipula, azenarioa...) eta kalitate
|
oneko
proteinekin osatzen bada.
|
|
2005
|
|
|
txikien gustukoa izan ohi den kolorea eta zaporea. Gainera hala, platera aberastu egiten da nutrizioaren ikuspegitik, jogurtak eta gaztak kalitate
|
oneko
proteinak ematen dituzte, eta kaltzioa bezain mineral garrantzitsuak. Kasu batzuetan, errazagoa izaten da fruta ematea zuku forma, hartara erosoagoa baita haientzat eta une batean hartzen dute.
|
|
|
Sojaren edo beste lekale batzuen eta askotariko zerealen (arroza, artatxikia, kuskusa, artoa) edo horiek fruitu lehorrekin konbinatuz gero, kalitate bikaineko proteinak lor daitezke, landareekin soilik, animalia jatorrikoen parekoak. Landare hanburgesa dilistekin eta arrozarekin egiten bada, edo arrozarekin eta intxaurrekin, aukeratutako barazkiez gain, kalitate
|
oneko
proteinak dituen jakia lortzen da, haragi edo arrain hanburgesak bezain ona, eta abantaila bat du: gantz ase gutxiago eta kolesterolik ez.
|
|
2006
|
|
|
Arrainak, oro har, kalitate on
|
oneko
proteinak, gantza, bitamina eta mineral ugari dauzka eta arrain gantzatsuenak, bereziki, omega motako gantz azidoak: honelakoak kontsumitzeak gaitz kardiobaskularrak nozitzeko arriskua arindu egiten du.
|
|
|
Herritarren ohituretan arras sustraitua egoteaz gainera, dena alde duen jangai horietako bat aztertu du oraingoan laborategiak: atuna goxoa da, merkea, nornahiren gustukoa, hamaika plater bero eta hotz osatzeko balio du, baita ogitartekoan jateko ere eta, kalitate on
|
oneko
proteina asko daukanez, nutrizio aldetik bikaina dugu.
|
|
|
Kalitate
|
oneko
proteinak eta bihotzerako gantz osasungarriak dituen arrain urdina, gaurko sukaldaritzan gutxi erabiltzen dena
|
|
|
Haragi gihartsua eta biguna denez, erraz murtxikatzen da. Kalitate
|
oneko
proteinak ditu, gainerako haragien antzera. Mineralei dagokienez, nabarmentzekoa da gainerako haragien aldean, potasio asko baitute.
|
|
|
Azala kentzen bada, eman gantz edukia askoz txikiagoa da ehuneko 6, haragi gihartsuenaren oso antzekoa. Kalitate
|
oneko
proteinak ditu ahate haragiak eta bitamina ekarpena. Ahate haragian bitaminak dira nagusi hidrosolubleak, batez ere tiamina, riboflabina, niazina eta B12 bitamina.
|
|
|
Nutrizio balioa Muskuilu freskoa urte osoan egoten da merkatuan prezio onean, nahiz eta Gabonetan tiro egiten den. Nutrizio osaerari dagokionez, muskuiluak kalitate
|
oneko
proteinak ditu, baina gainerako moluskuek baino zertxobait gutxiago. Oso koipe gutxi du —ehuneko 2 baino gutxiago—, eta, beraz, ez du balio kaloriko handirik; beraz, muskuiluen zati jangarriak 100 gramoko 67 kaloria ditu.
|
|
2007
|
|
|
Beste proteina iturri batzuk Oilasko haragia ez da proteina asko eta koipe gutxi ematen dituen bakarra, beste haragi batzuk ere badaude, hala nola indioilarra edo txahal azpizuna, ezaugarri horiek berak dituztenak. Gainera, haragia ez ezik, arraina eta arrautzak ere kalitate
|
oneko
proteina iturri dira. Zuringoak, zehazki, arrautzan kontzentratzen du proteina, eta ia ez du koiperik.
|
|
2008
|
|
|
haragia edo arraina (astean lau aldiz gutxienez) eta arrautzak (astean lau edo bost ale). Kalitate
|
oneko
proteina iturri nagusia dira, organismoak erraz aprobetxa dezakeen burdina, zinka, fosforoa, A bitamina (arrautza gorringoa eta arrain koipetsuak), B12 bitamina, piridoxina, niazina eta tiamina (nerbio sistemaren funtzionamenduan nahasiak). Postrea:
|
|
2009
|
|
|
Kontserba hauek atuna edo hegaluzea izaten dute, oliba olioa eta gatza, eta oso jaki egokiak dira maiz jateko ere, elikagarriak baitira oso (produktu xukatuaren% 24 kalitate
|
oneko
proteinak dira, arrain urdinarenak); eta gantzak, berriz, bihotzarentzat osasungarriak: omega gantz azidoek dituzten ezaugarri onuragarriez gain, oliba olioaren azido oleikoarenak gehitu behar zaizkio (pisu garbiaren% 20 artean hartzen du olioak).
|
|
|
Hemo burdina (erraz barneratzen dena) eta A bitamina ditu, kalitate
|
oneko
proteinak eta B12 bitamina eta azido folikoa erruz.
|
|
2010
|
|
|
Elikadura ikuspegitik, balio handiko elikagaia da esnea: kalitate on
|
oneko
proteinak ematen ditu, gantza, laktosaren azukrea, eta bitamina eta mineral dosi egokiak, kaltzioa bereziki (gure dietak behar duen kaltzio guztiaren bi heren ematen dizkigute esneak eta esnekiek).
|
|
|
Arraina eta oilasko errezeta gozo eta gozoak ikertzea eguneroko proteina errazioa bermatzeko modu ezin hobea da. Mantenugai indartzaile horien iturri gisa, zerealak eta fruitu lehorrak konbinatzea gomendatzen da, hala nola lehen platera –arroza zainzuriekin eta intxaurrekin eta kuskusa fruitu lehorrekin–, postrea –arroza fruitu lehor eta intxaurrekin–, gosaria edo aperitibo energetikoa –arroz esnea sojarekin eta hurrekin– Kalitate
|
oneko
proteina iturri gisa ere egokia da plater berean lekaleak eta zerealak nahastea, hala nola dilista errezeta originala arrozarekin eta makarroiekin, fideo zopa tradizionala garbantzuekin edo fideua zaporetsua ilarrekin, leka berdeekin eta txanpinoiekin. Energetikoak eta berreraikitzaileak.
|
|
|
Beraz, untxiaren haragia erreza da murtxikatzeko. Proteinatan aberatsa da, eta, gainera, kalitate
|
oneko
proteinak dira. Mineralei dagokienez, potasio asko dauka, eta sodio askorik ez.
|
|
2011
|
|
|
Azterketa zorrotzek frogatu dute koipe kontzentrazio altua duen arren, gazta oso elikagarria dela. Baina gaztaren koipearen %80 asea denez, nutrizio profil gehienetan ebaluazio negatiboa ematen zaio, eta ez da kontuan hartzen kalitate
|
oneko
proteinak dituela, bai eta bitaminak eta mineralak ere. 50 gramoko gazta zati batek erraz asimila daitekeen 300 mg kaltzio ematen digu emakume zein gizon, heldu asko ez dira heltzen egunero behar ditugun 1.200 mg kaltziora.
|
|
2012
|
|
|
Arazo horretarako hainbat aukera daude: kontsumitu gabeko animaliak, baita intsektuak ere, dietan sartzea eta landare proteinak ondo konbinatuta, kalitate
|
oneko
proteinak ematen dituzte. Itsasoa ere proteina iturri bikaina da, eta arrazionaltasunez kudeatu behar da, modu itzulezinean kalterik ez egiteko.
|
|
2013
|
|
|
Baina modu egokian konbinatuta, oso kalitate
|
oneko
proteina lortzen da.
|
|
2014
|
|
|
2 Gibela gaixorik dagoen txakurrarentzat pentsu egokia aukeratzea Txakurraren gibela zaintzen duten pentsuak «gantz gutxikoak, digestiokoak eta herdoilaren aurkakoak» dira. Elikagai horrek, gainera, karbohidrato ugari ditu, kalitate
|
oneko
proteinak, eta kanonak erraz bereganatzen eta digeritzen ditu, «baita antiinflamatorio naturalak ere, esaterako, omega 3 azidoak». Gibelean arazoak dituzten txakurren elikagai espezifikoak prestatzeko haragiak gantz gutxikoak dira, hala nola oilaskoa eta indioilarra.
|
|
2017
|
|
|
Baina dieta orekatzeko gakoa ogi on bat hautatzea da, eta osasungarria den betegarri batekin laguntzea, zeinak begetalak eta kalitate
|
oneko
proteinak izan behar lituzkeen; ez lirateke hartu behar, bestalde, produktu azukretsuek eta haragiaren eratorri oso prozesatuak.
|
|
2018
|
|
|
Txakurrentzako etxeko errezeta honek barazkiak eta oilaskoa konbinatzen ditu. “Oilasko haragia kalitate oso
|
oneko
proteina iturria da txakurrentzat; gainera, izugarri gustatzen zaie; eta guretzat, merkatuan lor daitekeen haragi iturri osasungarri merkeenetako bat da”, esan du Gutiérrezek. “Horri oilaskoaren azalean dagoen azido arakidonikoa (omega familiako gantz azidoa) eta barazkien bitaminak gehitzen badizkiogu, plater osasungarria eta oso gozoa izango dugu txakurrentzat”, argitu du.
|
|
2019
|
|
|
. «Arrain urdin bat hautatzen baduzu, zure dieta zaintzeaz gain, zure muskuluak ere babestuko dituzu», dio Rosa López Mongilek, Espainiako Geriatria eta Gerontologia Elkarteko Nutrizio Taldearen koordinatzaileak (SEGG). Kalitate
|
oneko
proteinak ematen ditu arrain urdinak; beraz, sardinak, atuna, izokina eta berdela modu orekatuan jatea gomendatzen da. Baina astean bitan arraina jatea gomendatzen du medikuak Beraz, arrainaren egunaz gain, beste egun batean atuna edo berdela gehitzen badiogu entsaladari, irabaziak handitzen ariko gara.
|
|
|
Irudia: photographee.eu Dieta lehentasuna ematen die animalia jatorriko elikagaiei onurak dakartza osasunarentzat eta ingurumenarentzat, adostasun dokumentuaren arabera ‘ Dieta osasungarriak elikadura sistema jasangarrietatik abiatuta ‘, aurten aldizkari medikoan argitaratua Lancet hau da, «barazki gehiago (frutak, barazkiak, fruitu lehorrak), osoko zerealak, kalitate
|
oneko
proteinak (nagusiki lekaleak, arrautzak, arraina, haragi zuria eta esnea eta azukre erantsirik gabeko esnekiak, haragi gorri eta prozesatuak mugatuz), oliba olio birjina, urarekin hidratatu eta edari azukretsuak eta alkohola saihestu», azaldu du Roblesek. Elikadura eredu hori ezaguna da.
|
|
2020
|
|
|
Egoste denboraren arabera, haragiaren antzeko ehundura duen masa trinkoa edo harroagoa lortzen da, eta propietate teknologikoak ditu, sukaldaritzako prestakin eta aurkezpen desberdinetan (errea, gisatua, hanburgesa…) landare ordezko gisa erabiltzeko. Hala ere, nutrizioaren ikuspegitik, ez du kalitate
|
oneko
proteinarik ematen, lisina (funtsezko aminoazidoa) gutxi duelako eta digestio erraztasun onik ez duelako (proteina ez da xurgatzen), beste landare proteina batzuek ez bezala, hala nola sojak edo garbantzuek. Zergatik ez da gomendatzen haur txikiek hosto berdeko barazkiak jatea?
|
|
2021
|
|
|
Makronutrienteen (proteinak, karbohidratoak eta koipeak) edukia esne gaingabetuaren berdina da. Kaltzio kantitate bera aurkitzen dugu 45 g sardinatik gora oliotan, eta 100 ml soja edaritan edo arrautza erdian kalitate
|
oneko
proteina kopuru bera ematen digute. Mikronutrienteei dagokienez, ohiko esne gaingabetuarekin alderatuz gero, hobetu egiten da aberastu diren bitamina eta mineral batzuen ekarpena (A, D, B6, azido folikoa, zinka eta selenioa).
|
|
2022
|
|
|
Ozeano Bareko halibuta Ipar Amerikako mendebaldeko kostaldean bizi da, baita Japoniako Hokkaidoko kostaldean ere. Koipe gutxiko arraina Halibut xerrek kalitate
|
oneko
proteina kopuru nabarmena dute, eta B taldeko bitaminen presentzia garrantzitsua. Halibuta oso koipe gutxi duen arrain zuria da.
|
|
|
Legatzaren propietateak, informazio nutrizionala eta ekologikoa Jakina, merkatariak informazio gehiago erants dezake borondatez, hala nola harrapatze eta lehorreratze datak, datu ekologikoak edo nutrizio edukia. Azken horri dagokionez, legatza eta merlenka (1,5 kg baino gutxiago pisatzen duten aleak) oso elikagai osasungarriak dira, gihartsuak eta kaloria gutxikoak, kalitate
|
oneko
proteinak ematen dizkigutenak eta potasio, fosforo, magnesio eta kaltzio kopuru handiak ematen dizkigutenak. Eta datu ekologikoak?
|