|
2000
|
|
|
Ai, nola alegeratu nintzen, osaba Joanikot ikusi nuenean! Izan ere, bihotz bihotzez maite
|
nuen
nik neure osaba hura: maite nuen, zuhaitzak urtxintxen antzera igaiten zituelako edo teleskopiotik beha jartzen ninduelako noiznahi den; maite nuen, aritmetikan eta geometrian maisu eta irakasle nuelako, baita bizitzaren bertze mila alorretan ere... edo txakurrei izen xelebreak ipintzen zizkiolako, Greziako edo Erromako historiarekin lotuak...
|
|
|
Ezpata bat zen, bai, eta jakin gabe bertze fardelak zer gorde zezakeen, ezpata hura nahi
|
nuen
nik ere jadanik.
|
|
|
—Gurutzea defendatzeko nahi
|
nuen
nik, ordea, ezpata...
|
|
|
Gainerat, komunitate tipi bat zen Urbiain, eta han gauzak errazago joan zitezkeen, zuhaurk ere erraiten zenuen bezala, Jainkoaren laguntzarekin. Eta, inguruetako gaixo eta erien begiratzeko, ospitale bat ere eraiki genezakeen komarka hartan, nola egin baitzuen Azpilkuetako Martinek bere herrian... baina, hark ez bezala, bizirik nengoela egin behar
|
nuen
nik hura, zeren jauregi aberats bateko seme eta gizonezko bakarra bainintzen, aita anaiak hil ondoren, eta baliabide guztiak izan nitzakeen, neure xedearen betetzeko, Jainkoaren laguntzarekin. Eta, entseiu hartan neure arartekotasunaz baliatzen nintzela, osaba Joanikot eta ama elkarrenganat biltzea erdietsiko nuen, eta haien eragina erabiliko nuen herriko jende guztien batzeko eta zoriontsu izaiteko, Jainkoaren laguntzarekin...
|
|
|
Hantxe ene urduritasunari eta neure ezinegonari leku emaiteko okasionea! Aitzinetik ere ikusia
|
nuen
nik osaba Joanikot, posizione are irrigarriagoan, noiz eta Urbiaingo jauregian erori baitzen eskaileretan beheiti, kakontzia eskuan zuela; jauregiko egun hartan, ordea, osabak min har zezakeelakoan edo, izutu egin nintzen hatsarrean, eta ez nuen, halatan, irririk egin, harik eta osaba bera irriz hasi zitzaidan arte; lohiaren gainerat erori zen bertze egun hartan, alabaina, nola urduritasunaren er... Berehala joan zitzaidan, ordea, irri egiteko gogoa!, zeren, ene irria aditu bezain sarri, tximistak harturik bezala zutitu baitzen osaba, eta, ukabila altxaturik, erran zidan:
|
|
|
Baina zer nenbilen ni, ezinezko amets hartan denbora alferrik galtzen? Norat joan behar
|
nuen
nik, baldin ez banuen norat joan. Edo, benturaz, bai... zeren eta, bat batean, napolitarraren kontseiluz Pisako katedralean aditu nuen meza etorri baitzitzaidan bururat, eta, harekin batean, oihu erdiragarri hura, erro errotik eta bihotzaren erditik atera zitzaidana:
|
|
|
—Eginkizun bakoitzeko, kurka bat merezi duzue... baina beldur naiz arnorik aski ez ote dagoen etxe honetan, hainbertze eginkizunetarako... —erantsi
|
nuen
nik.
|
|
|
Izan ere, jauregiko oineko harlanduak kentzen ari zirela, larruki honekin etorri zitzaidan egun batean trabailarietarik bat. Aditua
|
nuen
nik noizbait ezen jauregiko paretek gutunen bat gordetzen zutela, etxegoiendarren leinuko arbasoetarik batek skribatua, baina nehoiz ere ez nion inportantziarik eman, zeren gure egunorozko bizitza ipuinez eta asmakizunez betea baitzegoen bertzenaz ere, eta hura bat gehiago izan zitekeen. Alabaina, han berean zegoen gutun hura, jaun Esteban Etxegoienek ez dakit zenbat urte lehenago skribatua!
|
|
|
...baitzuen eta sinetsi beharra baitzuen, are gehiago zirkunstantzia haietan, usterik ezen paradisu hura noiznahi den fina zitekeela eta akaba... zeren eta Gorukik aipatu zigùn mehatxu hura baikenuen, bertzalde, bi tokitatik iristen ahal zitzaiguna, indiar gorrien aurkako borrokan indiar horiak eta gizon zuriak bat eginik zeudenez gero; eta gizon zurien artean jaun Santiago de Tapioles y Vi llarrín
|
nuen
nik gogoan, zeren, jaun hartaz denaz bezainbatean, ezin ahantzi bainituen haren erranetarat trabailatzen zen zaldunaren hitzak, jaun Julián Arévalorenak, noiz eta gomendatu baitzigun ezen ez geniezaiola Calatravako gurutzea zuen gizon printzipal hari ihes egin, erraiten zigula: " Eta, halarik ere, jakizue ezen, ihes eginen bazenute ere, guztia alferrikakoa litzaizuekeela, zeren jaun Santiago de Tapioles y Villarrínen osabetarik bat inkisidorea izan baitzen, eta ene nagusia haren eskolakoa da, eta ez luke, halatan, zuek atrapatu arte etsiko..." Eta bazegoen, finean, bertze mehatxu bat ere, zeren armadako arduradunak ere gure xerka ibil baitzitezkeen, bi soldadu haiek akabatu ondoren...
|
|
|
Ustezkoa erran dut, eta ongi erran dut, zeren eta, oraintsu erran dizudan bezala, egiazkoa eta zin zinezkoa izan ote zen, bada, ene libertate hura...? Edo, aitzitik, ez ote
|
nuen
nik hura neure nahikeriaren nahikeria bihurtu, hau nahi dut eta hura ere nahi dut, eta nahi dudan guztia zilegi dut eta sori dut, zeren halakoa baita zorionaren bidea.... Zeren libertatea ez baitzen, benturaz, arauen guztiz haustea, baina hautsi gabe haustea, eta zeren ez baitzen, berdinzki, neurriz kanpoan neurrigabeki ibiltzea, baina neurriz kanpoan neurriz, libertatearen eskua zorabioaren eskuko izan ez zedin:
|
|
|
Bai, lehenbailehen egin behar
|
nuen
nik handik alde, bataz, Utopiako lurrak nituelako xede, eta, berriz bertzea, bistan zelako ezen ez nintzela kortsario izaiteko jaio, eta ezin nintekeelako, halatan, haiekin geratzeko eta haiekin bat egiteko tentazionean eror; izan ere, zer egiten nuen nik jende haien artean, honek esku galduaren tokian burdinazko gakoa erakusten zuela, horrek haragi hezurrezko zangoaren ordez zurezkoa zeramala, e... Halako moldez, non baitzirudien ezen conditio sine que non a zela, kortsario on baten izaiteko, gorputza zauriz josia edukitzea, edo, bertzenaz, menbro inportant bat galdua —begia, konparazione, Alain Coup d’Œil ek bezala, edo belarria, bertze hainbatek bezala, edo besoa, edo zangoa, arestian erran bezala—, baina nehola ere ez behatz ezdeus guti balio bat, nola galdu bainuen nik Bretainiako kostan, behatzen artean lodiena bazen ere...
|
|
|
ordea, bertzeetan ez bezala, iduri hura bertze iduri batek irentsi zuen segidan, zeren orain bainekien zertarat joaiten zen osaba Joanikot Iruñarat, Donibane Lohizunerat edo Baionarat Pazko Mendekosteetan, urteroko konfesionearen aitzakiaz bekatu bat gehiago egiten zuela eta bekatu bat gehiagorekin itzultzen. Eta, gogoan bertze iduri hura nuela, galdetu nion neure buruari ez ote
|
nuen
nik ere Pazko Mendekosteekin konplituki konplitzeko eskubiderik, nola izan baitzuen osabak, gero gerokoak. Eta, ondotik, zure hitzak etorri zitzaizkidan, jaun André, noiz eta Salamancan nengoela gomendatzen baitzenidan plazerren neurriz dastatzea, nahiz eta ohartarazten zenidan, haren jarraikian, ezen alferrikakoa zela nehori kontseiluen emaitea, gazteei bere batez, nor bere buruaren gainean baizik zentzatzen ez zelako...
|
|
|
Eta, ondotik, zure hitzak etorri zitzaizkidan, jaun André, noiz eta Salamancan nengoela gomendatzen baitzenidan plazerren neurriz dastatzea, nahiz eta ohartarazten zenidan, haren jarraikian, ezen alferrikakoa zela nehori kontseiluen emaitea, gazteei bere batez, nor bere buruaren gainean baizik zentzatzen ez zelako... Eta, zure hitz haiek gogoan nituela, galdetu nion neure buruari zergatik egin behar
|
nuen
nik deus berezirik guztia alferrikakoa zenean, gero gerokoak. Eta kapitainaren irakaspenak nituen, finean, haizea bezalakoa izaiterat bulkatzen nindutenak, baina haizeak ez zuen araurik, eta nik, ordu arte izan nituèn arauen gainetik ibili nahi nuen engoitik, gero gerokoak...
|
|
|
Eta kontzientziaren baitan ostataturik nuen harra nahi nuen ostikatu eta handik igorri, zeren eta har penatzaile eta zehatzaile hark ez baitzuen enetzat, urte luzeetan, hitz gozorik izan, gaixto nintzenean gaixto nintzelako eta on nintzenean hobe ez nintzelako... Eta, Joben liburuan erraiten den bezala, gizona trabailurako eta hegaztia airerako sortuak izan zitezkeen arren, hegazti ere izan nahi
|
nuen
nik, gizon ez ezik. Eta intxaurraren jateko desiros den, baina, azalaren hausteko nekeagatik, barrengo mamia dastatu gabe uzten duen ximinoa ez bezala, guztiz deliberaturik nengoen intxaur haien hausterat ere, zeren eta plazerraren leihoak eta portaleak zabaldu nahi bainituen lau haizeetarat eta plazerrei plazentki emana bizi, eta zeren ez bainuen kastoen kastakoa izan nahi jada...
|
|
|
Eta intxaurraren jateko desiros den, baina, azalaren hausteko nekeagatik, barrengo mamia dastatu gabe uzten duen ximinoa ez bezala, guztiz deliberaturik nengoen intxaur haien hausterat ere, zeren eta plazerraren leihoak eta portaleak zabaldu nahi bainituen lau haizeetarat eta plazerrei plazentki emana bizi, eta zeren ez bainuen kastoen kastakoa izan nahi jada... Eta, gizon zuhurrak ez bezala, zeinak eskuinean prest baitu pozoina duen kopa eta ezkerrean kontrapozoina, bi eskuz edan nahi
|
nuen
nik atsegintasunaren kopa pozoindua... Eta, neure bizimolde berriaren bideratzeko, ez nuen esku hertsirik eta egitekotsurik nahi, zeren eta esku hertsiak itotzeraino eta arnasgabetzeraino hertsi baininduen urte luzeetan, baina esku laxoa eta alferra, zeren hats hartu nahi bainuen, eta biriketan munduko aire guztia sartu nahi nuen...
|
|
2002
|
|
|
Artsai hau oso maitea
|
nuen
nik. Ni Erreron nengoen bitartean, ez zen niregandik bereiziko.
|
|
|
Maite
|
nuen
nik osaba Lazaro, baina Kristoren ohorea salbatu beharra nuen, kosta ahala kosta, artean debot samarra bainintzen, korazonistetako anaia egingo ote nintzen zalantzan. Esan nion:
|
|
|
Uste
|
nuen
ni bakarrik nintzela abila kalabazinak ematen, baina zu ere ez zaitut makala. Ate kolpearen neurriari begiratuta, kalabaza ere badela esango nuke.
|
|
|
Buruan
|
nuen
nik ere ordurako kezka hura, eta baietz esan nion, hura ere pentsatua nuela.
|
|
2003
|
|
|
Lehentxuago, gerotxuago. Orduan egon behar
|
nuen
nik. Erlauntzaren ondoan.
|
|
|
Gauez izarren infusioa dirudi batzuetan, zerua oskarbi denean. Edo uralita ilun bat laino denean –jarraitu
|
nuen
nik, baina ordurako itsasoaz harago joanda zebilen Monika eta ez zidan jaramonik egin, nire belarri ertza bere mingain hezearekin miazkatzen segitu zuen eta dagoeneko hatsa berotzen hasia zuen. Norbaitek zintzurra estutzen ziola ematen zuen.
|
|
|
Bazkalondoko kafea luzatu nuen, beraz. Likore bat eskatu nuen, berdin zitzaidan zer, ez bainuen edateko asmorik, mahai gainean zerbait behar
|
nuen
nirekin nekarren aldizkari bat irakurtzen nuen bitartean tarteka zure begiradari erreparatzeko. Ez nuen etxean sartu eta arropa lisatzen nuen bitartean zurekin pentsatzen jardun nahi, burdina astunarekin nire alkandorak, bularretakoak edo gona arin eta galtza estuak, azken batean neure burua, hain bidegabeki zigortuz.
|
|
|
Zertarako? Hori uste
|
nuen
nik, Ana azaldu zen arte. Berak irakatsi zidan nire barne mundutik kanpo ere bazirela bizipen politak.
|
|
2004
|
|
|
Gorroto
|
nuen
nire alde ilun hura.
|
|
|
Ez nekien. Egia erran, nahiago
|
nuen
nire eginbeharraz ez pentsatzea. Kontu hura erabat zokoraturik neukan.
|
|
|
Dena den, ez ziren laguntza lan horiek nik maiteen nituenak. Zirrara handiagoko zerbait behar
|
nuen
nik. Halaxe errana nion Ibarrari aurreko azaroko egun urrun hartan... eta, antza zenez, nire deiak erantzuna izan zuen.
|
|
|
Eta ni, lehen lezioa hartzen ari zèn haur obedientea banintz bezala, beste aldera begira jarri nintzen, Moneten koadro baten kopia zegoen aldera: une hartan, ordea, zuri zuri
|
nuen
nik burua, eta halaxe ikusi nuen koadroa ere, oihal zuria margo zuriago batez pintatua: koadro suprematista bat zen hura, zinez, Ritxar irakasleak institutuan irakatsiaren arabera.
|
|
|
Aski eta sobera
|
nuen
nik harekin!
|
|
2005
|
|
|
Fernando hilda zegoen, ez zen berpiztuko; bere amak, gorpua aurkitzen ez zen bitartean, esperantza izpi bat izango zuen, txikia bazen ere. Bestalde, nahiago
|
nuen
nire ilobak euren aita bere burua baino hil ez zuen gizon on bat bezala oroitzea, eta ez errurik gabeko mutil atzeratua garbitu zuen putakumea bezala. Azuak abokatu onak zituen eta ez nuen uste kasuarekin lotzen zuen ezer aurkituko zutenik bertan; bere izena zikintzea lortuko zen, baina ez zuen kartzelarik zapalduko, kartzelan sartu zezaketen denak hilda zeuden eta.
|
|
|
Anderren paperei begirada bat ematea gustatuko litzaidakeela esan nion, agian berari zerbait pasatu zitzaiola kanpoko begi batzuek errazago ikusiko zutena, eta berak ez zuen inolako oztoporik jarri. Arrebak ez zekien ezer lapurreta ahaleginaz, ezta ateko bihotzaz ere; horrela jarraitzea nahi
|
nuen
nik.
|
|
|
Izeko Martinarekin joan ginen atzo ospitalera, eta amarekin ere bai, trenean. Eta albuma eraman nahi
|
nuen
nik ospitalera, aitari erakusteko. Ze kromo guztiak ipini ditut albumean, futbolarienak, eta osorik daukat albuma eta aitari erakutsi nahi nion.
|
|
|
Gurrek ≃ Hori ba. Hori esan nahi
|
nuen
nik. Eta badakizu abade batek asmatu zuela errugbia?
|
|
|
Gurrek ≃ Hori ba. Hori esan nahi
|
nuen
nik... William Webb Ellis.
|
|
|
Fotoan ezin ikus, jakina. Baina oso maite
|
nuen
nik atzealdeko sorotik gora igotzen zen egurrezko mandio zubia. Handixek sartzen ziren, hain zuzen, ganbararakoak oro.
|
|
|
Txikitandik Uruburutarren etxe gorria
|
nuen
nik denotan maiteen: zuhatsu, ilun, hamaika zuhamuxkaren artean misteriotsu.
|
|
|
–Me gustaría despedirme de Edorta y de Eulogio antes de irme –galdetu
|
nuen
nik izuti, eta esaldia tarrapataka ihesi joan bide zitzaidalarik.
|
|
|
Alamedan jende ugari zegoen dantzan; agertokian, ezagutzen ez nuen talde txepel bat. Gabonetan Muguruzatarrak egonak ziren, eta gau hartan bertan, ordu batetik aurrera, Ken 7 Baina gau hartan aski arazo
|
nuen
nik musika gozatzeko.
|
|
|
–Nik traktorea bai –bota
|
nuen
nik.
|
|
|
–Eta surf egingo genuke! –amaitu
|
nuen
nik.
|
|
|
Baietz egin zuen buruaz, eta horrek nire laguntza onartzen zuela adierazten zidan, hori nahi
|
nuen
nik ulertu behintzat.
|
|
2006
|
|
|
Xamurtasunaren beharra
|
nuen
nik
|
|
|
–Hankapalorenera joango gara? –esan
|
nuen
nik, handik gertu igaro ginenean.
|
|
|
–Zer ba? –galdetu
|
nuen
nik, egiazko harriduraz.
|
|
|
Zuk ere galdegin dezakezu nola bizi
|
nuen
nik une hura, zer nintzen galtzeko beldurrez, zer aurkitzeko ilusioz. Adinak, eta barkatu berriz honetara jotzea, alde handiak markatzen dituela esango nuke:
|
|
|
Beste milioika maitemindu dira eta mintzen dira munduan zehar. Sei mila milioi lagun; banekien zein nahi
|
nuen
niretzat eta ez naiz sekula hain bakarrik sentitu. Sentitzen nuena ulertzeko hitza nahi nuen.
|
|
|
Gorroto
|
nuen
nire ezizena zure ezpainetan. Nire izena ere ez du erabiltzen, tontolapiko honek.
|
|
|
Errana da, Gilen eta bion artean hura zen egiazki ikastera grinatua. Ni Etxeberriren irakaspenik gabe bizi nintekeen aise; ez
|
nuen
niretako deus amesten Garrüzek eskaintzen zidanaz haratago. Borrero baten gerizpean hazia nintzen, goarnizioko soldaduen zakarkerian eta haien ausarkerian hezia.
|
|
|
Montamateko baroiaren agindupean eman ninduten, ez Larrearenean, Nabarrenkoxeko euskaldun apurrak bezala. Migel Mailuren heriotzaz hobendunetarik egiten bainuen, nahiago
|
nuen
nire herrikideengandik urrundu, haren azpian ibili baino.
|
|
2007
|
|
|
Elvis hil zen urte hartan, lehentxeago ere esan berri dut, hamabost urte genituen eta, haurtzaroa oso urruti eta atzean ikusten bagenuen ere, umetako ametsen luzapenak bizi genituen oraindik, gutxi asko aldatuak edo moldatuak. Ziklista handia izatearekin egin ohi
|
nuen
nik amets mutil koxkorra nintzela, eta Tourreko etapa gogorrenak irabazten nituela, ibilbide menditsua zeukatenak bereziki, Pirinioetako edo Alpeetako igoera mitiko haietan erasoa jo eta aurkari guztiak atzean utziaz, aldapan gora izerdi patsetan baina garaipena gogoan gailur hurbilerantz nindoala: Puy de Dom, Alpe d. Huez, Hautacam, La Madeleine...
|
|
|
Ez zaude oso ondo, ez?, esan zidan, bere esku bat nire izter gainean jarrita. Keinu errugabe bat zen inondik ere, adiskidetasunezkoa, ia ia amatiarra esango nuke, baina beste zerbait nahi
|
nuen
nik imajinatu, eta ondotiko beste laztan batzuen aurrekaritzat hartu nuen xera maleziarik gabeko hura.
|
|
|
Gainera, Astrid Lindgrenen aurpegia lehen aldiz ikusi nuenean konbentzituta geratu nintzen: emakume harekin eta Pippi txikiarekin bizi nahi
|
nuen
nik; etxean sentiarazten ninduten. 1968 urtean jaio nintzen ni, espero ez nindutenean eta bi aldiz.
|
|
2008
|
|
|
Gau osoa zalaparta batean pasa genuen, gauza bakoitza bere tokian jartzen, eta tarteka marteka Trelawney jaunaren lagunez betetako txalupak hurbiltzen zirela, mister Blandlyrekin eta haren gisakoekin, Squireari bidaia ona eta itzulera kalterik gabea opatzera. Sekula ez
|
nuen
nik Admiral Benbown halako lanik izan; eta egunsentia baino lehentxeago kontramaisua txilibitua jotzen hasi zenean, eta eskifaia dibidietaren hagak mugitzen, zeharo leher eginda nengoen. Hala eta guztiz, beste horrenbesteko nekea sentitu izan banu ere, ez nuen kubierta utziko; hain zen dena berria eta interesgarria niretzat:
|
|
|
Laster
|
nuen
nire istorioa kontatua, eta ingurura begira hasi nintzen. Etxea, sabaia, hormak eta zorua?
|
|
|
Han eta hemen landareak zeuden loretan, denak ezezagunak niretzat; han eta hemen sugeak ikusten nituen, eta batek haitz baten ertzean burua goratu, eta biraka dabilen zibaren soinuaz egin zidan abistu. Gutxien uste
|
nuen
nik etsai gorria nuela, eta soinu hura kriskitin ospetsua zela!
|
|
|
Zaurituta egonagatik, harritzeko moduko lastertasunez mugitzen zen, ile grisa aurpegira erorita, eta aurpegia bera bandera gorri bat bezain gorri presagatik edo amorrazioagatik. Ez
|
nuen
nire beste pistola probatzeko betarik izan, eta gogo handirik ere ez egia esan, ziur bainengoen alferrik izango zela. Gauza bat ikusi nuen garbi:
|
|
|
Nik ordezkatzen nuen gizona han itxaroten egon zitekeela pentsatuz eraman nuen Nadia orkestrako egoitzara. Atarian edo sarrerako aretoan zeudenei edo zebiltzanei erreparatu nien eta ez nuen aurkitu inor atezuan, itzalgaizka edo inoren zain, ez
|
nuen
nire antzekorik atzeman, denak iruditu zitzaizkidan hiztunak, alaiak eta hurkoarekin komunikatzeko arazorik gabeak. Neu bakarrik nengoen han bazter batean zurrun eta zutik.
|
|
2009
|
|
|
Neuk ere izan nahi nuen errege. Nik ere protagonismo hori bizi nahi
|
nuen
nire azalean. Herritarren txaloak jaso.
|
|
|
Gorroto nuen atea jo gabe sartzea. Eta gorroto
|
nuen
nire ohean esertzea, batez ere oinetako azazkalak margotzen ari zenean.
|
|
|
Ezusteak esnatu egin ninduen, Ariane lanean ari omen zen eta ezin zion deitu, urduritu eta lana utziko zuen, gero errieta egingo zion. Non aurkitu behar
|
nuen
nik abokatu bat?
|
|
|
–Uste
|
nuen
ni neu nintzela benjamina, baina ez? –esan zuen Adak hotsek eta garrasiek baretzera egin zutenean, bere lekua galdu balu bezala, harik eta, bere lekuaren bila abiatzen zela, ezusteko aurkikuntza egin zuen arte?:
|
|
|
edo sagarrazal edo beste frutazal baten gainean, amonaren batek irrist egin, erori, eta burua apurtuko zuela: zerbait egin behar
|
nuen
nik, baina, amona haiek hiltzen utzi baino lehen, bosgarren manamendua bainuen neure gainean, hari batetik zintzilik zegoen ezpata bat bezala: –Ez duzu hilko?!
|
|
|
–Eta zertarako hil behar
|
nuen
nik Mrs. Brent?
|
|
|
Ea zertan sartu behar
|
nuen
nik horretan, galdetu zidan Carmenek, eta espero nuen azken erantzuna izan zen hura, lotsarik ez zuela aurpegiratu nion egun hartan. Nik ez nuela zerikusirik.
|
|
|
Entzute saioaren ondokoa maite
|
nuen
nik gehienik. Erregek bere ingurukoekin Louvreko murruak uzten zituen orduan, eta pilota jokoan aritzen.
|
|
|
–Ez da nire ikusmoldea soilik. Frantziako erregek ere bere egin du, gogoan
|
nuen
nire azken elkarrizketa Henrike Valoiskoarekin.
|
|
|
E Z
|
nuen
nik bilatu. Ez nuen ekarri.
|
|
|
Joanes Mailu kasik hiltzeraino. Hemezortzi hilabetez zendurik egondako hura berpiztu behar
|
nuen
ene baitan.
|
|
|
Halako zerbait aditua
|
nuen
nik ere nire ezkontza egunean. San Paulok, ordea, ez zuen Margarita ezagutu.
|
|
|
Bizkar gainean nabari
|
nuen
nire inguruan pizturiko isiltasunaren pisua. Zuhurrena zen nik ere ahoa lotzea.
|
|
|
–Uste
|
nuen
ni neu nintzela benjamina, baina ez... –esan zuen Adak hotsek eta garrasiek baretzera egin zutenean, bere lekua galdu balu bezala, harik eta, bere lekuaren bila abiatzen zela, ezusteko aurkikuntza egin zuen arte–:
|
|
|
Egun batean amona bat ikusi nuelako irrist egiten patatazal baten gainean... handik aurrera, buru buruan sartu baitzitzaidan patatazal bakoitzean... edo sagarrazal edo beste frutazal baten gainean, amonaren batek irrist egin, erori, eta burua apurtuko zuela: zerbait egin behar
|
nuen
nik, baina, amona haiek hiltzen utzi baino lehen, bosgarren manamendua bainuen neure gainean, hari batetik zintzilik zegoen ezpata bat bezala: " Ez duzu hilko"!
|
|
2010
|
|
|
Eta argi bat piztu zitzaidan orduan buruan. Zer besterik behar
|
nuen
nik, izan ere, neure mugak onartzen ikastea eta bizitza neure mugetatik antolatzea baizik. Aurkikuntza bat izan zen!
|
|
|
Eta ibiliaren ibiliaz, aurkitu nuen modua. Zuek ez zenutèn beldurra
|
nuen
nik, baina nik zuek ez zenutèn logika nuen, sofista bikaina izateko dohain guztiak nituen, ez esan ezetzik, Gabino?, etengabe baliatzen nuena, oinazea, eritasuna eta heriotza oinarri zutèn historia izugarriak izugarriago bihurtzeko, halaxe lortzen bainuen zuen beldurra ere piztea eta areagotzea, harik eta zuek edo zuetako norbait azpian sentitzen nuen arte, ni baino beldurrak hartuago:... hark ematen zidan atsegina, eta hark ematen zidan atsedena?!
|
|
|
–Ongi da, Gabino. Zure eskola eta unibertsitatera joateko prest naukazu, egun batean gonbidatzen banauzu??; huraxe nahi
|
nuen
nik, zu Pagoagara joatea, baina zuk hura esan ez beste, hotzikara batek zeharkatu zidan gorputza, orain ulertzen dut zergatik, beldur bainintzen, erraietaraino beldur?
|
|
|
Huraxe
|
nuen buruan
nik neuk ere, amarekin hartaz hitz egiten ez nuen arren, banekielako guztiz beste era batean pentsatzen zuela: asmatu nuen, zeren, handik gutxira, beste iritzi bat nagusitu baitzen, karlistak eta integristak lau haizeetara zabaltzen hasi zirenean Espainia salbatzera etorri zela, agerketen garrantziaz jabetu ondoren; egun haietan, baina, zeinetan bidente nazionalistak guztion arreta bereganatu baitzuen, halaxe bizi nituen nik gauza haiek, Ama Birjinak Euzkadi aukeratu balu bezala bere goi xedeetarako, askatasunerako bidean; Ama Birjina Pagoagakoa:
|
|
|
Zergatik ez, baina, Jainkoa modu berdinean juzgatu, guztiahaldunak bere antzera eta irudira egin bagintuen? Zergatik ez zuen hatz bat bera ere mugitu Krakatoa sumendiaren leherketan, zeinak berrogei mila inguru pertsona hil baitzituen, geografia klaseetan ikasi genuenez, eta zergatik egin behar
|
nuen
nik lehoi artera, lehen kristauek bezala, neure bizia ere arriskuan jarriz?
|
|
|
amiltzera banindoa bezala: zer egin behar
|
nuen
nik, izan ere, Madril bezalako hiri handi batean, etxerik eta babesik gabe, eta zer, txakurrik gabe eta txakurrak eskaintzen zidàn euskarri psikologikorik gabe. Nik banekien zer ari zitzaidan esaten Mendi:
|
|
|
Nik hamar urte izango nituen, eta gogoan dut lagunekin joan nintzela. Aurreneko ilaran jarri nahi
|
nuen
nik baina Tomas beldurtiagatik bosgarrenean jarri behar izan ginen, eta han ibili behar izan genuen gero aurrekoen buruak saihesten. Holakoetan bururik txikiena ere puztu egiten dela ematen du.
|
|
|
–Josebaren familia zuek zinetela uste
|
nuen
nik.
|
|
|
–Mutil zintzoa da –erantsi
|
nuen
nik.
|
|
|
Orduan barre egin banion ere, urteen buruan berriro etorri zitzaidan galdera hori gogora, H.rekiko nire harremanen harira. Buru bihotzez maite
|
nuen
nik H., gorputz eta arima, eta mihiari eutsi behar izaten nion berarekin nengoenean aldiro ez errepikatzeko. Noizean behin esaten nion ordea:
|
|
|
–Por el culo –bukatu
|
nuen
nik oraingoan.
|
|
|
Entzuna nago lurrikarak eta izaten diren lekuetan, txakurrak, segundo batzuk lehenago, urduri jartzen direla eta zaunkan hasten —zergatik ez, haien pertzepzio eremua eta gurea ez badira beti bat! —, eta ez dut dudarik halako zerbaiti antzeman ziola —ai, Galileok eta Giordano Brunok txakur bat lagun izan balute, Inkisizioak eragindako lurrikarei antzemateko...!, baina Elizak, heretikoak ez ezik, txakurrak ere kondenatuko zituzkeen orduan sutara, seguru baietz... —, txakurra negarrez hastearekin batera, lurrikara bat bezalakoa sentitu bainuen neure baitan, bertigo bat, oinen azpian nuèn euskarria bat batean desagertu eta hutsean zehar —neure hutsaren hutsean zehar— amiltzera banindoa bezala: zer egin behar
|
nuen
nik, izan ere, Madril bezalako hiri handi batean, etxerik eta babesik gabe, eta zer, txakurrik gabe eta txakurrak eskaintzen zidàn euskarri psikologikorik gabe. Nik banekien zer ari zitzaidan esaten Mendi:
|
|
|
Huraxe
|
nuen buruan
nik neuk ere, amarekin hartaz hitz egiten ez nuen arren, banekielako guztiz beste era batean pentsatzen zuela: asmatu nuen, zeren, handik gutxira, beste iritzi bat nagusitu baitzen, karlistak eta integristak lau haizeetara zabaltzen hasi zirenean Espainia salbatzera etorri zela, agerketen garrantziaz jabetu ondoren; egun haietan, baina, zeinetan bidente nazionalistak guztion arreta bereganatu baitzuen, halaxe bizi nituen nik gauza haiek, Ama Birjinak Euzkadi aukeratu balu bezala bere goi xedeetarako, askatasunerako bidean; Ama Birjina Pagoagakoa:
|
|
|
" Ongi da, Gabino. Zure eskola eta unibertsitatera joateko prest naukazu, egun batean gonbidatzen banauzu..."; huraxe nahi
|
nuen
nik, zu Pagoagara joatea, baina zuk hura esan ez beste, hotzikara batek zeharkatu zidan gorputza... orain ulertzen dut zergatik, beldur bainintzen —erraietaraino beldur— amak eta biok espero genuèn mirariari ere trukua aurkituko ote zenion, hain zinen iaioa kontu haietan; zuk ni konbertituko ote ninduzun, bada, nik zu konbertitu beharrean?; zeren beldur nintzen, baina, Pagoagako Ama Bi...
|
|
|
Eta ibiliaren ibiliaz, aurkitu nuen modua. Zuek ez zenutèn beldurra
|
nuen
nik, baina nik zuek ez zenutèn logika nuen —sofista bikaina izateko dohain guztiak nituen, ez esan ezetzik, Gabino—, etengabe baliatzen nuena, oinazea, eritasuna eta heriotza oinarri zutèn historia izugarriak izugarriago bihurtzeko, halaxe lortzen bainuen zuen beldurra ere piztea eta areagotzea, harik eta zuek edo zuetako norbait azpian sentitzen nuen arte, ni baino beldurrak hartuago... hark ematen zidan atsegina, eta hark ematen zidan atsedena...!
|
|
|
Zergatik ez, baina, Jainkoa modu berdinean juzgatu, guztiahaldunak bere antzera eta irudira egin bagintuen? Zergatik ez zuen hatz bat bera ere mugitu Krakatoa sumendiaren leherketan, zeinak berrogei mila inguru pertsona hil baitzituen, geografia klaseetan ikasi genuenez, eta zergatik egin behar
|
nuen
nik lehoi artera, lehen kristauek bezala, neure bizia ere arriskuan jarriz?
|
|
|
kolpe bat kopetan, ubelune bat utzi ziona, besterik ez. ‘Esan
|
nuen
nik motorra arrisku handia zela. Hobe zenuke kentzea’ esan zion amak aitari.
|
|
|
Eta argi bat piztu zitzaidan orduan buruan. Zer besterik behar
|
nuen
nik, izan ere, neure mugak onartzen ikastea eta bizitza neure mugetatik antolatzea baizik. Aurkikuntza bat izan zen!
|
|
2011
|
|
|
Gorako aurrerapausoa enpresan, proposatu zidaten bidaia hari baiezkoa eman nionean egin nuen. Urteak ziren horrelako baten peskizan nenbilela, katuaren egonarriaz, egon ere; eta oso garbi
|
nuen
ni ez ninduela erreparo etiko desgaraiko batek atzeraraziko?: zuzendariaren bulegora sartzerako entzunak nituen oihuak, eta atea zabaldu orduko Goikoetxeari antzeman nion begitarteak argi iragarri zidan huraxe nuela jauzi egiteko abagunea, sagua nora ezean, huraxe izaki salto egin eta harrapatzeko unea?, eta ezin niola inola ere ihes egiten utzi.
|
|
|
moztea erabaki huen, horrela hobe izango genuelakoan: guka egin huen orduan, bejondeinala; ez zekinat, baina, gu horretan bentajarik batere ba ote
|
nuen
nik. Izan ere, norberarentzat zer den on jakitea gaitza baldin bada maiz, are zailago dun besteari zer komeni zaion asmatzea.
|
|
|
Garbi zegoen ni ordua baino lehen etxera itzuli eta gelako atea zabaldu nuenean ikusi nuena jolas bat besterik ez zela, jolas erotiko bat, inplikazio sentimentalik gabea. Ia segurutzat
|
nuen
nire neska ez zegoela bi morroi horiekin maiteminduta, maitasunak, edo maiteminak behintzat, gure baitako indar guztiak norabide bakarrean bideratzea eskatzen baitu. Hirurak ohean nahas mahas zeuden arren, buruak altxatu zituzten eta, arnasa baretzeko astia hartu ondoren,. Sartu, nahi baduk?
|
|
|
Munduaren hasieran
|
nuen
nik luma hartu, ene kobla kantuetan bada hamaika zitu, ezinezko den guztia kantuz posible duzu, bizitza den putatzarrak ama begiak ditu...
|
|
|
Zer egin behar
|
nuen
nik ligatu berri nuen nire panpoxarekin, ondoan karabina bat nuela. Akabo barreak, afari goxoak eta sexu apurrak.
|
|
|
batzuk diziplina bakarrera mugatzen dira eta ez du zergatik horrela izan behar, hor daude pintura, eskultura, grabatua, argazkia? Denarekiko interesa
|
nuen
nik, artista batek espresatzeko eskura dituen tresna guztiekiko, bat bera ere baztertu gabe, eta helburu horrek eraman ninduen zinemara?. Eta esperimentazio nahi hori,, ez filosofikoa eta sakona, baina bai ikasteko grinaduna?, beti nabarmendu da bere obran.
|
|
|
bete nahi
|
nuen
nire munduaz,
|
|
|
eta norbaitekin hitz egin nahi
|
nuen
nik ere
|
|
2012
|
|
|
Nik, ordea? Zer behar
|
nuen
nik. Apika ez nuen deus behar, baina mutil hura nahi nuen, aspaldidanik, eta bera eskuratzeko ez niola inori baimenik eskatu behar erabaki nuen amen batean.
|
|
|
Milango aireportura iristean ez nuen Marco nire zain ikusi. Ez
|
nuen
nire bila joaterik espero, ez zekien zer ordutan iritsiko nintzen ere. Baina tira, nahiz eta inor ezagutzen ez dudan hiri batera iritsi, beti begiratzen nuen aireportuan, ezker eskuin, ezagutzen nuen norbait egongo zen esperantzaz.
|
|
|
Ez nuke denborarik galdu nahi, inguruan gauza bitxiak gertatzen hasi zaizkidalako eta nire egitasmoak oztopatzeko ahaleginak egiten ari direla antzematen dudalako: lehengo egunean ez
|
nuen
nire egunerokoa topatu beti uzten dudan lekuan, idazmahaiaren tiraderan, liburuen apalategian baizik, eta, bestalde, lankideek eskaintzen zidaten tratua, usu atsegin eta beroa, nabarmen hoztu da azken egunotan, gaizki disimulatutako mesfidantza batera iristeraino. Zirkulua nire inguruan ixten ari dela susmatzen dut, gero eta tarte estuagoa daukadala.
|