|
2000
|
|
|
Baina ez
|
nuen
haiek mementuan baketzerik erdietsi, eta hala egon ziren egun osoan: hatsarrean, goizetik arratsalderat bitartean, elkarri so ere egin gabe; gero, arratsean, xuxendurik elkarri hainbat so, baina oharkabean eta itzalgaizka bezala... harik eta, gaua gainerat zetorkigunean, Antonio Joxerenganat hurbildu zen arte, bere arrazoinak erakusten zizkiola:
|
|
2006
|
|
|
Arratsaldean, artzain lohizundarra joan eta gero, haren hista egiten nuen, haren erranak eta haren keinuak Grazianarendako eta Ramonarendako manera barregarrian berrituz. Neskek gogotik egiten zuten irri, eta nik maite
|
nuen
haiek irriz ikustea. Ramona bereziki.
|
|
|
Isilik geratu ziren denak, garrantzirik gabeko zeozer balitz bezala. Nik, berriz, ez
|
nuen
haien jokabidea ulertzen; gure Jaunaren Gurutze Santuaren benetako zatia eraman genezakeen gurekin, eta zirkinik ere ez. Ez zen samurra helduen jokabidea ulertzen.
|
|
2009
|
|
|
Bere kontu zaharrei buruz baino ez da aritu. Eta nahiko lan
|
nuen
haiek ulertzeko ere.
|
|
2012
|
|
|
Gauza nabarmena iruditu zitzaidan ez zituztela uhartera ikustaldiak oso maiz egiten, hamabost hilabete baino gehiago igaro baitziren berriz hondartzara etorri arte; beste era batera esanda, ez nituen ikusi, eta ez
|
nuen
haien aztarnarik ez arrastorik aurkitu denbora horretan guztian, euriteen garaian ez baitziren seguruenik irtengo, ez behintzat horren urrutiraino. Halere, ez nintzen lasai bizi izan bitarte horretan, etorri eta ezustean harrapatuko ninduten etengabeko beldurra zela medio.
|
|
|
Ordurako, aski ongi hitz egiten nuen haien hizkuntza eta oso ongi ulertzen nuen esaten zidaten guztia. Gainera, ikasia
|
nuen
haien alfabetoa, eta moldatzen nintzen tarteka marteka esaldi batzuk interpretatzeko; izan ere, Glumdalclitch izan bainuen irakasle etxean egon nintzen bitartean eta bidaian izandako aisialdietan. Liburu txiki bat zekarren poltsikoan, ez Sansonen Atlasa 43 baino askoz handiagoa; neska gaztetxoek erabili ohi zuten testua zen, haien erlijioaren berri ematen zuena laburki; honetaz baliatuz irakasten zizkidan letrak eta azaltzen hitzak.
|
|
2013
|
|
|
BIDEAREN erditsuan zaldun talde bat zegoen nire esperoan. Aspaldi ikusi gabea
|
nuen
haien buru egiten zuena: La Force.
|
|
|
Adinkide
|
nuen
haien buruzagia. Bisaia zaildua zuen, sastakada zahar batez apaindurik ezker masaila.
|
|
2014
|
|
|
Batzuen batzuek esaldi laburrak trukatzen zituzten purrustaka, agidanez arazoa beren gogara konponduz. Aldamenean
|
nuen
haien buruzagia, beltz gazte bulartsu bat, urdin ilunez azpildutako jantziez arrunki apaindua, izugarriekin, eta ilea kizkur koipetsuetan artezki antolatua zuena. «Eta?» esan nion, adiskidetsu agertzeko asmo hutsarekin.
|
|
2015
|
|
|
Baina diferentea zen aldi berean: ez dakit helduagoa nintzen, baina ez hain umea, ez hain taldekoia ere; jendekoia betidanik izan naiz, baina, ez dakit urteen berezko uzkurtze baten poderioz ala irakurketaren sentsibilitate erne berriaz, artaldean ez nintzela gustura sentitzen ohartu nintzen; ohartu eta onartu; taldeari begiratzen nion, nahi
|
nuen
haietako bat izan, multzoan urtua, baina banekien harrezkero ezinezkoa zena.
|
|
2016
|
|
|
Kolaz pegatuta bezala, liluratuta, eternitatea pasa
|
nuen
haien aurrean,
|
|
|
Kartera poltsikoan sartzean, honen fondo puskatutik ihes egindako txanponak sumatu nituen eskuarekin, eta atsegin
|
nuen
haiek hor egotea, epel, babesean.
|
|
2018
|
|
|
Jaizkibelez hitz egiten zidaten, beti irainka, eta nik errespetua eskatzen nuen, nire anaia han zelako. Baina jende hark nire anaiari halakoak egin bazizkion, nola jarri behar
|
nuen
haien alboan. Niretzat, balioak galduak zituzten.
|
|
|
Hasieran, noski, ez nintzen konturatu familia bera zela. Nik ez
|
nuen
haiekin topo egin eta, beraz, etxera iritsi nintzenean, ez nuen jakin lehen polizia etxean egondako pertsona berak zirela. Han, haien amaren hilketa lazgarriaren berri izan nuen.
|
|
2021
|
|
|
Ohetik irten nintzen salto batez, eta nire gelara joan nintzen 1983ko istiluetan poliziaren kezko pote batek pertsianan egin zuen zulotik so egiteko. Txirrina entzun aurretik ikusi nahi
|
nuen
haiek ote ziren. Arriskua datorrenean, hura ikusteko premia irrazionala izaten duzu.
|
|
2022
|
|
|
–Ez
|
nuen
haiekin haserretu behar. Ez zuten merezi.
|
|
|
Tarteka txalo urduriak jotzen zituzten xehetasunen batekin asmatzen nuenean, orezta bat izan zitekeen bizkarrean, orbain bat edo ebatondo txiki bat zangoan, eta euren artean froga horiek elkarri erakusten ere sumatzen nituen gonak altxatuta. Deskribapenekin bukatu nuenean isilik zegoen batek galdetu zidan ea zergatik ezin genuen jarraitu oraindainokoan bezala, ea zergatik egin behar nituen bereizketa mingarriak, zergatik aukeratu behar
|
nuen
haietako bat eta besteak bazterrean utzi. Ez nekiela zer erantzun esan nion, eta orduan hasi zitzaizkidan aurpegiratzen ez zela hori hitzemanda genuen tratua, arauak hautsi nituela.
|
|
2023
|
|
|
Gorroto
|
nuen
haien etxera joatea, baina patuaren kapritxo zitalak: senarrak lagun minak ziren.
|
|
|
Ez zeuden etxean gelditzeko, ohituak zeuden hamabi urtetatik gizonezkoen pare lan egitera, eta ez portzierto leku txukunetan, oihal denda batean esaterako, ezpada kordeldegian edota kontserba fabrikan. Izugarri atsegin
|
nuen
haiei entzutea, lantokiari buruzko galderak egitea, eta kontatzen zidaten txirrinak jotzen zuela, uniformea eraman behar zutela derrigor, kontramaistra bat zeukatela eta denak barre algaraka aritzen zirela elkarrekin gela berean, eta niri begitantzen zitzaidan haiek ere eskolara joaten zirela, baina etxeko lanik eta zigorrik gabe. Hasieran, eskolako maistrak –izaki bikain eta aparteko haiek– miresten hasi baino lehenago, jabetu aurretik ozpinetakoak potoetan sartzen jardutea ez zela hain hain ogibide ederra ere, ondo baino hobeto irizten nion nire izebak bezalakoa izateari.
|