|
2000
|
|
|
|
Nola
irakasten da hori klasean?
|
|
|
Bai hizkuntza mailan baita hezkuntza arloan ere, sistemarekikokonplizitatea ala salaketa bideak ziren azaleratzen ziren aukera bakarrak. Etsipenhonen aurrean Txillardegiren zeregin erradikala,
|
nola
irakatsitako edukietan halaemandako eskola formetan, intelektualarena izan da eta, praktikan, Henry Giruox ekteorizatutako irakasle eraldatzailearen eredua2 gorpuztuz joan da.
|
|
|
ZER gehiago erran diezazuket jaun Marcelez, jaun André? Oroit dezaket, konparazione,
|
nola
irakatsi zigun latineko dikzionarioa erabiltzen eta nola egun haietan erran zigun ezen dikzionarioa hitzen logela zela, eta hantxe genuela hura, guk noiz zabalduko zain, hitzek ezkutatzen zituzten ametsak eskura genitzan. Eta erran zigun, halaber, ezen dikzionarioa baso bat ere bazela, non pagorik lerdenenaren iduriko hitzak aurki genitzakeen edo belarrik xumeenaren idurikoak; eta zerurat beha zeuden hitzak zeudela, eta lurrari beha zeudenak eta lurrean sartzen zirenak, bertze hitzen ongarri bihurtzeko; eta hitz gozoa, komunzki eta eskuarki, ederra zela, eta hitz garratza eta pozointsua, itsusia; baina bazirela hitz gozoak, gozoaren gozoaz gibela eragin ziezaguketenak, okaztagarri egin arteraino, nola izan ohi baitziren usu gorteko poeten hitzak, kapare eta handikien zerbitzuetarat zeudenenak eta haien faboreen eskertzeko skribatzen eta deklamatzen zutenenak, eta bazirela hitz garratzak eta pozointsuak ere, garratzaren garratzaz eta pozoinaren pozoinaz eder bihur zitezkeenak, nola gertatzen baitzen osaba Joanikotek hain atsegin zituen Rabelaisen edo Quevedoren luma satirikoetan...
|
|
2001
|
|
|
Irakaslea ikasleari irakasteko dago. Honek hainbat eta hainbat erabaki hartzeadakar, eta modu askotara egin badaiteke ere, zer irakatsi,
|
nola
irakatsi, zertarakoirakatsi, eta noiz irakatsi erabaki du. Nahiz eta ikaslea ahalik eta gehienkontuan hartu, irakaslearen erabakiek markatuko dute irakaskuntza prozesua, eta, beraz, ikaskuntza prozesua.
|
|
2002
|
|
|
Beharbada,
|
nola
irakatsi zer irakatsi baino garrantzitsuago izango da jakintzaren gizartean. Informazioz beteriko gizarte batean, zail egingo da ikaslearenarreta mantentzea.
|
|
|
2 ZERGATIK ETA
|
NOLA
IRAKATSI AHOZ GORA. IPUINGINTZAOSAGARRIMODUAN
|
|
|
Lehen esan bezala, horretarako daude egituratuak; eta gabezia, arazo eta behar handiak dauden arren, nik esango nuke irakastea dela hoberen egiten dugun unibertsitate jarduera. Baina ez dugu orain galdetu behar irakatsi behar ote den; zertarako eta
|
nola
irakatsi behar den dugu benetako gakoa. Goazen, beraz, zer, zertarako eta nola horiek erantzutera.
|
|
|
|
Nola
irakatsi behar da?
|
|
|
|
Nola
irakatsi behar da?
|
|
2003
|
|
|
Hamar bat urte eman ei zituen langintza horretan: batean sintaxi egitura batzuk
|
nola
irakatsi asmatzen, bestean egitura horiek irudietara itzultzen, eta, jakina, ikasgaiak eurak idatziz antolatzen. Artean gaixorik jarri zen, eta osasun baldintza eskasetan egin behar izaten zuen sarri lana, osasun gutxienduari gaina hartzen ahaleginduz sarritan.
|
|
|
Gero, Ingeba, Iker, Gordailu, Etor, Jakin, UZEI, UNED eta EUTGna, besteak beste; eta Arteari eta Geografiari buruzko zenbait hitzaldi eman ziren. Arratsaldeetan, aldiz, hiru mintegi antolatu ziren, BBBn (Batxilergo Bateratu Balioanitza) eskaintzen ziren Historia, Geografia eta Artea
|
nola
irakatsi lantzeko. Ikastaroen helburu nagusiak arlo horietan honako hauek ziren:
|
|
2004
|
|
|
Baina
|
nola
irakatsi ahozkotasuna. Jakin badakigu hitz egiten irakastea ez dela bakarrik hizkuntzaren egitura zuzenak irakastea.
|
|
|
Nola ikasi hola? Jarrera horrekin,
|
nola
irakatsi pertsona mila askori. Zuek ere behar dituzue zuen ahaleginak egin, besteek bezain handiak?.
|
|
|
Orain arte azaldutako teoriak errealitatearekin alderatu guran, Euskal Herriko hezkuntzan euskal historia
|
nola
irakasten den aztertzeko kasu bat hartu dut. Konkretuki euskal hezkuntza ustez ongien dagoen Euskal Herriaren zatian, hots, Euskal Autonomia Erkidegoan (EAE) euskal historiaren egoera zein den aztertzen saiatu naiz.
|
|
2006
|
|
|
|
Nola
irakatsi, ordea, zuzen hitz egiten. Garatua ote zuten aristokrata homerikoek erretorika klasikoaren aitzindaria izan zitekeen arteren bat?
|
|
2008
|
|
|
Izan ere, ezin dugu ahaztu gaur egun irakurleak literaturarekin daukan lehen harremana eskolaren bidez garatzen duela. Horrez gain, eskolak eginkizun garrantzitsua dauka gazteen irakurtzeko zaletasuna sustatzen ere, eta alde horretatik, egin beharreko lana zen egungo eskoletan zein literatur eduki eta
|
nola
irakasten den ikertzea.
|
|
|
Adituek, oro har, ez dute gertutik ezagutzen Eskolan
|
nola
irakasten den literatura. Hori dela eta, atal honetan ez dut literaturaren irakaskuntzaren gaineko iritzi bilketarik egin.
|
|
|
ikastetxe batzuetan guztiz baztertu dira literatur edukiak, eta beste askotan bigarren mailara zokoratu. Literatura lantzen den ikastetxeetan irakaslearen esku geratzen da zenbat denbora eskaini, baita zer eta
|
nola
irakatsi ere. Ondorioz, irakasleen artean ez dago irizpide bateraturik, eta horrek eragiten du ikastetxe batzuetan ikuspegi historizistaren zantzuak nagusi izatea eta beste batzuetan, berriz, irakasleak metodologia parte hartzailea bultzatzen saiatzea.
|
|
|
Eta, laugarrenik, landarea behar bezala zaindu behar da. Urtez urte, sakondu egiten dute prozesu hori
|
nola
irakatsi. Lehengo urtekoek eta bigarrenekoek gai berak jorratzen dituzte, baina bigarren urtekoek gehiago sakontzen dituzte.
|
|
2009
|
|
|
Ildo horretatik, eta azpitituluari erreparatuz, honako galdera hau egin dio Plazaolak Ormazabali. ?
|
Nola
irakatsi digute, bada, historia. Nola irakurri dugu historia??.
|
|
2010
|
|
|
55 ikasle gelan?
|
Nola
irakatsi horrela. Erdiek ez zuten koadernorik.
|
|
|
IX 1982ko abuztuaren 10eko Agindua, Batxilergoan euskara eta euskal literatura
|
nola
irakastekoa den arautuz.
|
|
|
erronka handia da hori EAEko milaka irakaslerentzat.
|
Nola
irakatsi eta, batez ere, irakasbide hori nola sekuentziatu. Bereziki eskola orduetako klase emankizunei (bai euskara klaseei eta bai euskarazkoei) probetxurik hoberena nola atera, ikasleak elebidun aktibo bihurtzeko.
|
|
|
Baina, hala ere, dena egiteko zegoen, guztia: euskara bera nola landu; kultura, zientzia eta gizarte gaiak hautatu eta
|
nola
irakatsi; irakasleak eta gurasoak prestatu; ikas materialak ekoitzi, itzuli, sortu egin behar ziren. Baina ez hori bakarrik, ikastola bakoitza giza erakunde bat zen, eta erabakiak nola hartu, nor zertaz arduratu, kontuak eman, dirua bildu, gelak atondu, lur sailak bilatu, eraikinak egin eta finantzatzeko diru iturrietara jotzea?
|
|
|
Hori da ikaskuntza esanguratsuaren teoria deritzonaren oinarria, David Paul Ausubel psikologo eta pedagogo estatubatuarrak didaktikaren alorrean sartua. Didaktika horren oinarritik abiatuta, nola ikasten den,
|
nola
irakasten den baino gehiago, pedagogiaren arloko hainbat adituk ikertu dituzte ikasgelan praktikan aplikatzeko teknika eta tresna eraginkorrenak. Mapa kontzeptuala izan da erabilgarrienetako bat, mundu osoko irakaskuntzan oihartzun handiena izan duena.
|
|
|
Haurrak motibatu nahi dira jarduera erakargarri eta atseginen bidez, non jolasa beti izango baita protagonista.
|
Nola
irakasten zaie bigarren hizkuntza menderatzeko gai ez diren haurrei. Etapa honetako curriculumeko gainerako elementuak sartzeko erabiltzen den metodologia bera da ohikoena.
|
|
|
Bestalde, garbi dago, berez, inoiz baino hobeak direla nazio hauetako giro soziala, bakea, justizia, demokrazia, kultura, eguneroko bizimodua, eta horiek denak kristau zibilizazioaren emaitzak direla. Naziorik aurreratuenetako katolikoei sinismena nola erakutsi, zertan lagundu, nola bultzatu, mundu osoarekiko dituzten betebeharrak
|
nola
irakatsi bete ahal ditzaten, hori da Eliza katolikoaren gaurko erronkarik handienetakoa.
|
|
|
Zer irakatsi?
|
Nola
irakatsi. Hiru ildo horiek jorratu zituzten 1969ko Cerisy La Salleko L’enseignement de la litterature kongresuan.
|
|
|
Orain, ikasgeletako errealitatera egingo dugu jauzi. Horretarako, Hego Euskal Herriko hogeita bat ikastetxetan Batxilergoan zer eta
|
nola
irakasten den ikusiko dugu7.
|
|
|
Ez da noski inondik inora gauza filologiko eta zientifikoa. Gehiago da ahalegin bat aditza jendeari
|
nola
irakats erakuts zezakeena. Izan dezakeen balio bakarra didaktikoa da, ez zientifikoa.
|
|
2011
|
|
|
Irakasleei berriz ikasleen emozioen garrantziaz hitz egiten diegu. Ikasleen prozesu kognitiboek zerikusi handia dute bizi dituzten emozioeekin, eta irakasleak ari dira pixkanaka jabetzen ez dela hain garrantzitsua zenbat irakasten duzun,
|
nola
irakasten duzun baizik. Garrantzitsuena irakasleek ikasleekiko duten harreman afektiboa edo atxikimendua dira.
|
|
2012
|
|
|
Hamar asteren buruan gai izan nintzen haren galdera gehienak ulertzeko, eta hiru hilabeterako erantzun egoki samarrak ere ematen nizkion. Gogo handia zuen herrialdeko zein aldetakoa nintzen jakiteko, eta
|
nola
irakatsi ote zidaten izaki arrazionalak imitatzen, zeren eta, yahooek (agerian nituen buru, esku eta aurpegian guztiz haien antzeko nintzela ikusten zuen) maltzurkeri aztarna batzuk eta gaiztakeriarako joera bizia zutelarik, adimengabekoen arteko hezkaitzentzat hartzen baitzituzten. Neure espezieko beste askorekin urrutiko leku batetik itsasoz etorria nintzela erantzun nion, zuhaitz enborrez egindako kaiku huts handi batean.
|
|
|
Azkenik, curriculumaren izaera irekia gelan mamitzen da, eskolako errealitatera egokituko diren programen edo gelako programazioen bidez. Hirugarren zehaztapen maila izango den honetan, xehetasun handiagoz adierazi dira zer, noiz eta
|
nola
irakatsi.
|
|
|
|
Nola
irakatsi behar da. Hezkuntza proiektuan jasotako metodologi printzipioen arabera, jarraituko diren estrategia didaktikoak erabakitzea eskatzen du.
|
|
|
hizkuntzak irakasteari eta erabiltzeari loturiko alderdi guztien plangintza, ikastetxe bakoitzak bere esparruan gauzatzeko egiten duena. Hizkuntza proiektuak hezkuntza proiektuan jasotako ikaskuntza prozesuan hizkuntzak
|
nola
irakatsiko eta erabiliko diren finkatuko du, eta zehaztu egingo du zer nolako trataera izango duten hizkuntzek curriculum proiektuan. Hizkuntza proiektuan jasotako erabakiek eragin zuzena izango dute ikastetxearen beste agiri batzuetan ere:
|
|
|
20 urtez aztertu ondoren, esan zuen baikortasuna “norberak arrazoietan pentsatzen duen moduan, errealitatea azaltzeko ematen diren azalpenetan” datzala.
|
Nola
irakatsi haurrei optimista izaten Haurrak, entzuten duenaz gain, ingurukoen portaera behatzetik ateratzen dituen ondorioez ere ikasten du Onura asko dakartza txikienak ikuspegi baikorra eraikitzera bultzatzeak, bizitzaren ikuspegi osasungarria izan dezaten. Era berean, haur batek lorpen bat lortzen duenean, arrakasta gehiago lortzeko aukera ematen dion indar sentsazioa izaten du.
|
|
|
Autokontrolerako gaitasuna garatzen laguntzea. Txakurrari mugak jarri behar zaizkio, txakurkume bat denean
|
nola
irakatsi hozka ez egiten. Animalia orientatzea familia osoarekiko atxikimendua sentitzeko joerari buruz, ez bakarrik pertsona batekiko.
|
|
2013
|
|
|
Horiek laguntzaile gisa ere hasi dira eskoletan parte hartzen. Haurrei
|
nola
irakatsi ikasten dute saio horietan. Hori dela eta, belaunaldien salto hori ere egon daiteke.
|
|
|
3.1.9 Ikastoletan eta gau eskoletan,
|
nola
irakastea hobe dela uste duzu? (denei zuzendutako galdera)
|
|
2014
|
|
|
Laburbilduz, hizkuntzaren garapenaren gaineko lehen ikerketek, normalean, bi norabide hauetako bat hartu zuten: lehenengoa, gurasoek umeei hizkuntza
|
nola
irakasten dieten aztertzea, eta, bigarrena, haurraren berezko hizkuntza gaitasunetan arreta jartzea.
|
|
|
Osasuna eta giza garapena
|
nola
irakatsi ikastera zatoz?
|
|
2015
|
|
|
Hizkuntza irakastetik harago, komunikatzen irakastea dagokigula dio, eta ikasleek eskuratu behar dituzten oinarrizko konpetentzien osagaia dela ahozko komunikaziorako konpetentzia. Ildo horretatik, ahozko hizkuntzaren zer, zertarako eta
|
nola
irakatsi eta ikastea dagokion galdetzea litzateke oinarrizko galdera. Bide horretan," Komunikatzen ikasi" konpetentzia EKI egitasmoaren bitartez nola lantzen den kontatzen digu elkarrizketan.
|
|
|
— Zer eta
|
nola
irakatsi behar denaren gainean, uste dugu ahozkoaren lanketa sistematikoa egitea dela eskolaren zeregina. Hona hemen dekalogo moduko bat; 10 aholku lagungarri:
|
|
|
Amak etxeko garbiketan ziharduen bitartean aprobetxatzen zuen horretarako, biak egongelako sofan jarrita, baina ezin esan ikasle baino irakasle hobea zenik. Hizkuntza bat
|
nola
irakatsi behar den aztarnarik ere ez zeukan; umeek berez ikasten dutela zeukan entzuna, eta horixe zuen metodologia bakarra: umearekin egon, gauzak esan...
|
|
|
–Eta hezkuntzaz hainbeste badakite, zergatik ez dute beraiek izerdia botatzen?
|
Nola
irakatsiko dugu, ikasleek gogoak ematen diena egiteko baimena baldin badute, eta ongi badakite ez dutela inoiz azterketarik huts egingo. Eta noizean behin ikasleak zerbait ikastera behartuko bagenitu?
|
|
|
Adingabea aspertu egiten bada, galdu egingo du gogoa. Hurrengo bideoan, lehen letrak eta hitzak kartoi mehezko txartelen bidez
|
nola
irakatsi azaltzen da. Oso erakargarriak dira, halaber, imantatutako letrak, hainbat koloretan datozenak eta hozkailuaren atean edo beste gainazal metaliko batzuetan hitzak osatzeko aukera ematen dutenak.
|
|
|
Gaur egun, irakasle batek NASAko zientzialari batek baino prestaketa osoagoa behar du. Haurrei zer eta
|
nola
irakatsi ikastea huskeria da beraientzat.
|
|
|
Zuon etxean bertsoa
|
nola
irakasten zen. Bertsoa egiteko modua irakatsiz edota entzun eta kantatuz?
|
|
2016
|
|
|
Alabaina, oso gauza diferentea da irakasleak ingelesez ikasgaiak emateko prestatzea. Horri lotuta, bi tutoreen arteko koordinazioa funtsezkoa da, hizkuntza bakoitzean ikasgaiak
|
nola
irakasten ari diren kontrolatzeko. Baina," tutoreek ez dute denborarik koordinaziorako, atsedenaldiak baliatzen dituzte, pasabideetan hitz egiten dute, WhatsAppez eta e postaz ari dira".
|
|
|
Arteen berrantolaketan nolabaiteko jakintza arloaren berrezarpenak nagusitasuna hartuko bazuen ere, eskulturak ez zion «publikoa» izateari utziko, salbuespenezko hamarraldi batzuen ondoren.
|
Nola
irakatsi eta ulertu hori. Horren inguruko premisa axiomatiko batzuek gogoraraziko ziguten arte publikoa ez dela norberaz mintzo, besteez baizik; ez duela tratatzen artistaren mitoa, zentzu «zibiko»aren lenteaz ez baldin bada (Jorge Oteizak berak ere defendatuko zukeena) eta gainera artistarengan berriz bilatuko duela hiritartasun sena.
|
|
|
|
Nola
irakatsi semeari partekatzen
|
|
|
Hala, seme alabak finantzetan heztea lagungarri izango zaie, besteak beste, diziplina izaten, antolatzen, erabakiak hartzeko gaitasuna izaten eta planifikatzen, beste tresna baliotsu batzuen artean.
|
Nola
irakatsi? 1 Dirua ez da mugagabea Txikienek uste dute dirurik ez badago gehiago fabrikatu edo kutxazainetik kanpo atera daitekeela, funtsak mugagabeak direla sinetsita.
|
|
2017
|
|
|
Hala ere, eskolara doan jende hori, hiztun jator hori, langile erretiratua da gehienetan. Astean behin eskolara doalarik, ordu erdiz… ez daki
|
nola
irakatsi. Hiztun horiek haurrak ziren Bigarren Mundu Gerran, ez zuten eskolatzeko modurik izan, nahiz eta alemanez ere ikasi behar izan zuten.
|
|
|
|
nola
irakatsi zizkion, etxean,
|
|
|
Herri Batasunarengan sinetsi zuten auzotar bakarrak izan zirelako orain hogeita hamar urte baino gehiago. Gogoratu naiz
|
nola
irakatsi nien Beñat eta Aintzinari Txikia kantatzen oraindik irakurtzen ere ez zekitenean, eta badakite bereziki poztu nintzela lehenengoz manifestazio batean topo egin genuenean. Ezin dut burutik kendu Maddik nola esan zidan arratsalde batean:
|
|
2018
|
|
|
328, 25) Xabier Kintanarena, berak eta Imanol Berriatuak Israelera ikus eta ikasminez egindako bidaiaren berriematea. 332 zenbakitik aurrera,. Israeleko miraria?,. Israeleko judu berriak?,. Israelen
|
nola
irakasten den hebraiera?, etab., Imanolek hango hizkuntz politikaren eta pedagogiaren, helduentzako hizkuntz eskolen eta irakasteko metodoen informazio zehaztua eskaintzen du, betiere Euskal Herrian haien eredutik ikasiko den nahikariz. –Azken hogei ta bost urteotan, bi milioi juduk ikasi dute hebraieraz berba egiten?.
|
|
|
Horretarako aurretik gizakiaren lana beharrezkoa da, ordea. Gure berezko baliabideak erabiliz aurkitu behar dugu, makinei zer eta
|
nola
irakatsi. Hori egindakoan, makinek trilioika aldiz gainditzen dute gure ahalmena, maneia dezaketen datu multzoaren tamainari dagokionez, eta ez hori bakarrik, eskerga da aldi berean exekutatu dezaketen programa kopurua, eta hori dena nolako abiaduraz egiten duten ez hitz egiteagatik...
|
|
|
Paradoxa hori maiz gertatzen da, eta horrek frogatzen du jarduera baten arrakasta edo porrota ikastetxeaz haraindi doazen faktoreek determina dezaketela, edo, behintzat, faktore horiek kontribuzio determinante bat egin dezaketela jarduera horren arrakastan edo porrotan. Aurretik esan den bezala, diziplina baten irakaskuntzan eragina dute faktore epistemologikoek (zer irakatsi), pedagogikoek(
|
nola
irakatsi) eta psikologikoek (noiz irakatsi); baina baita ere filosofikoek (zergatik irakatsi), historikoek (irakatsi nahi den horren jatorria zein den), linguistikoek (zein hizkuntzatan eta zein hizkerarekin irakatsi), eta baita soziologikoek ere (nori eta non irakatsi).
|
|
|
Irudi luke frankizia hauen sortzaileek gure miserien gainean barre egiten dutela. Badakite desesperaturik gaudela, ez dugula asmatzen gure haurrei matematikak
|
nola
irakatsi, eta gurpil zoro kontsumista batean sartzen gara, berehala zakarretara doazen irakas produktu berriak erosiz, behin eta berriz. Produktuaren publizitateak liluratzen gaitu, baina produktuak berak ez gaitu asebetetzen, eta horrek depresioan sakontzen gaitu.
|
|
2019
|
|
|
171 Bizitzen
|
nola
irakatsi, seme alabek azkeneko aurreneko galdera horren aurrean kokatzen gaituzte.
|
|
|
Ideia honekin jarraituz, aipatu behar da ebaluazioan ezinbestean irakaskuntza praktikarengaineko hausnarketa ahalbidetu behar dela; hau berrikusi eta planifikatu ahal izateko. Gainera, zer eta
|
nola
irakasten den hausnartzeak; bai eta ikasleek ikas dezaten nola laguntzen denhausnartzeak, ebaluazioa bera hobetzen lagundu dezake. (Larramendy et al., 2015).
|
|
|
Idiazabalen (1998) arabera, irakasleak, maiz, testuetan zein arazo dauden identifikatzean eta horiek
|
nola
irakatsi jakitean izan ohi du zailtasuna (testu mailakoak, ez hainbeste gramatikaren alorrekoak). Izan ere, ikasleei iritzi testuak idazteko eskatzen badiegu, gai izan behar dugu, irakasle gisa, bai testu horien azterketa egin eta testuek agertzen dituzten hutsuneak gainditzeko bideak eskainiko dituzten i (ra) kas prozesuak diseinatzeko, bai eta hasierako testuetatik (aurretestuetatik) azken testuetara (ondo testuetara) egon den garapena identifikatzeko ere.
|
|
|
Sarri entzun dugu “beharrak erakusten du” esaldia, baina beharrik ez dagoenean, haur eta gaztetxo horiek nola ikasiko dute beharrak erakusten duen hori?
|
Nola
irakatsiko diegu. Zer gertatzen da bizirako prestakuntza hori bere kabuz ez badator?
|
|
|
—Orain ere oso polita da.
|
Nola
irakatsi diozu?
|
|
|
Euskaradunen ehuneko gero eta handiagoa direlarik eskolan ikasi dutenak euskara, zintzo eta leial hausnartzekoa da arazoa.
|
Nola
irakatsi besteoi sehaskan tatuatu zigutena, ez bada aldagarritasun errealista batean. Euskaldun berri batek burue edo buru ikasten badu, biziki ongi.
|
|
2020
|
|
|
|
Nola
irakasten/ ikasten da pentsatzen?
|
|
|
Eta, halaber, gustu onak nola ikas, edo, zehatzago oraindik,
|
nola
irakats daitezke. Idazketak zenbat du sentimenduetatik jasoa eta zenbat, berriz, arrazoiaren bidetik eskuratua?
|
|
|
Laguntza eskuzabal hori gabe, eskura dauden baliabideak ez dira inoiz behar den lekura iritsiko.
|
Nola
irakats dakieke elkartasuna haurrei. Zientziaren arabera, elkartasuna eta bestea babestea berezko sentimendua da gizakiarengan.
|
|
|
Larria iruditu zitzaidan, eta ohi bezala jakina da hezkuntza dela nire kezketako bat, eskola hartu nuen gogoan:
|
nola
irakatsi oraingo gazteei beste balio batzuk. Paisaiaren kontenplazioak poz handia duela, esate baterako, edota hizketaldi lasaiak ezer baino atseginagoak direla; mundua ziba bat bezala lokartzen denean ez dela besterik behar zoriontsu sentitzeko.
|
|
|
Alanek argi zuen hizkuntza batek kultura islatzen duela”, adierazi du Azkaratek. Adierazi du, baita, “Alani hizkuntzek nola funtzionatzen duten aztertzea” interesatzen zitzaiola, hau da, “gramatikak eta hizkuntzak
|
nola
irakatsi lantzea”. “Ondo ondoan izan dugu euskara deskribatzeko ahaleginean –gehitu du euskaltzain gipuzkoarrak; gai zen, gainera, gai edo puntu jakin bat beste hizkuntza batzuekin konparatzeko, eta, hartara, gure deskribapena aberasteko”.
|
|
|
Kontuan izan behar da, egun, ez dela nahikoa irakasleak bere irakasgaiko materia ezagutzea. Horren ordez, hainbat gaitasun eskuratu behar ditu derrigor eta, besteak beste,
|
nola
irakatsi eta zer jarrera izan ezagutu behar du (Fernandez eta Paricio, 2019). Ondorioz, ikus daiteke ezinbestekoa dela konpetentzietan oinarritutako prestakuntza jasotzea; jada ez baitago prestakuntza profesionalaren eta prestakuntza zientifiko akademikoaren arteko banaketa argirik (Alvarez, Romero, Gil, Rodnguez, Clares, Asensio, del Frago, Garci' a, Garaa, Gonzalez, Guardia, Lopez, Rodnguez eta Salmeron, 2011).
|
|
|
Edozein irakaskuntza ikasketa prozesutan, ezinbestekoa dugu ohiko galderari (zer, noiz eta
|
nola
irakatsi; zer, noiz eta nola ebaluatu) ahalik eta ondoen erantzutea eta bakoitzari dagokion aldagaiak ondoen zehaztea, proposamen didaktiko egingarria eta esanguratsua diseinatzeko. Hiruki pedagogikoari jarri nahi izan diogu arreta diseinuaren prozesuan.
|
|
|
zertarako irakatsi (helburuak) eta zergatik irakatsi (xedea). Horiek guztiak aintzat hartuz,
|
nola
irakatsi/ ikasi (metodoa), zerekin eta norekin (baliabideak eta materiala), eta ebaluazioaren aldagaiak ezaugarritu dira, eta jarduera ugari proposatu.
|
|
|
|
Nola
irakatsi zizun?
|
|
2021
|
|
|
Egia da, askotan, bertsoaz ari garenean, transmisioaz kezkatzen garela:
|
nola
irakatsi, zein formatan helarazi mezuak, nola zaletu belaunaldi berriak… Baina bada bertsoa ikasi gabe ere behar duenik, eta badira bertsoak bisitatzen ikasi beharreko esparru berriak ere; transmititzeko, bizitzeko eta biziarazteko. Izan ere, bertsoak, beste jarduera kultural gehienek bezala, finean, une zailenak goxatzeko eta alaitasuna transmititzeko ere balio dezakeelako; bertsoaren azalberritzeaz aparte, maiz ahazten zaigulako kulturak lokailu funtzioa ere baduela.
|
|
|
Ildo beretik mintzatzen da IE7, eta curriculuma zenbaitetan" aurrera ez egiteko aitzakia moduan" erabiltzen dela eransten du, kasu batzuetan, sakontasunez ezagutzera iritsi gabe ere. Bide beretik, gabeziak alde batera utzita, curriculumak irakas jardunerako lagungarri gertatzen diren orientabideak eskaintzen dituela baieztatzen du IE3 k zer eta
|
nola
irakatsi behar den finkatzen laguntzeko, baina aitortzen du nerabe batek zer irakur dezakeen hautatzen laguntzeko baliabideak, adibidez, faltan botatzen dituela, agian, curriculumaren egitekoa ez dela argi uzten duen arren. Hala ere, curriculumari edota lege markoari dagozkien elementuetan irakaskuntzatik eragitea zaila dela aitortzen du elkarrizketatuak, baina urratsak emateko tartea egon badagoela argitzen du eta hortik presiorako bideak zabaldu, bere garaian Euskal Curriculumak egin zuen bezala.
|
|
|
Era berean, irakurgaiekin egiten den lanketari edota irudien nahiz ikus entzunezkoen irakaskuntzari aplika dakiokeen zerbait dela uste du IE4 k: " Testu bat edo irudi bat ez badakite nola irakurtzen den, ez dute jakingo
|
nola
irakatsi". Hau da, testuak edota horiei lagunduz joan ohi diren bestelako euskarriak ikuspegi literario artistiko batetik irakurtzeko eta ondoren helburu beraz irakasteko tresnak falta badira, lanketa horren eraginkortasun pedagogikoa ez da esanguratsua izango.
|
|
|
Zertarakoez gain, hau da, literaturaren didaktikaren helburuez aparte, literatura
|
nola
irakatsi behar den ere erronkak norabidetzen lagunduko duen alderdia da. Aurreko azpiatalean garatutako aspektu metodologikoez gainera, nolakotasunak irakaskuntza ikuspegiez ere hitz egin luke.
|
|
|
Bigarrena da, oraingoan irakaskuntza ezagutzen transmisio ekintza gisa hartuta, irakaskuntza arrakastatsua lortu ahal izateko, gehienbat irizpide didaktikoak eta organizatiboak nagusitzen direla, zeinetan, hemen berriro esateko, irizpide teknikoa lehenesten baita; ardura duena ez da hainbeste zer eta zein hizkuntzatan erakusten den, baizik
|
nola
irakasten den, zein den metodorik baliagarriena. Irakaskuntza, oro har, informazio teknologikoa ekoizten duen enpresa bat gehiago da".
|
|
|
Gaztelaniako edota matematiketako irakasle batek dakienean helburu batzuk lortu behar dituela, landu egin behar da, hori ez da baztertzen gaitegitik edota urteko plangintzatik. Gaztelania eta literatura arloan, adibidez, selektibitateari begirako obra jakin batzuk landu behar izaten dira, eta ondorioz, urteko plangintzatik ezin dira baztertu batetik, eta bestetik,
|
nola
irakatsi behar diren pentsatzen hasten gara, ea ze modu erakargarritan, edota ze hautaketa egin behar den ondoren gelara eramateko. Euskaraz hori ez da gertatzen, ez beti, bederen.
|
|
|
Edo, bestela, isiltasunezko mezua eta deskonexioa transmititu ditzake espazioak. Gero eta gehiago ikusten dugu pedagogia eraikiak88 [built pedagogy] (espazioak
|
nola
irakasten den zehazteko duen gaitasuna) ikastetxeetan eta unibertsitateetan duen boterea".
|
|
|
Eta, ama izaten eta bularra ematen ez dakien modu bertsuan, ez baldin badaki beste mila gauza egiten?
|
Nola
irakasten zaio ume bati ohean txixa ez egiten. Zer esaten zaio erori eta belaunean zauria egin duenean:
|
|
|
|
Nola
irakatsi nire bularrari
|
|
2022
|
|
|
Hori da ingurumen hezkuntzaren premisa, bizitzako edozein etapatan beharrezkoa den prozesua, baina garrantzi berezia du txikienengan, haiek hartuko baitituzte erabakiak goizean. Hurrengo lerroetan azalduko ditugu zertan datzan, helburuak,
|
nola
irakatsi eta hori gauzatzeko hainbat ekimen.
|
|
|
Haurrentzako ingurumen hezkuntza: helburuak eta
|
nola
irakatsi Irudia: Shuraeva anastasia Bestalde, Hezkuntza, Zientzia eta Kulturarako Nazio Batuen Erakundeak (Unesco) haurrentzako ingurumen hezkuntzaren lau helburu nagusi ezarri ditu:
|
|
|
ingurumen arazoei buruz kontzientziatzea eta sentsibilizatzea. ingurunea zaintzeko interesa sustatzea. ezagutza ekologikoak zabaltzea. inguruko inguruneaz ikasteko gaitasuna garatzea. Baina,
|
nola
irakasten dira balio horiek. Frogatuta dago haurren ikasteko modu nagusietako bat imitazioa dela; beraz, ereduarekin hezi behar da, bai etxean, bai ikastetxean eta beste edozein testuingurutan.
|
|
|
" Lan honi esker konturatu nintzen artearen eta publikoaren arteko harremanak zerikusi handia duela jasotzen dugun hezkuntzarekin. Artea
|
nola
irakasten diguten edo hau gustatzen zaigun pertsonei zer ideia barneratzen zaizkigun galdetzen hasi nintzen nire buruari. Orduan, Hezkuntza Artistikoan espezializatutako irakasle masterra egitea erabaki nuen, gauzak barrutik aldatzen saiatzeko", azaldu du.
|
|
|
Izan ere, ikastolak euskaraz heziketa emateko eskola bat baino gehiago izan behar zuela argi izan zuten gerra aitzineko zein ondorengo lehenbiziko andereñoek, pedagogia berri bat ere ekarri behar zutela. Andereñoak euskal kulturaz jabetu zitezen eta ikastolan lan egiteko
|
nola
irakatsi behar zen erakusteko erresidentzia sortu zuten 1964an. Han biltzen zituzten magisteritza ikasketak zituztenak, ikastoletako praktikak egin zitzaten; titulurik gabeko andereñogaiak; eta magisteritza ikasten ari ziren ikasleak, aldi berean ikastoletarako prestakuntza egiten zutenak.
|
|
|
Azken haragi zatia, azken garagardo hurrupa eta badoa beste behin Max Doxen atzetik.
|
Nola
irakasten ote da historia hemen, biziki interesatzen zaio hori Paulari. Nola gerturatu antzinako pertsona horiengana, nola sartu haien larruan, nola pasa urteek eta mendeek inposatzen dituzten hesien gainetik.
|
|
|
2 Aurten bertan, esaterako, UEUko Filosofia Sailak, Agora elkarteak eta Joxe Azurmendi Katedrak" Filosofiatik ezabatutako emakumeak" ikastaroa antolatu dugu Eibarren, filosofia modu ez misoginoan
|
nola
irakatsi pentsatzen hasteko.
|
|
2023
|
|
|
Irakasleen prestakuntzan modalitate eta eredu desberdinak daudela jakinda, gurean, hasieratik aipatutako gelako praktika sustatze aldera, begirada eta indarra irakasleek ikasleei ahozko hizkuntza
|
nola
irakatsi diezaieketen erakustean (era planifikatu eta sistematizatu batean) jarri ditugu, ikasleek ahozko ekoizpenak egitean eta horien ebaluazioan, irakaste prozesua bideratzeko praktika didaktikoetan eta irakasleen praktika zuzenean haien eguneroko lanean integratzean.
|
|
|
Gaur egun, hamar urte geroago, eta zenbait irakasleri eta ikastetxe gutxi batzuei esker, esan dezakegu asko aurreratu dela, ahozkoa nola landu daitekeen jakitean, hau da, baditugula ahozkoa lantzeko praktikak eta badakigula ahozkoa
|
nola
irakatsi. Ahozkoaren ebaluazioan ere bide zati bat egin da.
|
|
|
HABE ikastaroak ez daude planteatuta euskara zabaltzeko, baizik eta matrikulatzen direnek tituluak lortzeko. Bueltatxo bat eman erakunde horren gela batetik eta galdetu han ikasten duen jendeari, zergatik dauden, zer eta
|
nola
irakasten dieten... Azkar jakin daiteke zer den funtzionatzen ez duena.
|
|
|
Hezkuntzan kokatzen da jendartean dauden ikuskeren arteko solasa, eztabaida eta gatazka: nork nori zer
|
nola
irakatsi eta ikasi. Hauen ingurumarian biltzen dira ideologia, kultura, hizkuntzak eta eredu sozioekonomiko desberdinak.
|
|
|
Euskara behar zen irakatsi eskoletan; beraz, behar genituen irakasleak trebatu. Ikasgeletatik lelo bat heldu zitzaigun, irakasleak ez zirela aski trebatuak, ez baita aski zer irakatsi behar den jakitea;
|
nola
irakatsi ere jakin behar da. Pixkanaka, inguruan instituzioak sortzen ari ziren, eta bagenituen galdeak Seaskatik, Hezkuntza Nazionaletik, eskola pribatuetatik...
|