|
2000
|
|
|
«Altsasu adibidez, Nafarroako herri gorri bakarra zen eta Marino Aierra
|
nire
osaba, hango apaiz gorria»
|
|
|
80an zortzi bat pilotari geunden txapelerako lehian: Maiz, Alustiza,
|
nire
osaba, Bengoetxea, neroni... Baginen koadrila osoa; talde handia ginen.
|
|
|
Hegoaldera etortzean bizi izan nuen giro aldaketa benetan latza izan zen: nire gurasoak beste aldean gelditu eta
|
ni
osaba batzuen etxera etorri nintzen, batxilerra ikastera, hango ikasketak ez baitzizkidaten onartu. Jesuitetan sartu ninduten, eta hura beste giro bat zen:
|
|
|
Mattin gero eta lehenago, eta ni gero eta bigarrenago, eta hala izaiten ziren, ondorez, gainak eta bikainak anaiaren, eta hondarrak eta bil ondoak, apurrak eta arbuioak, ene... eta hala ibiltzen zen hura, handiak bezala, nahikara, eta ni, tipiak bezala, ahalara. Eta hori guti bazen, itxuraz ere arras diferent ginen, Mattinek aitaren konplezinoa zuenez gero, eta, haren idurirat, sendoa eta gihartsua zenez gero eta begi ilunekoa,
|
nik
osaba Joanikoten gorputza nuen bitartean —tipia eta arina— eta amaren begi urdinak.
|
|
|
" Joanes: Felisaren ipuinak sinesteari utzi eta apez horren ipuinak sinesten hasi behar al duk orain...?", baina jakinik, halaber, alferrikakoa gertatuko zitzaidala ihardeste hura, zeren eta,
|
nik
osabari buruaz ezetz erran niezaiokeen arren, ez nituela ipuin haiek sinesten, neure buruari galdezka segituko bainuen: " Eta aita Bartolomek dioena egia balitz eta ez metafora edo ipuin hutsa...?", ene zalantzen argibidea beldurrak edo eraginikako bertze zalantza hura balitz bezala.
|
|
|
Hortik aitzina, zer erran diezazuket
|
nik
osabak Galileori buruz pentsatzen zuenaz, ez bada harekin akort nagoela eta halatsu ulertzen dudala nik ere Galileo. Zeren zientzilari italiarrak uko itsu batekin ihardets baitziezaiokeen tribunalari, eta hala egin izan balu, goretsiko nuen; aldiz, makurtu egin zen, baina ez arras, eta arras makurtu ez zelako ez dut gaitzesten.
|
|
|
Haatik, jakinik, halaber, ezen gauza bakoitzak bere hatsa duela eta ez dagoela, hats hori gabe, deus ulertzerik, utz iezadazu lehenik azaltzen
|
nik
osabari aditurikako hitzak, gure bidaia haren hatsa eta spiritua ezin hobeki laburbil dezaketenak:
|
|
|
Hantxe ene urduritasunari eta neure ezinegonari leku emaiteko okasionea! Aitzinetik ere ikusia nuen
|
nik
osaba Joanikot, posizione are irrigarriagoan, noiz eta Urbiaingo jauregian erori baitzen eskaileretan beheiti, kakontzia eskuan zuela; jauregiko egun hartan, ordea, osabak min har zezakeelakoan edo, izutu egin nintzen hatsarrean, eta ez nuen, halatan, irririk egin, harik eta osaba bera irriz hasi zitzaidan arte; lohiaren gainerat erori zen bertze egun hartan, alabaina, nola urduritasunaren eragin... Berehala joan zitzaidan, ordea, irri egiteko gogoa!, zeren, ene irria aditu bezain sarri, tximistak harturik bezala zutitu baitzen osaba, eta, ukabila altxaturik, erran zidan:
|
|
|
BANEKIEN
|
nik
osaba ez zela igande hartan mezarat joanen, meza hura Monteverdiren musikaz lagundurik bazen ere, eta, hala, hari eman beharreko arrazoinetan pentsatzen hasten nintzela, harekin izan nezakeen solasa imajinatu nuen:
|
|
|
Eta
|
nik
osaba Joanikot eta Maddalen oroitzen nituen, noiz eta haiek edabe bana hartu baitzuten, bertze mundurat egiteko, amets gozo batean bezala... eta, orduan, barren barrendik eskatzen nion Jainkoari, neure zalantzen erditik, zeren Hark ez baininduen sinesbera egin, ezen eraman zezala ama ere, noizbait, bertze amets gozo batean: Jainkoak entzun egin zidan, ustez bai behintzat, zeren ohean lotan zegoela izan baitzuen hark bere egunen fina eta akabantza, handik bi urterat.
|
|
|
Eta bertze egun batean, nola baitzen astronomian ere jakintsu, Carlos de Sigüenza y Góngora mexikarraren Manifiesto filosófico contra los cometas liburu publikatu berriaz aritu zitzaidan; eta, liburuak erakusten zituèn teoriak agertzen zizkidala, nola oroitu nintzen
|
ni
osaba Joanikotez, eta nola imajinatu nuen haren boza: " Aspaldi erran nian nik hori!"
|
|
|
Baina, nahaste borraste hartan amildu aitzin, kontent nengoen
|
ni
osabarekin, kontent jaun Marcelekin. Batek erdi batean zuen arrazoin, bertzeak bertze erdian, eta ni gogara nengoen bi erdiekin.
|
|
|
Anitzetan galdetzen diot neure buruari nola atera zitzaizkidan hitz haiek, eta oraino ere neke eta gaitz egiten zait bertze argibide baten edireitea... baina bai erraiten ahal dizudala ezen, hitz haiek trenkatu orduko, bi sentimendu errotu zitzaizkidala, biak ere kontrakarrean zeudenak, zeren sentitu bainuen, batetik, halako kezka bat, osabari modu hartan trufa egiteagatik eta zor nion begirunearen hausteagatik, berak napolitarrari zor ziona hautsi zuen bezala, bertzalde; baina baita halako alegrantzia eta halako satisfazionea ere, bertzetik, ene kezkaren gainetik zegoena mementu hartan, zeren bidaia oso hartan osabaren erranetarat egon bainintzen, sekula erabaki bat hartu gabe, eta zeren hura baitzen, hain zuzen ere, ene lehen deliberamendua, adierazten zidana ezen gizon egiten ari nintzela, zinez... eta zeren noiznahi den etortzen baitzitzaidan bururat osabaren iduri hura, hark Bolognan ukabila jaso zuenekoa eta nik mehatxu bat bezala sentitu nuena, nik irri egin niolako, lohitan blai ikusi nuenean; izan ere, hargatik atera ote zitzaizkidan hitz haiek, zeren lege naturala baitzen mendekuari mendekuarekin ihardetsi nahi izaitea? Edo, ez al zen arrazoin printzipalena izanen ezen maisu ezin hobea nuela osaba, eta harenganik eta haren injeniotik gero eta gehiago ikasten ari nintzela, zeren eta
|
nik
osabari eman ihardespena, osabak berak egina izan baitzitekeen bertze zirkunstantzia batzuetan. Edo arrazoin haiek guztiak baterat ote zeuden ene ateraldi ausart haren ifrentzuan?
|
|
|
HURRENGO goizean, finean, Pisatik jalgi aitzin, gosaltzeko orduan,
|
nik
osabari deus ere galdegin gabe, bezperako afarian Maurice Ducreuxekin harroturikako hainbat kontu artean buru buruan zeuzkalako edo, bere bertze esperientzia hartaz eleztatzen hasi zitzaidan osaba, kontatzen zidalarik nola han Parisen elkargo sekeretu fundatu berri bateko kidea izan zen aldi batez —rosaecrucistarrena—, baina denborarekin atera egin zela, zeren haien jakintasunak zientzi... Eta osaba Joanikotek ez zuen magia suerte hura laket, eta erran zidan:
|
|
2001
|
|
|
|
Nire
osabak esaten zuen
|
|
|
ze
|
nire
osaba hilda baitago
|
|
|
– Ez duk sinetsiko, baina hiri gertatutakoaren berri izan nuenean
|
nire
osaba arrantzalearen esana etorri zitzaidaan burura. Zera esaten zian edozein ostatutan txakolin botila aurrean zuela eta berari (botilari) zuzendurik, haren mintza-lagun bakarra bailitzan:
|
|
2002
|
|
|
Maite nuen
|
nik
osaba Lazaro, baina Kristoren ohorea salbatu beharra nuen, kosta ahala kosta, artean debot samarra bainintzen, korazonistetako anaia egingo ote nintzen zalantzan. Esan nion:
|
|
2003
|
|
|
Inguruko sagardogileentzat upelak egiten zituzten. " Gogoratzen naiz
|
nire
osabak nola Pasaiara eta Usurbilera joanez ibili ziren arotzeria, eta batez ere, upelgintza ikasteko asmoz. Nik haiengandik ikasi dut upelak egiteko ofizioa" dio Javier Atorrasagastik.
|
|
2004
|
|
|
Euskal izatearen sentiera erauzi dieten osaba izebak ditu aipagai hemen Miguel Sánchez Ostízek: . Bai, nik bizi izan dut eskizofrenia hori txikitatik,
|
nire
osaba izekoekin. Oso jende euskaltzalea da, baina euskarak gatazkarik ez duen bitartean; jende abertzalearen aurkakoa gainera, oso nazionalista espainiarra.
|
|
|
Hala ere, familiako beste argazki batean
|
nire
osaba, aitona amona, birraitona amonak eta izebak ageri diren horretan, ez dakit nor den nire aita, bi baitaude berdin berdinak direnak. Ez dakit nor den nor, eta atzeko aldean ez du ez egunik, ez urterik, ezta izenik jartzen ere.
|
|
|
Zaharren egoitza batean dago. Urteak daramatza han sarturik eta gaur lorturiko dokumentuek ziurtatu egin dute anaia dela,
|
nire
osaba alegia. Mikelek ea bisita egitera joan nahi dudan esan dit.
|
|
|
–Nola egin duk hori, Eneko?
|
Nire
osaba Luisen erregalua zuan, aitari eta bioi eztei egunean egina! Baina nola egin duk hori?
|
|
2005
|
|
|
Konturatzen ez bazara pixka bat galdua gelditzen zara gainera.
|
Nik
osaba ikusten nuen, eta banekien osaba oso gizon fina zela. Baina txapel hori burura igo ere egiten da, eta batez ere jende klase handi hori bizkarrean joka hasten zaizunean.
|
|
|
Ingeleraz palito hitz egiten du, bai, ez nire antzera. Niri ingeleraz
|
nire
osabak irakatsi zidan, txikitan. Nire osaba Martin deitzen zen, hil zen arte.
|
|
|
Niri ingeleraz nire osabak irakatsi zidan, txikitan.
|
Nire
osaba Martin deitzen zen, hil zen arte. Baina ez Martin egunkari saltzailea bezala, baizik eta Maaaaarchin Ingalaterran jaio zelako.
|
|
|
Eta batzuetan ur apur bat hartu behar du hitz egiten jarraitzeko. Osaba Simon Iñesen osaba da eta
|
nire
osaba ere bai. Baina gehiago da Iñesen osaba nirea baino, euren etxean bizi delako.
|
|
|
Orduan alde egiteko esanen zidala uste nuen nik, euskaldun guztiok garelako nola edo halako baserritarrak,
|
nik
osabarenean ikasia nuen sagarrei buruz nekien guztia.
|
|
2006
|
|
|
Hori da, kasu nabarmenak eta sinbolismoz beteak. Txikiren kontzientzia ez zen Euskal Herrian sortu, haren kontzientzia edo
|
nire
osabarena hereditarioa da. Kontua ez da Euskal Herrian bihurtu direla borrokalari, baizik eta borrokalari izanik etorri zirela hona haien familiak.
|
|
|
Artxiboetan nire familiari buruzko paperak ere aurkitu izan ditut. Eta pentsa, paper horiekin
|
nire
osaba zaharragoei zerbait galdetu izan diedanetan, haien erreakzioa: «Nola enteratu haiz hi horretaz?»
|
|
|
Baina bestetik, Katalunian bazen nolabaiteko derrotismoa eta oposizioa ere bananduta zegoen.
|
Nire
osaba Enric 16 urterekin erbestera joan zen eta Frantziako kontzentrazio esparruak jasan behar izan zituen. 1968 inguruan, Bartzelonan genbiltzanean, ia ezkutuan eramaten ninduen Parlament a ikustera.
|
|
|
Zailagoa zen poli milienalde egotea milien alde baino, zeren jende gehiena trufatzen baitzen ETA politikomilitarraz eta berak sortutako alderdi politikoaz. Duda muda horietan nagoela ETApolitiko militarrak
|
nire
osaba bat bahitu duela irakurtzen dut harrituta unibertsitatekoliburutegian nire ondoan eserita dagoen lagun baten egunkarian. Bahitzaileenartean nire haurtzaroko lagun minena zegoela jakingo nuen urte batzuk geroago, eta baita Arnaldo Otegi ere.
|
|
|
Bahitzaileenartean nire haurtzaroko lagun minena zegoela jakingo nuen urte batzuk geroago, eta baita Arnaldo Otegi ere.
|
Nire
osaba hori Gasteizko Michelin fabrikako zuzendaria zen bahitu zuten garaian, eta greban zeuden langileei laguntzearren erabakizuen ETA politiko militarrak ekintza hura egitea. –Abaitua al paredon?
|
|
|
Esan bezala, nire haurtzaroko lagun minena zegoen bahitzaileen artean, txikitan Elgoibarren izan nuen benetako adiskide bakarra. Disgustu ederra hartuzuen bahitutakoa
|
nire
osaba zela jakin zuenean. Komandoko gehienak omen zirenelgoibartarrak, eta horregatik edo osaba ezkutatuta izan zuten zuloa gure etxetikoso gertu zegoen.
|
|
|
|
Nire
osaba beti hor egon izan da eta hemendik aurrera ere berak laguntzen jarraituko dit. Kuadrilako bat edo beste ere beti laguntzeko prest izaten da eta hori ikaragarri eskertzen diet guztiei.
|
|
|
klabe bat dago,
|
nire
osaba PCEtik mugimendu abertzalera pasatzen
|
|
|
kontzientzia pizteko... Hor abandonatu zuen
|
nire
osabak PCE". Garai
|
|
|
Angelok goizean goiz alde egin zuela etxetik, ez nekiela noiz itzuliko zen. Esan ziezadala bere izena eta neuk emango niola berak nahi zuen mandatua
|
nire
osabari.
|
|
|
|
Nik
osaba aipatu eta gizona niri begira begira geratzea, dena bat:
|
|
|
ordainaren eskasa. Angelok ostatu ematen zidan,
|
nire
osaba zela esaten zuen bazterretan, baina ez zuen hortik aurreragoko ezer egiteko itxura handirik: oso neurri erosoa hartua zion nire ardurari, Triestera iritsi nintzenetik egunero ikusten ari nintzen kontua zen.
|
|
2007
|
|
|
–Ez da
|
nire
osaba!
|
|
2008
|
|
|
LUKAS: Ba,
|
nire
osaba kasua lardaskatzen zebilek. Tipo legala duk.
|
|
|
NAIA. (ziurtasunez) German
|
nire
osaba, aita, da.
|
|
|
«Nire osabarekin kartzelan egondako ezagun batek eman zidan bertsio horren berri», azaldu du Iñaki Garciak, eta egindako ikerketek bigarren bertsioa indartzen dutela dio: «Artxibategi desberdinetan begiratu ondoren, Coruñako (Galizia) 4 Auzitegi Militarrean
|
nire
osabaren nondik norakoak dakartzan agiri bat aurkitu genuen: Turtziozen atzeman, Santanderren (Kantabria, Espainia) espetxeratu, epaiketa batetan hiltzera zigortu, eta niretzat garrantzitsuena dena, Santanderko Ciriego hilerrian lurperatu zutela azaltzen du agiriak».
|
|
|
Ikusi dugu tunelaren ahoa eta zera jakinarazi digu tomasen emazteak, Jeannek: “jubilatu eta gero eskatu zioten
|
nire
osaba Joseph Scheelar ingeniariari tunel hau egiteko ardura har zezala. Lan horietan ibilia zen meatzetan eta baita Alaskako trenbideetan ere.
|
|
2009
|
|
|
Gainera, orduko okupak beste zerbait ziren: oso punky ak ziren,
|
nire
osaba ere talde horretakoa zen... beste mobida bat zen. Akordatzen naiz bazela grazia handia egiten zidan koadrilla bat.
|
|
|
|
Nire
osaba ere bazen, beraz, hain manera bitxian jantzitako gizona.
|
|
|
–
|
Nire
osaba enbaxadoreagaz eta bizpahiru morroikaz, besterik ez, azaldu zidan, bere mintzamolde bitxian, gure gorputzak bigarrenez batu ondoan.
|
|
|
Abestihonen hainbat bertsio jasodira.Zeberion tradizio handiaizanda etagaur egun erebadago SantaAgeda kantetako.Letrari dagokionez,
|
nire
osaba Manu Ayesta herri bertsolariazen letraginen ospetsua eta hemengo bertso askobereakdira, berakeginakedoharagoan entzun etageroeratuak. Kantariaereapartazenetakoruan aurrelaribeharraegitenzuen.
|
|
|
IKERNE. (pozik) Zeuk esan duzu;?
|
Nire
osaba, delako!
|
|
|
!
|
Nik
osaba dut eta niri axola zait.
|
|
|
Aitaren egunaz, eta baita Jose Mari izenazere.
|
Nire
osaba Jose Mari zen. Bere jaiotzeko data baino gehiago ospatzen zuen:
|
|
|
Nire amona 1990ean hil zela eta hark ezer ez jakitea. Gero,
|
nire
osaba ere hilzen 1992an eta berdin. Bi sentimendu kontrajarri horiek ditut.
|
|
|
–
|
Nire
osabak eskusoinua jotzen zuen.
|
|
|
–
|
Nire
osabak sarri esan ohi du...
|
|
|
Gehienek ez zekiten espainolik.
|
Nire
osaba errotariak, esate baterako, Gastoetako Komisarioak joaten zitzaizkionean zerbait errekisatzen, esaten zien: " Jues!"," Jues!", juezaren baimena behar zutela adierazteko.
|
|
|
Gero, zorte handiak eduki ditugu.
|
Nire
osaba apaiza, Gabirel, 1976an hil zen. Liburutegi ederra zeukan, zortzi mila liburu, asko euskarazkoak, eta hona etorri ziren.
|
|
|
Liburutegi ederra zeukan, zortzi mila liburu, asko euskarazkoak, eta hona etorri ziren. Don Juan Kruz Ibargutxik ere,
|
nire
osaba baino zaharragoa, liburu asko zeuzkan euskaraz, eta haiek ere hona etorri ziren. Gero, Leopoldo Zugaza bitarte zela, Patrick de la Sotaren liburuak etorri ziren:
|
|
|
|
Nire
osaba apaizarena esango dizut. Itaun egiten ziotenean:
|
|
|
Esate baterako, nire herrian, herriko jai egitaraua batuaz atera zuten.
|
Nire
osaba dendariak esan zion egin zuenari: " Hik norentzako idatzi dozak honeek?
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, jende gehienarekin, klasean ez ezik, erdara da erabili izan dudan hizkuntza gehienbat.
|
Nire
osaba izebak ere euskaraz hitz egiten dute baina hauekin gehienetan ere gaztelaniaz hitz egiten dut. Orain pena ematen dit euskaraz gehiago ez hitz egitea, eta txikia nintzenean gehiago erabili izan banu, orain ere hainbat jende gehiagorekin hitz egingo nukeela pentsatzen dut (osabak, izebak, lehengusu lehengusinak...).
|
|
|
Baina gauza asko gertatu ziren gau hartan.
|
Nire
osaba, lehen ezagutu duzun emakumearen senarra, tiroz akabatu zuten. Txikia nintzen ni, baina ondo gogoan ditut gau hartako oihuak.
|
|
|
|
Nire
osabaren lagun bat egon zen nirekin, eta orduan basiji
|
|
|
NAIA. Ba niri ez! (GERMAN i) Zu
|
nire
osaba zara (ALIZIA ri) eta zu nire ama! Eztuzue elkarrekin egon behar.
|
|
|
1979ko otsailean gertatu zen. Unibertsitateko liburutegian nengoen ikasten, ETA politiko militarrak
|
nire
osaba bahitu zuela aldamenean eserita neukan lagun baten egunkarian harrituta irakurri nuenean. Bahitzaileen artean nire haurtzaroko lagun minena zegoela jakingo nuen urte batzuk geroago, eta baita Arnaldo Otegi ere, besteak beste.
|
|
|
Bahitzaileen artean nire haurtzaroko lagun minena zegoela jakingo nuen urte batzuk geroago, eta baita Arnaldo Otegi ere, besteak beste.
|
Nire
osaba hori Gasteizko Michelin fabrikako zuzendaria zen bahitu zuten sasoian, eta greban zeuden langileei laguntzearren erabaki zuen ETA politiko militarrak ekintza hura egitea. Langile anitz bahiketaren kontra azaldu ziren argi eta garbi, baina beste batzuk ez, eta" Abaitua al paredón" oihuka ibili ziren Gasteizko kaleetan zehar.
|
|
|
Esan bezala, nire haurtzaroko lagun minena zegoen bahitzaileen artean, Luismari Juaristi, txikitan Elgoibarren izan nituen adiskide urrietako bat. Badakit disgustu itzela hartu zuela bahitutakoa
|
nire
osaba zela jakin zuenean (zenbait egunkaritan esaten zena egia baldin bazen, bahitutako besteren bati belaunetan tiro egin ziola alegia, ikus adibidez ABC,, 13 or.?, ongi imajina dezaket egoera gogorra berari ere egokitu balitzaio lagun minaren osabari gauza bera egiteko agindua betetzea, baina belaunak tirokatzea hain modan zegoen garai hartan gure osaba onik atera zen bahiketa hartatik, auskalo... Komandoko gehienak edo guztiak omen ziren elgoibartarrak (nire beste ikaskide baten arreba tarteko zela, esan zidatenez), eta horregatik edo osaba ezkutatuta izan zuten zuloa gure etxetik oso gertu zegoen.
|
|
|
Bere aita ez bezala oso apolitikoa eta mundu honetatik kanpo zirudien Mikelek nik ezagutu nuenean. Aita ETAren sortzaileetako bat izan zen, Txillardegi, Iñaki Larramendi (Idoia Gillenea bere ohiaren eta
|
nirearen
osaba hain zuzen ere), Julen Madariaga, Benito del Valle eta enparauekin. Egun urrun haietako batean gogoratzen dut, Idoiarekin Ondarretan topatu nuen batean.
|
|
|
Faxistek esan nahiko duzu. Beti entzun izan dudanez,
|
nire
osabaren eta bera bezala fusilatu zituztenen delitu bakarra gorriak izatea zen.
|
|
|
Eskura eman nion, eta kolore urdin maiztuko bat atera zuen handik. "
|
Nire
osaba Antoniorena da. Jaramako Frontetik bidali zuen 1937ko martxoaren 21ean."" Udaberria hasten zen egun berean", esan nuen.
|
|
|
Kaliforniako rantxoan bero handiegia egiten omen du."" Egunen batean joan dut berarekin hitz egitera. Susanaren aitak behin baino gehiagotan hitz egin dit berari buruz." Apurka, osatuz nindoan Cesarrek, Susanaren aitak edota
|
nire
osaba Juanek erabiltzen zuten Bigarren Esparruaren planoa; oso soila, artean.
|
|
|
Barrezka ari zen. "
|
Nire
osaba eta ganaduaren itzaina", gaineratu zuen. " Esaidazu, iloba, zerk jartzen zaitu barrez?", galdetu zuen don Pedrok.
|
|
|
" Erre egin dut arroparekin batera. Badaki, berori
|
nire
osaba da orain, osaba Manuel. Eta nire osaba Manuelek ez daki paperean letra bat zuzen egiten.
|
|
|
Badaki, berori nire osaba da orain, osaba Manuel. Eta
|
nire
osaba Manuelek ez daki paperean letra bat zuzen egiten. Itzaina izan da bere bizitza guztian."" Lehen ere esan dizut, diru asko egingo duzu Ameriketan.
|
|
|
Lubisek eman ziela gordelekuaren berri, argitu zidan, baina ez ziela erakutsi nahi izan etxeko zein leku jakinetan zegoen,
|
nire
osaba Juani zion errespetuagatik. "" Behartuz gero nik sartuko zaituztet barruan", esan ziguan.
|
|
|
Jarraitzeko egin diot Donaldi keinu, eta estudiora etorri eta ordenagailu honetan begiratzen hasi naiz. Obabako lehen amerikanoaren idazkia nahi nuen, baina benetakoa, don Pedro Galarretak
|
nire
osaba Juani oparitutako eskuizkributik kopiatu nuena. Aurkitu dut dokumentua, eta baita gogoan neukan pasartea ere.
|
|
|
" Ez naiz idazlea, esan nizuen lehengoan. Ekonomialari gisa egiten dut lan
|
nire
osabaren rantxoan... eten egin nuen esaldia, ideia berri bat neukan buruan; baina gaizki ari naiz.
|
|
2011
|
|
|
Garrantzitsua izaten zan hitzaldia nork egin. Rikardo Sarriortuzar
|
nire
osaba Agustinen ezkon-anaiaren esku egon zan ardura hori. Orduantxe entzun neban lehenengoz, nire parrokian, hitzaldia euskeraz egiten.
|
|
|
Beti egon izan naiz gustura osaba Karlosekin, eta bai bera ere bere Maiteretxorekin; txiki txikitatik bazegoen zer berezi bat gure artean, bata bestearengana erakartzen gintuen zer bat. Bera zen
|
nire
osaba maiteena, eta ni bere iloba kuttuna.
|
|
|
–
|
Nire
osaba Gualterio ere hantxe zegoan, erran du Justinok.
|
|
|
Gero, gainera, Estanis atera zitzaizun alde, ezustean, lagun arteko solasaldi haietarik batean: . Anitzetan aipatzen dizuet
|
nire
osaba militarra, Espainiarako bidea igeri egin zuena, Gibraltar-eko itsasartean barrena, Afrikako gerran. Bada, hura hori egiteko gai izan bazen, zergatik ez txakur bat, gizona baino igerilari hobea bada?!?.
|
|
|
|
Nire
osabak obsesioa edo horrelako zerbait dauka liburuekin. Beti leitzen ari da, eta kalean ere liburu bat hartuta ibiltzen da askotan, irakurtzen.
|
|
|
–Zaila? , harritu zen
|
nire
osaba?. Historia nahiko gardena da, bada, ezkutuko konturik gabekoa.
|
|
|
Neurearen kidekoa izan eta buruan geratu. Niri
|
nire
osaba Faustinorengatik jarri zidaten. Lehengo ohiturak.
|
|
|
Nik pertsona inportanteak izan ditut familian!...
|
nire
osaba Pedro Zaragueta Donostiako alkate izan zena, berak erosi zuen Urgull mendia, milioi bat pezetagatik!... eta nire aitona Aquarium eko presidentea izan zen, Vicente Laffite!.. nik pertsona asko ezagutzeko aukera izan dut!
|
|
|
Nik Lizardi, ulertuz, berandu irakurri nuen, eta gauza bitxia da, lehenago irakurri nituen beste poeta modernoak; Lizardi 15 urtetan irakurria nuen baina ez nuen gehiegi ulertzen.
|
Nire
osaba baten etxean, apaizaren etxean zegoen liburutegian, han zegoen Lizardi. Eta orduan, gero adin batera ailegatu nintzenean, ezkonduta, 25 urterekin hasi nintzen Lizardi soseguz irakurtzen, poliki poliki, eta iruditu zitzaidan oso aberatsa zela; eta gero, kanta honek konkretuki, iruditeria bat dauka ba batzuei igual injenuo samarra irudituko zaiena, ba betiko iruditeria:
|
|
|
Irinaren aurpegi txuri eta mamitsua ikusita eta izena ezagututa, begi bistako ateraldia egin zuen
|
nire
osaba batek. Logikoa, eskubide osoa zeukan.
|
|
2012
|
|
|
«Trabarik gabeko familia bizitzarekin lotzen dut Bera, eta Madril, aldiz, eskola, iskanbila eta hondamendiarekin. Nire amonaren eta
|
nire
osaba Pioren etxearen ordena da, nire etxe propioaren tentsioaren aldean. Nahi nuena irakurtzeko aukera, irakasleek agindutako irakurketen ordez.
|
|
|
4}{ App: 11/ 10:04:12: 08/ BURUZAGIA}
|
Nire
osaba yakuza zen. ... Luzaroan bizi izan naiz auzo pobre batean.
|
|
|
Hau
|
nire
osaba da.
|
|
|
KANDIDO. Xabinen aita, Axunen neba,
|
nire
osaba?
|
|
|
Beharbada ez du lortuko zuen semeetako batek, baina sinetsia nago zuen ilobetako batek lortuko duela. Une hori ailegatu bitartean,
|
nire
osaba bihotzaren oinaze guztiarekin, hitzarmen hau sinatzeko eta zuen alaba Kordobara bidaltzeko eskatu behar dizuet, hemendik urte gutxira gure etsai gorrotatuenarekin esposatu dadin.
|
|
|
Barkatu
|
nire
osaba txoriburuaren ahaide izategatik.
|
|
|
Nire etxea erasoa izan eta egun batzuen ondoren
|
nire
osabaren sorbalda txikitu zuten eta saihetsak apurtu, eta nire bulegoa nahasi zuten.
|
|
2013
|
|
|
Garai hartan, eskolarik eskola ibiltzen ziren fraideak, gaiak errekrutatzen, propagandan.
|
Nik
osaba nuen Oñatin, apaiz, eta hura Arbizuko eskolara zetorrela jakin nuenean, kale, batere ez nintzen joan. Ez nuen fraidetara joateko gogorik.
|
|
|
Ba hori gertatu zen jakin ukan nuenean nire familian batzuek bazekitela euskaraz egiten, eta hasi nintzen galdezka eta hola pixkanaka pixkanaka hasi nintzen familiako euskara berreskuratzen; gero, uste ukan nuenean aski ikasi nuela, erabaki nuen nire senide euskaldunei gutun bana idaztea eta horietako batek,
|
nire
osaba handiak, poztasunez hartu zuen nire iniziatiba eta hola hasi ginen biak, bata besteari idazten eta hamar urtez euskarazko gutunak partekatu genituen.
|
|
|
Biek bi mailatan ikasi genuen. Hizkuntzaren aldetik Jeruntzeko euskararen oinarriak ikasi nituen eta
|
nire
osaba handiak hain gustuko zuen hizkuntzari berriz lotu zitzaion, denbora luzez ez baitzuen zubereraz egin ahal ukan Oloroe iparraldeko herri batean bizi baitzen; bestetik osaba handiak gaztaroko oroitzapen anitz nirekin partekatu zituen, eta nik kontu modernoago batzuen berri helarazi nizkion, adibidez: nire ikasketak, egiten nituen bidaiak, lan kontuak, bera erretretan baitzen, edo jubilazioan, nahi baduzu.
|
|
|
Badirudienez kostaldean kontua ez zen bertako laborariek ez zekitela euskaraz, baizik eta horien euskara eta
|
nire
osabarena ez zirela elkar ulertzen erraz. Gero kazetari moduan ere egin zuen tokian tokiko kazeta birentzat, zortzi haur ukan zituen eta guztiei ikasketa onen ordaintzea lortu zuen, eta ez zen lan erraza izan, orduko baldintzak jakinik; kirolari ona ere izan zen.
|
|
|
Ramuntchok nik bezain ongi, nik baino hobeto, ezagutzen zituen Jeannek eta Estebanek bizi izandako gorabeherak Errusia aldean. Bere aitarekin,
|
nire
osaba Martin Iturralderekin, askotan egona zen Baitha Eijerran haiei bisita egiten.
|
|
|
–Katolikotu ez ezik, apez bilakatu. Nor eta
|
nire
osaba.
|