|
2001
|
|
|
Elizpea oihal oihan handi bihurtu dut, beraz. Gretel naiz, orain, eta
|
nire
neba Hän   sel Â" arrelepo" daramat bizkarrean, oraindik txikia da-eta.
|
|
2004
|
|
|
Amak harritu itxurak egin zituen, aita serio geratu zitzaidan, baina erantzunik ez nuen jaso. Bide hori itxita zegoela ikusirik,
|
nire
neba zaharrenari galdetzea erabaki nuen. Beraz, egun batzuk libre hartu eta San Frantziskora abiatu nintzen.
|
|
|
–Beno! Bota zer nahi duzun?
|
nire
nebak irribarre zabal batez.
|
|
|
Neu etorriko nintzen Palestinara. Eta horrela adierazi nien aitari, amari, Wuali eta Jam
|
nire
nebei.
|
|
|
Bi arrazoigatik:
|
nire
nebaren izena zelako Hossam eta, bestetik, erantzun hain bizkorra eta argia ematearren. Mutiko hark eskolan egon zukeen eta ez lanean.
|
|
|
Paperak ere badauzkat. Aitak eta
|
nire
nebek eraiki zuten aspaldi.
|
|
|
Adinera iritsi ginenean eta bigarren mailako ikasketak egin, Unibertsitatera joateko aukera izanda ere,
|
nire
nebek ez zuten ikasten jarraitu nahi izan; lanean hasi ziren segidan. Zaharrenek, Wuali eta Jam ek, inprimategiko lana aukeratu zuten, aitarekin biek.
|
|
|
|
Nire
neba gaixorik dago.
|
|
|
Itxura denez,
|
nire
nebak lan gehiegi egin du, eta horrexegatik zaude hemen.
|
|
|
Erruduntzat jotzen bazaituzte,
|
nire
nebak eta zuk ez duzue elkarrekin egoterik izango.
|
|
2005
|
|
|
Halako batean, han non tanke bat ikusten duen txoferrak. Eta beldurtu eta ihes egin zuen,
|
nire
neba eta beste kazetaria Sollube aldetik ihes egin eta Mungiara joango zirelakoan. Baina ez, ez ziren agertu.
|
|
|
Errukirik gabe akabatu zuten, bai, ama gaixoa bakarrik utzita, bere bi seme alabekin, eta, Inesi zuzentzen zitzaiola, honela errematatu zuen?:
|
nire
neba Manuel zunan bata, hire amaren osaba, bi urteko mutikoa, eta ni bestea, orduantxe jaio berria.
|
|
|
–Gauza bat argi utzi nahi dizut –esaten hasi zen eserlekuan aurreratuz–:
|
nire
neba gizon ona izan zen, onegia nire iritzirako, horrek galdu zuen.
|
|
2006
|
|
|
Maite baninduzun, normala zen nitaz jakin nahi izatea. Nik ez neukan zutaz galdetu beharrik; interes handirik ere ez, bestela, baina zuk zeuk kontatu ohi zenidan hainbat kontu zeure gutunetan, eta haien bitartez ezagunak nituen zure hainbat alderdi, zaletasun, pentsaera; bestalde,
|
nire
neba arrebez galdetzen bazenidan zeureez hitz egingo zenidan hurrena, solasaren hariak berez dakarrena izaten da hori. Eta horrela, arian ari, elkarren ezagutza sendotuz zihoala esango nuke.
|
|
2008
|
|
|
Ez dira ikasle asko, baina hamar bat edo bai.
|
Nire
neba ere bertara joaten da, astean baten edo. Akordatzen naiz, batean, dantza erakusten hasi ziren, eta nire ama ikasten hasi zen:
|
|
|
LUKAS. Aizak! Oraintxe
|
nire
neba ikusi diat jende arraro kuadrilla batekin! Zuek ba al dakizue zer gertatzen den?
|
|
2009
|
|
|
Zeuk.
|
Nire
nebarekin bakarrik geratu zinen gau hartan, eta aldegin zezan zerbait esan zenion, atso zantar, zikin, zimel, ustel horrek. Zeuk.
|
|
|
(?) Ados:
|
nire
neba ez da gure etxetik urrun bizi, eta haren etxea erabiliko dugu postontzitzat (Helbidea: P. kalea, 7, 1.A).
|
|
|
nik ez dakit nondik datorkidan desberdin izateko joera nabarmen hau, jantzietan eta orrazkeran islatzen saiatzen naizena, baina atzera begira jartzen naiz eta umetako gertaera bat gailentzen zait, argibidean jar nazakeena, ilunbidean ez bada, auskalo. Nik bederatzi bat urte nituen, eta Josebak,
|
nire
nebak, hiru: ez dakit zer gertatu zen, baina Josebak barrabaskeria bat egina behar zuen, aitari sekulako grazia egin ziona nonbait, aitak hari besapeetatik heldu, goratu eta ozen bai ozen esan ez zuen, bada:
|
|
|
Zaragozako unibertsitateko irakasle izateko oposizioak irabazi baitzituen, hara joan ziren?. Gaizki esan dut: hara joan ginen, ni urtebeteko haurra bainintzen orduko?, zuzendu zuen Txarok?, eta hantxe egin zituzten laurek hamabost urte??
|
Nire
neba Josebak gutxiago, nik sei urte nituela jaio baitzen?, zehaztu zuen?, aita hil eta amak Euskal Herrira itzultzea erabaki zuen arte, seme alabak hartuta.
|
|
|
igandero elizara joaten zena, alegia, baino gero eta sinetsiago zegoena Elizarena eta estatuarena bi bide zirela –erlijiosoa bata, eta zibila bestea–, ezin nahastu zirenak; ama, berriz –" Alde Zaharrekoa" esan zion Txarok–, emakume zaildua zen –" Emakume zaildua zen eta emakume zaildua da", puntualizatu zuen–, eskuzabala, bizitzak –" Hiru ahizpa ginen, baina hamar urte nituenean etxeko arrosa hil zitzaidan, eta hamabi urte nituenean etxeko krabelina" esaten omen zuen amak, biziro hunkituta– are eskuzabalagoa egin zuena; musikazalea ere bazen, pianoa ongi jotzen zuena, baita euskalzalea ere, nazionalista; hala, bada, gurasoek elkar ezagutu, ezkondu, eta nola aitak –letretan katedradun– Zaragozako unibertsitateko irakasle izateko oposizioak irabazi baitzituen, hara joan ziren –" Gaizki esan dut: hara joan ginen, ni urtebeteko haurra bainintzen orduko", zuzendu zuen Txarok–, eta hantxe egin zituzten laurek hamabost urte –"
|
Nire
neba Josebak gutxiago, nik sei urte nituela jaio baitzen", zehaztu zuen–, aita hil eta amak Euskal Herrira itzultzea erabaki zuen arte, seme alabak hartuta.
|
|
|
(...) Ados:
|
nire
neba ez da gure etxetik urrun bizi, eta haren etxea erabiliko dugu postontzitzat (Helbidea: P. kalea, 7, 1.A).
|
|
|
nik ez dakit nondik datorkidan desberdin izateko joera nabarmen hau, jantzietan eta orrazkeran islatzen saiatzen naizena, baina atzera begira jartzen naiz eta umetako gertaera bat gailentzen zait, argibidean jar nazakeena, ilunbidean ez bada, auskalo. Nik bederatzi bat urte nituen, eta Josebak,
|
nire
nebak, hiru: ez dakit zer gertatu zen, baina Josebak barrabaskeria bat egina behar zuen, aitari sekulako grazia egin ziona nonbait, aitak hari besapeetatik heldu, goratu eta ozen bai ozen esan ez zuen, bada:
|
|
|
Afrikatik itzuli nintzenean, 1931n, 1914tik bertan bizi izan eta gero, galdua nuen ezkondutakoan neukan diru guztia, kafe landak ez zuelako dirurik ematen, badakizu;
|
nire
nebari eskatu nion egin zedila bi urtez nire kargu, Zazpi ipuin gotiko idazten nuen bitartean, eta adierazi nion bi urte pasatutakoan gai izango nintzela bizitza neure kasa antolatzeko. Eskuizkribua prest izan nuenean, Ingalaterrara joan nintzen.
|
|
2010
|
|
|
Zelan hasi zinen moda munduan? 80ko hamarkada amaieran EHUn soziologia ikasten hasi nintzen, Leioan, eta
|
nire
nebetako batek Frantziako marka baten frankizia zabaldu zuen Bilbon. Errenta ordaindu behar zen, eta arreba bakarra izanda, dendara joatea egokitu zitzaidan.
|
|
|
Zorglub, hona hemen
|
nire
neba!
|
|
|
Baina zeuk esan behar zenidan!
|
Nire
neba zara, ez?
|
|
|
JULENE. Horrek eztu zure jokabidea zuritzen. Baina
|
nire
neba zara, eta maite zaitut.
|
|
|
—Zuk baduzu hemendik ateratzeko aukera, eta mezu bat eraman behar diozu
|
nire
neba Omarri.
|
|
2011
|
|
|
Bai, Habana itsasontzira sartu ninduten ni ere. Gure ama,
|
nire
neba Jon, ahizpa Julita… eta amama eta izekoak Santander aldera joan ziren, gerratik ihesi. Gure aita beste non edo nondik joan zen, Iparraldera.
|
|
|
Bazakinat, bai, ez huela Penano estimatzen? baina Penano
|
nire
neba zunan, eta hire koinatua: hire senarraren anaia, alegia!
|
|
|
UXUE. Bitxia da zu
|
nire
neba izatea! Ni baino dezente...
|
|
|
IBI. A, hau Jokin da,
|
nire
neba.
|
|
|
Nik enuen nahi zu hiltzea!
|
Nire
neba bakarra zara!
|
|
|
IBI. (Kevini) Hau
|
nire
neba da; Jokin.
|
|
|
IBI.
|
Nire
neba da eta beti defendituko dut!
|
|
|
¡ ¡ ¡ Ni en bromas!!! Kevin
|
nire
neba bezala da! Ez dut imajinatu ere egin nahi?
|
|
|
Eta horixe gertatu zitzaion emakume gajoari: hamaikagarren umea,
|
nire
neba Louis, mundura ekartzen ari zela hil zen. Ez niri etorri haurtxoak zaintzearen eta mainatzearen xarmaz eta zorionaz hitz egitera.
|
|
2012
|
|
|
–Gauza bera esan diot nik, arrebak?. Agian ez da
|
nire
neba.
|
|
|
Nahi nuena egin nuen azkenik, eta ez nintzen inoiz damutu.
|
Nire
neba Anderrek, aldiz, Ekonomia ikasi zuen, batere konbentziturik egon ez arren. Klaudiak lagundu zion berari ere, hura karrera bera ikasitakoa baitzen, eta Anderrek arratsalde asko eman zituen ondoko etxean praktikak eta proiektuak burutzen, edo.
|
|
|
Klaudiak ez du inongo eragozpenik jarri; siestak siesta, bere giltzak nahi ditu. Bazkalostean, denak oheratu dira ni izan ezik, maleta prestatu behar nuelako; gurasoez gain, lotan da
|
nire
neba ere, parranda egin baitu bezperan. Eskailerak oin puntetan igo eta, gurasoen logelako atea zabaltzear nagoenean, zer ikusiko eta Klaudiak ospa egin duela, kaleko atea irekita utzirik, haize izoztuari barrura sartzeko bidea emanez.
|
|
|
–
|
Nire
neba, Ander.
|
|
|
IBI. Badakit ez garela ondo portatu, baina
|
nire
neba da. Ezin nuen kartzelara bidali!
|
|
|
Etzara konturatzen? Esperen biloba
|
nire
neba da!
|
|
|
Amak ezin zuen bion esperoan egon, ez gara neba arrebak. Orain seguru nago, Jaione Bengoa etzen nire ama eta Alex...
|
nire
neba ere ez!
|
|
|
LEIRE.
|
Nire
neba ezagutu nahiko nuke.
|
|
|
LEIRE. Begira, eztut sartu nahi zuen bizitzan, baina
|
nire
neba da eta ezagutzeko eskubidea daukat. Anai arrebak bagara, etzenidake galarazi behar.
|
|
|
LEIRE. A Eider, hau
|
nire
neba dun, Aimar.
|
|
|
Bada,
|
nire
nebek ez zidaten inolako eragozpenik jartzen Jainkoa zerbitzatzeko. Bat nuen ia neure adinekoa, elkarrekin Santuen bizitzak irakurtzeko biltzen ginen; hau zen nik maiteen nuena, nahiz eta nik guztiei maitasun handia izan eta haiek ere bai niri.
|
|
|
Eta auzoan ez bazen... hirian, gehien jota. Orain, orain
|
nire
nebak Altsasura joan eta etorria egiten du, eta nire lagun min batek, Bilbora. Egunero!
|
|
|
–Berdin ziok; ateratzeko aitzakia duk, besterik ezean, azaldu zion Santiagok?. Pasa den hilabetean hil zitzaidaan ama eta
|
nire
neba arrebek ez ditek ezer jakin nahi nirekin; beraz, neuk ere ez diat inolako gutunik espero, baina gustagarria duk lagunak posta hartzen ikustea; nik nahikoa diat horrekin, besteek nola hartzen duten ikuste hutsarekin.
|
|
|
|
Nire
nebaren ezkontza izan zen.
|
|
2013
|
|
|
esateak, baina Karmenek ez zekien kapaz izango ote zen modu sinesgarrian hori esateko. Agian, nahastu eta egia berdaderoa kontatuko zien,, nik eman nion
|
nire
nebaren pasaportea muga pasa zezan trenez?. Eta iheslari baten konplize zela konturatuko ziren, kontrabandoan aritzea delitu larria baitzen 40 hamarkada hasiera hartan, eta Ondarretako kartzelara eramango zuten preso, eta orduan bai, orduan bai sekula ez zela itzuliko Makario errekaren beste aldera.
|
|
|
Zati batean egon ziren hor.
|
Nire
neba arreba batzuentzat arraroa izan zen. Baina dena dago ondo zurekin, lasai joan zaitezke.
|
|
|
Gure frakaso xelebrearen berri izan duenean,
|
nire
nebak barre egin digu aurpegira:
|
|
|
Tratulari galanta
|
nire
neba! Pizza soberakinak adiskideari entxufatu dizkio.
|
|
|
–Kankaletik urruti, Amaia, azpimarratu du
|
nire
neba Nikok?. Kankaletik oso urruti!
|
|
|
|
Nire
neba Nikok eta Otalak ere aspaldi ezagutu zuten elkar Kankalen, eta urtero biltzen dira kanpinean oporretako barrabaskeriak konpartitzera.
|
|
|
Otalarekin liskarra izan zuenetik
|
nire
neba Niko tristatuta dabil. Bakarrik egoten da, aspertuta, denbora pasan.
|
|
|
–... oraindik ezin sinistu. Nolatan Josuri, nori eta
|
nire
neba on puska horri, nolatan egin diezaiokete halakorik. Ezin diot utzi galdera hori behin eta berriz egiteari.
|
|
|
«Eguerdia zen, eta lankide batek hartu zuen telefonoa. GALek Javier Perez bat hil zuela esan zioten, eta berak ez zuen jakin
|
nire
neba zela, herrian Arenaza esaten zigutelako. Ni zuri geratu nintzen, susmoa nuelako hura zela».
|
|
|
Darcy jauna erabat atsegina izan da beti harekin, nahiz eta George Wickhamek modurik zitalenean erabili duen Darcy jauna. Xehetasunik ez dakit jakin, baina bai berriz Darcy jauna ez dela inondik eta hobendun eta Wickhamen izena entzun ere ezin duela egin;
|
nire
nebak uste zuen Wickham jauna ofizialentzako gonbidapenean sartzea beste biderik ez zuela izango, eta itzelean poztu zen gizona bera apartatu zela jakitean. Herrira batere etorri izana ere guztiz gauza lotsagaldukoa da benetan, eta ez dakit nola ausartu den halakorik egitera.
|
|
|
Bakarrik zioen «Orain berri, George Wickham j. Lydia Bennet andereñoarekin», baina neskaren aitaz silaba bat ere esan barik, edo non bizi zen, edo zer edo zer.
|
Nire
neba Gardinerrek idatzi zuen, eta miraz nago zelan moldatu ote zen halako gauza traketsa egiteko. Ikusi zenuen?
|
|
|
–Arrazoia dauka
|
nire
nebak, azaldu zion orduan Leilak Amaiari?, ez zaitut gure miseriekin aspertu nahi. Oporretan zaude eta disfrutatu egin nahi duzu.
|
|
|
NAIA. Orduan, ume hori...
|
nire
neba da?!
|
|
|
LEIRE. Ez diat etxera joan nahi. Eta mesedez, ez diat
|
nire
nebari buruz hitz egin nahi!
|
|
|
Ez? Baina
|
nire
neba dun. Ondo ezagutzen nuela uste ninan, baina orain?
|
|
|
Ez dut zure iritzia nahi zugatik
|
nire
neba lodi lanik gabe eta bizar nazkagarri hori duelako.
|
|
|
Arraroa da baina uste dut
|
nire
neba eta amaordea elkarrekin egon behar dutela.
|
|
|
|
Nire
neba eta arrebari.
|
|
|
Lauren,
|
nire
neba, Gianni.
|
|
2014
|
|
|
Ez diat nahi... ez diat nahi! Jauna,
|
nire
neba itsua duzu!
|
|
|
Tatariarrek begiak erre dizkiote!
|
Nire
neba gizajoa itsu dago!
|
|
|
Ez nuen gehiago ama haserretzekorik egingo.
|
Nire
neba arreben antzekoa izaten saiatuko nintzen. Nitaz ere harro egoteko arrazoiak emango nizkion.
|
|
|
–Bada,
|
nire
nebek ez zidaten inolako eragozpenik jartzen Jainkoa zerbitzatzeko. Bat nuen ia neure adinekoa, elkarrekin Santuen bizitzak irakurtzeko biltzen ginen; hau zen nik maiteen nuena, nahiz eta nik guztiei maitasun handia izan eta haiek ere bai niri.
|
|
|
|
Nire
nebarekin.
|
|
|
|
Nire
nebarekin esan dizut eta zuk egia ez dela diozu.
|
|
|
|
Nire
neba txikitxoa, hain handia bat batean!
|
|
|
|
Nire
neba.
|
|
|
|
Nire
nebari bizitza salbatu nion, ba al dakizu?
|
|
|
Nire aita konbentzitu nuen
|
nire
nebari joaten uzteko.
|
|
|
Zer gertatzen zaio
|
nire
nebari?
|
|
|
|
Nire
nebekin kokoteraino nago.
|
|
|
|
Nire
nebarekin noa kibbutzera, denetarik du.
|
|
|
|
Nire
nebarekin irten behar izan dut.
|
|
|
|
Nire
neba zelatatzen ari zara?
|
|
|
|
Nire
neba zaharrari gustatzen zaio.
|
|
|
|
Nire
neba Jasper eta bere lagun batzuk.
|
|
2015
|
|
|
Eta halaxe ibili nintzen Felixekin. Oso abertzalea zen
|
nire
neba. Lagun bat ere banuen nik, Tere, eta hura osabarekin joaten zen mitin eta jaietara.
|
|
|
Aitak, apur bat hobeto eutsi zion. Nik ere txarto, harreman estua neukan-eta
|
nire
nebarekin. Toki guztietara eroaten ninduen.
|
|
|
Elgoibarko San Migelen hil zutela esaten ziguten, han desagertu zela, baina besterik ez dugu jakin duela gutxi arte. Felixen batailoia
|
nire
nebaren mezatara etorri zen, gorputza falta zela. Bi ziren hildakoak, bata Felix, Santurtzikoa, eta beste bat Portugaletekoa.
|
|
|
oraindik amaren sabelean nengoela, hainbat hizkuntzatan hitz egiten zidatela, nire belarriak umetokitik soinu desberdinetara ohitzen joan zitezen. Aitak eta Xabik(
|
nire
neba nagusiak) orduak igarotzen omen zituzten amaren tripa erraldoiari ahal zuten hizkuntza guztietan berba egiten. Izan ere, ez dakit aitak zein artikulutan irakurri zuen haurtxoak jaio aurretik hasten direla inguruko hizkuntzak entzuten eta ikasten, haurdunaldiaren seigarren hilabetetik aurrera, antza.
|
|
|
–Ez da egia izango!
|
Nire
nebak ere hori egin zuen! Oviedoko unibertsitatean, zuk zein unibertsitatetan?
|
|
|
Lehen, bi modutan buka nezakeen tratamendua: nire hezur muinean autotransplantea eginez edo, hori gaizki irtenez gero,
|
nire
neba arreba baten hezur muina jasoz transplantean. Orain, berriz, badago beste aukera bat:
|
|
|
4 Bada,
|
nire
nebek ez zidaten inolako eragozpenik jartzen Jainkoa zerbitzatzeko. Bat nuen ia neure adinekoa, elkarrekin Santuen bizitzak irakurtzeko biltzen ginen; hau zen nik maiteen nuena, nahiz eta nik guztiei maitasun handia izan eta haiek ere bai niri.
|
|
|
Nondik uste duzue izango zuela ahalmena, ni bezalako emakumetxo batek, loturik, marabedi bat ere gabe, inork ezertan lagundu gabe, hain obra handietarako?
|
Nire
neba hau, Sevillako fundazioan lagundu zuena, zerbait zuena eta laguntzeko adore eta gogoa zuena, Indietan baitzegoen.
|
|
|
|
Nire
nebak etorri ziren eta nik haietako bati hainbeste zor diodanez gero, ez nuen galdu aukera harekin egoteko eta haren arimari eta barruko bakeari dagokienaz hitz egiteko, eta nekea eta nahigabea ematen zidan guztiak; eta hura Jaunari eskaintzen ari nintzela eta hori beharturik nengoelako egiten nuelakoan, gogora etorri zitzaidan nola esaten den gure Konstituzioetan urrutira gaitezela ahaideengandi... –Ez, ene alaba, zuen institutuak nire Legearen bidetik joan behar dute eta ez besterik?.
|
|
|
3 Jainkoak nahi izan zuen Indietatik
|
nire
neba bat, hogeita hamalau urte baino gehiago han eman zituena, Lorentzo Cepeda zeritzana, etortzea; honek nik baino ere gaizkiago hartzen zuen mojak beren etxerik gabe geratzea. Hark asko lagundu zigun, batez ere orain dauden etxea hartzen.
|
|
|
Ordurako nik asko ekiten nion gure Jaunari, haiei etxerik utzi gabe ez nadila handik joan eskatuz eta ahizpei ere eskatzeko esaten nien baita san Jose aintzatsuari ere, eta prozesio ugari eta Andre Mariari otoitz egiten genion. Eta honekin, eta
|
nire
neba laguntzeko hain prest ikustean, etxe batzuk erosteko asmotan hasi nintzen. Gauzak lotuz zihoazela zirudienean, guztia desegiten zen.
|
|
|
Garciálvarez deritzo, pertsona zintzoa eta hirian izen ona zuena bere egintza onengatik, egundo ere ez baitu gogoa beste ezertan; hura asko zeukana izan balitz, ez zitzaigun ezer faltako. Hark etxearen berri ongi zekienez gero, zentzugabekeria handia zeritzan harengatik hainbeste ematea, eta egunero esaten zigun, eta hartaz gehiago hitzik ez egiten saiatu zen; eta bere eta
|
nire
neba joan ziren orain dauden etxea ikustera. Poz pozik etorri ziren, eta arrazoiz; beraz, gure Jaunak ere nahi zuenez gero, bi edo hiru egun barru egin ziren eskriturak.
|