|
2000
|
|
|
Ke laino lodiak ere ezin lor zezakeen haien urduritasuna estaltzerik. Nire azalpenak, noski, ez ziren entzunak izan; horretaz gain, bi aurkezleek gaitsetzi egin zuten
|
nire
jarrera, txanda ez zegokidalarik hitz egin nuelako. " Gainera esan zuen Otso  tzarmendik, puruaren keaz bost aro olinpikoak eginez, funtsezkoena ahaztu duzu, gonbidatu jauna; eta funtsezkoena da hemen dugun hiena nazkagarri hau ez dela hiena bat, hienaz mozorroturiko gizaseme bat baizik.
|
|
|
Rubenek asko estimatu du
|
nire
jarrera. Askatu beharra zeukala esan dit, eta pozten dela nik aitorlearen (hitz hori esatean, eskuekin komatxoak marraztu ditu airean) lana egin izanaz.
|
|
2001
|
|
|
|
Nire
jarrera da, bai Jaurlaritzari, eta bai euskal gizarteari, esatea: " Barkatu, gu, euskara erabiltzen dugunok, gutxiengo bat gara, nola gutxiengo bat diren afrikarrak.
|
|
|
Eta hala, Borges heroia baldin bada behartsu, lurrean kondenatu eta pobreen begietara, Ministroarentzat erabateko etsaia da; eta alderantziz, Ministroa ordena bermatzen duen heroia baldin bada, Borgesentzat akabatu beharreko deabrua da. Alabaina nik, obra honen idazlea naizen aldetik, heroi bakarra behar dut, eta heroiaren aukerak
|
nire
jarrera markatuko du aldez aurretik; hau da, beste hitzetan esanda, jarrera, posizio bat hartu behar dut liburuari buruz, aldez aurretik. Bon, honek hainbat gauetako loa galarazi zidan arren, azkenean posizioa hartu nuen, Ministroaren alde.
|
|
|
Bera ere zutitu eta, parez pare ginela, ahal bezain lasaiki, berriz esertzera gonbidatu ninduen. Berehala ulertu zuen, antza,
|
nire
jarreraren esanahia.
|
|
2002
|
|
|
Libre izatea da bost axola izatea besteek zer esaten duten nik egindakoagatik, edo
|
nire
jarreragatik. Nire baloreekin fin jokatzea da libre izatea.
|
|
|
Gainera, gizakiaren gaixotasunez ideia magiko bat dute, zerikusirik ez duena gizakiari buruz dakigunarekin. Honen aurrean,
|
nire
jarrera ikertzea da. Egin ditzagun frogak, homeopatiatik zerbait erabilgarririk atera dezakegun jakiteko.
|
|
|
Teknokrazia edo aukera bakarraren politikaren ordez, politikak lehentasuna hartu eta protagonismo pluralari, hautabideei, anbibalentziari ateak ireki behar dizkiola aldeztuko dut.
|
Nire
jarrera hori atalaren bigarren zatian jorratzen dudan gaiarekin sendotu nezake. Indibiduoa, komunitatea eta, azken finean, nortasuna aldaketa kulturalak baldintzatuta egonik, gure bizitza eraikitzen doan prozesu modura ulertu dugu.
|
|
|
Noiz arte jarraitu behar dugu mespretxuzko jarrera honen aurrean borrokatzen? Dena den, eta nahiz eta nik hala pentsatu, lagunekin horrelako eztabaidak izan ondoren,
|
nire
jarrera aldatzea erabaki dut eta gurasoei kontatzea planteatzen ari naiz, baina ez aburuz aldatu dudalako, injustiziaren aurkako borrokan eta normalizazio prozesu horretan pausoz pauso joan behar naizelako baizik; agian arrazoi duzu: gurasoei ezin diet eskatu halako erreakzio positiborik, oraindik homosexuala hitza aipatzea arrotza egiten zaion gizarte honetan.
|
|
|
Euskararen etxeko misterioa. Ez dut gogoko izaten Mitxelena zenaren izena aipatzea
|
nire
jarreren aldeko autoritate gisa. Baina esan behar dut kontu hau bera, negozioarena esan nahi dut, honetan pixka bat erne gabiltzan guztiok ongi aski dakigun gisa, Mitxelena [17] irakasleak aspaldi salatu zuela, irakasle argi hark oraingoari bakarrik so ibili beharrean, beti baitzuen gogoan geroaren gobernua.
|
|
2003
|
|
|
Hala ere, zure burua non dagoen kokaturik jakitea da kontua, eta hori aintzat hartzea.
|
Nire
jarrerak, lagunak eta beste ere, gatazkaren alde batean ditut. Lanak ditut kritiko izaten, beraz".
|
|
|
Erabilera zientifikoetan baliatzeko giza enbrioien kasuan,
|
nire
jarrera ezaguna da: enbrioi horiek ez erabiltzean datza arazo etikoa, ez baita etiko enbrioiak baliatzeke bazterrean uztea.
|
|
|
–Bai baina,
|
nire
jarrera ere... Zera, Greta oso berezia da niretzat eta...
|
|
2004
|
|
|
«Azterketa politiko bat egiten dudanean, politika eta zuzenbidea bereizten saiatzen naiz, bi planoak ezberdinak baitira. Nik arlo juridikotik azaldu ohi dut
|
nire
jarrera politikoa. Nire artikulu batek EAJ eta EAren hainbat tesirekin bat egin du, antza denez.
|
|
|
Beno, guztiak hartzen ditu ondo. Baina erabat eskertzen dut
|
nireganako
jarrera.
|
|
|
–
|
Nire
jarrera! Baina zergatik aldatu duk nire jarrera?
|
|
|
–Nire jarrera! Baina zergatik aldatu duk
|
nire
jarrera. Hik beste horrengatik burua galdu dualako, motel!
|
|
|
Gauetik egunera bezalako aldaketa gertatu baitzitzaidan, aitak bere
|
niganako
jarrera aldatu zuenean, futbol izar bat izango nintzela iragarrita gero. Eta, haren jarrera aldatzearekin batera, nola aldatu ziren nire harenganako sentimenduak, mespretxutik mirespenera!
|
|
|
Haiek baino lehentxeagokoa, berriz, beste esperientzia hura nuen, igande arratsaldeetan tabernara etortzen zen psikiatrarena, gaur egun hobeto ulertzen dudana, baita beste dimentsio batekin ikusten ere, baina garai hartan arrasto berezirik utzi ez zidana,
|
nire
jarrera sexualari dagokionez... hutsune afektibo bat bai ordea, bere momentuan kontatu dudanez.
|
|
|
Eta ulertzen nion. Ez al zen, bada,
|
nire
jarrera ere haren antzekoa, Camp Nou ra ateratzen nintzen bakoitzean jokalari guztietan onena izaten saiatzen nintzela, ikusleen txaloak eta mirespena jasotzeko, baita haien maitasuna eta adorazioa ere?
|
|
2005
|
|
|
Nik etxean ez nuen hitz erdi bat ere esaten; dena irentsi, eta ahal nuen moduan eusten nion egoerari; hori bai, behin ere negarrik egin gabe; eta
|
nire
jarrera hura, hain zuzen, erronkatzat hartzen zuen Juliok. Egunean egunean gehixeago estutzen ninduen, soka bat tenkatuz bezala, ea noiz eteten zen, nire harrotasunaren azken gotorlekua suntsitu nahirik, hala erabat azpiraturik uzteko.
|
|
|
–Ezagutzen al duzu? . Idoiari ez zion ihes egin
|
nire
jarrerak, eta arretaz begiratzen zidan.
|
|
|
Izen sanskritoak ikasten nituen, jolas hutsez, eta grazia egiten zidaten: Zabua edo Joshejofrana, Tximista edo Vajrasana...; azken hori zen
|
niretzat
jarrerarik zailena, istripua jasandako hankako orkatilak eta belaunak min egiten baitzidaten; hilabete asko behar izan nituen belauniko jarri eta gero orpoen artean ipurdia eroso samar sartzeko. Hura guztia oso serio eta mistizismo punttu batez hartzen banuen ere, bazuen jolas eite bat, eta, noizbehinka, pailazo samar ere sentitzen nintzen gorputz jarrera bitxi haietan.
|
|
|
egoera batzuetan hil dezakegun, ala inoiz ez.
|
Nire
jarrera ideologikoak, Adelak erakutsitakoaren eraginez, inoiz ez esatera bultzatzen ninduen, non eta norberaren burua heriotzatik babesteko ez bazen. Ikusi dut, ordea, gauza bat dela ideologia, bakoitzak hartu nahi dituen jarrerak, eta beste bat barne bulkoak, ohartuki edo gabe nola jokatu agintzen digutenak.
|
|
2006
|
|
|
Zuk hainbat dakizu arlo jakin honetaz eta zurekin harremanetan egon nahiko nuke, zenbait gauza ikasi gura nukeelako". Horixe zen
|
nire
jarrera, eta egiten nien eskea. Horretarako jaio nintzen ni, ikasle izateko.
|
|
|
Hasteko, lehenik gaia etxean eztabaidatu behar genuen, horretarako dago Erregio Batzordea. Nire ustez herritar askok begi onez ikusi du
|
nire
jarrera, baina kide hauek ezin izan dute jasan herritar horiek nire alde atera izana. Hau da:
|
|
|
Askok bestela pentsatuko du, eta zilegi du. Baina hori da
|
nire
jarrera eta nik egiten dudan formulazioa, hainbat autorerekin batera.
|
|
|
Irudikapenetan, Hermann bakarrik agertzen zen hasierako momentuan. Gero, pixkana pixkana, lagunak eta ezagunak gehitzen zitzaizkion irudikapenari, eta heroiaren koruarena egitea balegokie bezala, lagunek eta ezagunek txaloka hartzen zuten Hermannen
|
nire kontrako
jarrera. Irriak, irainak, burla haizezko oihuak.
|
|
|
Sar nintzatela Italiarako trenean edo bota nintzatela trenera, berdin zitzaidan.
|
Nire
jarrera borondate gabeak tirabira asko eragiten zizkien.
|
|
|
Lagunei irria eragin zien
|
nire
jarrerak eta Hermannen ez beste guztien galtzak laster ziren belaunen bueltan.
|
|
|
Eta gogoan dut halaber amaren jardunen ondorengo
|
nire
jarrera: burua apaldu eta isildu egiten nintzen; ez, ordea, damututa, amaren txantaje sentimentalaren aurrean ahul agertzeko beldurrez baizik.
|
|
|
Idazteaz gainera, hasieran alemanez, baina gero baita frantsesez ere!?, linotipista lana gustatzen zitzaidan gehien: letrak letrekin elkartuz zer nolako aukerak sortzen ziren ikusteak asko eragin zidan betidanik izan dudan hizkuntzarekin jolasteko
|
nire
jarreran. Egiten genuen lan prosaikoagorik ere:
|
|
|
Pitzadurarik gabea zen
|
nire
jarrera: agindutakoa beteko nuen, ez nion ezergatik ere hutsik egingo.
|
|
|
–
|
Nire
jarrera da: Ikerketa Batzordean ezin bada honelakorik salatu, zertarako nahi dugu Liderra bertan egotea?
|
|
2008
|
|
|
Analogia batekin indartu nahi dut
|
nire
jarrera. Hara:
|
|
|
Baten batek erran lezake, politikoki zuzena? dela
|
nire
jarrera; alegia, egia, egia dela, nik gustukoa izan ala ez. Nire aldetik, erantzunen nuke egia (historiko) hori ezin dugula guztiz jakin.
|
|
|
zu Maria Luisaren lagun mina zinen. Ulertu zenuke
|
nire
jarrera.
|
|
|
«Egia esan, uda ez da hainbeste aldatu.
|
Nik
jarrera bera dut: partida bakoitzean nire onena ematea.
|
|
|
Eta ohitu. Zirkunstantzia desberdinak bizi izanak desberdintzen gintuen, fortunak nire fabore egin izana zen ni Rosaren gainetik jartzen ninduena, haren zirkunstantziak ez bizi izanak bazkatzen zuen
|
nire
jarrera nagusikeriazkoa.
|
|
2009
|
|
|
–eta, hatz erakuslea erakutsi eta aurpegiera guztiz aldatzen zuela, amaitu zuen?: Eta, hala ere, ulertu zenuke
|
nire
jarrera, orbetarrok ez baikaude zu galtzeko prest, ezta gutxiagorik ere, Domingo galdu ondoren! Ez al dakizu, bada, noraino eta zenbateraino maite zaituen aitak?
|
|
|
Isildu nintzaion. Katalina Medicikoak
|
nire
jarrera otzanagoa probestu zuen bere temari berriz kontzeko.
|
|
|
ABEL. Saia hadi ulertzen. Ulergarria duk
|
nire
jarrera.
|
|
|
Haurrek telebistan kalitatezko edukiak ikusteko eskubidea daukate. Badira telebistaren kontra dauden gurasoak eta adituak, baina
|
nik
jarrera horri lotsagarri deritzot. Gainera, gazteak Interneten hezitzeko beharra azpimarratu du:
|
|
|
Ez dut uste Europan Tau baino talde profesionalagorik dagoenik.
|
Nirekin
jarrera bikaina izan dute, beti konpondu dituzte nituen arazoak, eta banoa, baina itzultzeko asmo sendoarekin?. Rakocevicek Gasteizera bueltatu nahi duelako:
|
|
|
Eta jarraitu zuen,
|
nire
jarreraren alde eginez:
|
|
|
Bezperan Internetez entzun nuen Igorri jo zioten txalo zaparrada Gernikan. Niretzako hori pozgarria izan zen, eta jendeak izan zuen
|
niganako
jarrera ere bai. Ezinbestekoak ez izatea nioenean ni finalean izango ez banintz edo izango ez banaiz, txapelketan ez dela ezer aldatuko esan gura nuen.
|
|
|
Agian berria da, sekula jorratu ez den bidea, baina hasita daude Latinoamerikan zenbait erlijio gizon, laikotzeko baimena eskuratuz gero (Lagos hor dugu), frogak egiten. Eta laikoen artean hor nago ni
|
nire
jarrera argitzen, eta arrazoitzen.
|
|
|
–eta, hatz erakuslea erakutsi eta aurpegiera guztiz aldatzen zuela, amaitu zuen–: Eta, hala ere, ulertu zenuke
|
nire
jarrera, orbetarrok ez baikaude zu galtzeko prest, ezta gutxiagorik ere, Domingo galdu ondoren! Ez al dakizu, bada, noraino eta zenbateraino maite zaituen aitak?
|
|
2010
|
|
|
Egin ez duzun zerbait onartzea da bizitza honetan egin daitekeen gauzarik tristeena eta zikinena. Zentzu horretan, harro nago
|
nire
jarrerarekin.
|
|
|
Azkenik, apaizek iritzi politikorik eman behar ez dutela gogorarazi du Munillak, apaiz edo gotzain batek denen aita izan behar duelako.
|
Nire
jarrera politikoa ezagutzen dutela diote batzuek, baina nik sekula ez dut azaldu, adierazi du.
|
|
|
bakean utzi zintudan handik aurrera, nik neure baitan bakerik aurkitzen ez nuen arren, zure balizko kondenazioarekin kezkatuta; nik beste moduan sinesten bainuen garai hartan, eta ziur bainengoen zu kondenatu egingo zinela? horregatik hasi nintzaizun, beharbada, modu ezin paternalistago batean hurbiltzen,
|
nire
jarrera hura, denborarekin, zuk harrokeriatzat hartu zenuen arren; zenbat meza eta zenbat errezo eskaini ote nizkion geroztik Goikoari, zure arimaren alde!; eta zenbat aldiz etorri ote zitzaizkidan zure hitzak gogora: –Haur fedea ez zait nahikoa?!; harik eta egun batean, urte batzuk igaro ziren, egia esan?
|
|
|
Haur bat munduratzea sekulako erantzukizuna baita, nik neure gain hartu nahi izan ez dudana: hartu nahi izan ez dudana eta hartu behar ez dudana,
|
nire
jarrera hau ariketa edo praktika etiko bat baita funtsean, sinestunen eta ez sinestunen aurkakoa. Sinestunak eta ez sinestunak, bai:
|
|
|
Ez nuen sinesten, beraz, baina sinesten nuen, aldi berean. Pentsa dezakezu
|
nire
jarrera hartan, ausarta ez ezik, adoretsua ere izan nintzela, ez baitut uste ez zuri eta ez beste anai arreba guztiei halakorik bururatu zitzaizuenik, Domingori ere ez nik uste, baina gaur garbi ikusten dut guztiz bestelako bulkadak eta mugidak nituela neure jarrera haren azpian. Ni ez nintzen indartsua, Teofilo Maria bezala, eta ez adoretsua, Domingo bezala; aitzitik:
|
|
|
Lehengusua, baina, burugogorra zen, eta Munichetik itzultzean, trenez egiten genituen harako bidaiak?, berriro ekin zion gaiari, Darwin, Nietzsche eta Marx aipagai zituela. Orduan, baina, mugimendu automatiko batean, automatismotik asko baitzuen
|
nire
jarrerak, autodefentsatik ere zerbait behar zuenak, Gerhardek(, orojakintxu, bat zen ororen buruan) bere interbentzio haiekin espazioa eta arnasa kentzen zizkidala sentitzen bainuen aldika?, beste irudi bat etorri zitzaidan, Munichera joan baino bizpahiru urte lehenago irakurri nuèn egunkari bateko?
|
|
|
Tiro batek irendutako gizona nintzen ni: ez gizon bat, alegia, eta horrek bere arrasto sakona utzi zidan, bai nire izaeran eta bai
|
nire
jarreran ere. Gerrara joan nintzenean ere, soldaduen artean ez zegoen beste hizketagairik, potroak gora eta potroak behera, potroak munduko gauza bakarra balira bezala.
|
|
|
esan zidan; neure aldeko zalantzarik gabeko jarrera irrikatzen nuelako edo, izebaren esanak zapuztuta bezala utzi ninduen; jarraian, baina, izebak, nire barne egoeraren jakitun, tonu sendo bezain xamurrean esan zidan: . Zure alde nago, bai, baina zuek ere ez dituzue gauzak ongi egin, nik uste??; eta orduan, irri berezi hura egin zidan, eskari bat ez ezik, onar nezala nik haren kritika, hark
|
nire
jarrera ulertzen zuen bezala?, beste zerbait gehiago ere bazena: onkeriarik gabeko sentimendu onen eguzkia eta ilargia, muxua eta besarkada?
|
|
|
–Zerbait esan, Gabino, seme kartusiar bat dudala pentsatuko dut-eta, bestela!?; modu onean esan zidan, hori ezin uka, baina aitak, modu onez aritzen zenean ere, esandakoa bete genezan nahi izaten zuen: ...it esan behar nuela, beraz!; zer zebilen aita, ordea, nirekin sartzen, bake santuan nengoenean?; gainera, zalantzaren bat banuen, ondotik mintzatu zitzaidan ama, gero eta borondatetsuago zebilkidana nigana hurbildu nahian, irribarretsu. Helenarekin hautsi ahala, bizpahiru astetako katarro latza harrapatu nuen, amari tuberkulosiaren une ilunak piztu zizkiona, baita, hasierako amorraldiaren ondotik,
|
niganako
jarrera aldarazi ere, gero eta bigunagotzera eraman zuena?: –Atera mihia, ea saguak jan dizun??; etxekoen begi guztiak gainean nituen, agidanean?!;. Jarri zutik, eta esan lasai lasai nahi duzuna, pulpitua zeurea duzu-eta!?
|
|
|
heriotzak, izan ere, heriotzaren zama beltza galtzen du, lo gozo, baita tximeleta zuri baten hegaldi ere, ondorioz? bihurtzen denean?; aitor dut, haatik,
|
nire
jarrera hau ez dela ausardiak eragindakoa, beldurrak baizik; baina beldurrak, itsutu bezala argi gaitzake edonoiz, askotan esan dizut?
|
|
|
ederki astindu zaitut nire jardun honetan, baina maite ere izan zaitut? eta maite zaitut, nik maitatzen dakidan neurrian, jakizu hori ere?; bada, jakizu
|
nire
jarrera berdintsua izango dela, nik ere astindu egingo baitzaitut, baita astindu ahala zu maitatu ere: ez, haatik, maitasun bigun batez, pertsona bat egiaz maitatzeak, nik uste, Egia maitatzea baitu aurrebaldintza, hitz handiak, haatik, minuskulaz idazten ere hasi genuke, eta, egia?
|
|
|
atxilotu nindutenean, zugana jotzeko asmotan egon nintzen, nahiz eta azkenean atzera egin nuen. Zuk, izan ere, harritua behar zenuen
|
nire
jarrerarekin: zera pentsatuko zenuen, beharbada, nire sinadura hori. Burgosko prozesuaren aurkakoa?
|
|
|
Berandu gabe ikasiko nuen, ordea,
|
nire
jarrera hark, nire borondatearen mugimendu baten ondorioa ere bazenak, harrokeriatik ere dexente zuela:
|
|
|
Nire kexuak pazientziaz aditu ondoren, Arjun Baba ostera ere ahalegindu da nire buruan sartzen horrelakoa dela bizitza, ezin dela ezer egin patuaren kontra, heriotza ez dela gauza txarra eta betiko lelo horiek guztiak, baina
|
nire
jarrera tinkoarekin egin du topo, eta argi adierazi diot berandu dela nire konfiantza berreskuratzeko eta horrelako azalpenek ez daukatela jada zentzurik niretzat.
|
|
|
–Ez, jauna, gero Indiatik Iranera joan nintzen, Pakistan zeharkatuz, agian budismoak eta hinduismoak eskaini ez zidatena Islamaren baitan aurkituko nuelakoan. Isfahan go eskola koraniko bateko imanari eskatu nion laguntza,
|
nirekin
jarrera irekia eta errukitsua izan zuen, baina azken emaitza berdina izan zen.
|
|
|
Hortaz, partez jarrera horiek neureganatu nituelako, haiekin bizituz?, eta partez neure burua haiexen kontrako azal babesgarri batez hornitu nuelako, urteak eman nituen Wallace Stevens eta Rainer Maria Rilke bezain poeta desberdinen oparotasuna eta zabaltasuna erdi saihestuz erdi erresistituz; gutxiegitzat joaz Emily Dickinson en barnekotasun gardena, haren asoziazioen sigi sagako tximista eta arrakala guztiak; Eliot en arroztasun ameslaria galduz. Eta are gehiago sendotu nuen
|
nire
jarrera zikoitz edo hori poetari beste hiritarrei baino jokabide askatasun handiagoa ematea ukatuz; eta nire jarrera hura indartu egin zen, gainera, bortizkeria politiko etengabean eta ikusmin publikoz inguraturik behar nuelako poeta gisa jokatu. Ikusmin publiko hori, esan beharra dago, ez zen poesiaren gainekoa, elkar gaitzesten zuten taldeek neurri desberdinetan onets zitzaketen posizio politikoen gainekoa baizik.
|
|
|
Hortaz, partez jarrera horiek neureganatu nituelako, haiekin bizituz?, eta partez neure burua haiexen kontrako azal babesgarri batez hornitu nuelako, urteak eman nituen Wallace Stevens eta Rainer Maria Rilke bezain poeta desberdinen oparotasuna eta zabaltasuna erdi saihestuz erdi erresistituz; gutxiegitzat joaz Emily Dickinson en barnekotasun gardena, haren asoziazioen sigi sagako tximista eta arrakala guztiak; Eliot en arroztasun ameslaria galduz. Eta are gehiago sendotu nuen nire jarrera zikoitz edo hori poetari beste hiritarrei baino jokabide askatasun handiagoa ematea ukatuz; eta
|
nire
jarrera hura indartu egin zen, gainera, bortizkeria politiko etengabean eta ikusmin publikoz inguraturik behar nuelako poeta gisa jokatu. Ikusmin publiko hori, esan beharra dago, ez zen poesiaren gainekoa, elkar gaitzesten zuten taldeek neurri desberdinetan onets zitzaketen posizio politikoen gainekoa baizik.
|
|
|
BENANTZIO. Ez nago harro
|
nire
jarrerarekin, hori egia da.
|
|
|
Tobera! Hau ez duk sobera! bainan hobe orain uztea
|
nere
jarrera, nahiz eta ez minbera, hori diat nik barneko afera.
|
|
|
Ingurukoen artean, Arantzazun, ordenakoen artean, giroa" txartzerik" ez du nahi, hori du kezka nagusi, eta gertu dago datorrenerako. " Prest nago
|
nire
jarrera honek ekarriko didan prezioa ordaintzeko".
|
|
|
Baina zer eskubide nuen nik haiekin haserretzeko, neronek ere aukera horixe egin banuen? Guztiz inkoherentea zen
|
nire
jarrera, argi jabetzen nintzen, baina horrek ez zuen baretzen nire ezinegona.
|
|
|
Haur bat munduratzea sekulako erantzukizuna baita, nik neure gain hartu nahi izan ez dudana: hartu nahi izan ez dudana eta hartu behar ez dudana,
|
nire
jarrera hau ariketa edo praktika etiko bat baita funtsean, sinestunen eta ez sinestunen aurkakoa. Sinestunak eta ez sinestunak, bai:
|
|
|
Ez nizun ezer erantzun, jakina; are gehiago: bakean utzi zintudan handik aurrera, nik neure baitan bakerik aurkitzen ez nuen arren, zure balizko kondenazioarekin kezkatuta; nik beste moduan sinesten bainuen garai hartan, eta ziur bainengoen zu kondenatu egingo zinela... horregatik hasi nintzaizun, beharbada, modu ezin paternalistago batean hurbiltzen,
|
nire
jarrera hura, denborarekin, zuk harrokeriatzat hartu zenuen arren; zenbat meza eta zenbat errezo eskaini ote nizkion geroztik Goikoari, zure arimaren alde!; eta zenbat aldiz etorri ote zitzaizkidan zure hitzak gogora: " Haur fedea ez zait nahikoa"!; harik eta egun batean —urte batzuk igaro ziren, egia esan— zure hitzak ulertu eta nik neuk ere haur fedearekin ez nuela nahikoa ulertu nuen arte.
|
|
|
Baina, orain ohartzen naizela, tximeleta zuri baten izena ere izan daiteke Duquesnel: heriotzak, izan ere, heriotzaren zama beltza galtzen du, lo gozo —baita tximeleta zuri baten hegaldi ere, ondorioz— bihurtzen denean...; aitor dut, haatik,
|
nire
jarrera hau ez dela ausardiak eragindakoa, beldurrak baizik; baina beldurrak, itsutu bezala argi gaitzake edonoiz, askotan esan dizut...
|
|
|
Tiro batek irendutako gizona nintzen ni: ez gizon bat, alegia, eta horrek bere arrasto sakona utzi zidan, bai nire izaeran eta bai
|
nire
jarreran ere. Gerrara joan nintzenean ere, soldaduen artean ez zegoen beste hizketagairik, potroak gora eta potroak behera, potroak munduko gauza bakarra balira bezala.
|
|
|
Lehengusua, baina, burugogorra zen, eta Munichetik itzultzean —trenez egiten genituen harako bidaiak—, berriro ekin zion gaiari, Darwin, Nietzsche eta Marx aipagai zituela. Orduan, baina, mugimendu automatiko batean —automatismotik asko baitzuen
|
nire
jarrerak, autodefentsatik ere zerbait behar zuenak, Gerhardek (‘orojakintxu’ bat zen ororen buruan) bere interbentzio haiekin espazioa eta arnasa kentzen zizkidala sentitzen bainuen aldika—, beste irudi bat etorri zitzaidan, Munichera joan baino bizpahiru urte lehenago irakurri nuèn egunkari bateko —Süddeutsche Zeitung en ale bat ote zen... — erreportaje gordin bati lot... Hura ez zen gai hari buruz zer edo zer entzuten nuèn lehen aldia, baina artikulua ikaragarria zen —geroztik, beti azaldu izan zaizkit gure aitonaren eta muturreko aleman nazionalisten IDEALAK, Alemania Handiaren handitasun gero eta handiagoa bilatzen dutenak, ziapez edo fosgenoz betetako globo ilara baten antzera— eta ikaragarriaren ikaragarriaz utzi ninduen jota.
|
|
|
Ez nuen sinesten, beraz, baina sinesten nuen, aldi berean. Pentsa dezakezu
|
nire
jarrera hartan, ausarta ez ezik, adoretsua ere izan nintzela, ez baitut uste ez zuri eta ez beste anai arreba guztiei halakorik bururatu zitzaizuenik, Domingori ere ez nik uste, baina gaur garbi ikusten dut guztiz bestelako bulkadak eta mugidak nituela neure jarrera haren azpian. Ni ez nintzen indartsua, Teofilo Maria bezala, eta ez adoretsua, Domingo bezala; aitzitik:
|
|
|
" Gabino: ederki astindu zaitut nire jardun honetan, baina maite ere izan zaitut... eta maite zaitut, nik maitatzen dakidan neurrian, jakizu hori ere"; bada, jakizu
|
nire
jarrera berdintsua izango dela, nik ere astindu egingo baitzaitut, baita astindu ahala zu maitatu ere: ez, haatik, maitasun bigun batez, pertsona bat egiaz maitatzeak, nik uste, Egia maitatzea baitu aurrebaldintza —hitz handiak, haatik, minuskulaz idazten ere hasi genuke, eta" egia" erabil nuke, beharbada," Egia" ren ordez, zuk ere halako zerbait diozu zeurean—, are gehiago gure kasuan, bihotzeko anaiak izatetik buruko etsaiak —etsai politiko intelektualak, alegia— izatera iritsi ginela...
|
|
|
" Zerbait esan, Gabino, seme kartusiar bat dudala pentsatuko dut-eta, bestela!"; modu onean esan zidan, hori ezin uka, baina aitak, modu onez aritzen zenean ere, esandakoa bete genezan nahi izaten zuen: ...an behar nuela, beraz!; zer zebilen aita, ordea, nirekin sartzen, bake santuan nengoenean?; gainera, zalantzaren bat banuen, ondotik mintzatu zitzaidan ama, gero eta borondatetsuago zebilkidana nigana hurbildu nahian, irribarretsu —Helenarekin hautsi ahala, bizpahiru astetako katarro latza harrapatu nuen, amari tuberkulosiaren une ilunak piztu zizkiona, baita, hasierako amorraldiaren ondotik,
|
niganako
jarrera aldarazi ere, gero eta bigunagotzera eraman zuena—: " Atera mihia, ea saguak jan dizun..."; etxekoen begi guztiak gainean nituen, agidanean...!;" Jarri zutik, eta esan lasai lasai nahi duzuna, pulpitua zeurea duzu-eta!" oihukatu zuen don Anizetok; ongitxo nekien, baina, ezin esan nezakeela nahi nuena!; nola esango nuen, bada, adibidez:
|
|
|
Urte luzeetako konbentzio sozialen gainetik salto egitea uste baino konplikatuagoa da, mutila";" Bai, baina nork du arrazoi, amak edo nik?" galdetu nion;" Zu ere beste marra bat jarri nahian zabiltza...?" esan zidan; neure aldeko zalantzarik gabeko jarrera irrikatzen nuelako edo, izebaren esanak zapuztuta bezala utzi ninduen; jarraian, baina, izebak, nire barne egoeraren jakitun, tonu sendo bezain xamurrean esan zidan: " Zure alde nago, bai, baina zuek ere ez dituzue gauzak ongi egin, nik uste..."; eta orduan, irri berezi hura egin zidan, eskari bat ez ezik —onar nezala nik haren kritika, hark
|
nire
jarrera ulertzen zuen bezala—, beste zerbait gehiago ere bazena: onkeriarik gabeko sentimendu onen eguzkia eta ilargia, muxua eta besarkada... izeba bere paper hartan beti, keinuak ere hitzen parean balitu bezala, baita hitzen gainetik ere aldika... izebak esan zuenak baino gehiago irabazi ninduen bere esateko moduak une hartan bederen:
|
|
|
atxilotu nindutenean, zugana jotzeko asmotan egon nintzen, nahiz eta azkenean atzera egin nuen. Zuk, izan ere, harritua behar zenuen
|
nire
jarrerarekin: zera pentsatuko zenuen, beharbada, nire sinadura hori —Burgosko prozesuaren aurkakoa— nire aldaketaren isla izan zitekeela:
|
|
|
Berandu gabe ikasiko nuen, ordea,
|
nire
jarrera hark —nire borondatearen mugimendu baten ondorioa ere bazenak— harrokeriatik ere dexente zuela: hura axalean geratzea zela, alegia... eta, sakonera egiteko, neure buruarekiko desatxikimendua indartu behar nuela —are pobreagoa izan behar nuela, bestela esanda:
|
|
|
Aurreko urteetan ez bezala, ondorengoetan, Euskal Idazleen Elkarteko Zuzendaritzatik atera ondoren, ez nintzen euskal kulturako jende askorekin erlazionatu, eta euskal literaturan nuen adiskide ia bakarra nire editorea zela iruditzen zitzaidan, Xabier Mendiguren Elizegi (agian horregatik ere jaso zituen anonimo gaizto haiek, jende artean nitaz ongi hitz egiten zuelako; hain zuzen ere, horixe esaten zioten gutun batean, nitaz oso gauza onak esaten zituela eta oso oker zegoela).
|
Nire
jarrera ongi konprenitzen zuen, eta bihotzez eskertzen nion ulerpena, inoiz esan ez nion arren.
|
|
|
" Ez duk ikusten", esan zidan Josebak. Segituan igartzen zion
|
nire
jarrerari.
|
|
|
Baina barru barruan banekien ez niela hitz horiei nire ahotik ateratzen utzi behar,
|
nire
jarrera defendatuko nuela agian, baina ez nuela nire arrazoia aterako horrela. Jarrera neurekoia azpimarratu besterik ez nuela egingo.
|
|
|
Bezperakoa nerabilen behin eta berriro nire baitan.
|
Nire
jarreraz lotsatuta nengoen eta lankideek pentsa zezaketenaz arduratuta, nahiz afarian eginahalak egin nituen bat bateko gonbidapen horren esanahi ezin gardenagoa ahal zen neurrian uhertzeko. Laura Moranterekiko nire interesa puzten saiatu nintzen, galderak eginez prestatzen ari zen tesiaz, benetan gazte biak gonbidatzea nahi izan banu bezala hastapenetik.
|
|
|
Haren egokitasun eta bideragarritasun ekonomikoa gutxienekoa da, nire aburuz. Baina,
|
nire aldeko
jarrera azaltzeaz gain, baita nire ekarpena ere agerian utzi nahi dut, museo hori litezkeenen artean onena izan dadin opatuz. Tira, dakidantxoarengatik, museo interaktiboa egin nahi dute udaleko sustatzaileek.
|
|
|
Izan da agurra ukatu didanik, Iruñeko alde zaharreko batek, esaterako. Baliteke kontu pertsonalen bategatik izatea, baina badut susmoa
|
nire
jarrera politikoarengatik dela, nire zintetan jarrera ideologiko nabaria agertzen baita. Gainontzean inork ez dit aurkako ezer esan.
|
|
2011
|
|
|
esan zuen bi morroietako batek. Garbi zegoen ez zegoela, mutilen aldetik bederen,
|
nire kontrako
jarrerarik. Atea erabat zabaldu eta, banoa?
|
|
|
Alabekin hurrena bainuetxe batean biltzea pentsatu nuen, Daxen; kotxez abiatu gosaldu ondoren, burbuilatan etzan, hanburgesa bana hartu bidean jateko (ni gidatzeko prest), eta bakoitza bere etxera, gustura, abiatzean baino zoriontsuago eta erlaxatuago; denok osorik eta egun pasa egiteko bezainbesteko oreka mentalez baldin bagaude, ez dago kezkatzeko arrazoirik; ezta hitz egitekorik ere. Lur ere gonbidatu nuen plana martxan jarri nuenean, hori nire kontra, eta alabek ez zuten ezer ulertu,
|
nire
jarrera, Lur, erabakiak harturik zetozen, erotzen ari nintzela pentsatzen zutelako gainera, eta nire alabak oso delikatuak dira, traumaren zorian jartzen ditu edozerk, batez ere berenarekin ez ateratzeak. Arrazoia dutela hain ziur daude beti, ezen guztiz antidemokratikoa iruditzen baitzaie beti beraiek uste dutena ez betetzea, sumindurik sentitzen dira dena beraiek planeatu bezala ez denean, norbait beraiek baino zoriontsuagoa baldin bada batez ere.
|
|
|
Baina zer esan nahi duzu?
|
Nire
jarrera atseginak orain ez duela meriturik?
|
|
|
Eta ez nago zurekin haserre. Baina zuk ere ulertzen duzu
|
nire
jarrera, ezta?
|
|
|
Eta igual hitzok ez dira aski zuretzat. Baina
|
nire
jarrera aldatzeko asmoa daukat. Zin egiten dizut.
|
|
|
JOANA. Baina esan gauza bat, zeu ere ni bezalakoa izan bazinen nire adinean... ulertuko duzu
|
nire
jarrera, ez?
|
|
|
LURDES. Ulertzen duzu
|
nire
jarrera orduan.
|
|
|
LUKAS. Lotsagarria izan zen
|
nire
jarrera, badakit.
|
|
|
Teilatu hurbilen tartetik irristatzen den eguzki gehiegiak min egiten dit begietan, eta burua jaitsi dut atean dagoen guardiaren paretik pasatzerakoan, eguzkiagatik jaitsi dut burua, horixe arrazoia, baina baita ere, agian areago eguzkiagatik baino, ez nazala ikus, ez dadila nitaz ohart, nik ez dut-eta existentziarik, ez nago munduan, are gutxiago nire herriko kuartelaren aurrean. Baina
|
nire
jarrerak errezelo txarra piztuko balio guardiari, nortasun agiria eskatuko balit. Burua jaso ez jaso egon naiz.
|
|
|
Beraz, hauxe egia: neuk ere ez daukat oso garbi zer den zer
|
nire
jarreran, ez dakit garbi non dagoen morala eta non kalkulua. Seguru asko, biak ibili nituen kabutan eta biak dabilzkit elkarren arteko txirikordan.
|
|
|
Neskak ez zuen, ordea, nik espero bezala erreakzionatu, ez zion zirkinik egin, ez onespenezkorik ez lasaitasunezkorik, nire baiezkoari. Nik emandako erantzun horixe espero zuela pasatu zitzaidan burutik, eta burutik pasatu zitzaidanak arruntu egin zuen
|
nire
jarrerak izan zezakeen heroitasun apurra. Burutazioak zurtuta utzi ninduen, kolpean biluzik gelditu banintz bezain babesgabe.
|
|
|
|
Nire
jarreraren ikuspuntutik askoz siniestroagoa izan zen CIAk egin zidan bisita. Fakultateko koktel batean irakasle batekin hasi nintzen hizketan euskal politikari buruz, eta orduan CIAk gure campusean zuen ordezkari gisa aurkeztu zuen bere burua.
|
|
2012
|
|
|
Ez dakit zergatik ote den. Nik
|
nire
jarreran ez dut deus berezirik ikusten. Doinua bai, baina Belfast, Derry eta beste eskualdeek ere haien doinu propioa dute.
|
|
|
Ateratzen denean, inork ez du beste prozesu batean sozializatu, kartzelan ematen dioten mezua da" izan zaitez are gizonago eta are biolentoago". Inor ez da ateratzen pentsatuz" hemendik aurrera emakumeak errespetatuko ditut eta
|
nire
jarrerak aztertuko ditut...". Eta ez zaizkit batere merkeak iruditzen jartzen diren zigorrak.
|