|
2001
|
|
|
B -12k feriara baino lehen artatutako zezena zirudien,
|
nik
esan beharko banu. Oso itxura ona zuela, alegia.
|
|
2004
|
|
|
–Bai baina,
|
nik
esan behar nizuna nahiko inportantea zen. Beñatek zuen artekoa esan didanean...
|
|
2005
|
|
|
–
|
Nik
esan behar nuena esan dinat, eta egin behar dudana egin dinat, ogiari ogi eta putakumeari putakume. Baina, nahi baldin badun, xehetasun guztiekin kontatuko dinat, Tere.
|
|
2006
|
|
|
Esate baterako, Anjelito Illarramendi ere han ibili zen.
|
Nik
esan beharko banu, oso lan inportantea egin zuen Irrintzi taldeak, eta han jardun zuen Anduk ere, euskara herrikoa egin nahian. Zenbait urtetan umeentzako jaialdiak prestatzen egin genuen lan:
|
|
|
Euria ari zuenean herrena areagotzen zitzaion.
|
Nik
esan behar izan banu, Autobiografiatua Zamariaren beldur egon izan zen pixka bat; eta beste pixka bat bekaitz, jeloskor. Lehiakide sentitu izan zuela, horra, eta ez burkide.
|
|
2007
|
|
|
Ez da pertsonaia ospetsu eta oso ezagun horietako bat, baina bere xumean egin zuen meriturik aski. Agian, polifazetikoa zela esanda definituko genuke ongien, baina,
|
nik
esan behar banu, esango nuke egin zuen guztia euskaragatik egin zuela. Oso gazterik hasi zen luma astintzen.
|
|
|
Eta zertarako jarraituko zion jokoa emazteak? Ba ote daukazu horretarako lain irudimenik, mon ami, ala
|
nik
esan behar dizut den-dena?
|
|
2008
|
|
|
Lehendabizikoa 2000 urtean argitaratu zen, hau 2008an. Denbora ez da alferrik pasatzen eta sentsazioa daukat-ez dakit
|
nik
esan beharko nukeen baina-egin ditudanen artean onena dela. Besteetan baino gehiago lortu dudala adierazpena eta adieraziaren artean.
|
|
|
ALIZIA.-Ez nuke
|
nik
esan beharko, baina prezioa ez dago gaizki.
|
|
|
Noiztik hona? Ba,
|
nik
esan behar banu, errealitatea sobera pisatzen hasi zitzaigunetik (errealitate geureburutarra barne, oso barne) eta, beraz, aspermena eta tristura bihotzetan gailentzen; edo, hemen darabildan dialektoan esanik, arrazoi arrazoigabea utzi eta arrazoizko arrazoiaren legera errenditu ginenetik.
|
|
2009
|
|
|
–Ez dizuet
|
nik
esan behar.
|
|
|
JOSEBA: (irribarre txikiarekin) Hori
|
nik
esan beharko dut igual, ezta?
|
|
2010
|
|
|
|
Nik
esan behar banu, gauzak ez dira gehiegi aldatu duela 25 urtetik hona, izan ere, garai hartan bi bider leitu behar izan nuen eta oraingoan ere sekuentziak, denborak, eta norabideak lerratzeko bi aldiz irakurri behar izan dut. Koldok dio bere prosa poetikoa elipsiek zailtzen dutela.
|
|
|
Nik esango diot!?. . Ez,
|
nik
esan behar diot??. –Ados.
|
|
|
Nik esango diot!". " Ez,
|
nik
esan behar diot...". " Ados.
|
|
|
1751eko ilbeltzaren 22an egina dago, Isabelak diru hori Iñarragandik jaso zuelako ziurtagiria. Baina,
|
nik
esan behar banu, simulakro hutsa da, azken orduan, aora quinze dias presaka egina. Besteak beste, Goizuetan egina bezala baitator, eta horrek ez du zentzu handirik, Isabela bera eta Otxoteko eskribaua biak Lesakan bizirik.
|
|
|
mas 64 reales satisfechos a Sebastian de Lasaga por los viajes que durante el año ha hecho por mandado del regimiento como doze de dicha villa.
|
Nik
esan behar banu, mandatariak edo mezulariak zirela, batez ere hamabiok, eta seguraski ere hamabi apostoluen analogiatik zetorkiela izengoitia. Edo bestela igande eguerdiko hamabiak puntuan, danbolinari eragin ondotik, Herriko Etxeko balkoitik jotzen zuten bandoagatik.
|
|
2011
|
|
|
Taldekideek ikusi nindutenean, txaloka hartu ninduten. Dena dela,
|
nire alde
esan behar dut aurten asko ikasi dudala, eta egiten nuena taldeko giro ona mantentzeko egiten nuela (barrez).
|
|
|
Baina egingo dut.
|
Nik
esan behar diodala uste dut.
|
|
|
A. Irigoienek 1978ko Bergarako biltzarrean azaldu zuenez: «...
|
nik
esan behar dut, gerra ondoren ere Bizkaiko Diputazioak puntu bat edo, ez dakit zenbat, ematen zituela euskaraz zekitenentzat. Eta, orduan, Euskaltzaindira etortzen ziren gerra aurreko ohitura jarraiturik.
|
|
|
|
Nik
esan behar al diat zeinek bidali didan. Badakik ederki asko, esaten didazu.
|
|
|
|
Nik
esan behar dut Imanol Murua Diputazioan egon zen urteetan, gizon oso leiala, honestoa izan zela, oso gizon jatorra, abertzalea, pentsamenduz eta bihotzez abertzalea, baina egiazkoa, esan nahi dut, beti interes orokorra, herriaren interesa, Euskal Herriaren interesa, ez bakarrik Gipuzkoarena, berak asko azpimarratzen zuen hori, batez ere krisia izan zenean eta Ardanza lehendakari eta bera diputatu... Orduan, Imanol Murua oso tipo honestoa izan da eta alde horretatik nik laudorio guztiak ditut beretzat.
|
|
|
|
Nik
esan behar dut inoiz irakurri izan dudala era honetako libururik, I confess you. Baina aspertzen naute.
|
|
2012
|
|
|
" Carlos ez zen menditik jaitsi, oso gutxi jaitsi ziren, hegazkinek metrailaturik hil ziren-eta.
|
Nik
esan behar izan nion amari".
|
|
|
Zergatik ez dute lehenago esan?
|
Nik
esan behar al dut hori. Bada, horrelako gauzak ere esan egin beharko direla uste dut nik.
|
|
|
Bai?
|
nik
esan behar nizun?
|
|
|
Ero aldarte bat? Ba
|
nik
esan behar dizut orduan bakarrik bizi izan zinela, eta harrezkero bizi denaren plantak egitea besterik ez duzula egin, bizitzako keinuak imitatu dituzu, baina benetako gozotasuna, behin bakarrik dastatzen den hori, ezpain gazteen fruta gustu hori, niri eta ez beste inori esker ezagutu zenuen zuk. " Nire Silvio zahar gizajoa, nire lagun maitea, nire Silvio gizajoa bere arratoi zuloan sartuta...".
|
|
2013
|
|
|
Aletu dezagun apur bat, norberak bizi duenetik.
|
Nik
esan behar banu, harreman-mundu bat. Konplizitate-mundu bat.
|
|
|
Darwinismo kulturalak arrazoi asko ditu, uste ohi dugun baino gehiago,
|
nik
esan behar banu. Liberalismo linguistikoa taxuz funtsatua dago.
|
|
|
|
Nik
esan behar banu, bete-betean dagokio hori euskaltasunari, eta bere garabideei.
|
|
2014
|
|
|
–Orain
|
nik
esan behar dizut zuri lasai egoteko. Eta, elkarrizketaren puntu honetara iritsi garenez, hobe garbi hitz egitea, egiak min egingo baligu ere.
|
|
|
Andre batek zabaltzen zigun atea apaizen etxean eta gero bietako batek egiten zuen hitz gurekin. Beti aurkitzen zuten zer zuzendua gure hitzetan, nik esaten genuenean
|
ni
esan behar genuela edo alderantziz. Arrainak, berriz, ez zuen akatsik.
|
|
2015
|
|
|
4 Gure Jaunak ordain diezaiola berorren gorentasunari, gutunaren bidez egin didan mesedea eta eman didan poza;
|
nik
diotsot behar dudala halako edo holako poza. Oi, ene anderea!, gure etxeetako baretasuna probatu eta orain jende-zalaparta artean norbere burua ikusiz, ez dakit nola bizi daitekeen, alde guztietatik izaten baita zertan sufritu.
|
|
|
Kazetaritza saioak hasi gara egiten eta
|
nik
esan behar dut kazetaritza gustukoa dudala, baina seguru ez dela nire zailtasun hobea.
|
|
2016
|
|
|
Luz (Iñigori.)
|
Nik
esan behar dudana beharbada nahiago duzu zuk esan, ez. Zuk edo nik.
|
|
|
|
Nik
esan behar diet gertatu zena.
|
|
2017
|
|
|
" Bertoko eskola osoa zen A eredukoa sasoi hartan.
|
Nik
esan beharko banu, eskolako giroa berezi xamarra zen; niri halaxe iruditzen zitzaidan, behintzat, zeren ni ikastolan ikasia nintzen, Bilboko Santutxutik nentorren, eta euskararekiko zenbait jarrera ez nituen oso ondo ulertzen, sekula ez nituen ulertu Otxarkoagan, ez Burtzeñan. Ez da kontatzekoa, baina irakasle batek egunero bere gelan sartzen nintzenean,' Saludad a la señorita de vascuence' esaten zuen".
|
|
|
Gaia-orain lotsatu egiten naiz esatean-ezin melengagoa zen, bi maitaleren arteko gorabeherak!
|
Nire alde
esan behar dut diru-goseak, edo beharrak, bultzatu ninduela hartara, ziur bainengoen amodiozko generoak etorkizun oparoa emango zidala, eta horrekin batera literatura lan serioa aurrera eramateko baliabidea. (...)
|
|
|
Ez nuke
|
nik
esan behar, baina istorioa ondo kontatu nion. Ihesaldi bat imajinatu nuen Kalahari basamortuan zehar alemaniarren Afrikaraino:
|
|
2018
|
|
|
Baina hartaz ere ez nuen zertan kezkatu: listuaren hotsak entzun nizkion ahoan bueltaka, eta ezagutzen dut
|
nik
esan behar dutena burutik pasatu gabe ahoan bakarrik hausnartzen dutenen giza kasta hori?... Ez haizenez, ez, tontoa, baina ez nauk engainatuko.
|
|
2019
|
|
|
Niretzat, estresagarria da berehalako erantzunak eskatzen dizkidan elkarrizketa bat izatea, eta hori eskaintzen dit sareak: besteak esandakoa aztertu, eta
|
nik
esan behar dudana pentsatzeko denbora hartzeko aukera". Aspergerra dutenek ezintasuna edo zailtasunak izaten dituzte esanahi bikoitzak, ironiak, hitz jokoak eta halakoak interpretatzeko.
|
|
|
-Orain zuk
|
neri
esan behar didazu?
|
|
|
Gozamena zen. Nik galdetu ea penaltia izan zen jokaldi bat, eta berak erantzun
|
nik
esan beharko nuela, nire lekutik berak baino hobeto ikusi nuelako. Alberto Martin eskubaloi jokalariarekin jardutea ere ederra zen.
|
|
|
-Ni Mariskalarekin beti. Ez dut uste
|
nik
esan behar diodanik zer egin behar den; hari dagokio guri esatea, eta guri hark esana egitea. Horra zer den nire iritzia.
|
|
|
–
|
Nik
esan behar nuena esan dinat, eta bakoitzak ulertuko din nahi duen bezala?
|
|
|
—Begira, dena erlatiboa da-Dariok patxada handiz j arraitzen zuen hizketan, neurritasuna galdu gabe-. Zuek ari zarete esaten Espainian zortziehun eta hogeita hamar hildako egon direla berrogeita hamar urtean,
|
nik
esan behar dizuet Mexikon berrehun mila pertsona baino gehiago izan ditugula erailda hamar urtean bakarrik; beraz, proportzioan, berrogeita hamar urtean izango lirateke milioi bat pertsona erailda, ez zortziehun baizik eta milioi bat hildako. Hori bai, narkotrafikoa besterik ez da, droga arazoa.
|
|
|
Idatzi zuenaren idazkerari begiratzea aski, biak esku berberarenak direla ikusteko. Eta
|
nik
esan behar banu, D Ruperto Iturbide abadearenak gainera. Hemeretzi sailetan banatuak datoz Leitzako herritar guziak:
|
|
|
/ bi sosetan sal nintzake zaldia eta senarra". Denetatik izanen da gaurko bordarien artean ere, baina,
|
nik
esan behar banu, Otxaldek hamaika detaile ederrez deskribatzen duen sikologia horretakoak gehientsuenak, emazterik izan edo ez. Eta beste talderik ugariena, berriz, aurrez esan bezala, finaren lanari probetxurik hoberena noiz atera zain egoten diren tratante andaluztzat jotako oso oso euskaldun horiena.
|
|
|
Baina, zein ote zen borda hura?
|
Nik
esan behar banu, Bordaren borda; izan ere, 1702ko komulgatuen zerrendan Borda izeneko etxe bakarra ageri baita, gero Bordaren borda deituko zena, hain zuzen. Aurreneko aldiz aditu nuenetik beretik harritu baininduen borda izena bitan errepikatzen duen oikonimo horrek, baina orain eta hemen arrunt egokia iruditzen zait, Aresoko borden auzia nola sortu zen errexago buruan hartzeko besterik ez bada ere.
|
|
|
17. Otra de Martin de Yrurtia de la casa de Echeberri [Ikus etxejabeen sailean 39.a:
|
nik
esan behar banu Etxeberriko borda izan zitekela, izatez Etxeberri azpikoari zegokiona.
|
|
|
Pozten nau
|
ni
esan behar ez izatea.
|
|
|
Ez dakit
|
niri
esan beharko zenidake.
|
|
2021
|
|
|
Esaterako, gutxi uste denean gisako itzuliak ageri dira idazleen artean: Herioa jaugiten da guti uste denean (Etxepare); Guti uste dugun lekuan dago erbia lo (Larreko); Gutxi uste nuen nik (Cano); Umetatik hasita eta gaztaroan sartu arte bederen, betidanik izan dut halako gutxi-uste bat (X. Mendiguren Elizegi);
|
Niri
esan behar! —esan zuen Santxok—; bereak eta bi igarri gabe joango zitzaidalakoan niri, ez nuen gutxi uste (Ezkiaga).
|
|
|
Eritrearekin. " Denborarekin ikusi dut agintari doilorra eta zitala dela, baina,
|
nire kontra
esan behar dut, boterera iritsi zenean Abiy Ahmeden jarraitzailea izan nintzela. Egin zuena harrigarria iruditu zitzaidan.
|
|
|
Ondoren, Tolosan eta Billabonan ere kantatu nuen. Baina
|
nik
esan beharko banu, eta ez nuke inor mintzerik nahi, nire bene-benetako hasiera 1965eko maiatzaren 6koa izan zen, Aizarnan. Igandea zen, Gazteriaren eguna asmatu zuten han, eta gazteek jaialdi eder bat prestatu nahi zuten.
|
|
|
Orain naizena baino gazteagoa banintz, ostiraletan pintxo-poteoa egin, larunbatetan afaria eta igandeetan kirol stadiumera joango nintzateke, arnasa ondo hartzen uzten ez duen musuko madarikatua baztertu eta lagun-koadrilan ohi bezala gozatzera, nire eskubidea baita bizitza nire erara antolatzea. Diru pixka bat baneuka, hegazkina hartu eta oporretara abiatuko nintzateke, unea iritsita, Karibera, Vietnamera edo Kenyara, gaixotasun tropikalen kontrako txertoa gustura ipinita, inork ez baitit
|
niri
esan behar zein txerto ipini behar ditudan eta zeintzuk ez. Haur koxkorren gurasoa banintz, ohi bezala ospatuko nituzke haien urtebetetze-egunak, gelako lagun gehienekin, eta ondoren, guraso-taldearekin egingo nuke afari-merienda, nire eta haurren eskubidea baita pozarren bizitzea.
|
|
|
Alde egiteko atea zabalik izan zuen bakarra eta, inori axola ez zitzaionez, gelditu zena.
|
Nik
esan behar al ditut hain iraindurik sentitu ez gaitezen lagundu behar diguten hitz magikoak. Nork eta nik, berriz bueltan itzuliko ez zen esperantzarekin ferietara bidaltzen zuten hau?
|
|
|
Gutxiago entzuten dun. â³ Izurritea eta gezurritea... hitzeginda gaude hortaz noiz edo noiz... aspalditxo bezala,
|
nik
esan behar banu. â Baina birologa horrek dena egia esango al du?
|
|
|
⣠Neuk ere... â Nekearen lanak ageri dira hemen... eta beldurrarenak,
|
nik
esan behar banu. â³ Nekea hor zegok, bai, edo hemen zegok, eta batzuetan harrapatzen dut neure burua zerean... atsedena hartu nahian, eta pentsatuz, bai... benetan esango dut...
|
|
|
â³ Ze?, ze kontu dugu hori? â
|
Nik
esan behar al dut?... Ba hori:
|
|
|
â Ze arazo? â³ Ortzadartxotik zetorren hori,
|
nik
esan behar banu. â Ea, ea... zertaz ari zarete?
|
|
|
bakarrik pentsatzeak, bakardadetik pentsatzeak... ez bakarrik pertsona izua, baina karka atzerakoi obeditzailea ere bihurtzen zaituela. ⣠Edo,
|
nik
esan behar banu... kulturgixaki xelebrito frikia ere bai, ezta? â³ Alderik ba al dago?...
|
|
2022
|
|
|
Bi aldiz irabazi du itzulpengintzako Euskadi Saria, eta Guy de Maupassant, Honore de Balzac, Mark Twain, Pier Paolo Pasolini, Marguerite Yourcenar eta beste hainbat egileren lanak ekarri ditu euskarara: «Itzultzailea naiz,
|
nik
esan behar ditudanak beste batzuek askoz hobeto esan dituztelako», azaldu du.
|
|
|
Erabaki diagu hiri begira, hirekin hizketan, pipitak jango ditugula; ea hiri gertatzen zitzaian moduan, guri ere ideia eder batzuk etortzen zaizkigun pipa janean ari garela. Han ondo hago,
|
nik
esan behar banu. Lurraren mailan hagoelako, Abitainen, 576 nitxoan, hik defendatzen huen umildade jator batean.
|
|
|
Pista ugari uzten ditut, dena den... que si ulzeratxoak aho eta genitaletan, que si buruko mina, que si sukarra, que si esku eta oinetan markatxoak... Dena ez dut
|
nik
esan behar, leñe, erreparatu pixka bat. Nik adikzioa diet gorputzei, egia da, baina errua ez da nirea.
|
|
|
Baina jo dezagun hala direla; bat eta bera direla. Mintza-Â modu ohikoenean,
|
nik
esan beharko nuke damututa nagoela hura idatzi izanaz. Eta halaxe diot.
|
|
|
Asmo berekoi batekin eta sentitu gabe egin ezkero, ez omen du balio. Zalantzan gelditzen naiz bide hau ere ez ote den bihurritxoa, baina,
|
nik
esan behar banu, bihotzezko igurtzi haundiagoa sumatzen diot Nietzscheren" printzipioari" baino. Eta" nondik on egingo" gurearen kutsu garbiagoa ere bai.
|
|
2023
|
|
|
Hori ez dut
|
nik
esan behar. Garai hari buruz ez dut besterik esateko.
|
|
|
Baliteke. Baina
|
nire alde
esan behar dut etxezaina ergel baten antzera ari zela, eta orduan jauna agertu eta eguna salbatu du.
|